Ψυχολογία

Βρίσκοντας νόημα ζωής σε μια περίοδο αβεβαιότητας, ανατροπών και μεγάλης κρίσης.

Ξέρουμε ήδη αρκετές από τις συνέπειες που έχει επιφέρει ο παρατεταμένος εγκλεισμός με την επιβολή της καραντίνας όπως είναι η αύξηση του άγχους, κρίσεις πανικού, καταθλίψεις, αϋπνίες, αυτοκτονικότητα, ιδεοψυχoκαταναγκαστικές διαταραχές, αρρωστοφοβία και η λίστα θα μπορούσε να είναι αρκετά μακριά.

Εκτός δηλαδή από όλο αυτό που μας απειλεί εξωτερικά έχουμε να αντιμετωπίσουμε και τον ίδιο μας τον εαυτό καθώς τα αρνητικά συναισθήματα έρχονται στην επιφάνεια και η ισορροπία και η εσωτερική μας συνοχή χάνονται και προσπαθούμε όσο μπορούμε να ισορροπήσουμε πάνω στα κύματα. Προσπαθούμε να βοηθήσουμε τον εαυτό μας να διαχειριστεί αυτή την αντικειμενικά απρόβλεπτη και απειλητική κατάσταση.

Καταλαβαίνουμε πως όσον αφορά την προσωπική μας ζωή και την διαχείριση της καθημερινότητας μας πρέπει να πάρουμε τη ζωή στα χέρια μας. Για όλα τα άλλα, δεν μπορούμε να κάνουμε και πολλά, υπάρχει μια κατάσταση που είναι απρόβλεπτη, που δεν ξέρουμε πως θα εξελιχθεί και που άλλοι παίρνουν αποφάσεις για εμάς… Που πρέπει να είμαστε απομονωμένοι από τους δικούς μας ανθρώπους, να εργαζόμαστε από το σπίτι, να φοβόμαστε πως μπορεί να έχουμε χάσει τη δουλειά μας, να φοβόμαστε για τα οικονομικά μας, για την υγεία μας, για τους αγαπημένους μας…

Εκείνο που μπορούμε να προσπαθήσουμε να κάνουμε όμως είναι να πάρουμε τη ζωή στα χέρια μας. Να πιάσουμε το τιμόνι και να οδηγήσουμε τη ζωή μας στον επόμενο προορισμό. Δεν μπορούμε να αφήσουμε το αυτοκίνητο μας ανεξέλεγκτο, πρέπει να πιάσουμε το τιμόνι και να πάρουμε τον έλεγχο, γιατί αλλιώς οι συνέπειες θα είναι δυσάρεστες.

Αν θυμηθούμε τον πρωταγωνιστή στην ταινία La Vita e Bella – “Η Ζωή είναι Ωραία”, όπου ο Ρομπέρτο Μπενίνι που σκηνοθετεί και πρωταγωνιστεί στην ταινία, περιγράφει την ιστορία ενός ιταλού Εβραίου τον Γκουίντο, ο οποίος κρατείται μαζί με την οικογένειά του σε ένα στρατόπεδο συγκέντρωσης. Όταν ο Γκουίντο μαζί με το γιο του και τον θείο του πρέπει να ανέβουν στο τρένο που θα τους οδηγήσει στο στρατόπεδο, η Ντόρα η γυναίκα του, και μητέρα του γιου τους, αν και ιταλικής καταγωγής και μη Εβραία δεν μπορεί να αποχωριστεί τους αγαπημένους τους και ζητάει με την θέλησή της να πάει μαζί τους παρόλο που δεν μπορεί να φανταστεί πως αργότερα θα τους χωρίσουν. Ο Γκουίντο επιστρατεύει όλη την φαντασία του και επινοεί ένα παιχνίδι για να προστατεύσει το γιο του από αυτό το τρομακτικό που συμβαίνει, κρύβει τον γιο του από τους ναζί και πείθει το παιδί πως όλο αυτό που ζει είναι ένα παιχνίδι, και πως ο παίκτης που θα καταφέρει να μαζέψει χίλιους πόντους θα κερδίσει ένα τανκ. Εξηγεί πως μέσα στους κανόνες του παιχνιδιού είναι πως το παιδί δεν πρέπει να κλάψει, δεν πρέπει να παραπονεθεί, ούτε να ζητήσει τη μαμά του, ούτε να πει ότι πεινάει γιατί θα χάσει. Ακόμη και όταν το παιδί κουράζεται και του λέει πως δεν θέλει να παίξει άλλο και πως θέλει να γυρίσει στο σπίτι,ο πατέρας του το πείθει πως θέλουν λίγους πόντους ακόμη για να νικήσουν. Ακόμη και φτάνοντας στο τέλος όταν οι Αμερικάνοι εισβάλλουν στο στρατόπεδο ο Γκουίντο λέει στο γιο του να μπει μέσα σ’ ένα κουτί μέχρι να φύγουν όλοι, καθώς αυτό υποτίθεται πως ήταν το τελευταίο μέρος του παιχνιδιού.

