Εισαγωγη για την παχυσαρκια και τη σημασια των διατροφικων συνηθειων

Ορισμένες χώρες έχουν αρκετά χαμηλότερα επίπεδα παχυσαρκίας. Μήπως η διαφορά βρίσκεται στις διατροφικές συνήθειες;

Στη χώρα μας, με βάση τα πλέον πρόσφατα στοιχεία, μόνο το 30,3% του γενικού πληθυσμού βρίσκεται εντός ορίων κανονικού βάρους, ενώ το 37,6 % είναι υπέρβαροι και το 32,1% παχύσαρκοι, με 3 από τις 4 οικογένειες να έχουν τουλάχιστον έναν υπέρβαρο ή παχύσαρκο γονέα.

Προβολή

Η παχυσαρκία χαρακτηρίζεται ως νόσος και είναι η υπερβολική εναπόθεση λίπους στα λιποκύτταρα. Όταν το λίπος αυξάνεται πάνω από το φυσιολογικό και υπερβαίνει το 20-30% του επιθυμητού βάρους, αρχίζει και αποθηκεύεται σε διάφορα όργανα του σώματος όπως το συκώτι,τους μύες, την καρδιά και παράγει ορμόνες και ουσίες που προκαλούν μεγάλες αλλαγές στο τρόπο λειτουργίας του σώματος.

Για να προσδιορίσουμε το βαθμό παχυσαρκίας χρησιμοποιούμε τον Δείκτη Μάζας Σώματος (ΔΜΣ), που υπολογίζεται από το πηλίκο του βάρους σώματος σε κιλά διαιρούμενο με το τετράγωνο του ύψους σε εκατοστά. Φυσιολογικός θεωρείται ο ΔΜΣ που είναι μεταξύ 18,5 και 25. Υπέρβαρος θεωρείται όποιος έχει ΔΜΣ μεταξύ 25 και 30 και παχύσαρκος εκείνος που έχει ΔΜΣ μεταξύ 30 και 35. Τιμές ΔΜΣ μεγαλύτερες από 35 υποδηλώνουν σοβαρή παχυσαρκία.

Επιπτώσεις Παχυσαρκίας

Το υπερβολικό βάρος και η παχυσαρκία είναι από τις κύριες αιτίες θανάτου και αναπηρίας . Πρόσφατες εκτιμήσεις δείχνουν ότι προκαλούν περισσότερους από 1,2 εκατομμύρια θανάτους ετησίως, που αντιστοιχεί σε περισσότερο από το 13% της συνολικής θνησιμότητας. Η παχυσαρκία αυξάνει τον κίνδυνο για πολλές ασθένειες όπως, των καρδιαγγειακών παθήσεων, του διαβήτη τύπου 2 και των χρόνιων αναπνευστικών παθήσεων.

Η παχυσαρκία θεωρείται επίσης αιτία για τουλάχιστον 13 διαφορετικούς τύπους καρκίνου και είναι πιθανό να ευθύνεται άμεσα για τουλάχιστον 200.000 νέες περιπτώσεις καρκίνου ετησίως με το ποσοστό αυτό να αναμένεται να αυξηθεί περαιτέρω τα επόμενα χρόνια.

Τα δεδομένα για την παιδική παχυσαρκία δίνουν μια ανησυχητική εικόνα. Σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Περιφερειακή Έκθεση Παχυσαρκίας του ΠΟΥ για το 2022, περίπου 1 στα 3 παιδιά δημοτικού σχολείου ζει με παχυσαρκία ή είναι υπέρβαρο και αυτό το ποσοστό αναμένεται να αυξηθεί κι άλλο. Η παχυσαρκία είναι απο τους μεγαλύτερους κινδύνους για τη δημόσια υγεία που μπορεί να προληφθεί. Η ενημέρωση, η σωστή διατροφή, η φυσική δραστηριότητα, είναι απαραίτητα για την μείωση αλλά και τη διατήρηση του ιδανικού βάρους.

Υιοθέτησε μια ισορροπημένη διατροφή με βάση τις γευστικές σου προτιμήσεις, πρόσθεσε τα φρούτα και τα λαχανικά σε καθημερινή βάση στο διαιτολόγιο σου και ακολουθήσε το πρότυπο της μεσογειακής διατροφής.

Υγιεινές διατροφικές συνήθειες ανα τον κόσμο

Η μεσογειακή διατροφή είναι στην κορυφή παγκοσμίως αναφορικά με τα οφέλη της για την υγεία, όμως και άλλοι λαοί έχουν ενδιαφέρουσες και υγιεινές διατροφικές συνήθειες ή κουζίνες που αξίζει να ανακαλύψεις.

