Οικογένεια

Αποφεύγοντας τις εντάσεις στα γιορτινά, οικογενειακά τραπέζια

Ο καθένας γιορτάζει τα Χριστούγεννα με τον δικό του τρόπο, ωστόσο αυτό που είναι κοινό στους περισσότερους είναι με ποιον τα περνάει: συνήθως με την οικογένεια του.

Κατά τη διάρκεια των γιορτών, μπαίνουμε συχνά σε μια κατάσταση όπου νιώθουμε μπουκωμένοι… και δεν είναι μόνο από τους κουραμπιέδες, τα μελομακάρονα, τα μπισκότα και τις βασιλόπιτες. Αισθανόμαστε το ίδιο, διότι oι οικογενειακές δυναμικές που αναδύονται μπορεί να είναι βαριές, αποπνικτικές και έντονες.

Η εορταστική περίοδος μπορεί να είναι γεμάτη συχνές επαφές με πολύ στενούς συγγενείς, αλλά και με πιο μακρινά άτομα, αδέλφια, ξαδέλφια, παππούδες, θείους και θείες, ερωμένες και εραστές, ένα πλήθος ανθρώπων που μέσα στις γιορτές προσπαθούν να έχουν μια όμορφη Χριστουγεννιάτικη ατμόσφαιρα. Από την άλλη, όλοι πρέπει να διαχειριστούν αυτούς του πολύπλοκους δεσμούς μεταξύ τους, οι οποίοι μπορεί να δημιουργήσουν την τέλεια οικογενειακή καταιγίδα!

Έχετε λοιπόν ποτέ την αίσθηση, ακόμα πιο έντονη σε αυτά τα οικογενειακά τραπέζια, ότι εσείς και οι συγγενείς σας είστε ηθοποιοί παγιδευμένοι στους ίδιους παλιούς ρόλους; Μην ανησυχείτε – υπάρχουν τρόποι να ξεφύγετε από αυτούς.

Όταν η οικογένειά σας συναντιέται τα Χριστούγεννα, αισθάνεστε σαν να ξαναζείτε τα παιδικά σας δράματα; Σαν να παίρνετε ένα ρόλο, επιστρέφοντας στο παρελθόν των Χριστουγέννων; Μπορεί ακόμη και να αισθάνεστε σαν να παίζετε ένα παλιό σενάριο και να επαναλαμβάνετε αλληλεπιδράσεις με μέλη της οικογένειας που σας κάνουν να αισθάνεστε απογοητευμένοι και θυμωμένοι. Αισθάνεστε, κάθε φορά που πηγαίνετε στο σπίτι σας στις γιορτές, σαν να ξαναγυρνάτε πίσω στον δεκατετράχρονο εαυτό σας, μέσα σε λίγα δευτερόλεπτα; Νιώθετε σαν η πραγματική σας ζωή ως ενήλικας, μακριά από το σπίτι των γονιών σας, να μην υπάρχει πια; Και αντιλαμβάνεστε πως και οι άλλοι σας αντιμετωπίζουν σαν το παιδί που ήσασταν κάποτε κι όχι σαν τον ενήλικα που είστε στο σήμερα;

Μπορεί να θεωρούμε τους εαυτούς μας ως αυτόνομους ενήλικες, που έχουμε χτίσει τις δικές μας ανεξάρτητες ζωές, αλλά όταν έρχονται οι γιορτές και οι οικογενειακές συγκεντρώσεις, πολλοί βρίσκουμε τον εαυτούς μας να φοβούνται προβλέψιμα βλαβερά και επαναλαμβανόμενα οικογενειακά σενάρια. Αυτές οι αλληλοσυγκρουόμενες αλληλεπιδράσεις περιλαμβάνουν συχνά συμπεριφορές υποτιμητικές, ανταγωνιστικότητα, ελέγχο και παθητική επιθετικότητα.

