Απομένουν ελάχιστα εικοσιτετράωρα, ώστε να πέσει η αυλαία του ’22 και να καλωσορίσουμε τη νέα χρονιά, και ως είθισται τέτοιες μέρες μέσα στο εορταστικό κλίμα έχουμε και μια σειρά υποχρεώσεων που περιλαμβάνονται στο φορολογικό καλεντάρι.

Άλλες αφορούν επιχειρήσεις και επιτηδευματίες, ενώ υπάρχουν και αυτές που αφορούν γενικότερα τους φορολογούμενους. Είτε μεμονωμένα και κατά περίπτωση είτε στο σύνολό τους, και πάντοτε βέβαια ανάλογα με την υποχρέωση.

Αποπληρωμές 

Μέχρι και την Παρασκευή 30 Δεκεμβρίου, τελευταία εργάσιμη μέρα του μήνα και του έτους ταυτόχρονα, θα πρέπει να αποπληρωθούν:

• Η 6^η δόση του φόρου εισοδήματος
• Η 8^η δόση του ΕΝΦΙΑ
• Πιθανές δόσεις που αφορούν όσους έχουν υπαχθεί σε κάποια ρύθμιση οφειλών
• Το ΦΠΑ για τις επιχειρήσεις με διπλογραφικά βιβλία (ισχύει πάντοτε, και η δυνατότητα αποπληρωμής σε 2 ισόποσες δόσεις)
• Η 6^η δόση της επιστρεπτέας προκαταβολής (για όσες επιχειρήσεις έχουν τη σχετική υποχρέωση)
• Λοιπά βεβαιωμένα ποσά που προκύπτουν είτε από παρακρατούμενους φόρους είτε από ασφαλιστικές υποχρεώσεις.

Από την ανωτέρω λίστα, έχουν αφαιρεθεί τα τέλη κυκλοφορίας, μετά τη δίμηνη παράταση που ανακοινώθηκε προ δεκαημέρου. Να διευκρινίσουμε, ότι η συγκεκριμένη μετακύλιση αυτής της υποχρέωσης, συμπαρασύρει και τη δυνατότητα που παρέχεται στους ιδιοκτήτες που επιθυμούν να θέσουν τα οχήματά τους σε ακινησία, με αυτήν τη διαδικασία να πραγματοποιείται πλέον ψηφιακά.

Υποβολές

Πέραν των δεδομένων υποβολών, όπως επιτάσσει η νομοθεσία για τις επιχειρήσεις, πρέπει να έχουν υποβληθεί και κάποιες άλλες δηλώσεις, ειδικά για τις οποίες παρέχεται αυτή η δυνατότητα έως το τέλος του εκάστοτε έτους.

Χαρακτηριστικό παράδειγμα η υποβολή τροποποιητικών δηλώσεων που αφορούν αναδρομικές αποδοχές μισθωτών ή συνταξιούχων. Η υποβολή τους πραγματοποιείται ηλεκτρονικά, ενώ είναι εξαιρετικά σημαντικό -προς αποφυγή περιττών ενεργειών και πιθανών λαθών- να διευκρινιστεί το εξής: Οι καταγραφές των συμπληρωματικών ποσών δεν γίνονται σε μία δήλωση. Βάσει της κείμενης νομοθεσίας, πρέπει τα αναδρομικά να δηλώνονται ξεχωριστά και για το κάθε έτος που αφορούν αυτά τα εισοδήματα.

Καθώς λοιπόν η υποβολή τους πραγματοποιείται ηλεκτρονικά, εκδίδεται άμεσα και το νέο εκκαθαριστικό σημείωμα. Τώρα, σε περίπτωση που προκύπτει χρεωστική διαφορά, η καταληκτική ημερομηνία έως την οποία μπορεί ο φορολογούμενος να αποπληρώσει εμπρόθεσμα τον πρόσθετο φόρο, θα είναι μέχρι τις 31/1/23.

