Τα αντιοξειδωτικά είναι ουσίες που αναστέλλουν, αντιστέκονται και προφυλάσσουν το κύτταρο από οξειδώσεις.

Για να γίνει πιο εύκολα αντιληπτή η έννοια της κυτταρικής οξείδωσης, ας υποθέσουμε ότι αφήνουμε ένα κομμάτι σίδερο εκτεθειμένο στα καιρικά φαινόμενα. Το σίδερο ύστερα από κάποιο διάστημα θα σκουριάσει, δηλαδή θα οξειδωθεί. Το ίδιο συμβαίνει με τα κύτταρα. Κύριος υπεύθυνος και στις δύο περιπτώσεις είναι το χημικό στοιχείο οξυγόνο.

Δυστυχώς, ως αποτέλεσμα φυσιολογικής λειτουργίας του κυτταρικού μεταβολισμού, το οξυγόνο αποσταθεροποιείται, δηλαδή χάνει ηλεκτρόνιο και συμπεριφέρεται σαν ελεύθερη ρίζα. Δηλαδή επιτίθεται σε βιομόρια του κυττάρου, λιπίδια και πρωτεΐνες, με σκοπό να «κλέψει» το ηλεκτρόνιο για να επανέρθει στη φυσιολογική του κατάσταση, μετατρέποντας λιπίδια και πρωτεΐνες σε ελεύθερες ρίζες. Έτσι όμως δημιουργούνται νέες και δραστικότερες μορφές ελευθέρων ριζών, οι οποίες τελικό αποδέκτη έχουν το πυρήνα του κυττάρου και το γενετικό του υλικό.

Νευροεκφυλιστικά νοσήματα, αναπνευστικές και καρδιαγγειακές παθήσεις, καρκινογένεση είναι από τις κυριότερες ασθένειες για τις οποίες αποδίδεται σημαντική ευθύνη στις ελεύθερες ρίζες.

Η λειτουργία των αντιοξειδωτικών ουσιών είναι να εμποδίζουν την δημιουργία ελευθέρων ριζών και να αναστέλλουν την καταστροφική για το κύτταρο δράση τους, δωρίζοντας πολύ εύκολα ηλεκτρόνια, σταθερο- ποιώντας έτσι και πάλι τις οξειδωμένες μορφές που δημιουργήθηκαν.

ΟΥΣΙΕΣ ΠΟΥ ΕΧΟΥΝ ΑΝΤΙΟΞΕΙΔΩΤΙΚΗ ΔΡΑΣΗ

Η βιταμίνη C

Η βιταμίνη E

Το λιπικό οξύ (Ala )

Η Ν-Ακετυλοκυστείνη (Nac ) 

Το συνένζυμο Q10

Το ιχνοστοιχείο σελήνιο ( Se )

 Η βιταμινη Α και καροτενοίδη 

Οι φαινολικές ομάδες

Το λυκοπένιο

ΑΝΤΙΟΞΕΙΔΩΤΙΚΑ

Τσάι πράσινο 

Τσουκνίδα 

Ταραξάκο

Ισωπός

ΑΝΑΖΩΟΓΟΝΗΤΙΚΑ ΤΟΥ ΝΕΥΡΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ

Βερβενα 

Σκουτελαρια 

Αγρια Βρωμη 

Τζινσενγκ

ΝΕΥΡΟ- ΧΑΛΑΡΩΤΙΚΑ

Βαλεριάνα 

Βιβούρνο 

Χιονανθές 

Λυκίσκος 

Χαμομήλι

ΔΙΕΓΕΡΤΙΚΑ ΤΟΥ ΝΕΥΡΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ

Ο καφές, το τσάι τα αναψυκτικά τύπου κόλα περιέχουν καφείνη η οποία είναι διεγερτικό του κεντρικού νευρικού συστήματος

+ Τα δύο τελευταία δρουν τοπικά για την ανακούφιση του υπερσυσταλμένου πεπτικού συστήματος. Βότανα που περιέχουν πτητικά έλαια μπορούν να επηρεάσουν άμεσα το λεμφικό σύστημα του εγκεφάλου μέσω του οσφρητικού πλέγματος , πράγμα που εξηγεί την αποτελεσματικότητα της αρωματοθεραπείας

+ Είναι χρήσιμα όταν το νευρικό μας σύστημα είναι εξασθενημένο για παράδειγμα μετά από μια μακρά ασθένεια.

