Connect with us

Διατροφή

Η αξία της υγιεινής διατροφής

Καταρρίπτοντας τους μύθους δημοφιλών τύπων δίαιτας

Τα τελευταία χρόνια, το συνεχώς αυξανόμενο ενδιαφέρον του κοινού γύρω από θέματα διατροφής έχει οδηγήσει τον έντυπο και ηλεκτρονικό τύπο στην ανακύκλωση πληροφοριών γύρω από διάφορους τύπους «σωστής» διατροφής και τύπους «ορθού» αδυνατίσματος. Αποτέλεσμα αυτού είναι  αρκετές διαφορετικού τύπου δίαιτες να είναι πολύ δημοφιλείς, οι βασικές αρχές των οποίων στηρίζονται στη διαστρέβλωση βασικών επιστημονικών αρχών, στο βωμό του οικονομικού κέρδους ή της προσωρινής ταχείας απώλειας βάρους, χωρίς να λαμβάνεται υπόψη η υγεία του ατόμου. Τόσο η γνωστή δίαιτα Άτκινς ή η τελευταίως διαδεδομένη δίαιτα ομάδας αίματος, στηρίζονται σε αρχές αντίθετες από τις επιστημονικά τεκμηριωμένες, και δύνανται να προκαλέσουν και συγκεκριμένα προβλήματα στην υγεία.

Απαραίτητο στοιχείο για την αποφυγή των κινδύνων είναι η σωστή ενημέρωση και η κριτική σκέψη. Παρακάτω παρουσιάζονται κάποιες από τις δημοφιλέστερες δίαιτες, για τις οποίες δεν υπάρχουν κλινικές μελέτες, οι οποίες να υποστηρίζουν την αποτελεσματικότητά τους και κυρίως να αποδεικνύουν την απουσία κινδύνου, όταν κάποιος τις υιοθετεί.

Δίαιτα σύμφωνα με την  ομάδα αίματος

Από το 1996 στο βιβλίο “Εat right for your type”, προτάσσεται δίαιτα σύμφωνα με την οποία το κάθε άτομο πρέπει να τρέφεται ανάλογα με την ομάδα αίματος του, κατά το σύστημα ΑΒΟ. Το βιβλίο έγινε ανάρπαστο, πουλώντας περισσότερα από δύο εκατομμύρια αντίτυπα και μεταφράστηκε σε 50 γλώσσες, ενώ η δίαιτα αυτή διέπεται από δύο βασικές αρχές, οι οποίες είναι οι εξής:

1. «Οι αγλουτινίνες, έχουν την ιδιότητα να προκαλούν αιμοσυγκόλληση όταν προσκολλούνται στα σάκχαρα των συγκολλητινογόνων A ή Β, που εντοπίζονται στην επιφάνεια των ερυθρών αιμοσφαιρίων.»  Όμως αυτό δεν θα μπορούσε να είναι επιβλαβές για τον ανθρώπινο οργανισμό, καθώς σύμφωνα με πρόσφατες έρευνες αγλουτινίνες εντοπίσθηκαν και σε ζωτικά όργανα του ανθρώπου και εξυπηρετούν πιθανώς την άμυνα του οργανισμού.

2. «Η ομάδα Ο είναι η αρχαιότερη, ενώ Α, Β και ΑΒ είναι μεταγενέστερες.» Γεγονός που επίσης δεν ευσταθεί.

Η περαιτέρω ανάλυση αποφαίνεται περιττή, καθώς τα παραπάνω δεδομένα που αποτελούν τους θεμέλιους λίθους της δίαιτας αυτής, δεν είναι ούτε στο ελάχιστο επιστημονικά  τεκμηριωμένα. Εξάλλου, δεν είναι γνωστές κλινικές μελέτες που να υποστηρίζουν πως η ομάδα αίματος ενός ατόμου σχετίζεται με την διατροφή του.