Υπάρχουν επίσης οι δηλώσεις των αποβιωσάντων, οι οποίες υποβάλλονται από τους κληρονόμους τους. Στην προκειμένη περίπτωση δεν είναι εφικτή η άμεσα ηλεκτρονική υποβολή, και αυτές οι δηλώσεις υποβάλλονται χειρόγραφα. Στις μέρες μας βέβαια, η έννοια της χειρόγραφης υποβολής συμπεριλαμβάνει και την υποβολή μέσω ηλεκτρονικής αλληλογραφίας με την ΑΑΔΕ, και ειδικότερα μέσω των αιτημάτων.

myData

Έως και αυτή τη στιγμή που γράφονται αυτές οι αράδες, θα πρέπει βάσει φορολογικού ημερολογίου και μέχρι τις 31/12 οι επιχειρήσεις να αναρτήσουν στην πλατφόρμα myData τις παραλείψεις και αποκλίσεις που αφορούν τις συναλλαγές της χρήσης 2021. Η συγκεκριμένη προθεσμία θεωρείται σίγουρο ότι θα παραταθεί και δεν είναι αποκλειστικά και μόνο επειδή πρόκειται για κάτι εντελώς καινούργιο στο φορολογικό γίγνεσθαι. Είναι γενικότερα ότι η πλατφόρμα παραμένει δυσλειτουργική σε πάρα πολλά σημεία, οπότε και είναι πρακτικά αδύνατον να μπορέσουν οι επιχειρήσεις να ανταποκριθούν, υποβάλλοντας τα δεδομένα με επιτυχία και όπως προβλέπεται.

Ειδικά για το myData και τα ηλεκτρονικά βιβλία, είναι σαφές ότι θα πρέπει να επαναπροσδιοριστούν πάρα πολλές διατάξεις και παράμετροι από όσα πρόκειται να ισχύσουν. Όπως και να έχει πάντως, πρόκειται για μια υποχρέωση που -ανεξάρτητα από το εύρος της παράτασης που θα δοθεί- θα πρέπει να αντιμετωπιστεί. Η αποστολή των παραλείψεων και αποκλίσεων των αντικριζόμενων συναλλαγών, είναι κομβικής σημασίας για να μπορέσει η ΑΑΔΕ να αποκτήσει μια όσο το δυνατόν ευκρινέστερη εικόνα και να μπορεί να χρησιμοποιήσει τα δεδομένα για φοροελεγκτικούς σκοπούς. 

Η παραπάνω καταγραφή φορολογικών υποχρεώσεων είναι ενδεικτική, και συμπεριλαμβάνει τις σημαντικότερες εξ αυτών. Το φορολογικό ημερολόγιο ειδικά στο τέλος του εκάστοτε μήνα -πολλώ δε μάλλον στο τέλος του έτους-, βρίθει υποχρεώσεων και είναι εξαιρετικά σημαντικό να δοθεί η απαιτούμενη προσοχή ώστε τόσο οι επιχειρήσεις όσο και οι φορολογούμενοι να μην βρεθούν αντιμέτωποι με παραλείψεις και πιθανά μελλοντικά πρόστιμα.

Παναγιώτης Τσένος

Φοροτεχνικός σύμβουλος επιχειρήσεων / συγγραφέας φορολογικών & οικονομικών μελετών

[email protected] 

tsenos.gr 

Η υποχρεωτική εφαρμογή της ηλεκτρονικής τιμολόγησης, και παράλληλα των ηλεκτρονικών βιβλίων, ήρθε να ταράξει τα ούτως ή άλλως καθόλου ήρεμα νερά της ελληνικής φορολογίας. Και κατ’ επέκταση ολόκληρης της οικονομίας της χώρας μας, καθώς εκ των πραγμάτων επιδρά άμεσα στην καθημερινότητα των επιχειρήσεων.

Η μετάβαση σε όλο αυτό νέο καθεστώς, όχι απλά δεν είναι εύκολη, αλλά αποδεικνύεται και για την ίδια την ΑΑΔΕ, εξαιρετικά δυσχερής. Έχουμε λοιπόν ένα ήδη υφιστάμενο νομοθετικό πλέγμα διατάξεων, σημαντική πτυχή του οποίου αποτελούσε έως τώρα η Α.1138, μια απόφαση που θεσμοθετήθηκε αρχές καλοκαιριού του ’21, και έκανε μια πρώτη γενική καταγραφή των δεδομένων που δημιουργεί το myData.

Τώρα, η πρόσφατα θεσμοθετημένη απόφαση Α.1090/22 που ψηφίστηκε τον προηγούμενο μήνα, κρίνεται εξαιρετικά σημαντική, καθώς -μεταξύ άλλων θεμάτων- επανακαθορίζει τους χρόνους διαβίβασης των παραστατικών.  