Ακόμη και πριν τον σκοτώσουν ο Γκουίντο κάνει το γιο του να γελάσει για τελευταία φορά. Το παιδί νομίζει ότι έχει κερδίσει το παιχνίδι όταν το τανκ των αμερικανών απελευθερώνουν το στρατόπεδο. Όταν συναντιέται με τη μητέρα του δε γνωρίζει πως ο πατέρας του έχει πεθάνει και μόνο πολλά χρόνια αργότερα συνειδητοποιεί το μεγαλείο του πατέρα του και πως του έσωσε τη ζωή μέσα από την μεγάλη δύναμη ψυχής που είχε.

Η ταινία είναι ένας πραγματικός ύμνος στην αγάπη στην δύναμη ψυχής και στην δύναμη της ζωής!

Στη ζωή υπάρχουν κάποια πράγματα που μπορεί να την ομορφαίνουν και να την κάνουν ωραία ακόμη και μέσα στις μεγαλύτερες δυσκολίες και αντιξοότητες. Είναι σημαντικό λοιπόν να εστιάσουμε στον εαυτό μας και να πάρουμε την προσωπική μας ευθύνη να κάνουμε επιλογές όχι μόνο σχετικά με την ατομική μας υγιεινή αλλά κυρίως και την συναισθηματική μας υγιεινή .

Όλο τον τελευταίο καιρό βομβαρδιζόμαστε με πληροφορίες για το πως πρέπει να απολυμαίνουμε τα χέρια μας, τις επιφάνειες, τα ρούχα μας, το σώμα μας, τα τρόφιμα, να φοράμε μάσκες, να κρατάμε αποστάσεις… Και περισσότεροι από μας τα κάναμε όλα σχεδόν με ευλαβικό τρόπο.

Τι γίνεται όμως με τα συναισθήματα μας και με την συναισθηματική μας υγεία; Τι κάνουμε για να φροντίσουμε τον εαυτό μας και την ψυχή μας ώστε να γίνει πιο ανθεκτική σε αυτούς τους δύσκολους καιρούς;

Ως συστημική θεραπεύτρια, μου είναι αρκετά κατανοητό πως λειτουργούν τα συστήματα και πως είμαστε αλληλοσυνδεδεμένοι και αλληλοεξαρτώμενοι και πως τα συναισθήματά μας επηρεάζουν τους άλλους καθώς επίσης και πως εμείς επηρεαζόμαστε από τα συναισθήματα των άλλων. Ο Χρηστάκης εχει μιλήσει με μεγάλη σαφήνεια για την επιρροή των κοινωνικών δικτύων στο βιβλίο του “Συνδεδεμένοι” και εξήγησε πως η λύπη είναι μεταδοτική αλλά και η χαρά είναι μεταδοτική .

Αυτό δεν σημαίνει πως δεν θα αγνωρίσουμε τα αρνητικά μας συναισθήματα και θα προσπαθήσουμε να τα καταπνίξουμε. Αντίθετα χρειάζεται να αναγνωρίσουμε πως νιώθουμε, να κοιτάξουμε μέσα μας και να δούμε την προσωπική μας αλήθεια και να αντιμετωπίσουμε την εξωτερική πραγματικότητα με όλες τις εσωτερικές δυνάμεις και αποθέματα που έχουμε.

Δεν θέλουμε να αποφύγουμε την πραγματικότητα αλλά να διευρύνουμε την οπτική της. Ίσως μας είναι αδύνατον να προσπαθήσουμε να κάνουμε αυτό που έκανε ο πρωταγωνιστής της ταινίας, γιατί συνήθως η τέχνη παρουσιάζει με ένα τρόπο συμβολικό και συχνά πιο ποιητικό την δυνατότητα που έχουμε μέσα μας να συνδεθούμε με τις εσωτερικές μας πήγες και αποθέματα για να φροντίσουμε τον εαυτό μας και να δώσουμε ένα νόημα στη ζωή μας.

Όταν μιλάμε για θετική σκέψη δεν εννοούμε να παραβλέπουμε την πραγματικότητα και να δημιουργούμε μια πλασματική θετική θεώρηση της ζωής.

Και το να είμαστε ανθεκτικοί φυσικά δε σημαίνει το να είμαστε πάντα δυνατοί.