Ιαπωνία

Οι μικρές μερίδες και τα πολύχρωμα, εποχιακά λαχανικά συνθέτουν ένα οπτικά ελκυστικό και υγιεινό πιάτο. Οι μικρές μερίδες βοηθούν στη διατήρηση των θερμίδων υπό έλεγχο, ενώ τα λαχανικά παρέχουν μια σειρά από φυτικές ίνες, βιταμίνες, μέταλλα και ιχνοστοιχεία.

Νότια Κορέα

Οι Νοτιοκορεάτες κατάφεραν να αποφύγουν την παχυσαρκία μέσω μιας διατροφής που αποτελείται από ρύζι, ψάρι και το παραδοσιακό συνοδευτικό που είναι γνωστό ως kimchi. Το Kimchi αποτελείται από λαχανικά που έχουν υποστεί ζύμωση, όπως λάχανο και ραπανάκια καρυκευμένα με σκόνη σκόρδου και τσίλι.

Οι Νοτιοκορεάτες υπερηφανεύονται για μια διατροφή με υψηλή περιεκτικότητα σε υδατάνθρακες και χαμηλά λιπαρά. Αν και καταναλώνουν πολλούς υδατάνθρακες, επιλέγουν αυτούς που δεν είναι επεξεργασμένοι. Δοκίμασε ένα μεσημεριανό με ψητό ψάρι, καστανό ρύζι και kimchi. Το kimchi είναι λίγο ιδιαίτερο σαν γεύση, οπότε μην το απορρίψεις αμέσως, χρειάζεται λίγο να το συνηθίσεις. Η κατανάλωσή του παρέχει στον οργανισμό προβιοτικά για το έντερο, ευεργετικές φυτικές ίνες και αντιοξειδωτικά.

Κίνα

Η χρήση chopsticks μπορεί να σε βοηθήσει να μασάς πιο πολύ και να καταναλώνεις πιο αργά το γεύμα σου, πράγμα που σημαίνει ότι θα τρως λιγότερο. Επιπλέον, σύμφωνα με έρευνες, οι άνθρωποι που τρώνε πιο γρήγορα είναι πιο πιθανό να έχουν παχυσαρκία και μεγαλύτερο κίνδυνο διαβήτη τύπου 2.

Γαλλία

Η Γαλλία μπορεί να φημίζεται για τα κρουασάν, τα τυριά και το κρασί, όμως οι Γάλλοι δεν το παρακάνουν με τις ποσότητες. Οι Γάλλοι απολαμβάνουν πολύ μικρότερες μερίδες και δεν τους αρέσει να τσιμπολογούν πολύ. Επίσης δεν τρώνε γρήγορα τα γεύματά τους, αλλά αφιερώνουν χρόνο για να απολαύσουν πραγματικά το φαγητό με την οικογένεια ή τους φίλους τους. Σπάνια τρώνε ενώ βλέπουν τηλεόραση.

Αυτός ο συνδυασμός τους επιτρέπει να απολαμβάνουν κάθε μπουκιά, ενώ το αίσθημα του κορεσμού είναι πιο συνειδητό, κάτι που περιορίζει την υπερκατανάλωση τροφής. Τέλος προτιμούν να περπατούν, να μην χρησιμοποιούν το ασανσέρ και φυσικά προσπαθούν να παραμένουν σε φόρμα μέσω της άσκησης.

Ινδία

Η ινδική κουζίνα διαθέτει πλήθος μπαχαρικών, τα οποία προσθέτουν γεύση, χρώμα και εκπληκτικά οφέλη για την υγεία. Μπαχαρικά όπως ο κουρκουμάς, το τζίντζερ και το κόκκινο πιπέρι μπορούν να βοηθήσουν στη μείωση της χοληστερόλης. Τα συχνά χρησιμοποιούμενα αρωματικά όπως τα κρεμμύδια και το σκόρδο μπορούν επίσης να μειώσουν τον κίνδυνο καρδιακών παθήσεων.

Μεξικό

Η παραδοσιακή μεξικανική κουλτούρα περιλαμβάνει το almuerzo, μια μεσημεριανή γιορτή που είναι το μεγαλύτερο γεύμα της ημέρας. Μελέτες έδειξαν πως ένα μεγάλο γεύμα τις βραδινές ώρες, μπορεί να αυξήσει σημαντικά το σωματικό βάρος.

Σαν Φρανσίσκο

Είναι γνωστό πως τα φρούτα και τα λαχανικά αρχίζουν να χάνουν μερικά από τα θρεπτικά συστατικά τους μετά τη συγκομιδή. Αυτός είναι ο λόγος όπου οι κάτοικοι της περιοχής επιλέγουν να τρώνε τοπικά τρόφιμα.