Και όταν αναφερόμαστε σε επανακαθορισμό, αυτό αφορά σύμπτυξη του χρόνου διαβίβασης σε συγκεκριμένες περιπτώσεις. Αν επιχειρήσουμε να αποκωδικοποιήσουμε σε έναν πίνακα τα επικαιροποιημένα δεδομένα, έτσι όπως αυτά προέκυψαν και με τη συγκεκριμένη εγκύκλιο, θα καταλήξουμε στον παρακάτω πίνακα:

Χονδρικές πωλήσεις / Τιμολόγια
Μέσο Διαβίβασης	Χρόνος διαβίβασης
Πάροχος ηλεκτρονικής τιμολόγησης	Πραγματικός χρόνος
e-Timologio ΑΑΔΕ	Πραγματικός χρόνος
ERP & προγράμματα εμπορικής / λογιστικής διαχείρισης	Επόμενη μέρα
Ειδική φόρμα καταχώρησης	Επόμενη μέρα
Λιανικές πωλήσεις
Μέσο Διαβίβασης	Χρόνος διαβίβασης
ΦΗΜ	Από 1′ έως & 24h (βάσει της οριζόμενης παραμετροποίησης από την ΑΑΔΕ)
ERP & προγράμματα εμπορικής / λογιστικής διαχείρισης	Επόμενη μέρα
Ειδική φόρμα καταχώρησης	Επόμενη μέρα

Το συμπέρασμα που προκύπτει από όλα τα παραπάνω δεδομένα, είναι ότι απώτερος στόχος της ΑΑΔΕ είναι να φτάνει στο myData η πληροφορία για τα έσοδα των επιχειρήσεων το συντομότερο δυνατό.   

Έμμεσα, και περιορίζοντας ασφυκτικά τους χρόνους διαβίβασης, οδηγεί τις επιχειρήσεις που είχαν έως επιλέξει κάποιες πιο ευέλικτες, προσωρινές λύσεις (π.χ. διαβίβαση των δεδομένων τους μέσω των συνεργαζόμενων φοροτεχνικών/λογιστικών γραφείων) να αναζητήσουν τρόπους άμεσης αποστολής των πληροφοριών. 

Ενδεικτικές, λοιπές συμπεριλαμβανόμενες διατάξεις

Πέρα από τα παραπάνω -που καθώς αφορούν τους χρόνους διαβίβασης, κρίνονται και ως οι πιο σημαντικές διατάξεις της Α.1090/22- με τη συγκεκριμένη απόφαση καταγράφονται κάποιοι νέοι ορισμοί ή επαναδιευκρινίζονται κάποιες παράμετροι λειτουργίας του myData:

Η προσθήκη της έννοιας της “Απώλειας διασύνδεσης”: Η οποία και ορίζεται ως «η ανυπαίτια αδυναμία διαβίβασης των δεδομένων στο χρόνο που ορίζεται στην παρούσα απόφαση, ανά τύπο παραστατικού και τρόπου διαβίβασης, λόγω διακοπής είτε της σύνδεσης internet είτε του συστήματος διανομής ηλεκτρικής ενέργειας».

Καθορίζεται επίσης, πώς διαμορφώνεται ο χρόνος διαβίβασης στις περιπτώσεις που υπάρχει απώλεια διασύνδεσης: Καταρχάς, η οντότητα εφόσον της ζητηθεί, θα πρέπει με κάθε πρόσφορο μέσο να αποδεικνύει την απώλεια διασύνδεσης με την ψηφιακή πλατφόρμα myDATA, ενώ τα δεδομένα των εκδιδόμενων λογιστικών στοιχείων θα διαβιβάζονται αμελλητί με την αποκατάσταση της διασύνδεσης, με την ένδειξη «Απώλεια Διασύνδεσης». 

Στην ίδια την επιχείρηση πέφτει και το βάρος της γενικότερης ευθύνης, καθώς -και βάσει των διατάξεων πλέον- οφείλει να λάβει όλα τα απαραίτητα μέτρα για την αποφυγή εκ νέου απώλειας της διασύνδεσης. Επίσης, τονίζεται ότι «σε κάθε περίπτωση, τα δεδομένα διαβιβάζονται το αργότερο εντός δύο (2) ημερών από την καταληκτική ημερομηνία διαβίβασής τους, είτε από το κανάλι διαβίβασης που εκδόθηκαν ή διαβιβάστηκαν αρχικά ανεπιτυχώς είτε από τα προγράμματα διαχείρισης επιχειρήσεων (εμπορικό/ λογιστικό, ERP) είτε από την ειδική φόρμα καταχώρησης εφόσον τηρούνται τα όρια χρήσης της».  