Ένα άλλο παράδειγμα που μου έρχεται στο νου είναι ο Βίκτορ Φράνκλ ψυχίατρος οποίος επέζησε από το ολοκαύτωμα, αφού έχασε τους γονείς του τα αδέρφια του και την έγκυο γυναίκα του μέσα στα στρατόπεδα συγκέντρωσης και από αυτή την δύσκολη και τρομακτική εμπειρία προέκυψε το βιβλίο του “ Η Αναζήτηση του Ανθρώπου για Νόημα”.

Ο ίδιος λέει σε μια φράση του μέσα στο βιβλίο: ” Μπορεί κανείς να πάρει τα πάντα από έναν άνθρωπο εκτός από ένα πράγμα την τελευταία από τις ανθρώπινες ελευθερίες – να επιλέξει τη στάση του σε οποιεσδήποτε συνθήκες να επιλέξει το δικό του δρόμο. “

Σύμφωνα με τον Φράνκλ κάθε στιγμή της ζωής μας αποτελεί μια ευκαιρία να πάρουμε μια απόφαση αν θα αφήσουμε τον εαυτό μας να λυγίσει μπροστά σε εκείνες τις δυνάμεις που μας απειλούν να μας κλέψουν τον ίδιο μας τον εαυτό, την εσωτερική μας ελευθερία .

Ο Νίτσε έχει πει: ”Αυτός που έχει ένα γιατί για να ζήσει μπορεί να υπομείνει σχεδόν το καθετί”.

Αν η ζωή μας έχει νόημα θα έχει νόημα και μέσα στην πανδημία καθώς αυτή τη στιγμή αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι της καθημερινότητάς μας. Αν καταφέρουμε μέσα από αυτές τις δύσκολες συνθήκες να υπομένουμε την ανησυχία, την θλίψη, τον φόβο που είναι μοναδικά και ξεχωριστά για τον καθένα και ταυτόχρονα συλλογικά, καθώς αφορούν όλη την ανθρωπότητα, θα μπορέσουμε να αφομοιώσουμε και να ερμηνεύσουμε την κρίση αυτή ως μια δυνατότητα για ένα διαφορετικό μέλλον.

Παρόλο που δεν έχουμε έλεγχο πάνω σε αυτό που αφορά το μέλλον της ανθρωπότητας και παρόλη την μεγάλη αβεβαιότητα, το πώς θα αντιδράσουμε σε αυτή την κρίση είναι στα δικά μας χέρια.

Όπως λέει και η Χάρις Κατάκη η λέξη κρίση περιλαμβάνει μέσα της και το πρόβλημα και την λύση του προβλήματος.

Όταν νιώθουμε πως έχουμε μια δυσκολία είναι καλό να την αποδεχτούμε και να την φροντίσουμε. Αν χτυπούσαμε μικροί τα γόνατα μας ερχόταν η μαμά μας και μας καθάριζε την πληγή και μας φρόντιζε για να μη μολυνθούμε και όλη αυτή η φροντίδα μας έκανε να νιώθουμε καλύτερα και σωματικά και ψυχικά.

Τώρα είμαστε εμείς που καλούμαστε να δώσουμε τις “πρώτες βοήθειες” στον ευάλωτο και εύθραυστο εαυτό μας. Μπορούμε να μοιραστούμε αυτό που μας πονάει με έναν άνθρωπο που εμπιστευόμαστε και αν αυτό δε φτάνει τότε πρέπει να πάρουμε ακόμη πιο σημαντικές αποφάσεις και να πάμε σε έναν ειδικό όπως θα πηγαίναμε αν η πληγή στα ματωμένα γόνατα μας δεν έκλεινε και βλέπαμε την κατάσταση να επιδεινώνεται. Τότε θα πηγαίναμε στο γιατρό για να φροντίσει την πληγή μας με πιο κατάλληλο τρόπο.

Αυτή τη στιγμή η πανδημία μοιάζει να είναι ο εχθρός μας.

Όμως με αυτό που ερχόμαστε στ’ αλήθεια αντιμέτωποι είναι ο ίδιος μας ο εαυτός!

Ο Νέλσον Μαντέλα όμως είχε πει:” Αν θέλεις να κάνεις ειρήνη με τον εχθρό σου, πρέπει να δουλέψεις μαζί του, και τότε γίνεται σύμμαχος σου “

Αν ο εχθρός μας είναι ο ίδιος μας ο εαυτός είναι καλό να κάνουμε ειρήνη μαζί του, να δουλέψουμε μαζί του, να τον φροντίσουμε και τότε θα γίνει σύμμαχος μας. !