Ιταλία

Έρευνες έχουν δείξει ότι η μέτρια κατανάλωση κρασιού, μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο παθήσεων που σχετίζονται με την καρδιά. Πιές ένα ποτήρι κρασί αλλά με μέτρο!

Ελλάδα

Τα οφέλη της μεσογειακής διατροφής για την υγεία δεν είναι καινούργια είδηση. Ακολουθώντας τη μεσογειακή διατροφή έχεις συμπεριλάβει αρκετά φρούτα και λαχανικά στο διαιτολόγιο σου.

Επίσης η μεσογειακή κουζίνα διαθέτει αρκετά όσπρια, γαλακτοκομικά προϊόντα, κρέας, θαλασσινά, ψάρι, δημητριακά ολικής αλέσεως και φυσικά το ελαιόλαδο.

Αιθιοπία

Η διατροφή της Αιθιοπίας θεωρείται μία από τις πιο υγιεινές στον κόσμο, γιατί τα βασικά πιάτα τους είναι γεμάτα φυτικές ίνες, οι οποίες μπορούν να βοηθήσουν στην πρόληψη του διαβήτη και της αύξησης του βάρους, και στη μείωση της χοληστερόλης.

Πάρε ιδέες λοιπόν από τα παραδοσιακά τους μαγειρευτά που φτιάχνονται με φακές και μπιζέλια (χαμηλά σε κορεσμένα λιπαρά και υψηλά σε βιταμίνες) ή το injera, ένα παραδοσιακό ψωμάκι σαν κρέπα από αλεύρι τεφ (teff), που είναι πλούσιο σε φυτικές ίνες, σίδηρο και βιταμίνη C.

Ισραήλ

Σύμφωνα με μια πρόσφατη μελέτη, το 80% των Ισραηλινών τρώνε φρούτα και λαχανικά κάθε μέρα, με το 41% να προτιμά τα εσπεριδοειδή. Τα γκρέιπφρουτ, τα λεμόνια, τα λάιμ και τα πορτοκάλια περιέχουν μεγάλες ποσότητες από βιταμίνη C και αντιοξειδωτικών, τα οποία βοηθούν στη διατήρηση των κυττάρων υγιή.

Σκανδιναβία

Η σκανδιναβική δίαιτα είναι εμπνευσμένη από τους πολιτισμούς της Νορβηγίας, της Σουηδίας και της Δανίας. Η δίαιτα επικεντρώνεται στην κατανάλωση υψηλών ποσοτήτων πρωτεΐνης και φυτικών ινών. Βασικά στοιχεία της διατροφής περιλαμβάνουν ψάρια, μούρα, δημητριακά ολικής αλέσεως, γαλακτοκομικά προϊόντα με χαμηλά λιπαρά.

Η σκανδιναβική κουζίνα τείνει να τσιγκουνεύεται τα λαχανικά, αλλά εξακολουθεί να έχει αρκετά υγιεινά στοιχεία.

Τι να Kρατήσετε;

Κάθε χώρα έχει τις δικές της υγιεινές συνήθειες. Μπορείς να υιοθετήσεις και εσύ κάποιες απο αυτές και να τις συνδυάσεις με τη μεσογειακή διατροφή, αποκομίζοντας τα νόστιμα οφέλη της παγκόσμιας διατροφής και αποκτώντας μερικά από τα οφέλη για την υγεία και τη διαχείριση του βάρους στην πορεία.

Σε περίπτωση που ακόμα δεν έχεις εντάξει κάποια φυσική δραστηριότητα στην καθημερινότητά σου, προσπάθησε να το αλλάξεις σύντομα! Τέλος φρόντισε να ενημερώνεσαι για τις εξελίξεις στη διατροφή και να τις υιοθετείς όσο μπορείς.

Λουκία Δραγανιδάκη Κλινική Διαιτολόγος – Διατροφολόγος

Η Λουκία Δραγανιδάκη είναι Διαιτολόγος-Διατροφολόγος, Master Practitioner in Eating Disorders & Obesity. Επαγγελματικά δραστηριοποιείται στο διαιτολογικό της γραφείο παρακολουθώντας περιστατικά διαχείρισης βάρους.

Πηγή: Μednutrition

Αυτές οι συνταγές για smoothies με φρούτα είναι η ιδανική επιλογή, αν αναζητάτε ένα δροσερό και ταυτόχρονα θρεπτικό ρόφημα για να αντιμετωπίσετε τη ζέστη του καλοκαιριού, γιαυτό μην ψάχνετε άλλο!

