Connect with us

Υγεία

Νευρική Ανορεξία: “Αίτια και Καταπολέμηση”

Ο γενικός όρος ανορεξία παραπέμπει κλινικά σε απουσία ή μείωση της όρεξης ως αποτέλεσμα σωματικών ασθενειών ή παρενέργεια θεραπείας. Η ψυχογενής ανορεξία είναι μια διαταραχή με σοβαρές ψυχολογικές και σωματικές συνέπειες. Η κλινική της εικόνα ορίζεται από συγκεκριμένα κλινικά χαρακτηριστικά:

  • Την διαταραχή της εικόνας του σώματος
  • Την εκούσια άρνηση στη λήψη της τροφής
  • Συνήθως αλλά όχι πάντα την αμηνόρροια

Στα πιο προχωρημένα στάδια του υποσιτισμού μπορεί όμως και να παρατηρηθεί μείωση ή ολική απώλεια της όρεξης αλλά και απώλεια ελέγχου και εμφάνιση επεισοδίου υπερφαγίας. Από το περιοριστικό τύπο ανορεξίας λοιπόν το άτομο συχνά μεταπίπτει στον καθαρτικό αφού ο κανόνας είναι το υπερφαγικό επεισόδιο να ακολουθείται από καθαρτικές συμπεριφορές, οι συχνότερες από τις οποίες είναι η πρόκληση εμετού και πιο αραιά η χρήση καθαρτικών ή διουρητικών.

Σε ποια ηλικία συνήθως εμφανίζεται η ανορεξία;

Η εμπειρία έχει δείξει ότι στην Ελλάδα τα περιστατικά της ψυχογενούς ανορεξίας εμφανίζονται κυρίως σε δύο ηλικιακές περιόδους. Ως ένα σύνδρομο άρνησης της θηλυκότητας, η έναρξη της οποίας συχνότερα παρουσιάζεται στην εφηβική ηλικία. Στα πρώτα έτη του Γυμνασίου όταν το άτομο εμφανίζει δυσκολία με το πέρασμα από τη παιδική ηλικία στην εφηβεία και στο τέλος του Λυκείου όταν ξεκινάει η φάση της ενηλικίωσης. Η εμφάνισή της σε αυτή τη φάση έχει συνδεθεί με την δυσκολία των εφήβων που νοσούν να φτάσουν στην ολοκλήρωση της ταυτότητάς τους και στην αυτονομία τους.

Τι χαρακτηριστικό έχουν τα άτομα που πάσχουν από τη νόσο;

Περιορισμός της τροφής σε ποικιλία και ποσότητα

Σε γενικές γραμμές, παρατηρείται περιορισμός και σε ποικιλία και σε ποσότητα, γενικότερα μια έντονη συμπεριφορά ελέγχου απέναντι στη τροφή. Συνήθως οι ασθενείς αποφεύγουν τα λίπη και τους υδατάνθρακες και γενικά επιλέγουν πολύ συχνά τροφές ανάλογα με τη θερμιδική τους αξία με στόχο η ημερήσια κατανάλωση να είναι η μικρότερη δυνατή. Στην κλινική πράξη όμως η κάθε περίπτωση είναι μοναδική και η κάθε μία/ένας ασθενής έρχεται με τη δική του ιστορία και τις προσωπικές διαμορφωμένες απόψεις και κανόνες περί διατροφής. Επιπλέον η παρασκευή και η κατανάλωση του φαγητού γίνεται με καταναγκαστικό τρόπο ώστε και πάλι να υπάρχει ο απόλυτος έλεγχος κυρίως σε σχέση με τη ποσότητα του λαδιού στο γεύμα αλλά και άλλων “απαγορευμένων” συστατικών. Οι περισσότερες μελέτες συνδέουν τη δίαιτα με αυξημένο κίνδυνο για εμφάνιση διαταραχών πρόσληψης τροφής περιοριστικού τύπου.

Διαταραγμένη εικόνα σώματος

Η διαταραγμένη εικόνα που έχει το άτομο για το σώμα του είναι από τα πιο βασικά κριτήρια διάγνωσης. Υπάρχει μια συνεχής ενασχόληση και δυσφορία για το σχήμα και το βάρος του σώματος το οποίο εκλαμβάνεται ως παχύ και δύσμορφο από την ασθενή.  Αυτή η αγωνία λοιπόν ωθεί συχνά τα άτομα να ελέγχουν με επαναλαμβανόμενο τρόπο το σωματικό τους βάρος με το ζύγισμα ή να μετράνε τις αναλογίες του σώματός τους με μεζούρα ή με τις παλάμες των χεριών. Ο τρόπος που βλέπει τον εαυτό της στον καθρέφτη είναι ευμετάβλητος και ο φόβος της πάχυνσης είναι μόνιμα απειλητικός.