Αιμιλία Αξιωτίδου

Οικογενειακή Σύμβουλος – Ψυχοθεραπεύτρια – Ψυχοπαιδαγωγός,

Επιστημονικός Συνεργάτης Ιατρικής Σχολής ΑΠΘ, Α ΠΡΠ ΑΧΕΠΑ.

Οικογένεια

Πώς να αναπτύξετε τη συναισθηματική νοημοσύνη των παιδιών σας

Πολύς λόγος γίνεται σήμερα για τη μεγάλη σημασία της Συναισθηματικής Νοημοσύνης
στην ευτυχία μας, στην προσωπική, οικογενειακή και επαγγελματική μας ζωή.
Σύμφωνα με τον ψυχολόγο Goleman, o οποίος πρόβαλε τον όρο και την αξία της
συναισθηματικής νοημοσύνης στη ζωή μας, ο ορισμός της είναι: ‘’To πλέγμα των ανθρωπίνων
ιδιοτήτων πάνω στο οποίο μπορεί ν’ υφανθεί μια ολοκληρωμένη ανθρώπινη προσωπικότητα. Είναι
μαζί υπομονή, επιμονή, δυνατότητα προσαρμογής, έλεγχος παρορμήσεων, αισιοδοξία, ελπίδα.
Συναισθηματική Νοημοσύνη σημαίνει να βρίσκεις κίνητρα για τον εαυτό σου, ν ’αντέχεις
στις απογοητεύσεις, να ελέγχεις την παρόρμηση, να χαλιναγωγείς την ανυπομονησία σου, να
ρυθμίζεις σωστά τη διάθεση σου και να εμποδίζεις την απογοήτευση να καταπνίγει την ικανότητά
σου για σκέψη.’’

Ο Συναισθηματικά Νοήμων άνθρωπος έχει τέσσερεις (4) δεξιότητες:

Αυτεπίγνωση (Επίγνωση του εαυτού του και των δυνατοτήτων του)
Αυτοδιαχείριση (Έχει μάθει να διαχειρίζεται τα αισθήματά του)
Κοινωνική Επίγνωση (Αντιλαμβάνεται με ακρίβεια τα συναισθήματα των άλλων) και
Διαχείριση σχέσεων (κατανοεί τη συμπεριφορά και τα κίνητρα των άλλων και χειρίζεται
σωστά τις σχέσεις του).

Τα κύρια συναισθήματα, στα οποία καλούμαστε να έχουμε τον έλεγχο είναι ο θυμός, η
θλίψη, ο φόβος, η απόλαυση, η αγάπη, και η ντροπή. Πέρα από τα συναισθήματα χρειάζεται να
μάθουμε να χειριζόμαστε τις αντιξοότητες, τις ματαιώσεις, τις δυσκολίες στην οικογένεια και στη
δουλειά.
Καταλαβαίνετε λοιπόν, ως γονείς, πόσο σημαντικό είναι να βοηθήσουμε τα παιδιά μας να
αναπτύξουν την Συναισθηματική τους Νοημοσύνη. Είναι ένα από τα πιο βασικά εφόδια, που τους
δίνουμε στο ξεκίνημα της νέας τους ζωής, όταν εγκαταλείψουν το πατρικό τους σπίτι.

Η καλλιέργεια και η ανάπτυξη της Συναισθηματικής Νοημοσύνης ξεκινά από τα πρώτα
βήματα της ζωής του παιδιού. Αρχικά χρειάζεται να μάθει το παιδί πώς να αναγνωρίζει τα
συναισθήματά του και να τα εκφράζει με θετικό τρόπο.

Ο γονέας μπορεί να βοηθήσει το παιδί του να συνειδητοποιήσει την αξία του, τα ταλέντα
του, τις δυνατότητες του. Να υποστηρίζει και να ενισχύει την ικανότητα του παιδιού του να δέχεται
την απόρριψη, να την αντιμετωπίζει με τέτοιο τρόπο, χωρίς να χάνει την πίστη στον εαυτό του.

Τα βασικά στοιχεία της προσωπικότητας του παιδιού, που ο γονέας χρειάζεται να βοηθήσει
το παιδί του ν’ αναπτυχτούν, ώστε να είναι συναισθηματικό ώριμο, είναι:

Η υπομονή και η επιμονή.
Η δυνατότητα προσαρμογής. Να είναι ευέλικτο σε όποια κατάσταση.
Ο έλεγχος των παρορμήσεων και του θυμού.
Ο έλεγχος της θλίψης. Να μάθουν το παιδί οι γονείς να αντιμετωπίζει τη ζωή με αισιοδοξία
και ελπίδα.
Να βάζει κίνητρα στον εαυτό του και να αντέχει στις απογοητεύσεις, στις ματαιώσεις και
στις δυσκολίες.
Να ελέγχει το φόβο.
Να μη ντρέπεται.
Να ελέγχει την αγάπη και την απόλαυση.
Να αναλαμβάνει την ευθύνη των πράξεων του και να μη ρίχνει το φταίξιμο σε άλλους.
Να το βοηθήσουν να αντιλαμβάνεται με ακρίβεια τα συναισθήματα των άλλων και να
καταλαβαίνει τι τους συμβαίνει.
Να διαχειρίζεται τις σχέσεις του με τους άλλους με τον καλύτερο τρόπο.