Smoothies γεμάτα γεύση και απαραίτητα θρεπτικά συστατικά, που θα σας αναζωογονήσουν και θα σας δώσουν ενέργεια. Δείτε τις παρακάτω συνταγές και τα υλικά που χρειάζεστε και ανακαλύψτε ποσο απολαυστικά είναι τα smoothies με φρούτα.

Συνταγές για smoothies με φρούτα

Συνταγή για Smoothie με εξωτικά φρούτα

• ½ μικρό πεπόνι
• 2 φέτες ανανά
• ½ μάνγκο
• 10 κατεψυγμένες φράουλες
• ½ ποτήρι γάλα καρύδας

Smoothie με μπανάνα, φράουλα και μέλι

• 1 μεγάλη μπανάνα
• 250 γρ. στραγγιστό γιαούρτι
• 250 ml γάλα
• 250 γρ. φράουλες
• 50 γρ. μέλι

Smoothie με πεπόνι και καρπούζι

• 2 φλιτζάνια του τσαγιού καρπούζι κομμένο σε κύβους
• ½ μικρό πεπόνι
• ½ γιαούρτι 0-2% λιπαρά
• ½ ποτήρι φρέσκο χυμό πορτοκάλι

Smoothie με φρούτα του δάσους

• 1 κούπα χυμό βατόμουρου ή χυμό φραγκοστάφυλου ή χυμό φράουλας
• 1 ώριμη μπανάνα, σε φέτες
• 300 γραμμάρια φρέσκα ή κατεψυγμένα φρούτα τους δάσους (μούρα, βατόμουρα, σμέουρα, φράουλες κτλ)
• 2/4 κούπας γάλα, της επιλογής σας
• 1 κουταλιά της σούπας καστανή ζάχαρη ή μέλι, προαιρετικά

Smoothie με ρόδι και μούρα

• 1/2 κούπα κρύο χυμό ρόδι
• 1 κούπα παγωμένα ανάμεικτα μούρα
• 1/2 κούπα γιαούρτι
• Αν το θέλεις πιο γλυκό, μπορείς να βάλεις μια κουταλιά μέλι ή ζάχαρη

Smoothie με κόκκινα φρούτα

• 1 μπανάνα
• 1 χούφτα κόκκινα κατεψυγμένα φρούτα (βατόμουρα, φράουλες, κεράσια, μούρα κλπ)
• 1 πορτοκάλι
• 1 κόκκινο γκρέιπφρουτ

Συνταγή Tropical Twist Smoothie

• 1 φλιτζάνι ανανά
• ½ φλιτζάνι σταφύλια
• ½ φλιτζάνι mango
• 1 μικρή χούφτα σπανάκι
• Πάγο

Εκτέλεση συνταγών smoothies με φρούτα

1. Αρχικά, αποφλοιώστε σε όσα φρούτα χρειάζεται την φλούδα π.χ. πεπόνι, καρπούζι και κόψτε το φρούτο σε μικρά κομμάτια.
2. Στη συνέχεια, βάλτε όλα τα υλικά στο μπλέντερ ή το μίξερ και αναμείξτε τα καλά μέχρι να έχετε μια ομοιόμορφη και κρεμώδη υφή.
3. Αν θέλετε το smoothie πιο αραιό, μπορείτε να προσθέσετε λίγο παγωμένο νερό ή πάγο.
4. Σερβίρετε το ρόφημα σε ένα ποτήρι και απολαύστε τη δροσερή γεύση του.

ΔΙΑΒΑΣΕ ΑΚΟΜΑ: Πόσες θερμίδες έχουν οι γρανίτες με φρούτα + 1 συνταγή

Ακολούθησε την fmh.gr στο Google News, στο Twitter, στο Facebook στο Υoutube και στο Instagram

Κατερίνα Νταλέ, Διαιτολόγος – Διατροφολόγος, Κύμη Ευβοίας

Ακολούθησε την Κατερίνα στο Facebook και στο Instagram

Ιδιαίτερο βάρος δίνεται στις μέρες μας, είτε από τους ειδικούς είτε από τις ίδιες τις γυναίκες, στην επαρκή και σωστή διατροφή κατά την περίοδο της εγκυμοσύνης και της γαλουχίας. Τι ρόλο θα μπορούσε, όμως, να παίξει η διατροφή της γυναίκας πριν την εγκυμοσύνη; Πόσο πιθανό είναι η σύσταση της διατροφής να επηρεάζει την ικανότητα ενός ατόμου να συλλάβει;

Ποιο μοντέλο διατροφής σχετίζεται με μεγαλύτερα ποσοστά γονιμότητας;