Τι συμπτώματα εμφανίζονται στον ασθενή;

Ο υποσιτισμός οδηγεί σε ολική δυσλειτουργία του ανθρώπινου οργανισμού όπου οι εκδηλώσεις εξαρτώνται από το μέγεθος της στέρησης και τη διάρκεια της ανορεξίας. Τα άμεσα στο σώμα αποτελέσματα είναι η υπόταση, βραδυκαρδία, λέπτυνση των τριχών της κεφαλής και γαστρεντερολογικά προβλήματα. Δεν είναι τυχαίο που συστήνεται η σωματική υγεία και το βάρος του ασθενή να έχουν αποκατασταθεί, σ’ ένα βαθμό τουλάχιστον, κατά προτίμηση πριν την έναρξη της ψυχοθεραπείας ή και παράλληλα με αυτήν. Αυτό προτείνεται γιατί η παρατεταμένη χαμηλή πρόσληψη ενέργειας και συστατικών επηρεάζει σε μεγάλο βαθμό το κεντρικό νευρικό σύστημα. Το άτομο έχει δυσκολία συγκέντρωσης, διαταραχές ύπνου, ευερεθιστότητα, κατάθλιψη.

Σύμφωνα με κάποιες μελέτες υπάρχει μια γενετική ευαλωτότητα στο περιβάλλον όπως η δίαιτα για την εμφάνιση της ψυχογενούς ανορεξίας αλλά σε ένα μεγάλο βαθμό μιλάμε κυρίως για την προσωπικότητα όπου υπάρχει διάχυτη η αίσθηση της αναποτελεσματικότητας, τελειοθηρίας, αρνητικής αυτοαξιολόγησης και συναισθηματικότητας. Επίσης οι οικογενειακές δυσλειτουργίες και η σχέση με τη μητέρα αλλά και τη προσωπικότητα της μητέρας όπου συνήθως και η ίδια μπορεί να πάσχει.

Ποιες οι συνέπειες της νευρικής ανορεξίας;

Σκίτσο από την Άννα Ραφτοπούλου

Οι συνέπειες της ανορεξίας είναι πολύ σοβαρές και αν μείνουν αθεράπευτες μπορεί και να επιφέρουν τον θάνατο.

  • Βραδυκαρδία (αργοί κτύποι καρδίας)
  • Υπόταση (χαμηλή πίεση)
  • Υποθερμία
  • Θαμπά και αραιά μαλλιά
  • Σπασμένα νύχια
  • Τριχοφυία στο πρόσωπο, στην πλάτη και στον αυχένα
  • Ξηρά και σπασμένα χείλη
  • Οστεοπόρωση
  • Μη σωστή ανάπτυξη του σώματος
  • Συναισθηματική αστάθεια, εναλλαγές στη διάθεση
  • Έλλειψη συγκέντρωσης
  • Αϋπνίες
  • Πονοκέφαλος
  • Πόνοι στο στομάχι
  • Δυσκοιλιότητα
  • Συνεχής αίσθηση κρύου
  • Στείρωση
  • Θάνατος

Hλεκτρολυτικές διαταραχές και νευρική ανορεξία

Στην νευρική ανορεξία, ο υποσιτισμός και διάφορες συμπεριφορές που γίνονται για τον έλεγχο του σωματικού βάρους όπως ο έμετος και η χρήση καθαρκτικών μπορούν να οδηγήσουν σε μια σειρά από βιοχημικά προβλήματα στον οργανισμό. Νεφρική και ηλεκτρολυτική διαταραχή προκύπτει σχεδόν στο 70% των ασθενών με νευρική ανορεξία, ενώ πολλές φορές, σε ακραίες καταστάσεις, καταλήγουν σε νεφρική ανεπάρκεια. Στις ηλεκτρολυτικές διαταραχές συμπεριλαμβάνονται η υποκαλιαιμία (αρρυθμίες, φτωχή κινητικότητα εντέρου, σκελετικές μυοπάθειες, νεφροπάθεια), η υποασβεστιαιμία (μυϊκοί σπασμοί και διαλείπουσες κράμπες, κρίση επιληψίας), η υπονατριαιμία (κώμα και θάνατο), η υπομαγνησαιμία (μυϊκές κράμπες, αδυναμία, αστάθεια, κρίσεις, αρρυθμίες) και η υποφωσφαταιμία (μυϊκή αδυναμία, παραισθήσεις, διαταραχή του κεντρικού νευρικού συστήματος). Η υπομαγνισαιμία σχετίζεται άμεσα με τη υποασβεστιαιμία και την υποκαλιαιμία.

Υποκαλιαιμία

Η υποκαλιαιμία είναι η πιο κοινή ηλεκτρολυτική ανισορροπία. Η μεταβολική αλκάλωση συμβαίνει σε ασθενείς που κάνουν έμετο ή χρήση διουρητικών, ενώ η οξείδωση σε ασθενείς που κάνουν υπερχρήση καθαρκτικών. Η υπονατριαιμία οφείλεται κυρίως σε μεγάλη κατανάλωση νερού, αλλά μπορεί επίσης να οφείλεται σε χρόνια έλλειψη ενέργειας.