Είναι πολύ σημαντικό οι γονείς να γνωρίζουν ότι η δική τους Συναισθηματική Νοημοσύνη
επηρεάζει άμεσα το επίπεδο της Συναισθηματικής Νοημοσύνης του παιδιού τους. Τα παιδιά
διδάσκονται τις δεξιότητες της Συναισθηματικής Νοημοσύνης από τους γονείς τους. Εάν ο γονέας
είναι συναισθηματικά μη νοήμων (ανώριμος), τα παιδιά χάνουν την καλύτερη πηγή μάθησης. Για
παράδειγμα ένας γονέας, που θυμώνει, φωνάζει με το παραμικρό, χάνει τον έλεγχο των νεύρων
του, του θυμού του και πέφτει σε κρίσεις υστερίας προς το/τη σύζυγο και τα παιδιά του, τι
παράδειγμα δίνει στο παιδί του; Είναι άκρως βέβαιο ότι το παιδί θα υιοθετήσει την ίδια
συμπεριφορά.

Αν αδιαφορείτε για τα συναισθήματά του, όταν σας μιλά και σας λέει ‘’τον πόνο του’’, δε
το βοηθάτε να οδηγηθεί στην αυτεπίγνωση. Ενώ, όταν το παρατηρείτε και ρωτάτε το παιδί σας
γιατί είναι λυπημένο, μαθαίνει να αναγνωρίζει τα συναισθήματά του, δεν τα αποφεύγει, τα
αντιμετωπίζει, μαθαίνει να τα διαχειρίζεται και επίσης μαθαίνει να δείχνει κατανόηση στη λύπη ή
στα συναισθήματα των φίλων του.

Αν σας μιλά για αυτά που του αρέσουν, τις επιθυμίες και τα όνειρά του και εσείς
αδιαφορείτε ή γελάτε, το παιδί όχι μόνο δε θα οδηγηθεί στην αυτεπίγνωση, αλλά θα χάσει την
πίστη στον εαυτό του και θα δημιουργήσει χαμηλή αυτοεκτίμηση και θα παραιτηθεί από τα όνειρα
του και γενικότερα από τη ζωή.

Γονείς αυταρχικοί, που ασκούν πίεση και φόβο, θα δουν το παιδί τους να μένει
συναισθηματικά ανώριμο σαν το δενδράκι, που δεν πρόλαβε να κάνει ρίζες και εκτέθηκε στις πιο
αντίξοες καιρικές συνθήκες.

Γονείς που εξασκούν τη Συναισθηματική Νοημοσύνη με τα παιδιά τους , ανατρέφουν
αγόρια και κορίτσια, τα οποία είναι πιο ευτυχισμένα, προσαρμόζονται καλύτερα στο κοινωνικό
περιβάλλον, παίρνουν καλύτερους βαθμούς και φθάνουν αργότερα σε υψηλότερο επίπεδο
επαγγελματικής επιτυχίας. Επίσης παρουσιάζουν χαμηλότερα επίπεδα προβληματικής
συμπεριφοράς π.χ αδικαιολόγητες απουσίες στο σχολείο, τσιγάρο, ποτό, ναρκωτικά.
Ο αγώνας σας για την ανάπτυξη της Συναισθηματικής Νοημοσύνης των παιδιών σας
χρειάζεται να είναι συνεχής και αμείωτος. Είναι ό,τι καλύτερο έχετε να κάνετε για αυτά,
εκφράζοντας στην πράξη την αληθινή σας αγάπη.

Ευκαρπίδου Αλεξάνδρα

Παιδαγωγός-Σύμβουλος επικοινωνίας και επιχειρήσεων

Ψυχολογία

Αντιμετωπίστε την κρίση με… αισιοδοξία

Διάφορες έρευνες που έχουν γίνει κατά καιρούς έχουν αποδείξει ότι ο παράγοντας αισιοδοξία, η ικανότητα χειρισμού των συναισθημάτων του άγχους και της έντασης, αλλά και η ικανότητα κατανόησης των συναισθημάτων των άλλων δηλαδή η ενσυναίσθηση, συμβάλλουν θεαματικά στην αύξηση της αποδοτικότητας κυρίως στον εργασιακό χώρο. Για να είναι λοιπόν ένα άτομο αποδοτικό και καταξιωμένο επαγγελματικά, θα πρέπει να διαθέτει εκτός από υψηλή γνωστική νοημοσύνη και συναισθηματική νοημοσύνη.