Σύμφωνα με τη βιβλιογραφία, η υγιεινή διατροφή είναι ένα τρόπος τόνωσης της γονιμότητας και για τα δύο φύλα. Δεδομένα από τη μελέτη Nurses’ Health Study, στην οποία συμμετείχαν 116.000 νοσηλεύτριες ηλικίας 24-42 ετών, υπέδειξαν ένα «μοντέλο διατροφής» το οποίο φάνηκε να σχετίζεται με μεγαλύτερα ποσοστά γονιμότητας. Το «μοντέλο» αυτό περιελάμβανε χαμηλή πρόσληψη trans λιπαρών οξέων με ταυτόχρονα αυξημένη πρόσληψη μονοακόρεστων λιπαρών οξέων, αυξημένη πρόσληψη πρωτεϊνών από φυτικές πηγές (κυρίως λαχανικά) και λιγότερο από ζωικές πηγές, καθώς επίσης αυξημένη πρόσληψη φυτικών ινών και γαλακτοκομικών προϊόντων με αυξημένα λιπαρά.

Προβολή

Συγκεκριμένα, οι συγγραφείς προτείνουν πως η προτίμηση trans ακόρεστων λιπαρών οξέων αυξάνει την πιθανότητα ανωορρηξίας. Αντιθέτως, η πρόσληψη (κυρίως) μη-αιμικού σιδήρου από τροφές όπως τα όσπρια και η πρόσληψη σιδήρου σε μορφή συμπληρώματος, μειώνουν την πιθανότητα διαταραχής της ωορρηξίας. Επίσης, η χορήγηση πολυβιταμινούχου σκευάσματος και κυρίως βιταμινών του συμπλέγματος Β πιθανώς προφυλάσσει τις γυναίκες από την ανάπτυξη ανωορρηξίας.

Πώς η δυτικού τύπου δίαιτα επηρεάζει τη γονιμότητα;

Μία άλλη μελέτη, έδειξε ότι η δυτικού τύπου δίαιτα επηρεάζει αρνητικά τη γονιμότητα. Η διατροφή πλούσια σε επεξεργασμένο ή μη κόκκινο κρέας, πατάτες, πίτσα και μαγιονέζα και ταυτόχρονα φτωχή σε φρούτα, λαχανικά , ψάρι και ξηρούς καρπούς μπορεί να μειώσει την ικανότητα αναπαραγωγής. Αυτό φαίνεται να οφείλεται στο γεγονός ότι μια τέτοια διατροφή είναι φτωχή σε αντιοξειδωτικά, ενώ ταυτόχρονα αυξάνει το οξειδωτικό στρες. Η ικανότητα ωορρηξίας και ωρίμανσης του ωαρίου επηρεάζεται αρνητικά από το οξειδωτικό στρες. Το οξειδωτικό στρες επηρεάζει,επίσης, τη βιωσιμότητα του αντρικού σπέρματος, καθώς αλλοιώνεται η λειτουργικότητα της μεμβράνης του σπερματοζωαρίου. Συνεπώς, η πρόσληψη τροφίμων πλούσιων σε αντιοξειδωτικά, όπως ο ψευδάργυρος, η βιταμίνες C, A, Ε,το σελήνιο, το φυλλικό οξύ και οι βιταμίνες Β12& Β6 είναι καθοριστική για την αντιμετώπιση του οξειδωτικού στρες.

Υδατάνθρακες και γλυκαιμικός δείκτης

Η κατανάλωση επεξεργασμένων υδατανθράκων όπως είναι το ψωμί, το ρύζι, οι πατάτες και τα ζυμαρικά καθώς και τα ζαχαρούχα αναψυκτικά αυξάνουν τις πιθανότητες εμφάνισης προβλημάτων ωορρηξίας. Η επιλογή ανεπεξέργαστων πλούσιων σε φυτικές ίνες μπορεί να βελτιώσει τη γονιμότητα, ενώ μπορεί να προλαμβάνει την εμφάνιση διαβήτη κύησης.

Οι υδατάνθρακες επηρεάζουν τα επίπεδα του σακχάρου στο αίμα και τα επίπεδα της ινσουλίνης. Όταν τα επίπεδα ανέβουν πολύ επηρεάζουν τα επίπεδα των ορμονών που είναι απαραίτητες για την αναπαραγωγή. Με βάση τη συγκεκριμένη έρευνα δεν είναι η ποσότητα των υδατανθράκων που επηρεάζει τη γονιμότητα, αλλά το είδος. Οι γυναίκες που κατανάλωναν διατροφή υψηλή σε υδατάνθρακες με τις γυναίκες που κατανάλωναν διατροφή χαμηλή σε υδατάνθρακες είχαν τις ίδιες πιθανότητες να εμφανίσουν προβλήματα γονιμότητας. Το γλυκαιμικό φορτίο των υδατανθράκων είναι αυτό που επηρεάζει σημαντικά τα επίπεδα σακχάρου και ινσουλίνης στο αίμα.