Σύνδρομο επανασίτισης στη νευρική ανορεξία

Ένα πολύ σημαντικό κομμάτι στο οποίο θα πρέπει να αναφερθούμε είναι το σύνδρομο επανασίτισης στον ασθενή που πάσχει από νευρική ανορεξία, το οποίο σχετίζεται άμεσα με τη διατροφή. Η εισαγωγή της τροφής στον εξασθενισμένο αυτόν οργανισμό θα πρέπει να γίνει σταδιακά, διαφορετικά είναι πολύ πιθανό να προκύψουν ηλεκτρολυτικές διαταραχές όπως εκείνες που αναφέρθηκαν παραπάνω. Οι συστάσεις αναφέρουν ότι στην αρχή η ενέργεια που θα παρέχεται στο άτομο θα πρέπει να κυμαίνεται μεταξύ των 10-40 kcal/κιλό σωματικού βάρους/ημέρα ή το 20-80% της συνολικής ενέργειας που καταναλώνει και στη συνέχεια να γίνει σταδιακή αύξηση των θερμίδων.

Η επανεισαγωγή τροφής στον ασθενή μπορεί να συσχετιστεί με υποφωσφαταιμία, καρδιακή αρρυθμία και παραλήρημα. Η αποκατάσταση του φωσφόρου συγκεκριμένα θα πρέπει να ξεκινήσει νωρίς, με τα επίπεδά του να διατηρούνται πάνω από 3 mg/dl. Στους χρόνια πάσχοντες, εκτός από την ιατρική επίβλεψη, όπου θα παρακολουθείται το σωματικό βάρος, ο καρδιακός ρυθμός, οι ηλεκτρολύτες κ.λπ., θα πρέπει να υπάρχει παράλληλα και διατροφολογική συμβουλευτική καθώς και ψυχολογική υποστήριξη έτσι ώστε να γίνει πιο ομαλά και ισορροπημένα η επανένταξη του ασθενούς στους φυσιολογικούς ρυθμούς.

Ποια είναι η θεραπεία της πάθησης;

Η αντιμετώπιση της ψυχογενούς ανορεξίας είναι δύσκολη, απαιτεί προσέγγιση του προβλήματος από διεπιστημονική ομάδα και συνίσταται σε τακτικό ιατρικό έλεγχο και σε ψυχολογική θεραπεία του ασθενούς και της οικογένειας. Στην ψυχογενή ανορεξία η αποτυχία της εξωνοσοκομειακής θεραπείας ή σοβαρές ιατρικές επιπλοκές αποτελούν ένδειξη εισαγωγής στο νοσοκομείο.

Ο ρόλος του ψυχοθεραπευτή

Ο ψυχοθεραπευτής πρέπει να συλλέξει πολλές πληροφορίες για να οδηγηθεί στην σωστή διάγνωση και αξιολόγηση μιας σειράς παραμέτρων που, είτε έχουν ιδιαίτερη ψυχολογική σημασία, είτε σχετίζονται με την εκτίμηση των επιπλοκών του υποσιτισμού και των καθαρτικών συμπεριφορών. Προφανώς αυτή η διερεύνηση εξειδικεύεται κάθε φορά ανάλογα με την παρούσα κλινική κατάσταση του/της ασθενούς. Ταυτόχρονα πρέπει με την στάση του να βοηθήσει στην εγκατάσταση μιας σχέσης εμπιστοσύνης όπου η πρόκληση, υποστήριξη και ελπίδα να συνυπάρχουν σαν εξισορροπητικά στοιχεία. Στόχος είναι η αύξηση του κινήτρου για αναγνώριση από το άτομο της ανάγκης να δεσμευτεί σε μια προσπάθεια για αλλαγή με θετικά αποτελέσματα.

Η θέση της οικογένειας

Πιο συγκεκριμένα, στους εφήβους, η θεραπεία οικογένειας και συγκεκριμένα το μοντέλο Maudsley είναι η πιο καλά μελετημένη προσέγγιση σύμφωνα με την οποία αρχικά οι θεραπευτές εστιάζονται στην αποκατάσταση του υποσιτισμού προκειμένου να είναι δυνατή η έναρξη της ψυχοθεραπευτικής διαδικασίας που στοχεύει σε αλλαγές στη ψυχοπαθολογία των ασθενών. Έτσι, γίνεται προσπάθεια να ενισχυθούν οι γονείς και να αναλάβουν αυτοί τον έλεγχο της διατροφής τους παιδιού τους όπου η διεργασία είναι συμβουλευτική και όχι κατευθυντική. Με την αντιμετώπιση του υποσιτισμού, οι γονείς ενθαρρύνονται να επιστρέψουν σταδιακά τον έλεγχο της διατροφής στο παιδί τους. Σε αυτό το τελευταίο στάδιο της θεραπείας συζητιούνται σημαντικά θέματα όπως η ανεξαρτητοποίηση, σεξουαλικότητα, ο επαναπροσδιορισμός των σχέσεων μέσα στην οικογένεια. Είναι αξιοσημείωτο να ειπωθεί ότι θεραπεία οικογένειας μπορεί να γίνει και χωρίς τη συμμετοχή του ασθενή.