Είναι απόλυτα σαφές ότι δεν μπορούμε να “διατάξουμε” τον εαυτό μας να αισθάνεται και να συμπεριφέρεται με έναν συγκεκριμένο, προκαθορισμένο τρόπο ή ένταση εφόσον γνωρίζουμε την πηγή δημιουργίας και προέλευσης των συναισθημάτων μας.

Και όμως παρόλου την νοητή ύπαρξη αυτού του μονόδρομου ή άλλου τι συνόρου που φράζει τέλος πάντων την ανέλεγκτη έκρηξη των συναισθημάτων, θεωρείται ότι στην πραγματικότητα υπάρχουν νευρώνες που μπλοκάρουν τα συναισθήματα και δημιουργούν αυτό που λέμε αυτοέλεγχο ή αλλιώς mind control.

Ο νους μας, δηλαδή το μυαλό μας έχει πολλαπλές δυνατότητες ενέργειας και σκέψης, παρόλα αυτά εμείς σε καθημερινή βάση χρησιμοποιούμε μόνο το 10% από αυτές.

Πως μπορούμε λοιπόν να επιτύχουμε απόλυτο έλεγχο του νου ?
Τι είναι το mind control και πως ενεργοποιείται μέσω της συμπεριφοράς κάποιων ανθρώπων ?
Γιατί κάποιοι υφίστανται “συναισθηματική τύφλωση” με αποτέλεσμα πλήρη απώλεια του ελέγχου των συναισθημάτων τους ?
Πως σκεπτόμενοι θετικά κάποιοι βλέπουν το ποτήρι τους πάντα μισογεμάτο, χωρίς ποτέ να υποστούν “συγκινησιακή πειρατεία “?

Η βάση της κατανόησης του mind control είναι η σωματική κατά πρώτο λόγο και η νοητική κατά δεύτερο λόγο χαλάρωση. Ο χαλαρός νους έχει την δυνατότητα να πολλαπλασιάζει την θετική σκέψη δημιουργώντας ευεργετικά αποτελέσματα όχι μόνο ψυχοσωματικά αλλά και διανοητικά με απεριόριστη εμβέλεια αναλόγως των περιστάσεων.

Σ΄ αυτήν την δεδομένη χαλαρή χρονική στιγμή το μυαλό αδειάζει εντελώς, φρεσκάρεται και επαναφορτίζεται με εντολές που καθοδηγούνται από το υποσυνείδητό μας. Είναι η μαγική στιγμή που διαγράφουμε ότι θέλουμε και στοχεύουμε ότι επιζητούμε, είναι η στιγμή που σαν να ξυπνούμε από λήθαργο έχοντας την λύση του όποιου προβλήματος χαρτογραφημένη μπροστά μας.

Με το mind control εκπαιδευόμαστε στο να αναγνωρίζουμε και να αφυπνίζουμε τις προσωπικές δυνατότητες του καθενός, να αξιοποιούμε κομμάτια του μυαλού μας που λησμονήσαμε στο διάβα μας, και συγχρόνως να δημιουργούμε θετικά και παραγωγικά αποτελέσματα.

Σύμφωνα με τον Goleman η συναισθηματική νοημοσύνη είναι μια μορφή κοινωνικής νοημοσύνης, δηλαδή είναι η ικανότητα να κατανοεί κάποιος τον τρόπο που λειτουργούν τα συναισθήματα των άλλων και να ελέγχει τα δικά του. Η συναισθηματική νοημοσύνη συμβάλλει στην προσωπική και επαγγελματική επιτυχία δεδομένης της σωστής δόσης διαχείρισης γνώσης.

Διαχείριση γνώσης σημαίνει καλύτερη επικοινωνία, καλύτερη απόδοση.

Εξασφάλιση γνώσης για το εργασιακό περιβάλλον, σημαίνει πηγή πλούτου και δύναμης, σημαίνει καλλίτερη επικοινωνία των ανθρώπων, σημαίνει αύξηση παραγωγικότητας.

Διαχείριση γνώσης σημαίνει συγκέντρωση πνευματικών παγίων γνώσης και μεθόδων επικοινωνίας, με αποτέλεσμα σωστή εκμετάλλευση τεχνογνωσίας και τεχνολογίας, σχεδιασμό και επιθετική προώθηση νέων προϊόντων στην αγορά, ανάπτυξη δημιουργικότητας, διασφάλιση καινοτόμου και φιλικού περιβάλλοντος.