+ Η νταμιάνα επίσης έχει την τάση να διεγείρει το νευρικό σύστημα.

42_BW_DIATROFH_VOTANA.indd

Γιωτα Καρακασιδου Kλινική Διαιτολόγος – Διατροφολόγος

Προνόμιο γένους θηλυκού, αφού έχει στόχο τουλάχιστον μια στις οκτώ γυναίκες σε κάποια φάση της ζωής τους, δικαίωμα κάθε μίας από εμάς…να το ξεπεράσει.

Η κατάθλιψη είναι μια ψυχική διαταραχή που χαρακτηρίζεται από έντονα συναισθήματα λύπης, απαισιοδοξίας, απελπισίας, ενοχής και απώλεια ενδιαφέροντος για τη ζωή. Αποτελεί μια από τις πιο συνηθισμένες ψυχικές ασθένειες της εποχής μας και μπορεί να εμφανιστεί σε άτομα οποιασδήποτε ηλικίας, φύλου, κοινωνικοοικονομικής κατάστασης ή εθνικότητας. Συχνά αποτελεί μια παροδική ατομική αντίδραση σε θλιβερά γεγονότα όπως ο θάνατος προσφιλούς προσώπου, το διαζύγιο ή μια επαγγελματική αποτυχία. 

Γυναικεία κατάθλιψη VS ανδρικής 

Η κατάθλιψη εμφανίζεται σε διπλάσιο ποσοστό στις γυναίκες από ότι στους άνδρες. Κατά τη διάρκεια της ζωής τους, περίπου 20% των γυναικών και 10% των ανδρών θα εμφανίσουν κατάθλιψη. Οι γυναίκες θεωρούνται ομάδα υψηλού κινδύνου λόγω των ορμονικών αλλαγών κατά τη διάρκεια του έμμηνου κύκλου, της εγκυμοσύνης και της εμμηνόπαυσης. Άλλοι παράγοντες που ευνοούν την εκδήλωση της κατάθλιψης στις γυναίκες είναι το εργασιακό στρες, οι οικογενειακές υποχρεώσεις και οι κοινωνικοί ρόλοι. Έρευνες έχουν δείξει ότι οι ανύπαντρες μητέρες έχουν τριπλάσιες πιθανότητες να εμφανίζουν κατάθλιψη. Η νόσος μπορεί να αντιμετωπιστεί με φαρμακευτική αγωγή (αντικαταθλιπτικά φάρμακα), ψυχοθεραπεία ή συνδυασμό των δύο μεθόδων. Η κατάθλιψη θεραπεύεται, αρκεί να ζητήσει ο ασθενής βοήθεια. Σημαντικό ρόλο παίζει και η συναισθηματική υποστήριξη της γυναίκας από τα οικεία της πρόσωπα. Η καταθλιπτική γυναίκα πρέπει να αντιμετωπίζεται με κατανόηση και να περιβάλλεται με αγάπη.