Δίαιτα Atkins

Η δίαιτα του Atkins, προτείνει τον αυστηρό περιορισμό των υδατανθράκων, είναι υψηλή σε πρωτεΐνη και κατά συνέπεια υψηλή σε λίπος. Αποτελείται από 4 φάσεις. Σε πρόσφατες συγκριτικές μελέτες που διήρκεσαν περισσότερο από 12 μήνες, οι διαφορές που παρατηρήθηκαν στην απώλεια δεν ήταν στατιστικά σημαντικές. Εξάλλου, η όποια απώλεια παρατηρείται αρχικά κατά την δίαιτα του Atkins, οφείλεται στην εξάντληση των αποθεμάτων γλυκογόνου του οργανισμού και κατά συνέπεια την μεγάλη απέκκριση νερού.

Εκτός από τα μη αξιοσημείωτα αποτελέσματα, όσον αφορά την απώλεια βάρους, πρέπει να επισημανθεί και ο κίνδυνος για την υγεία που ενέχεται σε αυτήν. Σύμφωνα με κλινικές μελέτες μια υψηλοπρωτεϊνική δίαιτα, επιβαρύνει τη νεφρική λειτουργία και καταπονεί αρκετά τους νεφρούς. Επίσης, μια δίαιτα υψηλή σε λιπαρά αποτελεί παράγοντα κινδύνου για ανάπτυξη καρδιαγγειακών νοσημάτων. Η κέτωση δεν είναι «ένα θαυμάσιο δώρο της ζωής», όπως ο ίδιος ο Atkins συνήθιζε να την χαρακτηρίζει, αλλά μία ιδιαίτερα στρεσογόνος κατάσταση για τον οργανισμό. Τέλος, η δίαιτα αυτή αποφαίνεται επιζήμια και για την υγεία των οστών, καθώς προάγει την απώλεια Ca.

Του Μιχάλη Χουρδάκη

Κλινικού Διαιτολόγου – Διατροφολόγου Δημόσιας Υγείας

Αντιπροέδρου Πανελλήνιου Συλλόγου Διαιτολόγων – Διατροφολόγων.


Άρθρο αρχείου

Μιχάλη Χουρδάκη

Διατροφή

Τα μαλλιά μας, ο καθρέφτης της υγείας μας

Η υγεία των μαλλιών εξασφαλίζεται με ένα ισορροπημένο διαιτολόγιο πλούσιο σε φρούτα, λαχανικά, γαλακτοκομικά προϊόντα και κρέας. Υπάρχουν, βέβαια, κάποια συγκεκριμένα μακροθρεπτικά συστατικά, μέταλλα και βιταμίνες που κατέχουν σημαντικό ρόλο στην υγεία των μαλλιών.

Συχνά τα λεπτά και αδύναμα μαλλιά αποτελούν ένδειξη έλλειψης σιδήρου, η οποία μπορεί να οφείλεται είτε σε ένα εξαντλητικό πρόγραμμα απώλειας βάρους  και στην έμμηνο ρύση. Το 72% των γυναικών με πρόβλημα τριχόπτωσης παρατηρήθηκε ότι έχουν έλλειψη σιδήρου. Οι τροφές που αποτελούν πλούσιες πηγές σιδήρου είναι το συκώτι, το κόκκινο κρέας, τα πράσινα φυλλώδη λαχανικά και οι φακές. Ωστόσο, ο σίδηρος που βρίσκεται στις ζωικές τροφές απορροφάται καλύτερα από τον οργανισμό, ενώ η βιταμίνη C που βρίσκεται στα φρούτα και τα λαχανικά βοηθά στην απορρόφησή του. Επιπλέον, ο καφές και το τσάι δεν πρέπει να καταναλώνονται μαζί ή αμέσως μετά το φαγητό, γιατί εμποδίζουν την απορρόφηση του σιδήρου.

Δεδομένου ότι οι τρίχες των μαλλιών περιέχουν 25% νερό, για να διατηρούνται και τα μαλλιά ενυδατωμένα χρειάζεται η συνεχής ενυδάτωση του οργανισμού.