Η διαχείριση γνώσης [knowledge Management] εστιάζεται στην σωστή αντιμετώπιση του ανθρώπινου παράγοντα. Αποτελεί διαδικασία σύζευξης ανθρωπίνων πόρων και τεχνολογικών μέσων με στόχο την αποτελεσματικότητα. Αποτελεί πυλώνα συγκέντρωσης ατομικής γνώσης, αποθήκευση αυτής της γνώσης σε δομές επεξεργασίας μέσα και έξω από την επιχείρηση και επαναχρησιμοποίηση στην πρώτη ζήτηση για αντιμετώπιση προβλημάτων ή εξεύρεση λύσεων πρακτικών με κυριότερο παράγοντα την σωστή διαχείριση των συναισθημάτων.

Ας μη λησμονούμε λοιπόν την ρήση του Αριστοτέλη:

“ Εκείνος που εξοργίζεται για εκείνο που πρέπει και με εκείνον που πρέπει, και επιπλέον όπως, όταν και για όσο χρόνο πρέπει, είναι αξιέπαινος ”.

Σύμφωνα με τον Αριστοτέλη το να θυμώνει κανείς είναι εύκολο, το να θυμώνει όμως τη σωστή στιγμή με τον σωστό τρόπο και με το κατάλληλο πρόσωπο, αυτό είναι και το δυσκολότερο σημείο που θα πρέπει να γνωρίζει πώς να το αντιμετωπίζει.

Διαβάζοντας τα παραπάνω, τουλάχιστον στο θεωρητικό του κομμάτι υπάρχει πλήρη κατανόηση, τι γίνεται όμως στην πράξη και ποιος είναι ο τρόπος που θα μας βοηθήσει να επιτύχουμε απόλυτο έλεγχο του νου και της σκέψης μας;

Πράγματι είναι γνωστό ότι τα συναισθήματα προέρχονται και καθορίζονται από την αμυγδαλή, ένα από τα συναισθηματικά κέντρα του νευρωνικού κυκλώματος και παίζει σημαντικό ρόλο στην συναισθηματική και λογική ζωή μας. Για τον λόγο αυτόν δεν μπορούμε να επέμβουμε σε ισχυρά συναισθήματα ακριβώς γιατί αυτά επικρατούν πάντα. Είναι σαν να θεωρούμε ότι υπάρχει μια δίαυλος που καταλήγει σε αδιέξοδο με κατεύθυνση από την αμυγδαλή στον εξωτερικό φλοιό του εγκεφάλου.

Ρούλα Κωτούδη

Σύμβουλος Επικοινωνίας

Ψυχολογία

Συναισθηματική Νοημοσύνη ή Νοημοσύνη Της Καρδιάς :

Το πιο σημαντικό κριτήριο για διακεκριμένες επιδόσεις σε μεμονωμένα άτομα, ομάδες και οργανισμούς ( Daniel Goleman, καθηγητής Ψυχολογίας στο πανεπιστήμιο του Harvard & πρόεδρος του Ιδρύματος Έρευνας για τη Συναισθηματική Νοημοσύνη στο χώρο της εργασίας )

Συναισθηματική Νοημοσύνη: μια νέα φράση στο καθημερινό μας λεξιλόγιο που άλλαξε ριζικά όχι μόνο τον τρόπο που αντιλαμβανόμαστε την προσωπική υπεροχή αλλά επαναπροσδιόρισε το κριτήριο για την επιτυχία στην εργασία.

Εδώ και δεκαετίες διακεκριμένοι άνθρωποι στο χώρο των επιχειρήσεων επισημαίνουν ότι το κριτήριο που κάνει τη διαφορά όσον αφορά την επίδοση στην εργασία, δεν είναι μόνο πόσο έξυπνοι είμαστε, δηλαδή ο υψηλός Δείκτης Νοημοσύνης μας (ΔΝ), αλλά ούτε και η πείρα που διαθέτουμε, δηλαδή η εξειδίκευση στην εκτέλεση μιας συγκεκριμένης εργασίας.

Οι άνθρωποι αυτοί αναφέρονταν μέχρι σήμερα στα ταλέντα που εξασφαλίζουν την υπεροχή σε κάθε εργασία, με όρους όπως «χαρακτήρας» ή «προσωπικότητα» και εννοούσαν ένα σύνολο από προσωπικές και κοινωνικές ικανότητες όπως : να ακούν, να επηρεάζουν, να συνεργάζονται, να δημιουργούν κίνητρα στους ανθρώπους και να εργάζονται καλά μαζί τους.