Όταν μιλούν οι αριθμοί

• Μία στις οκτώ γυναίκες θα πάθει κατάθλιψη σε κάποια φάση της ζωής της.
• Η κατάθλιψη εμφανίζεται συχνότερα στις γυναίκες ηλικίας 25-44 ετών.
• Τα κορίτσια ηλικίας 14-18 ετών εμφανίζουν υψηλότερα ποσοστά κατάθλιψης από τα αγόρια ίδιας ηλικίας.
• Το 20-50% των γυναικών εμφανίζουν προεμμηνορυσιακό σύνδρομο (χαρακτηρίζεται από εκνευρισμό, θλίψη και θυμό πριν την εμφάνιση της εμμήνου ρύσεως).
• Το 10-15% των νέων μητέρων παθαίνουν επιλόχεια κατάθλιψη, που συνήθως συμβαίνει στον πρώτο χρόνο από τη γέννηση του παιδιού.
• Μια στις πέντε εγκυμονούσες γυναίκες πάσχει από κατάθλιψη. 

Παράγοντες Κινδύνου

• Ατομικό ή οικογενειακό ιστορικό διαταραχών της διάθεσης
• Απώλεια γονέα πριν από την ηλικία των 10 ετών
• Ιστορικό σωματικής ή σεξουαλικής κακοποίησης στην παιδική ηλικία
• Χρήση αντισυλληπτικών χαπιών με μεγάλη περιεκτικότητα σε προγεστερόνη
• Στρεσσογόνοι ψυχολογικοί παράγοντες (π.χ. ανεργία)
• Απώλεια υποστηρικτικού κοινωνικού συστήματος 
• Χρήση εξαρτησιογόνων ουσιών ή αλκοόλ

Συμπτώματα κατάθλιψης

• Αισθήματα λύπης, απελπισίας ή ψυχικού κενού
• Απώλεια ενδιαφέροντος ή ευχαρίστησης για δραστηριότητες που πριν μας διασκέδαζαν (συμπεριλαμβανομένου του σεξ)
• Αισθήματα ενοχής ή αναξιότητας
• Αυτοκτονικές σκέψεις
• Διαταραχές του ύπνου (αϋπνία ή υπερυπνία)
• Διαταραχές της όρεξης και του σωματικού βάρους (ανορεξία ή βουλιμία)
• Μειωμένη ενέργεια και συνεχές αίσθημα κόπωσης
• Βραδύτητα σκέψης
• Δυσκολίες συγκέντρωσης και λήψης αποφάσεων
• Αίσθημα ανησυχίας, εκνευρισμού ή υπερβολικό κλάμα
• Σωματικά ενοχλήματα και πόνοι που δεν υποχωρούν παρά την ιατρική αγωγή

ΟΔΗΓΙΕΣ

• Δεν απομακρυνόμαστε από τους συγγενείς, τους φίλους και τα αγαπημένα μας πρόσωπα.
• Δεν παίρνουμε σοβαρές αποφάσεις ζωής όταν βρισκόμαστε σε καταθλιπτική φάση.
• Δεν κατηγορούμε τον εαυτό μας για ότι μας συμβαίνει.
• Είμαστε υπομονετικοί και ενθαρρύνουμε τον εαυτό μας.
• Βάζουμε μικρούς και εύκολα πραγματοποιήσιμους στόχους.
• Τρώμε υγιεινά και ισορροπημένα γεύματα.
• Κοιμόμαστε αρκετά.
• Αναπτύσσουμε καινούργια ενδιαφέροντα (π.χ. γυμναστική, χορός).
• Χρησιμοποιούμε τεχνικές χαλάρωσης για μείωση του άγχους.

Νίκη Μπάτου Ι Γενική Ιατρός

Είναι γνωστό πως το σπιτικό μαγειρεμένο φαγητό, τις περισσότερες φορές, υπερέχει ξεκάθαρα του έτοιμου που παρέχεται από πληθώρα εστιατορίων και ταχυφαγείων. Για αυτό υιοθετήστε την συνήθεια του «τάπερ» αποτελεί σύμμαχο ενός υγιούς διατροφικού πλάνου και όχι μόνο… 