Ποιες επιχειρήσεις δύνανται να χρησιμοποιούν την ειδική φόρμα καταχώρησης για το ‘22

Ως γνωστόν, από τα πέντε διαθέσιμα κανάλια διαβίβασης, ισχύουν συγκεκριμένες προϋποθέσεις χρήσης της ειδικής φόρμας καταχώρησης.  Στην προκειμένη περίπτωση, επικυρώθηκαν και τυπικά τα σημεία εκείνα που λαμβάνονται υπόψη για την τρέχουσα χρήση. Αυτά λοιπόν είναι 1) τα ακαθάριστα έσοδα προσδιορίζονται με βάση τα αριθμητικά δεδομένα της δήλωση φορολογίας εισοδήματος φορολογικού χρήσης ’20, ενώ 2) για τον προσδιορισμό του συνόλου τιμολογίων λαμβάνεται υπόψη το πλήθος των τιμολογίων της υποβληθείσας κατάστασης φορολογικών στοιχείων πελατών έτους ’20. 

Παναγιώτης Τσένος

φοροτεχνικός σύμβουλος επιχειρήσεων / συγγραφέας φορολογικών & οικονομικών μελετών

tsenos.gr 

[email protected] 

Μόλις πριν από μερικές μέρες τέθηκε σε λειτουργία η ειδική εφαρμογή της ΑΑΔΕ, για την υποβολή ξεχωριστών δηλώσεων, η οποία και θα είναι ανοικτή έως και τις 28/2, οπότε και λήγει η σχετική προθεσμία. 

• Να διευκρινίσουμε καταρχάς, ότι η συγκεκριμένη πλατφόρμα δεν αφορά πιθανές περιπτώσεις διαζευγμένων, που ούτως ή άλλως υποβάλλουν ξεχωριστές δηλώσεις. Αφορά έγγαμους που για διάφορους λόγους επιθυμούν να υποβάλλουν ξεχωριστά δήλωση, ανά προσωπικό ΑΦΜ.
• Αυτή η αίτηση αφορά την κάθε χρονιά διακριτά. Δηλαδή, ανδρόγυνα που επέλεξαν πέρσι να υποβάλλουν δηλώσεις χώρια, θα πρέπει να επαναλάβουν τις ίδιες ενέργειες. Η αίτηση μπορεί να υποβληθεί είτε και από τους δύο συζύγους είτε από έναν εξ αυτών.
• Επίσης, τα τέκνα μπορούν να δηλωθούν κανονικά ως προστατευόμενα μέλη και στις δύο δηλώσεις.

---

Συμφέρει η υποβολή ξεχωριστής δήλωσης;

Όταν προ μερικών ετών τέθηκε σε πρώτη εφαρμογή το συγκεκριμένο μέτρο, είχαμε δεχθεί αρκετά σχετικά ερωτήματα. Κατά πόσο δηλαδή συμφέρει φορολογικά η υποβολή δύο ξεχωριστών δηλώσεων από τους έγγαμους. Τότε, βρισκόμασταν ακόμα εν μέσω δημοσιονομικής επιτήρησης. Δεν υπήρχε ούτε υγειονομική κρίση ούτε πανδημία. Αντίθετα, το μόνιμο πρόβλημα της ελληνικής οικονομίας ήταν η βαθιά ύφεση. Όταν λοιπόν ανακοινώθηκε ότι παρέχεται η δυνατότητα υποβολής ξεχωριστών δηλώσεων από τα ζευγάρια, υπήρχαν ανδρόγυνα που αναρωτήθηκαν αν υπάρχει κάποιο φορολογικό όφελος. Στη συντριπτική πλειοψηφία των περιπτώσεων η απάντηση είναι όχι, είναι κατά βάση ανώφελο και μάλιστα δημιουργούνται και κάποια παράπλευρα πιθανά θέματα. 

Εξαιρούνται κάποιες πολύ συγκεκριμένες περιπτώσεις όπως για παράδειγμα αν κάποιος εκ των συζύγων έχει οφειλές προς το Δημόσιο, με ότι αυτό ενδεχομένως συνεπάγεται για τη διενέργεια συγκεκριμένων κινήσεων και ενεργειών. Και πάλι, η υποβολή χωριστών δηλώσεων προτείνεται υπό προϋποθέσεις και δεν σημαίνει βέβαια ότι αποτελεί πανάκεια.