Σήμερα όλα αυτά είναι επιτέλους πιο κατανοητά και ακούν στο όνομα «συναισθηματική νοημοσύνη». Η συναισθηματική νοημοσύνη παρέχει το νέο πλαίσιο σκέψης που απαντά, με συγκεκριμένα στοιχεία από εμπειρικές έρευνες 25 ετών σε ηγέτες επιχειρήσεων σε όλο τον κόσμο και σε περισσότερους από 500 -μεταξύ των πρώτων σύμφωνα με το Fortune- οργανισμούς, στο ερώτημα αν είναι ο νους ή η καρδιά που εξασφαλίζει τη διακεκριμένη επίδοση ή ηγεσία στην εργασία.

Η απάντηση δίνει τη χρυσή τομή ανάμεσα στις ικανότητες του μυαλού και της καρδιάς, ή για να μιλήσουμε πιο επιστημονικά, ανάμεσα στις γνωστικές διεργασίες και στο συναίσθημα. Κάποιες ικανότητες είναι σαφώς γνωστικού τύπου, όπως η αναλυτική σκέψη ή η τεχνική εξειδίκευση. Άλλες συνδυάζουν σκέψη και συναίσθημα, οι οποίες ονομάζονται από τη θεωρία της συναισθηματικής νοημοσύνης «συναισθηματικές δεξιότητες».

Η διαφορά που κάνει κάποιους τους καλύτερους γκουρού στην εργασία τους, δεν είναι η διανοητική τους υπεροχή, αλλά οι συναισθηματικές τους δεξιότητες που τους βοηθάνε να αξιοποιήσουν στο έπακρο τη διανοητική τους ιπποδύναμη. Ο λόγος για τον οποίο οι άνθρωποι δεν καταφέρνουν να χρησιμοποιήσουν όλο το δυναμικό τους είναι η συναισθηματική ανεπάρκεια .

Οι συναισθηματικές δεξιότητες αποτελούν τις βασικές διαστάσεις της συναισθηματικής νοημοσύνης, οι οποίες είναι ιδιαίτερα σημαντικές προκειμένου να μάθουν οι άνθρωποι τις ικανότητες που είναι απαραίτητες για να πετύχουν στο χώρο της εργασίας.

Αυτές είναι :

η Αυτοεπίγνωση (επίγνωση των συναισθημάτων, ακριβής αυτοαξιολόγηση, αυτοπεποίθηση)
η Αυτορύθμιση (αυτοέλεγχος, αξιοπιστία, ευσυνειδησία, προσαρμοστικότητα, καινοτομία)
τα Κίνητρα συμπεριφοράς (τάση προς επίτευξη, δέσμευση, πρωτοβουλία, αισιοδοξία)
η Ενσυναίσθηση (κατανόηση των άλλων, προσανατολισμός στην παροχή υπηρεσιών, ενίσχυση της ανάπτυξης των άλλων, σωστός χειρισμός της διαφορετικότητας, πολιτική αντίληψη) και
οι Κοινωνικές δεξιότητες (επιρροή, επικοινωνία, ηγεσία, καταλυτική δράση όσον αφορά την αλλαγή, χειρισμός διαφωνιών, καλλιέργεια δεσμών, σύμπραξη και συνεργασία, ομαδικές ικανότητες)

Για παράδειγμα, αν κάποιος είναι ανεπαρκής σε κοινωνικές δεξιότητες δεν θα είναι σε θέση να πείσει ή να εμπνεύσει άλλους, να παίξει το ρόλο του ηγέτη ομάδων ή να προβεί σε καταλυτικές αλλαγές. Αν πάλι κάποιος έχει χαμηλό επίπεδο αυτοεπίγνωσης, δεν θα κατανοεί τις δικές του αδυναμίες, ούτε θα διαθέτει την αυτοπεποίθηση που προέρχεται από την πίστη στα προσόντα του.

Το βέβαιον είναι ότι κανείς διακεκριμένος σε ηγετική θέση δεν είναι τέλειος σε όλες τις συναισθηματικές ικανότητες. Όλοι αναπόφευκτα έχουν ένα προφίλ ισχυρών και αδύνατων σημείων. Ωστόσο τα συστατικά για τη διακεκριμένη επίδοση απαιτούν να είναι κάποιος δυνατός μόνο σε μερικές από αυτές τις ικανότητες –κατά κανόνα περίπου σε έξι- οι οποίες πρέπει να είναι μοιρασμένες σ’ όλες τις διαστάσεις της συναισθηματικής νοημοσύνης.

Αναστασία Μουστάκα

Ψυχολόγος-Ψυχοθεραπεύτρια