Τον τελευταίο καιρό ολοένα και περισσότερο συναντούμε κυρίως στους εργασιακούς χώρους το γνωστό σε όλους μας «τάπερ» από το σπίτι. Η συνήθεια αυτή που πρόσφατα υιοθετήθηκε στην πατρίδα μας, εκτός από το προφανές οικονομικό όφελος, παρέχει και σαφή διατροφικά πλεονεκτήματα. Είναι πλέον γνωστό πως το σπιτικό μαγειρεμένο φαγητό, τις περισσότερες φορές, υπερέχει ξεκάθαρα του έτοιμου που παρέχεται από πληθώρα εστιατορίων και ταχυφαγείων. Αρχικά δίνεται η δυνατότητα στο άτομο να καθορίσει την ποσότητα του φαγητού που του αναλογεί και να μην υπερβάλει λόγω του μεγέθους της μερίδας που έρχεται «πακέτο». Η ποιότητα των υλικών τα οποία χρησιμοποιούνται στο μαγείρεμα είναι περισσότερο διασφαλισμένη, όταν μιλάμε για σπιτικό φαγητό. Αχίλλειος πτέρνα του έτοιμου φαγητού αποτελεί τα έλαια με τα οποία παρασκευάζεται κι αυτό είναι άλλος ένας κίνδυνος που αποφεύγεται με το μαγείρεμα στο σπίτι. Μια ακόμη θετική πλευρά της συνήθειας αυτής είναι πως τείνει να εκλείψει το τηγανητό φαγητό, διότι δεν καταναλώνεται εύκολα ώρες μετά την παρασκευή του. Επίσης, με την κατανάλωση σπιτικού φαγητού υπάρχει δυνατότητα για πρόσληψη μεγάλης ποικιλίας φαγητών, το οποίο συμμορφώνεται απόλυτα με την ισορροπημένη διατροφή. Όμως κάθε νόμισμα έχει δύο όψεις και η σύγχρονη επιστήμη της διατροφής οφείλει να προστατέψει το άτομο από τους κινδύνους που ελλοχεύουν. Καλό είναι το φαγητό να καταναλώνεται σε ώρα διαλλείματος και όχι μπροστά στον υπολογιστή την ώρα που αφοσιώνεται στην δουλεία του, διότι με τον τρόπο αυτό αφενός δεν αντιλαμβάνεται την ποσότητα που καταναλώνει και αφετέρου δεν αποκομίζει την απόλαυση που οφείλει να παρέχει το φαγητό με αποτέλεσμα το άτομο να καθίσταται πιο επιρρεπές σε πολλά θερμιδοφόρα σνακ. Επίσης, το γεύμα πρέπει να είναι πλήρες και να συνοδεύεται απαραιτήτως από σαλάτα. Όσον αφορά την επιλογή του γεύματος, καλό θα ήταν όσπρια και λαδερά φαγητά να μην αποφεύγονται, παρά τη δυσκολία να μεταφερθούν, διότι αποτελούν θεμέλιο λίθο της διατροφικής πυραμίδας. Το ίδιο ισχύει και για την κατανάλωση ψαριού, το οποίο θα μπορούσε να καταναλωθεί ευκολότερα με την μορφή φιλέτου. Επίσης Γνωρίζετε ότι: στις ώρες εργασίας θα πρέπει να προσλαμβάνονται αρκετά φρούτα, πιο εύκολα με τη μορφή κάποιου ενδιάμεσου γεύματος. Συνοψίζοντας, η υιοθέτηση της συνήθειας του «τάπερ» αποτελεί σύμμαχο ενός υγιούς διατροφικού πλάνου, δίνοντας όμως έμφαση στον τρόπο με τον οποίο καταναλώνεται το φαγητό, δηλαδή σε ήρεμο περιβάλλον, ιδανικά εκτός των στενών ορίων του χώρου εργασίας και προπαντός δίνοντας χρόνο στην κατανάλωση του γεύματος που εκτός από ευχαρίστηση διασφαλίζει και την υγεία του ατόμου

Βασιλάκου Δέσποινα, MD, MSc Ιαυρός-Κλινικός/ Διαιτολόγος