Η αλήθεια είναι ότι οι οικογενειακές δυναμικές είναι εξαιρετικά ισχυρές και πολύπλοκες. Γεννηθήκαμε μέσα στο συγκεκριμένο περιβάλλον, που είχε εξ’ αρχής αυτές τις δυναμικές, και ο καθένας παίζει ασυνείδητα χωρίς διακοπή τον δικό του ρόλο.

Ο καθένας έχει ένα ρόλο που παίζει για να κρατηθεί ενωμένο το οικογενειακό παζλ. Αν ένα άτομο αλλάξει (ή απλά μεγαλώσει), αυτό το κομμάτι ξαφνικά δεν ταιριάζει πια. Ωστόσο, όλα τα άλλα κομμάτια του οικογενειακού παζλ αντιστέκονται σε αυτή την αλλαγή – όχι απαραίτητα επειδή νιώθουν καλά με το πώς είναι τα πράγματα – αλλά επειδή τους είναι οικείο. Η οικειότητα είναι ασφαλής. Η αλλαγή, ακόμα και όταν είναι θετική, μπορεί να είναι τρομακτική, επειδή περιέχει το στοιχείο του άγνωστου.

Οι περισσότεροι από εμάς έχουμε κάποιο μέλος στην οικογένεια που μας πατάει τα κουμπιά μας και πυροδοτούνται οι πιο ευάλωτες συναισθηματικά περιοχές μας. Και παρόλο που υποσχόμαστε στον εαυτό μας ότι αυτόν το χρόνο θα συμπεριφερθούμε διαφορετικά και θα αλλάξουμε και δεν θα επηρεαστούμε, μπαίνοντας σε μια αντιπαράθεση, για να βγούμε από πάνω, στο τέλος το ξανακάνουμε. Κι εξακολουθούμε να παίζουμε τα ίδια σενάρια, με τους ίδιους ανθρώπους, και να αντιδρούμε με τους συνηθισμένους αναποτελεσματικούς τρόπους.

Όταν λοιπόν επιστρέφουμε στο σπίτι μας για τις γιορτές, όλα τα μέλη της οικογένειας ξανά ενώνονται ως αλλαγμένα κομμάτια του παζλ, φέρνοντας τον νέο τους εαυτό. Όλοι όμως περιμένουν τα πράγματα να είναι όπως ήταν παλιά. Οπότε, πέφτουμε σε παλιά μοτίβα και τα τυπικά οικογενειακά δυναμικά ενεργοποιούνται ξανά. Ακόμη κι αν είμαστε ενήλικες, έχουμε συναισθηματικές αδυναμίες κι αν βρεθούμε σε ιδιαίτερες συνθήκες, υπάρχει ο κίνδυνος να αναδυθούν παλιές οικογενειακές δυναμικές και να ξεχάσουμε ποιοι είμαστε.

Τα Χριστούγεννα λοιπόν, μπορεί να είναι μια εποχή που βρισκόμαστε παγιδευμένοι σε’ ένα ρόλο, που νομίζαμε πως είχαμε αποκλείσει εδώ και πολύ καιρό. Γνωρίζω, και από την δική μου εμπειρία και από εκείνη φίλων και θεραπευόμενων, ότι αυτή η εποχή του χρόνου, όσο ζεστή και όμορφη κι αν είναι, μπορεί να ταυτόχρονα να είναι δύσκολη κι επώδυνη.

Υπάρχουν όμως κάποιοι τρόποι για να προετοιμάσετε τον εαυτό σας για μια θετική και γόνιμη εορταστική περίοδο:

Προετοιμαστείτε: Εάν κάποιο μέλος της οικογένειάς σας, σας κριτικάρει πάντα για την υγεία σας, τις επιλογές ζωής σας ή τα παιδιά σας, εξετάστε εναλλακτικούς τρόπους με τους οποίους μπορείτε να απαντήσετε και προσπαθήστε να μείνετε ψύχραιμοι.
Συνειδητοποιείστε ποιος είστε σήμερα και τι είναι σημαντικό για εσάς: πριν επιστρέψετε στο σπίτι των γονιών σας αφιερώστε λίγο χρόνο για να σημειώσετε όλα όσα αγαπάτε κι εκτιμάτε στην ζωή σας σήμερα. Παρατηρήστε πως νιώθετε μέσα στο δικό σας σπίτι. Εντοπίστε ποιες είναι οι βασικές σας αξίες. Γράψτε τα πράγματα που έχετε πετύχει και για τα οποία είστε περήφανοι. Το νόημα είναι να αποκτήσετε μια σταθερή εικόνα του εαυτού σας ως ενήλικα που εκτιμά τον εαυτό του.
Αναγνωρίστε τις παγίδες: Μπορείτε να αποφύγετε συγκεκριμένα θέματα και αν κάποιο μέλος της οικογένειας ανοίγει ένα “επικίνδυνο θέμα” αποφύγετε να πάρετε μέρος, πάρτε μια βαθιά αναπνοή, βγείτε να κάνετε ένα περίπατο ή οτιδήποτε άλλο σας βοηθάει να μην εμπλακείτε.
Μην πετάτε υπονοούμενα σε κανένα: Ο καθένας από εσάς ξέρει τι πυροδοτεί κάποιο άλλο από τα μέλη της οικογένειας, ξέρει τι πληγώνει τους άλλους και μπορείτε να το κάνετε για να νιώσετε για μια στιγμή ισχυρός. Αυτό όμως θα σας οδηγήσει στα ίδια παλιά επαναλαμβανόμενα μοτίβα.
Αφήστε πίσω τις προσδοκίες: Κάθε φορά που έχουμε κρυφές προσδοκίες από ένα άλλο μέλος της οικογένειας δημιουργούμε μια σύγκρουση στην σχέση μαζί του. Αυτές οι προσδοκίες συνήθως έχουν τις ρίζες τους στην παιδική ηλικία και παρόλο που δεν είμαστε παιδιά, ασυνείδητα τις διατηρούμε ζωντανές, επηρεάζοντας αρνητικά την συμπεριφορά μας.
Μην προσπαθείτε να λύσετε τα προβλήματα των άλλων: Μια από τις πιο κοινές παγίδες είναι, όταν εμπλέκεστε σε τριγωνικές καταστάσεις. Που σημαίνει ότι δύο άνθρωποι προσπαθούν να επικοινωνήσουν και να διευθετήσουν τα θέματά τους μέσω ενός τρίτου. Έτσι, αντί να τριγωνοποιήστε, ενθαρρύνετε τους ανθρώπους να λύνουν τα προβλήματα μεταξύ τους.
Ψάξτε για συμπαράσταση: Κάποιος άλλος από την οικογένειά σας θα έχει ζήσει ξανά πολλά από αυτά τα σενάρια και την αγωνία που σας προκαλούν. Συζητήστε τις ανησυχίες σας για το επερχόμενο τραπέζι και ακούστε αν έχουν κάποιες ιδέες ή λύσεις που μπορεί να είναι βοηθητικές. Θα μπορούσε επίσης να σας έχει έννοια κατά την διάρκεια του οικογενειακού τραπεζιού, έτσι ώστε να αισθάνεστε πως έχετε ψυχική συμπαράσταση όταν προσπαθείτε να αντιμετωπίστε με νέους τρόπους τους ενοχλητικούς συγγενείς.
Επιτρέψτε στους άλλους να έχουν την γνώμη τους: Δεν είναι δική σας δουλειά να αλλάξετε τον άλλον. Αν ο πατέρας σας λέει πράγματα που σας πυροδοτούν, μην δώσετε σημασία. Πιθανόν να λέει τα ίδια πράγματα που έλεγε και παλαιότερα. Επομένως δεν πρόκειται να αλλάξει τώρα και ειδικά σ΄ένα οικογενειακό τραπέζι. Αποδεχτείτε πως αυτή είναι η δική του πραγματικότητα.
Καθορίστε τα όρια που σας κάνουν να νιώθετε καλά: Αν ξέρετε πως σε κάποιες καταστάσεις δεν νιώθετε καλά μπορείτε να πείτε όχι. Μην διστάσετε να εκφράσετε τις ανάγκες σας.
Σχεδιάστε τη διαφυγή σας: Θυμηθείτε ότι δεν χρειάζεται να ανεχτείτε συμπεριφορές υποτιμητικές και προσβλητικές από τα μέλη της οικογένειά σας. Επειδή κατάφερναν να σας κάνουν να αισθανθείτε άσχημα για δεκαετίες, δεν σημαίνει ότι αυτό το μοτίβο πρέπει να συνεχιστεί για πάντα. Προσπαθήστε να μην τσιμπάτε στο δόλωμα τους. Αν αισθάνεστε παγιδευμένοι, μπορείτε να αποχωρήσετε ευγενικά.

