Τι είναι το Κοινωνικό Άγχος και πως θα το εντοπίσουμε στα παιδιά μας; Από ποιές ηλικίες μπορεί να εκδηλωθεί; Το μικρό παιδί μας στη στρεσογόνα κοινωνία που ζούμε παρουσιάζει κοινωνικό στρες. Το θέμα αυτό μας απασχολεί όλο και πιο συχνά στις μέρες μας . Ως εκπαιδευτικός προσχολικής θα ξεκινήσω πρώτα με τα συμπτώματα που παρουσιάζουν τα προσχολικά παιδιά και σχετίζονται με το θέμα του κοινωνικού άγχους.
Θα τα εντοπίσετε αν δείτε το παιδί σας να έχει υιοθετήσει αρκετές από τις παρακάτω συμπεριφορές.
Αν φοβάται να αναγνωρίσει νέα πράγματα
Αν είναι ευερέθιστο και συχνά κλαψουρίζει
Αν είναι προσκολλημένο μαζί σας ή δείχνει έντονη τη διάθεση για μοναχικότητα
Αν αρνείται να μιλήσει ή να κάνει διάλογο στην παρέα των συνομηλίκων, τότε θα πρέπει να προβληματιστείτε
Είναι θεμιτό να συνεργαστείτε οπωσδήποτε με το σχολείο και τον εκπαιδευτικό του παιδιού σας, για να δείτε πως θα επιτευχθεί η ομαλή επανένταξη του στο δομημένο πρόγραμμα του σχολικού περιβάλλοντος. Αν αυτή η συμπεριφορά δεν οφείλεται σε μία σημαντική αλλαγή η οποία προήλθε στην καθημερινότητά του παιδιού σας, μέσα από το περιβάλλον του σπιτιού ή του σχολείου, τότε ίσως χρειαστείτε τη βοήθεια κάποιου παιδοψυχολόγου που θα βοηθήσει να προσδιορίσετε καλύτερα την κατάσταση και να τη λύσετε άμεσα.
Σε ότι αφορά τα παιδιά μας κατά την περίοδο της σχολικής ηλικίας τους όταν προκύπτει Κοινωνικό Άγχος μπορούμε να το εντοπίσουμε:
Αν ο μαθητής του Δημοτικού Σχολείου φοβάται να κάνει μεγαλόφωνη ανάγνωση μέσα στην τάξη του,
Αν το παιδί ντρέπεται να δώσει απαντήσεις σε ερωτήσεις που τίθενται κατά την παράδοση του μαθήματος,
¨Όταν βλέπουμε να ντρέπεται τη συνομιλία του με άλλα παιδιά ή
¨Όταν φοβάται να συνομιλήσει με ενήλικες.
Το παιδί που έχει μπει σε κοινωνικό άγχος βλέπουμε ότι συχνά αρχίζει να αρνείται τη συμμετοχή σε οργανωμένες σχολικές δραστηριότητες του όπως αντίστοιχα το απόγευμα αποφεύγει να συμμετέχει σε δράσεις αθλητικού, μουσικού ή άλλου εξωσχολικού περιεχομένου .Ντρέπεται να παραγγείλει το φαγητό του στο εστιατόριο, φοβάται να συμμετέχει σε πάρτι και αποφεύγει της επισκέψεις σε φίλους.
Το παιδί μας κατά την εφηβεία βιώνει εντονότερα το κοινωνικό στρες, όσο η περίοδος των εξετάσεων πλησιάζει σκέπτεται αν θα τα καταφέρει να ανταπεξέλθει στις υψηλές απαιτήσεις των εκπαιδευτικών προγραμμάτων που ακολουθεί για να είναι απόλυτα προετοιμασμένο στις υποχρεώσεις του. Το κοινωνικό άγχος πολλές φορές εδραιώνεται στη συμπεριφορά του που την επιτείνει η παράλληλη μακροχρόνια χρήση του διαδικτύου, με αποτέλεσμα να επηρεάσει όλες τις δραστηριότητες του και πολλές φορές ακόμη και την ικανότητά του να συναναστραφεί ευχάριστα με τους φίλους του.
Τα παραπάνω συμπτώματα πιθανά φέρνουν και κάποια σωματικά συμπτώματα όπως πονοκέφαλους, πόνους στο στομάχι και ναυτία. Η Κοινωνική Ανασφάλεια μπορεί να οδηγήσει το παιδί ακόμη και στο να αρνείται την έξοδο από το σπίτι.
Αν οι παράγοντες που πιθανά ενοχοποιούνται για μία τέτοια συμπεριφορά των παιδιών εδραιώσουν το κοινωνικό άγχος τους, τότε σίγουρα θα πρέπει να απευθυνθούμε στους ειδικούς γιατί μπορεί να εντοπίσουν ότι ευθύνεται κάτι στο άμεσο περιβάλλον του παιδιού, μπορεί να υπάρχουν κοινωνικές αίτιες, αλλά πιθανά σε κάποιες περιπτώσεις να είναι βιολογικοί ή γενετικοί οι παράγοντες που συντελούν στο πρόβλημα. Οι ειδικοί μπορεί να μας εντάξουν σε προγράμματα γνωστικής συμπεριφοράς cbt. Ενώ οι ψυχολόγοι υλοποιούν οικογενειακά προγράμματα κατά του Κοινωνικού Άγχους όπου προτείνουν να συνεργάζονται όλα τα μέλη της οικογενείας με στόχο την ήρεμη διαβίωση τους, στην καθημερινή τους ζωή. Ότι με σιγουριά εντοπίζουμε καλό είναι να το αντιμετωπίζουμε άμεσα και να φροντίσουμε με οργανωμένες κινήσεις να βρούμε τη λύση.
Το άρθρο έλαβε πληροφοριακό υλικό από το raisingchildren.net
Λητώ Τσακίρη, Συγγραφέας Παιδικών Βιβλίων – Παιδαγωγός με
εξειδίκευση στην Ψυχική Υγεία