Το κόκκινο κρέας, το ψάρι, τα πουλερικά, τα θαλασσινά και τα μανιτάρια είναι τροφές πλούσιες σε ψευδάργυρο, ο οποίος είναι απαραίτητος για την υγεία των μαλλιών, καθώς συμβάλλει στη σύνθεση των πρωτεϊνών που σχηματίζουν την υγιή τρίχα. Σημαντικό ρόλο στην υγεία των μαλλιών παίζουν επίσης το παντοθενικό οξύ (βιτ. Β5), η πυριδοξίνη (βιτ. Β6) και η βιοτίνη (βιτ. Β8), που συμμετέχουν στη σύνθεση των αμινοξέων από τα οποία αποτελούνται το στέλεχος και ο θύλακας της τρίχας. Οι τροφές που είναι πλούσιες σε βιταμίνες του συμπλέγματος βιταμινών Β είναι το γιαούρτι, τα δημητριακά ολικής αλέσεως, το κόκκινο κρέας, οι ξηροί καρποί και τα αβγά.

Βέβαια, όταν η τριχόπτωση οφείλεται σε γενετικούς παράγοντες, ορμονολογικούς ή στη λήψη κάποιων φαρμάκων, τότε ακόμα και μια ισορροπημένη διατροφή δεν μπορεί να αναστείλει το φαινόμενο.
Σύμφωνα με τους ειδικούς της Ελληνικής Δερματολογικής Εταιρείας, όλοι χάνουμε 50-100 τρίχες καθημερινά. Αυτός ο αριθμός όμως είναι απόλυτα φυσιολογικός και δεν δημιουργεί πρόβλημα τριχόπτωσης. Τα πράγματα γίνονται ανησυχητικά όταν μετά το λούσιμο πέφτουν ολόκληρες τούφες μαλλιών ή όταν πλέον η αραίωση των μαλλιών είναι εμφανής. Σε αυτή την περίπτωση απευθυνθείτε αρχικά σε ενδοκρινολόγο, ο οποίος θα σας καθοδηγήσει για τις απαραίτητες ορμονικές και άλλες αιματολογικές εξετάσεις, και στη συνέχεια, εφόσον χρειαστεί, σε δερματολόγο.

Αναστασία Δουλγέρη | Κλινική Διαιτολόγος

Msc Διατροφής Αθλητών

Continue Reading

Διατροφή

Τα Αντιοξειδωτικά | Ισορροπημένη Διατροφή

Τα αντιοξειδωτικά είναι ουσίες που αναστέλλουν, αντιστέκονται και προφυλάσσουν το κύτταρο από οξειδώσεις.

Για να γίνει πιο εύκολα αντιληπτή η έννοια της κυτταρικής οξείδωσης, ας υποθέσουμε ότι αφήνουμε ένα κομμάτι σίδερο εκτεθειμένο στα καιρικά φαινόμενα. Το σίδερο ύστερα από κάποιο διάστημα θα σκουριάσει, δηλαδή θα οξειδωθεί. Το ίδιο συμβαίνει με τα κύτταρα. Κύριος υπεύθυνος και στις δύο περιπτώσεις είναι το χημικό στοιχείο οξυγόνο.

Δυστυχώς, ως αποτέλεσμα φυσιολογικής λειτουργίας του κυτταρικού μεταβολισμού, το οξυγόνο αποσταθεροποιείται, δηλαδή χάνει ηλεκτρόνιο και συμπεριφέρεται σαν ελεύθερη ρίζα. Δηλαδή επιτίθεται σε βιομόρια του κυττάρου, λιπίδια και πρωτεΐνες, με σκοπό να «κλέψει» το ηλεκτρόνιο για να επανέρθει στη φυσιολογική του κατάσταση, μετατρέποντας λιπίδια και πρωτεΐνες σε ελεύθερες ρίζες. Έτσι όμως δημιουργούνται νέες και δραστικότερες μορφές ελευθέρων ριζών, οι οποίες τελικό αποδέκτη έχουν το πυρήνα του κυττάρου και το γενετικό του υλικό.