Λαμβάνοντας όλα αυτά υπόψη, καταλήγουμε στο συμπέρασμα, ότι είναι σημαντικό να αποφασίσετε εκ των προτέρων ποια ζητήματα μπορούν να προκύψουν ξανά αυτές τις γιορτές και να είστε προετοιμασμένοι να τα αντιμετωπίσετε.Δεν θέλει κόπο. Θέλει τρόπο!

Πηγή φωτογραφίας: pixabay

Ψυχολογία

Είσαι Αληθινός ή Συμβατικός Γονιός;

Είσαι αληθινός ή συμβατικός γονιός?

Ανησυχώντας για την απειρία των παιδιών τους, που μπαίνουν στον κόσμο των ενηλίκων, οι γονείς γίνονται προστατευτικοί, μερικές φορές μάλιστα υπερπροστατευτικοί. Φοβούνται, επίσης, πράγμα απόλυτα φυσικό και κατανοητό, μήπως «χάσουν» τα παιδιά τους καθώς αυτά μεγαλώνουν. Αυτή η αναπτυσσόμενη ανεξαρτησία του παιδιού μπορεί να παρομοιαστεί με ένα διαστημόπλoιο, που πρέπει να βγει έξω από το πεδίο βαρύτητας της γης,προκειμένου να πραγματοποιήσει το ταξίδι του.Το παιδί πρέπει να απομακρυνθεί από το πεδίο επιρροής της μητέρας του,ώστε να μπορέσει να βρει το δικό του δρόμο.Ο έφηβος σ’αυτό το ταξίδι κάνει ένα βήμα πιο πέρα ξεφεύγοντας απ’την «τροχιά» της οικογένειας.

Kάποια στιγμή στη ζωή μας, το επιλέξαμε ή όχι, γίναμε γονείς. Κρατήσαμε ένα όμορφο πλασματάκι στα χέρια μας, που άλλαξε τη ζωή μας και μας έκανε να τη δούμε μέσα από μια νέα προοπτική.

Κάποιοι από μας καταλάβαμε ότι η ζωή μας δεν μπορεί να είναι πια ποτέ η ίδια. Κάποιοι άλλοι τρομοκρατηθήκαμε, όταν το καταλάβαμε αυτό και ψάξαμε απεγνωσμένα για εναλλακτικές λύσεις. Κάποιοι προσαρμοστήκαμε στις αλλαγές ,που φέρνει ένα νέο μέλος στην οικογένειά μας, αλλά κάποιοι αρνηθήκαμε να δεχτούμε την αλήθεια και την αλλαγή και χτίσαμε ένα ψεύτικο κόσμο για να την υπομείνουμε. Μερικοί από εμάς δέχτηκαν κάπως νομικιστικά και διδασκαλικά το ρόλο τους. Πίστεψαν δηλαδή, ότι το να είσαι γονιός σημαίνει ότι είσαι πάνω σε ένα θρόνο δικαστικό, εξουσιαστικό που αποφασίζεις εσύ για τα πάντα και τα παιδιά σου ως κατηγορούμενοι στο εδώλιο, απλά υπακούν. Πραγματικά δε γνωρίζω πώς δημιουργήσαμε αυτή την αντίληψη, αλλά γνωρίζω στα σίγουρα, ότι έχει πολλούς οπαδούς και βασιλεύει μέσα σε πολλά σπίτια. Οι γονείς αυτοί έχασαν το αληθινό τους πρόσωπο, έπαψαν να είναι αληθινοί. Φόρεσαν τη μάσκα του άμεμπτου κριτή, που πρέπει να ”κοντρολάρει” τα πάντα και να τα κρατά υπό την εξουσία του. Όλα αυτά από το φόβο μήπως χάσουν το γονεΐκό σεβασμό και την εξουσία πάνω στα παιδιά τους.