Για τους ενήλικες ασθενείς υπάρχουν ενδείξεις ότι και η θεραπεία οικογένειας αλλά και η γνωσιακή–συμπεριφορική θεραπεία αλλά και ψυχοδυναμική ψυχοθεραπεία είναι εξίσου αποτελεσματικές.

Η σημαντικότητα του διαιτολόγου

Η παραπομπή στον διαιτολόγο-διατροφολόγο δεν είναι απλή υπόθεση γιατί αναδύει αμφιθυμία και φέρνει τον ανορεκτικό ασθενή πιο κοντά στο σύμπτωμα. Η αποκατάσταση των διαστρεβλωμένων απόψεων σχετικά με τα θρεπτικά συστατικά μπορεί να είναι ιδιαίτερα χρονοβόρα, αργή διαδικασία και με υποτροπές. Οι ασθενείς συνηθίζουν να στιγματίζουν τροφές ως κακές, παχυντικές ή απαγορευμένες οπότε η εκπαίδευση είναι σημαντική για το ρόλο των τροφών στη λειτουργία του σώματος καθώς και για την ίδια τη σύσταση του οργανισμού και το ενεργειακό ισοζύγιο. Το εργαλείο του ημερολογίου καταγραφής διατροφής και συναισθημάτων βοηθάει στο να διακρίνεται με τον απαιτούμενο ρυθμό η «στομαχική – σωματική» από τη «στοματική – συναισθηματική» πείνα. Κάθε περιστατικό είναι μοναδικό και η διατροφική όπως και η ιατρική συμβουλευτική ακολουθεί το ρυθμό και τη πορεία της συνολικής ψυχολογικής θεραπείας.

Τι έδειξαν πρόσφατες μελέτες;

Σε πρόσφατες μελέτες σχετικά με τη πορεία και της ψυχογενούς ανορεξίας διαπιστώθηκε ότι η καλή σχέση γονέα παιδιού αλλά και η μικρή διάρκεια της νόσου πριν την έναρξη της θεραπείας έχουν θετική επίδραση στη πρόγνωση. Πιο συγκεκριμένα αναφέρθηκε ότι σε 5 έτη παρακολούθησης σχεδόν το 70% των πασχόντων ανέρρωσε από τη ψυχογενή ανορεξία. Αντίθετα, η παρουσία διαταραχών στην ανάπτυξη του παιδιού, η παρουσία υπερφαγικών και καθαρτικών συμπεριφορών, καθώς και η παρουσία καταναγκαστικών στοιχείων προσωπικότητας έχουν αρνητική επίδραση στη πρόγνωση της νόσου. Τέλος, έχει μελετηθεί ότι ο καθαρτικός τύπος της ψυχογενούς ανορεξίας έχει χειρότερη πρόγνωση από τον περιοριστικό.

Συμπερασματικά

Είναι σημαντικό να ειπωθεί ότι η ψυχογενής ανορεξία δεν είναι διατροφικό πρόβλημα ούτε ενσυνείδητη επιλογή αλλά ψυχική πάθηση και ως τέτοια χρειάζεται θεραπεία.

Άρθρο από την Μαρία Χριστοπούλου & της Κυριακή Καλδαρίδου

Η Σκιτσογράφος, Άννα Ραφτοπούλου, είναι από το Θραψανο Ηράκλειο Κρήτης , έχει σπουδάσει βοηθός μικροβιολόγου,μένει στην Αθήνα τα 3 τελευταία χρόνια και το σκίτσο ήρθε στην ζωή της εντελώς ξαφνικά το οποίο ξεκίνησε να ασχολείται ερασιτεχνικά. Απολαμβάνει να ζωγραφίζει σκίτσα που περνάνε μηνύματα, θέλει να κάνει σκίτσα σύμβολα.

Ομορφιά

Η θερμοκρασία ανεβαίνει, καιρός να ανανεώσεις την ρουτίνα περιποίησης του προσώπου σου.

Με το καλοκαίρι προ των πυλών έχει έρθει η ώρα να αλλάξεις τις συνήθειες σου. Το δέρμα σου καλείται να αντιμετωπίσει νέες περιβαλλοντικές συνθήκες και ο ρόλος σου είναι να το προστατέψεις.