Έτσι οι γυναίκες που κατανάλωναν τροφές με υψηλό γλυκαιμικό φορτίο είχαν 92% μεγαλύτερη πιθανότητα να εμφανίσουν προβλήματα ωορρηξίας, συγκριτικά με τις γυναίκες που κατανάλωναν τροφές με χαμηλό γλυκαιμικό φορτίο

Αυτό σημαίνει ότι οι επεξεργασμένοι υδατάνθρακες ενισχύουν τις πιθανότητες προβλημάτων ωορρηξίας ενώ οι ανεπεξέργαστοι τις μειώνουν. Οι πατάτες, τα κρύα δημητριακά πρωινού, το λευκό ρύζι συνδέονται με αυξημένο κίνδυνο προβλημάτων ωορρηξίας, ενώ το μαύρο ρύζι και τα δημητριακά ολικής άλεσης αυξάνουν τις πιθανότητες σύλληψης.

Λίπη

Χρόνια τώρα οι επιστήμονες γνωρίζουν πως το σωματικό λίπος επηρεάζει την αναπαραγωγή.  Οι γυναίκες με πολύ χαμηλό βάρος συχνά έχουν προβλήματα ωορρηξίας και εμμήνου ρύσεως. Από την άλλη γυναίκες με βάρος πολύ πάνω από το φυσιολογικό έχουν προβλήματα σύλληψης που μπορεί να οφείλονται στην αντίσταση στην ινσουλίνη, στην παρουσία αυξημένων συγκεντρώσεων ανδρικών αναπαραγωγικών ορμονών και στην υπερπαραγωγή λεπτίνης, μιας ορμόνης που διατηρεί στο σώμα τα επίπεδα λίπους.

Επηρεάζει το είδος του προσλαμβανόμενου λίπους τη γονιμότητα;

Στη συγκεκριμένη έρευνα φαίνεται πως τα τρανς λιπαρά οξέα αύξησαν την πιθανότητα εμφάνισης προβλημάτων ωορρηξίας. Η αυξημένη κατανάλωση τρανς λιπαρών οξέων γίνεται σε βάρος άλλων πολύτιμων λιπαρών οξέων, όπως είναι τα πολυακόρεστα και μονοακόρεστα λιπαρά οξέα. Η ποσότητα αυτών των λιπαρών οξέων που μπορεί να δημιουργήσει πρόβλημα είναι περίπου 4g την ημέρα που αντιστοιχούν σε μια μεσαία μερίδα πατάτες τηγανιτές σε fast food ή 1 ντόνατ.

Τα τρανς λιπαρά οξέα φαίνεται πως ενεργοποιούν ή απενεργοποιούν τη λειτουργία κάποιων κυττάρων, επιδρούν στη διαδικασία της φλεγμονής και γενικότερα επηρεάζουν τη λειτουργία των κυττάρων. Τα ακόρεστα λιπαρά οξέα ενισχύουν τη γονιμότητα, αφού αυξάνουν την ευαισθησία στην ινσουλίνη και μειώνουν τη διαδικασία της φλεγμονής.

Πρωτεΐνη

Η αυξημένη κατανάλωση ζωικής πρωτεΐνης φαίνεται ότι αυξάνει τα προβλήματα γονιμότητας. Αντίθετα η φυτική πρωτεΐνη ενισχύει την πιθανότητα σύλληψης. Επίσης η ποσότητα της ζωικής πρωτεΐνης όταν είναι αυξημένη αυξάνει το κίνδυνο στειρότητας κατά 39% συγκριτικά με τη χαμηλή πρόσληψη ζωικής πρωτεΐνης. Τα αποτελέσματα αυτά δείχνουν πως η συχνή κατανάλωση οσπρίων και δημητριακών, αυξάνουν τη πιθανότητα σύλληψης συγκριτικά με τη ζωική πρωτεΐνη. 

Γάλα και Παγωτό

Σύμφωνα με τη συγκεκριμένη μελέτη τα πλήρη γαλακτοκομικά προϊόντα όπως το γάλα, το γιαούρτι, ακόμα και το παγωτό προσφέρουν κάποια προστασία από τα προβλήματα ωορρηξίας, ενώ τα άπαχα ή μερικώς αποβουτυρωμένα κάνουν το ακριβώς αντίθετο. Η απομάκρυνση του λίπους από τα γαλακτοκομικά προϊόντα μειώνει τα επίπεδα των ορμονών του φύλλου που περιέχουν, με αποτέλεσμα να επηρεάζουν αρνητικά την ωορρηξία και τη σύλληψη. Επίσης η προσθήκη πρωτεϊνών στα άπαχα και μερικώς αποβουτυρωμένα γαλακτοκομικά για να έχουν κρεμώδη υφή εντείνουν ακόμη περισσότερο το πρόβλημα. 