Αυτό όμως που αξίζει να θυμόμαστε είναι ότι ο άνθρωπος που φοβάται, ουσιαστικά αισθάνεται ανασφαλής και μη επαρκής. Δεν τα έχει βρεί πραγματικά με τον εαυτό του. Όποιος είναι σίγουρος για τον εαυτό του δεν αισθάνεται φόβο και ανασφάλεια. Δε φοβάται να είναι ο εαυτός του. Να είναι αληθινός.

Να σέβεται την ελευθερία του παιδιού του. Να σέβεται τις ιδιαιτερότητες και τα ταλέντα του. Να καταλαβαίνει τις αδυναμίες του και να μένει κοντά του υπομονετικά ως καλός προπονητής, να το εκπαιδεύει και να το δυναμώνει. Δεν ντρέπεται για το παιδί του γιατί δεν είναι σαν αυτόν. Γιατί υστερεί σ΄ αυτά, που ο ίδιος ο γονιός είναι δυνατός. Καταλαβαίνει την ιδιαιτερότητά του και το προτρέπει να είναι ο εαυτός του και να εκφράζεται ελεύθερα.

Αυτός ο γονιός δε ντρέπεται να παραδέχθεί τα λάθη τα δικά του μπροστά στο παιδί του και να ζητήσει συγγνώμη.

Έτσι διδάσκει στο παιδί του ότι στη ζωή μπορεί να κάνουμε λάθη, άλλα η συνειδητοποίηση των λαθών μας και η διόρθωσή τους βρίσκεται μέσα στη διαδικασία ωρίμανσης μας στη ζωή. Ο αληθινός γονιός επικοινωνεί ειλικρινά με το παιδί του .Ως καλός ακροατής το ακούει , το αφουγκράζεται ,ακόμα και αν οι χτύποι της καρδιάς του δεν ταιριάζουν τους δικούς του. Σέβεται τις επιλογές του παιδιού του, αν και ο ίδιος θα επέλεγε διαφορετικά. Ο αληθινός γονιός δεν χρησιμοποιεί το παιδί για το δικό του συμφέρον ή για τη δική του εγωΐστική ικανοποίηση. Γνωρίζει καλά ότι δεν είναι ιδιοκτησία του, απλά βρίσκεται κοντά του να το προετοιμάσει για την ενηλικίωση, δίνοντάς του απροΰπόθετα την αγάπη του. Αυτή την απροϋποθέτη αγάπη, που είναι το θεμέλιο για μια επιτυχημένη και ευτυχισμένη ζωή.

Δε χειραγωγεί το παιδί του, δε το ”δένει” συναισθηματικά κοντά του. Το ωθεί στη ανεξαρτητοποίησή του. Η αληθινή αγάπη στα παιδιά μας δεν έχει ίχνος συναισθηματικής εξάρτησης. Οι γονείς χαίρονται να τα βλέπουν να ανεξαρτοποιούνται λίγο λίγο και να οδηγούνται στην συναισθηματική ωριμότητα.

Τα παιδιά των γονέων, που τα ”δέσμευσαν” συναισθηματικά συνήθως γίνονται φοβισμένα και ανασφαλή. Δεν καταφέρνουν να δημιουργήσουν τη δική τους ανεξάρτητη προσωπικότητα. Δε βρίσκουν την ταυτότητά τους, βουλιάζουν μέσα στους φόβους και τις ανασφάλειες των γονέων τους.