Παρόλα αυτά, εξετάζονται κατά περίπτωση όλα τα δεδομένα και προτείνονται οι ανάλογες λύσεις. Το σύνηθες όμως είναι ότι, όχι μόνο δεν προκύπτει κάποιο ουσιαστικό όφελος με την υποβολή ξεχωριστών δηλώσεων, αλλά ενδέχεται να προκύψουν και κάποια προβλήματα.

Χαρακτηριστικότερο παράδειγμα όλων, αποτελεί η κάλυψη της ετήσιας τεκμαρτής δαπάνης. Αυτό που πάντοτε τονίζουμε, είναι ότι η κάλυψη των τεκμηρίων αποτελεί οικογενειακή υπόθεση. Έτσι, πιθανή διαφορά τεκμαρτής δαπάνης σε έναν εκ των συζύγων, καλύπτεται με τα εισοδήματα του άλλου, οπότε και δεν προκύπτουν απρόοπτες φορολογικές επιβαρύνσεις. Το ίδιο ευνοϊκό καθεστώς υπάρχει και στο θέμα των απαιτούμενων αποδείξεων βάσει εισοδήματος. Είναι μάλιστα σχετικά σύνηθες είτε ο σύζυγος είτε η σύζυγος να μην χρησιμοποιούν με την ίδια συχνότητα τις χρεωστικές και πιστωτικές κάρτες τους κατά τις συναλλαγές τους και σε θεωρητικό επίπεδο να μην φτάνουν το 30% του ατομικού τους εισοδήματος. Και εδώ όμως, με την κοινή δήλωση υπάρχει αλληλοκάλυψη πιθανών διαφορών οπότε και επίσης δεν υφίσταται κάποιο ζήτημα.   

Το αρχικό πλάνο για τις υποβολές των δηλώσεων

Στις προθέσεις του οικονομικού επιτελείου είναι η υποβολή των δηλώσεων που αφορούν τα εισοδήματα του 2021, να ξεκινήσει φέτος, όσο γίνεται ταχύτερα. Γίνονται μάλιστα σχετικές αναφορές ακόμα και για εκκίνηση υποβολής των δηλώσεων από τον Μάρτιο. Ήδη, βάσει απόφασης που εκδόθηκε προ ημερών, οι επιχειρήσεις υποχρεούνται στην ηλεκτρονική υποβολή των βεβαιώσεων αποδοχών έως τις 28 Φεβρουαρίου. Αρκεί όμως η θεσμοθέτηση της σχετικής απόφασης και είναι εφικτή η εφαρμογή του αρχικού πλάνου ή μήπως το αρχικό χρονοδιάγραμμα αποτελεί απλά ένα φιλόδοξο σχέδιο που εκ των πραγμάτων θα ανατραπεί;

Εξετάζοντας το αντίστοιχο ιστορικό, των τελευταίων ετών, θα διαπιστώσουμε ότι το σύστημα τίθεται σε παραγωγική λειτουργία συνήθως τον Μάιο του εκάστοτε έτους. Κι αυτό, καθώς παρατηρούνται πολύ μεγάλες καθυστερήσεις στην προσυμπλήρωση βασικών κωδικών του εντύπου της δήλωσης, που εκδίδονται κυρίως από υπηρεσίες του ευρύτερου δημοσίου τομέα. 

Ειδική μνεία επίσης, θα πρέπει να κάνουμε και σε μια ακόμα σημαντικότατη παράμετρο. Ένα πολύ μεγάλο τμήμα (και) της παρελθούσας χρήσης, πέρασε με την αγορά να τελεί εν υπνώσει. Με επιχειρήσεις που βάσει νομοθεσίας, για ένα αρκετά μεγάλο διάστημα είτε παρέμειναν κλειστές είτε γενικότερα υπολειτουργούσαν. Είχαμε λοιπόν, πολλές πληττόμενες επιχειρήσεις, από διάφορους κλάδους. Καθώς και ακόμα περισσότερους πληττόμενους εργαζόμενους σε αυτές τις επιχειρήσεις. Με άλλα λόγια, θα πρέπει να θεωρούμε ως δεδομένο ότι σε πάρα πολλές περιπτώσεις που αφορούν και επιχειρήσεις αλλά και φορολογούμενους γενικότερα, θα χρειαστεί είτε το Υπουργείο Οικονομικών είτε η ΑΑΔΕ να προχωρήσουν σε νομοθετικές παρεμβάσεις.   

Παναγιώτης Τσένος

φοροτεχνικός σύμβουλος επιχειρήσεων / συγγραφέας φορολογικών & οικονομικών μελετών

tsenos.gr 

[email protected]