Οι υψηλές θερμοκρασίες που μας αφυδατώνουν, η υγρασία και η έκθεση στην επιβλαβή ακτινοβολία UV είναι οι βασικοί παράγοντες για τους οποίους καλούμαστε να προσαρμόσουμε την ρουτίνα περιποίηση μας, προκειμένου να διατηρήσουμε ένα υγιές και λαμπερό δέρμα κατά τους καλοκαιρινούς μήνες.

Η κατάλληλη ενυδατική κρέμα πλούσια σε υαλουρονικό οξύ είναι το κλειδί για τη διατήρηση της ενυδάτωσης του δέρματος. Τις πρωινές ώρες επίλεξε μια ελαφριά, μη λιπαρή ενυδατική κρέμα που θα απορροφάται γρήγορα από το δέρμα σου. Το υαλουρονικό οξύ έχει την ικανότητα να συγκρατεί περίπου 1.000 φορές το βάρος του σε νερό, το γεγονός αυτό το καθιστά τον κύριο ενυδατικό παράγοντα της επιδερμίδας μας. Σε κάθε περίπτωση μην ξεχνάς τη σημασία της ενυδάτωσης από μέσα προς έξω. Κατά τους καλοκαιρινούς μήνες θα πρέπει να πίνεις 2 με 2,5 lt νερού στη διάρκεια της ημέρας .

Προστατέψου από την ακτινοβολία UV που προκαλεί την φωτογήρανση. Επιτακτική ανάγκη είναι η χρήση ενός ποιοτικού αντηλιακού με υψηλό δείκτη προστασίας. Φόρα το αντηλιακό σου πριν βγεις από το σπίτι, πριν πας στην εργασία σου, ακόμη κι αν βγεις για λίγη ώρα για μία βόλτα ή τα καθημερινά ψώνια. Ο ήλιος στην χώρα μας είναι επιθετικός τους καλοκαιρινούς μήνες και το αντηλιακό μας είναι η ασπίδα προστασία μας απέναντι στις ακτίνες UV. Επίλεξε το αντηλιακό που σου ταιριάζει σε υφές και αρώματα, προτίμησε όμως κάποιο από αυτά που περιέχουν ενυδατικούς παράγοντες και μην ξεχνάς να το ανανεώνεις κατά την διάρκεια της μέρας.

Το βράδυ πρέπει να αφιερώσεις λίγο χρόνο για την καθαριότητα του προσώπου σου. Η αφαίρεση του μακιγιάζ και η απομάκρυνση των ρύπων, επιτρέπει στο δέρμα σου να “αναπνέει”, να παραμένει υγιές και ζωντανό. Στη συνέχεια εφάρμοσε μία κρέμα με αντιοξειδωτικούς παράγοντες , όπως η νιασιναμίδη. Η νιασιναμίδη κερδίζει έδαφος τους καλοκαιρινού μήνες, έναντι άλλων δραστικών συστατικών με αντιοξειδωτική δράση, επειδή δεν προκαλεί φωτοευαισθησία. Είναι συμβατή με όλους τους τύπους δέρματος, δρα ενάντια στις ελεύθερες ρίζες και έχει αντιφλεγμονώδη δράση.

Με λίγη προσοχή και τα κατάλληλα κοσμητικά προϊόντα, μπορείς να απολαύσεις ένα υγιές και λαμπερό δέρμα καθ’ όλη τη διάρκεια του καλοκαιριού.

Αρθρογράφοι :

Παναγιώτα Μαθιουδάκη,  Αισθητικός – Κοσμητολόγος

Μαρία Νίκου , Αισθητικός – Κοσμητολόγος

Laserskin Solutions (Αθήνα, Τρίκαλα)

Continue Reading

Υγεία

Ο ρόλος της Γενετικής στην Υποβοηθούμενη Αναπαραγωγή

Όταν γεννιέται ένα μωρό, πάντα αναρωτιόμαστε σε ποιον μοιάζει. Το γενετικό σας χάρισμα θα καθορίσει σε μεγάλο βαθμό τη σωματική διάπλαση και τον χαρακτήρα, αλλά η επικοινωνία μητέρας-εμβρυϊκού είναι επίσης σημαντική.

Τα γονίδια

Τα γονίδια, που υπάρχουν σε κάθε ένα από τα κύτταρα του οργανισμού μας, είναι εκείνα που καθορίζουν τη φυσιογνωμία μας, ακόμη και, σε ένα βαθμό, τις ικανότητες και τον χαρακτήρα μας. Το γενετικό χάρισμα κάθε ανθρώπου είναι ο συνδυασμός γονιδίων που έχουμε κληρονομήσει από τον πατέρα και τη μητέρα. Κάθε ωάριο και κάθε σπέρμα φέρουν έναν συνδυασμό γονικών γονιδίων που, όταν ενώνονται στο μελλοντικό έμβρυο, δημιουργούν ένα μοναδικό ον. Γι’ αυτό τα αδέρφια, ακόμα κι αν μοιάζουν, δεν θα είναι ποτέ τα ίδια.