Νευροεκφυλιστικά νοσήματα, αναπνευστικές και καρδιαγγειακές παθήσεις, καρκινογένεση είναι από τις κυριότερες ασθένειες για τις οποίες αποδίδεται σημαντική ευθύνη στις ελεύθερες ρίζες.

Η λειτουργία των αντιοξειδωτικών ουσιών είναι να εμποδίζουν την δημιουργία ελευθέρων ριζών και να αναστέλλουν την καταστροφική για το κύτταρο δράση τους, δωρίζοντας πολύ εύκολα ηλεκτρόνια, σταθερο- ποιώντας έτσι και πάλι τις οξειδωμένες μορφές που δημιουργήθηκαν.

ΟΥΣΙΕΣ ΠΟΥ ΕΧΟΥΝ ΑΝΤΙΟΞΕΙΔΩΤΙΚΗ ΔΡΑΣΗ

Η βιταμίνη C

Η βιταμίνη E

Το λιπικό οξύ (Ala )

Η Ν-Ακετυλοκυστείνη (Nac ) 

Το συνένζυμο Q10

Το ιχνοστοιχείο σελήνιο ( Se )

 Η βιταμινη Α και καροτενοίδη 

Οι φαινολικές ομάδες

Το λυκοπένιο

ΑΝΤΙΟΞΕΙΔΩΤΙΚΑ

Τσάι πράσινο 

Τσουκνίδα 

Ταραξάκο

Ισωπός

ΑΝΑΖΩΟΓΟΝΗΤΙΚΑ ΤΟΥ ΝΕΥΡΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ

Βερβενα 

Σκουτελαρια 

Αγρια Βρωμη 

Τζινσενγκ

ΝΕΥΡΟ- ΧΑΛΑΡΩΤΙΚΑ

Βαλεριάνα 

Βιβούρνο 

Χιονανθές 

Λυκίσκος 

Χαμομήλι

ΔΙΕΓΕΡΤΙΚΑ ΤΟΥ ΝΕΥΡΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ

Ο καφές, το τσάι τα αναψυκτικά τύπου κόλα περιέχουν καφείνη η οποία είναι διεγερτικό του κεντρικού νευρικού συστήματος

+ Τα δύο τελευταία δρουν τοπικά για την ανακούφιση του υπερσυσταλμένου πεπτικού συστήματος. Βότανα που περιέχουν πτητικά έλαια μπορούν να επηρεάσουν άμεσα το λεμφικό σύστημα του εγκεφάλου μέσω του οσφρητικού πλέγματος , πράγμα που εξηγεί την αποτελεσματικότητα της αρωματοθεραπείας

+ Είναι χρήσιμα όταν το νευρικό μας σύστημα είναι εξασθενημένο για παράδειγμα μετά από μια μακρά ασθένεια.

+ Η νταμιάνα επίσης έχει την τάση να διεγείρει το νευρικό σύστημα.

42_BW_DIATROFH_VOTANA.indd

Γιωτα Καρακασιδου Kλινική Διαιτολόγος – Διατροφολόγος

Continue Reading

Διατροφή

Τρώγοντας από σπίτι

Είναι γνωστό πως το σπιτικό μαγειρεμένο φαγητό, τις περισσότερες φορές, υπερέχει ξεκάθαρα του έτοιμου που παρέχεται από πληθώρα εστιατορίων και ταχυφαγείων. Για αυτό υιοθετήστε την συνήθεια του «τάπερ» αποτελεί σύμμαχο ενός υγιούς διατροφικού πλάνου και όχι μόνο… 