Το τρόφιμο που φάνηκε να έχει τη μεγαλύτερη θετική δράση στη γονιμότητα ήταν με διαφορά το πλήρες γάλα, ενώ ακολουθεί το παγωτό. Από την άλλη το σορμπέ και το παγωμένο γιαούρτι, καθώς και το άπαχο γιαούρτι αποτελούν τις τροφές με τη μεγαλύτερη πιθανότητα να δημιουργήσουν προβλήματα στην ωορρηξία. Όσα περισσότερα άπαχα γαλακτοκομικά προϊόντα περιλαμβάνονται στη διατροφή μιας γυναίκας, τόσο μεγαλύτερη η πιθανότητα να αντιμετωπίσει δυσκολίες στη σύλληψη.

Τα ευρήματα αυτά έρχονται σε αντίθεση με τη γενική στροφή προς τα άπαχα ή μερικώς αποβουτυρωμένα γαλακτοκομικά προϊόντα για καλή υγεία. Όμως οι ερευνητές τονίζουν πως δε χρειάζεται να εγκαταλείψουμε εντελώς τα άπαχα γαλακτοκομικά, αλλά να στραφούμε προς τα πλήρη γαλακτοκομικά και το παγωτό κατά τη διάρκεια των προσπαθειών σύλληψης και να το αντιμετωπίσουμε ως είδος θεραπευτικής αγωγής.

Χρειάζεται βέβαια προσοχή ως προς την κατανάλωση τους γιατί αυτά τα προϊόντα περιέχουν αρκετές θερμίδες και μπορούν να αυξήσουν το βάρος πολύ γρήγορα. Μπορείτε να καταναλώνετε 2 μερίδες γαλακτοκομικών την ημέρα και να μειώσετε τα λιπαρά από την κατανάλωση κόκκινου κρέατος και υδρογονωμένων λιπών.

Ο ρόλος του σωματικού βάρους

Το αυξημένο ή το πολύ χαμηλό σωματικό βάρος επηρεάζει το φυσιολογικό κύκλο και δημιουργεί προβλήματα ή ακόμα και διακόπτει την ωορρηξία. Σύμφωνα με τη συγκεκριμένη μελέτη το ιδανικό εύρος του ΔΜΣ είναι μεταξύ 20-24, με ιδανικό το 21. Τιμές μεγαλύτερες του 24 ή μικρότερες του 21 με βάση τη συγκεκριμένη μελέτη είχαν μεγαλύτερες πιθανότητες να εμφανίσουν προβλήματα ωορρηξίας. Βέβαια αυτό δε σημαίνει ότι οι γυναίκες με αυξημένο ή πολύ χαμηλό βάρος δεν μπορούν να συλλάβουν ή ότι χρειάζονται ιατρική βοήθεια. Το υγιές σωματικό βάρος βοηθά σε μια φυσιολογική ωορρηξία και αυξάνει τις πιθανότητες εγκυμοσύνης.

Από την άλλη και οι άνδρες με αυξημένο σωματικό βάρος αντιμετωπίζουν χαμηλά επίπεδα τεστοστερόνης με αποτέλεσμα να έχουν προβλήματα γονιμότητας.

Η σημασία της σωματικής άσκησης

Με βάση τη συγκεκριμένη μελέτη φαίνεται πως και η άσκηση βοηθά τις γυναίκες που αντιμετωπίζουν προβλήματα ωορρηξίας. Ο στόχος είναι 30 λεπτά άσκησης τις περισσότερες μέρες την εβδομάδα. Η καλύτερη άσκηση είναι ο συνδυασμός αερόβιας άσκησης, ενδυνάμωσης, διατάσεις και οι καθημερινές δραστηριότητες. Ο συνδυασμός αυτός διατηρεί ένα φυσιολογικό σωματικό βάρος, προστατεύει από την υψηλή ινσουλίνη και σάκχαρο και διατηρεί τους μύες ενεργούς και υγιείς, ενώ βοηθά τη γονιμότητα.

Πέρα από τη συγκεκριμένη μελέτη οι γυναίκες που θέλουν να τεκνοποιήσουν πρέπει να φροντίζουν να συμπεριλαμβάνουν στη διατροφή τους σίδηρο, ω-3 λιπαρά οξέα που θα τα βρουν στα ψάρια και τα ιχθυέλαια, ασβέστιο και αρκετά φρούτα και λαχανικά για βιταμίνες, μέταλλα και ιχνοστοιχεία.