Επιγενετική

Η επιγενετική είναι κληρονομήσιμες αλλαγές στη γονιδιακή έκφραση που δεν ανταποκρίνονται σε αλλαγές στην αλληλουχία του DNA. Δηλαδή, δεν εκφράζονται όλα τα γονίδια με τον ίδιο τρόπο κατά τον σχηματισμό του μωρού, μερικά μπορεί να ενεργοποιηθούν ή να απενεργοποιηθούν ανάλογα με τις συνθήκες της εγκυμοσύνης. Η διατροφή, το επίπεδο άγχους, η σωματική δραστηριότητα ή η παχυσαρκία της εγκύου μητέρας έχει αποδειχθεί ότι επηρεάζουν την έκφραση των γονιδίων του εμβρύου. Έτσι, η ενδομήτρια επικοινωνία μεταξύ μητέρας και εμβρύου μπορεί να αλλάξει την έκφραση των γονιδίων του τελευταίου και στην περίπτωση που είναι μόνο βιολογική μητέρα, το έμβρυο μπορεί να έχει και κάποιο από αυτά.

Έτσι, στην κοινή μητρότητα, το μελλοντικό μωρό θα έχει κάτι μοναδικό από κάθε μητέρα του.

Μπορείτε να διαβάσετε περισσότερα άρθρα στο https://www.iakentro.com

Continue Reading

Διατροφή

Ποια είναι τα μυστικά μιας ισορροπημένης διατροφής;

Μπορεί να επηρεάσει την ψυχολογία μας, τη διάθεσή μας; Γιατί ενώ φάγαμε λίγο η ζυγαριά μας διαψεύδει; Τι γίνεται με τις θερμίδες; Η Παρή Ράπτη, διακεκριμένη ενδοκρινολόγος, μας καθοδηγεί και μας ενημερώνει για το τι σημαίνει υγιεινή διατροφή.


“Σχεδιάζοντας μια ισορροπημένη διατροφή” θα μπορούσε να ήταν ο τίτλος ενός βιβλίου. Στη σκέψη όμως των περισσοτέρων αυτό σημαίνει δίαιτα, δηλαδή τρέφομαι λίγο ή δεν τρέφομαι καθόλου ή στερούμαι, ακόμα και σήμερα που η δυνατότητα επιλογής τροφίμων, για τις καταναλωτικές τουλάχιστον κοινωνίες (και η Ελλάδα είναι μία απο αυτές), προσεγγίζεται με λανθασμένο τρόπο.
Αναμφισβήτητα ο τρόπος ζωής ή οι γρήγοροι καθημερινοί ρυθμοί ή η “επίθεση” καταναλωτικών μηνυμάτων, που υποδεικνύουν ευκολία στην προετοιμασία, όμορφη παρουσίαση και ξένη κουζίνα πάνω σε καινούρια πρότυπα , δεν αφήνουν περιθώρια στη σκέψη.

Τι αποτελεί σωστή διατροφή για έναν μεσογειακό άνθρωπο; Τι σημαίνει υγιεινή διατροφή;

Με απλά λόγια, η διατροφή που στηρίζεται σε φυσικές , μη επεξεργασμένες τροφές, με επαρκή ποσότητα των βασικών θρεπτικών ουσιών (υδατάνθρακες, πρωτείνες, ιχνοστοιχεία, βιταμίνες, φυτικές ίνες, λιπαρά) σε ισορροπημένη ποσότητα, με αποφυγή της ζάχαρης, ορισμένων λιπαρών και με χαμηλές ποσότητες θερμίδων.


Η μεσογειακή γη αποτελεί εξ ορισμού το κέρας της Αμάλθειας με πλούσιους θησαυρούς, όπως ντομάτες, μελιτζάνες, βερίκοκα, φακές, φασόλια, πορτοκάλια, λεμόνια, σκόρδο, κρεμμύδι, γάλα, αβγά, δημητριακά, ψάρι, δηλαδή κάθετι που παράγει η χώρα μας..
Μια δίαιτα βέβαια είναι υποχρεωτικό να στηρίζεται σε όλα τα στοιχεία της διατροφικής αλυσίδας, λαμβάνοντας υπ’ όψιν και τις διαφορετικές ανάγκες ανάλογα με την ηλικία, το φύλο, τη σωματική διάπλαση και την εργασία, τη σωματική άσκηση και τη φυσική κατάσταση.