Τον τελευταίο καιρό ολοένα και περισσότερο συναντούμε κυρίως στους εργασιακούς χώρους το γνωστό σε όλους μας «τάπερ» από το σπίτι. Η συνήθεια αυτή που πρόσφατα υιοθετήθηκε στην πατρίδα μας, εκτός από το προφανές οικονομικό όφελος, παρέχει και σαφή διατροφικά πλεονεκτήματα. Είναι πλέον γνωστό πως το σπιτικό μαγειρεμένο φαγητό, τις περισσότερες φορές, υπερέχει ξεκάθαρα του έτοιμου που παρέχεται από πληθώρα εστιατορίων και ταχυφαγείων. Αρχικά δίνεται η δυνατότητα στο άτομο να καθορίσει την ποσότητα του φαγητού που του αναλογεί και να μην υπερβάλει λόγω του μεγέθους της μερίδας που έρχεται «πακέτο». Η ποιότητα των υλικών τα οποία χρησιμοποιούνται στο μαγείρεμα είναι περισσότερο διασφαλισμένη, όταν μιλάμε για σπιτικό φαγητό. Αχίλλειος πτέρνα του έτοιμου φαγητού αποτελεί τα έλαια με τα οποία παρασκευάζεται κι αυτό είναι άλλος ένας κίνδυνος που αποφεύγεται με το μαγείρεμα στο σπίτι. Μια ακόμη θετική πλευρά της συνήθειας αυτής είναι πως τείνει να εκλείψει το τηγανητό φαγητό, διότι δεν καταναλώνεται εύκολα ώρες μετά την παρασκευή του. Επίσης, με την κατανάλωση σπιτικού φαγητού υπάρχει δυνατότητα για πρόσληψη μεγάλης ποικιλίας φαγητών, το οποίο συμμορφώνεται απόλυτα με την ισορροπημένη διατροφή. Όμως κάθε νόμισμα έχει δύο όψεις και η σύγχρονη επιστήμη της διατροφής οφείλει να προστατέψει το άτομο από τους κινδύνους που ελλοχεύουν. Καλό είναι το φαγητό να καταναλώνεται σε ώρα διαλλείματος και όχι μπροστά στον υπολογιστή την ώρα που αφοσιώνεται στην δουλεία του, διότι με τον τρόπο αυτό αφενός δεν αντιλαμβάνεται την ποσότητα που καταναλώνει και αφετέρου δεν αποκομίζει την απόλαυση που οφείλει να παρέχει το φαγητό με αποτέλεσμα το άτομο να καθίσταται πιο επιρρεπές σε πολλά θερμιδοφόρα σνακ. Επίσης, το γεύμα πρέπει να είναι πλήρες και να συνοδεύεται απαραιτήτως από σαλάτα. Όσον αφορά την επιλογή του γεύματος, καλό θα ήταν όσπρια και λαδερά φαγητά να μην αποφεύγονται, παρά τη δυσκολία να μεταφερθούν, διότι αποτελούν θεμέλιο λίθο της διατροφικής πυραμίδας. Το ίδιο ισχύει και για την κατανάλωση ψαριού, το οποίο θα μπορούσε να καταναλωθεί ευκολότερα με την μορφή φιλέτου. Επίσης Γνωρίζετε ότι: στις ώρες εργασίας θα πρέπει να προσλαμβάνονται αρκετά φρούτα, πιο εύκολα με τη μορφή κάποιου ενδιάμεσου γεύματος. Συνοψίζοντας, η υιοθέτηση της συνήθειας του «τάπερ» αποτελεί σύμμαχο ενός υγιούς διατροφικού πλάνου, δίνοντας όμως έμφαση στον τρόπο με τον οποίο καταναλώνεται το φαγητό, δηλαδή σε ήρεμο περιβάλλον, ιδανικά εκτός των στενών ορίων του χώρου εργασίας και προπαντός δίνοντας χρόνο στην κατανάλωση του γεύματος που εκτός από ευχαρίστηση διασφαλίζει και την υγεία του ατόμου

Βασιλάκου Δέσποινα, MD, MSc Ιαυρός-Κλινικός/ Διαιτολόγος

Continue Reading

Trending