Καφεΐνη

Η κατανάλωση καφέ, αναψυκτικών τύπου cola, τσαγιού και σοκολάτας επηρεάζει τόσο τη γυναικεία όσο και την ανδρική γονιμότητα. Ως γενικό κανόνα οι γυναίκες και άνδρες που θέλουν να κάνουν παιδί δεν θα πρέπει να υπερβαίνουν τα 300mg καφεΐνης την ημέρα που ισοδυναμεί με 3 φλιτζάνια καφέ.

Σελήνιο και γονιμότητα

Σχετικά με το σελήνιο, η αυξημένη πρόσληψή του έχει συσχετιστεί με καλύτερη ποιότητα και ποσότητα σπέρματος, αλλά και αυξημένη γονιμότητα σε άτομα και των δύο φύλων. Έχει φανεί επίσης, πως γυναίκες με ανεξήγητα προβλήματα γονιμοποίησης έχουν χαμηλότερη συγκέντρωση σεληνίου στα ωοθυλάκια σε σχέση με τις γυναίκες εκείνες με μειωμένη γονιμότητα ανατομικής αιτιολογίας, καθώς επίσης και αυξημένα επίπεδα πρωτεΐνης SBP1 στις ωοθήκες, πρωτεΐνη η οποία δεσμεύει το σελήνιο.

Μήπως το βάρος σας επηρεάζει τη γονιμότητα;

Η διατήρηση ενός φυσιολογικού σωματικού βάρους είναι ένας πολύ σημαντικός παράγοντας για τη διατήρηση της γονιμότητας. Η μείωση του φυσιολογικού σωματικού βάρους κατά 10-15% είναι πιθανό να προκαλέσει αμμηνόρροια και σε περιπτώσεις διατροφικών διαταραχών, όπως η ψυχογενής ανορεξία, η αμμηνόρροια είναι πιθανό να μην αντιστραφεί αμέσως μετά την επανάκτηση βάρους. Παρόμοιες είναι οι πιθανές συνέπειες του πλεονάζοντος σωματικού βάρους. Οι παχύσαρκες γυναίκες είναι πιθανό να εμφανίσουν διαταραχές εμμήνου ρύσεως έως και ανωορρηξία. Οι διαταραχές αυτού του είδους φαίνεται να οφείλονται κυρίως στην παρουσία κεντρικής παχυσαρκίας και ινσουλινοαντίστασης. Δεδομένα από τη Nurses’ Health Study, δείχνουν ότι οι γυναίκες με ΔΜΣ≥32 είχαν 1,4 φορές μεγαλύτερο κίνδυνο για εμφάνιση μιας τέτοιας διαταραχής, σε σχέση με τις γυναίκες φυσιολογικού ΔΜΣ. Φαίνεται,επίσης, πως η υπερλιπιδαιμία και η ινσουλινοαντίσταση παίζουν τον δικό τους ρόλο στην εμφάνιση υπογονιμότητας, διεγείροντας διάφορα μεταβολικά μονοπάτια.

Το αλκοόλ και το κάπνισμα είναι δύο ακόμη παράγοντες οι οποίοι, σε μεγάλες ποσότητες, θα μπορούσαν να επιδράσουν αρνητικά στη γονιμότητα. Αντιθέτως, η μέτρια κατανάλωση αλκοόλ δρα μάλλον προστατευτικά στην ποιότητα και τη λειτουργικότητα του σπέρματος.

Τι μπορούμε να κάνουμε ώστε να τονώσουμε τη γονιμότητά μας;

• Να διατηρούμε το βάρος μας σε φυσιολογικά για το ύψος μας επίπεδα.
• Να αυξήσουμε την κατανάλωση μονοακόρεστων λιπαρών οξέων από φυτικές πηγές, όπως είναι το ελαιόλαδο και να μειώσουμε αυτή των κορεσμένων και κυρίως των trans λιπαρών οξέων
• Να προσλαμβάνουμε επαρκή ποσότητα αντιοξειδωτικών μέσα από πληθώρα φρούτων και λαχανικών
• Να προσλαμβάνουμε επαρκή ποσότητα σιδήρου, κυρίως από φυτικές πηγές ή υπό τη μορφή συμπληρώματος.
• Να καταναλώνουμε μία τουλάχιστον μερίδα πλούσιων σε λιπαρά γαλακτοκομικών
• Να προτιμούμε τρόφιμα φυτικής προελεύσεως, πλούσια σε φυτικές ίνες καιφτωχότερα σε απλή ζάχαρη.
• Να μειώσουμε ή να αποφύγουμε το κάπνισμα και την υπερκατανάλωση αλκοόλ.