Δεν μπορείς να τηρήσεις τη πυραμίδα σε ένα παιδί. Για παράδειγμα, η χοληστερόλη είναι απαραίτητη στα παιδιά, γιατί είναι αυτή που βοηθά στην παραγωγή βασικών για την ανάπτυξη ορμονών. Γι’ αυτό και στην παιδική ηλικία τροφές όπως τα αβγά και το πλήρες γάλα δεν μπορούν να μειωθούν, διότι το ασβέστιο είναι δομικό υλικό του σκελετού και για ένα παιδί παρακαταθήκη μιας ζωής. Αντίστοιχα, μια γυναίκα στη γονιμοποιητική ηλικία δεν μπορεί να στερηθεί το κρέας, το οποίο περιέχει σίδηρο, ενώ μια άλλη σε εμμηνόπαυση πρέπει να καταναλώνει για την οστεοπόρωση πολλά γαλακτοκομικά.

Εξάλλου, γυναίκες και άνδρες έχουν διαφορετικές διατροφικές επιλογές. Η αιτία αυτών των διαφορών φαίνεται να είναι βιολογική, λαμβάνοντας υπόψη ότι στον εγκέφαλο το κέντρο της πείνας και του κορεσμού βρίσκεται σε εκείνο της αναπαραγωγής.

Τα κιλά των διακοπών

Και τώρα το φλέγον θέμα. Επιστροφή από τις διακοπές και η ζυγαριά σας καταγράφει 1-2 κιλά περισσότερο. Μην πανικοβάλλεστε! Για να δούμε να εξαφανίζεται σε μικρό χρονικό διάστημα το επιπλέον βάρος, είναι απαραίτητο να αποβάλουμε τις τοξίνες με τις οποίες επιβαρύνθηκε ο οργανισμός μας όλο αυτό το διάστημα που επιτρέψαμε στον εαυτό μας διατροφικές παρεκκλίσεις. Θα αναφερθούμε σε μικρές αλλά θαυματουργές συμβουλές.

– Ας εγκαταλείψουμε μερικές κακές συνήθειες, π.χ. τη μαγιονέζα στο φαγητό ή το dressing και το πολύ λάδι στις σαλάτες, τα γλυκά και τις σοκολάτες, τα αλμυρά και τους ξηρούς καρπούς την ώρα του απεριτίφ.

– Ας περιοριστούμε στα κύρια γεύματα καταναλώνοντας μέτριες ποσότητες φαγητού (μερίδα εστιατορίου), ελάχιστο λάδι (4 κουταλάκια λάδι την ημέρα κατανεμημένα στα διάφορα γεύματα). Προτιμότερο είναι στα μαγειρευτά φαγητά να προσθέτουμε το λάδι στο τέλος.

– Μπορούμε να καταναλώνουμε άφθονα λαχανικά , ωμά ή βραστά (κατά προτίμηση ωμά, για να μην έχουμε απώλεια του μεγαλύτερου μέρους των βιταμινών με το βράσιμο), κοτόπουλο ή ψάρι, αποφεύγοντας πάντα κρέατα που περιέχουν λίπος, όπως αρνί ή χοιρινό.

– Αποφεύγουμε τα τηγανητά, τις σάλτσες, κρέμες πλούσιες σε λιπαρά, γλυκά, ζυμαρικά και πατάτες.

– Μπορούμε να καταναλώνουμε φρούτα, όπως πορτοκάλια και μανταρίνια, πλούσια σε βιταμίνη C.

– Βασικό είναι να καταναλώνουμε άφθονο νερό που υποβοηθά τη διούρηση –άρα διευκολύνει την αποτοξίνωση του οργανισμού- και άφθονους φυσικούς χυμούς για την πρόσληψη βιταμινών και ιχνοστοιχείων, απαραίτητων για τον οργανισμό σε περιόδους δίαιτας.

– Απαγορεύεται αυστηρώς η ζάχαρη. Αντί αυτής χρησιμοποιούμε ασπαρτάμη ή ένα κουταλάκι μέλι.

– Αποφεύγουμε το αλκοόλ, ειδικά τα λικέρ που περιέχουν πολύ ζάχαρη και τα ποτά με υψηλά ποσοστά οινοπνεύματος. Για τις εξόδους προτιμούμε ένα ποτήρι κρασί.

Ακολουθώντας αυτούς τους χρυσούς κανόνες, σε πολύ μικρό χρονικό διάστημα θα αποκτήσετε ξανά τη σιλουέτα σας που «διακινδυνεύσατε» κατά τη διάρκεια των διακοπών.

Και με το άγχος τι γίνεται; Έχει σημασία η διατροφή για την αντιμετώπισή του;

Συχνά προσπαθούμε να καταπολεμήσουμε τις κρίσεις άγχους με ένα κομμάτι τούρτα, μασώντας ένα κομμάτι σοκολάτας, πίνοντας μερικά ποτήρια ουίσκι. Εν τέλει όμως επιδεινώνουμε την κατάσταση, διότι λανθασμένες τροφές μπορεί να προκαλέσουν περαιτέρω ένταση.


Ένα σωστό πρόγραμμα διατροφής, αντίθετα, επηρεάζει τον τρόπο που αντιμετωπίζονται οι ψυχικές ανάγκες οι οποίες προκαλούνται από το στρες. Και όχι μόνο. Μια διατροφή ελλιπής ή λανθασμένη μπορεί να γίνει η ίδια αιτία κόπωσης του σώματος και του εγκεφάλου προκαλώντας αύξηση των αναγκών του οργανισμού για ορισμένες τροφές.


Φτάνει λοιπόν με τις κακές συνήθειες, καθώς υπάρχουν τροφές που αδυνατίζουν αποφασιστικά τις δυνατότητες του σώματος αλλά δεν μειώνουν το βάρος. Μερικές από αυτές είναι ο καφές, η ζάχαρη, το αλκοόλ, τα λιπαρά, το αλάτι.

Πως μπορεί η διατροφή να βελτιώσει την ψυχική μας διάθεση;

Είναι αλήθεια ότι οι τροφές μπορούν να επηρεάσουν τον ψυχισμό μας. Είναι επιστημονικά αποδεδειγμένο ότι άτομα που υποβάλλονται σε μη ισορροπημένες δίαιτες, πολύ φτωχές σε ορισμένες ουσίες, διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο να εμφανίσουν κατάθλιψη.
Έχει ανακαλυφθεί ότι υπάρχουν νευρομεταβιβαστές, δηλαδή ουσίες που επιτρέπουν τη μεταφορά πληροφοριών μεταξύ των νευρικών κυττάρων επιδρώντας σε συναισθήματα, διάθεση, σκέψεις, μνήμη, που οι ποσότητές τους επηρρεάζονται από την τροφή μας. Ειδικότερα :


• Ουσία που επηρεάζει το θυμικό μας είναι η τριπτοφάνη, αμινοξύ που βρίσκεται σε πολλές τροφές όπως μέλι, σοκολάτα, μπανάνα, σταφύλι, ρύζι, σταφίδα και σε μικρότερη ποσότητα στο ψωμί και στα ζυμαρικά. Από την τριπτοφάνη παράγεται ένα άλλο αμινοξύ, η ντομαπίνη, νευρομεταβιβαστής της «ευτυχίας» όπως τη λένε οι νευρολόγοι. Βρίσκεται σε αρκετή ποσότητα στα αμύγδαλα, στα φιστίκια καθώς και στο ψάρι, κρέας, γαλακτοκομικά, αβγά.


• Η κολίνη, ουσία σημαντική για την καλή λειτουργία του νευρικού συστήματος, εμπεριέχεται στη μαγιά μπύρας, στο ψάρι και στα πράσινα φύλλα, στις σαλάτες.
• Άλλες ουσίες που επηρεάζουν τον ψυχισμό μας και που έχει αποδειχθεί η σχέση μεταξύ της κατάθλιψης και της έλλειψής τους είναι οι βιταμίνες του συμπλέγματος Β, κυρίως η Β1 και η θιαμίνη.
• Πολύ σημαντικό είναι επίσης το φολικό οξύ και η Β12 καθώς και η Β6, που είναι ευαίσθητη στις ορμονικές μεταβολές και έχει αποδειχθεί ότι μειώνεται κατά την εμμηνόπαυση, την περίοδο πριν από κάθε κύκλο και σε γυναίκες που λαμβάνουν αντισυλληπτικά και έχει σχέση με την κακή διάθεση που συνοδεύει κάθε γυναίκα λίγες μέρες πριν την έμμηνο ρύση. Τροφές πλούσιες σε αυτές τις βιταμίνες είναι η μαγιά μπίρας, τα αβγά και οι σπόροι.
• Το μυστικό της καλής διάθεσης βρίσκεται επίσης στο καλό πρωινό, που πρέπει να αποτελείται από υδατάνθρακες, ψωμί και φρυγανιές, πρωτείνες-γαλακτοκομικά, που μας προφυλάσσουν από την κόπωση και τον εκνευρισμό κατά τη διάρκεια της ημέρας.
• Τροφές της « ευτυχίας» είναι ακόμη η πράσινη σαλάτα που έχει ηρεμιστική δράση, οι μελιτζάνες και οι πατάτες, που περιέχουν αλκαλοειδή τα οποία βελτιώνουν την ποιότητα του ύπνου, τα βερίκοκα που βελτιώνουν τη διάθεση.
• Ψάρια πλούσια σε μεθιονίνη –όπως οι πέστροφες και το σκουμπρί- προστατεύουν τα νευρικά κύτταρα από την αρνητική δράση τοξικών ουσιών, όπως το κάδμιο και το μερκούριο.
• Η σόγια και τα ελαφρά τυριά είναι πλούσια σε σεροτονίνη, σημαντικό νευρομεταβιβαστή για την ηρεμία.
Η ευτυχία μας λοιπόν ξεκινά από το τραπέζι.


Άρθρο αρχείου

Λύρα Ράπτη

Continue Reading

Trending