Αγαπητοί μου ας αποφασίσουμε όλοι μας να γίνουμε αληθινοί γονείς. Να παλέψουμε με τους δικούς μας φόβους και τις ανασφάλειες και να γίνουμε ευχαριστημένοι με τον εαυτό μας. Ας αφήσουμε τα παιδιά μας να γίνουν ανεξάρτητα .Να χαίρονται την ελευθερία τους και να απολαμβάνουν τους καρπούς των επιλογών τους. Μη πιστεύετε, ότι θα τα χάσετε, όταν γίνουν ανεξάρτητα .

Μια μητέρα , που μεγάλωσε μόνη τα παιδιά της, μου έλεγε, ότι είχε το δίλημμα , αν θα έπρεπε να τα αφήσει να ανεξαρτοποιηθούν από αυτήν, μήπως και τα χάσει και μείνει μόνη της στη ζωή. Όμως νίκησε το φόβο και μεγάλωσε ανεξάρτητα παιδιά , όμως με αρχές και ήθος. Το αποτέλεσμα ήταν ότι όσο ελεύθερα και ανεξάρτητα γίνανε ,τόσο εκτίμησαν την ελευθερία, που τους πρόσφερε η μητέρα τους και με τη θέληση τους παραμένουν ”τριγύρω” της, απολαμβάνοντας συγχρόνως τις δικές τους ελεύθερες επιλογές.

Υγεία

Γυναικεία Κατάθλιψη

Προνόμιο γένους θηλυκού, αφού έχει στόχο τουλάχιστον μια στις οκτώ γυναίκες σε κάποια φάση της ζωής τους, δικαίωμα κάθε μίας από εμάς…να το ξεπεράσει.

Η κατάθλιψη είναι μια ψυχική διαταραχή που χαρακτηρίζεται από έντονα συναισθήματα λύπης, απαισιοδοξίας, απελπισίας, ενοχής και απώλεια ενδιαφέροντος για τη ζωή. Αποτελεί μια από τις πιο συνηθισμένες ψυχικές ασθένειες της εποχής μας και μπορεί να εμφανιστεί σε άτομα οποιασδήποτε ηλικίας, φύλου, κοινωνικοοικονομικής κατάστασης ή εθνικότητας. Συχνά αποτελεί μια παροδική ατομική αντίδραση σε θλιβερά γεγονότα όπως ο θάνατος προσφιλούς προσώπου, το διαζύγιο ή μια επαγγελματική αποτυχία.

Γυναικεία κατάθλιψη VS ανδρικής

Η κατάθλιψη εμφανίζεται σε διπλάσιο ποσοστό στις γυναίκες από ότι στους άνδρες. Κατά τη διάρκεια της ζωής τους, περίπου 20% των γυναικών και 10% των ανδρών θα εμφανίσουν κατάθλιψη. Οι γυναίκες θεωρούνται ομάδα υψηλού κινδύνου λόγω των ορμονικών αλλαγών κατά τη διάρκεια του έμμηνου κύκλου, της εγκυμοσύνης και της εμμηνόπαυσης. Άλλοι παράγοντες που ευνοούν την εκδήλωση της κατάθλιψης στις γυναίκες είναι το εργασιακό στρες, οι οικογενειακές υποχρεώσεις και οι κοινωνικοί ρόλοι. Έρευνες έχουν δείξει ότι οι ανύπαντρες μητέρες έχουν τριπλάσιες πιθανότητες να εμφανίζουν κατάθλιψη. Η νόσος μπορεί να αντιμετωπιστεί με φαρμακευτική αγωγή (αντικαταθλιπτικά φάρμακα), ψυχοθεραπεία ή συνδυασμό των δύο μεθόδων. Η κατάθλιψη θεραπεύεται, αρκεί να ζητήσει ο ασθενής βοήθεια. Σημαντικό ρόλο παίζει και η συναισθηματική υποστήριξη της γυναίκας από τα οικεία της πρόσωπα. Η καταθλιπτική γυναίκα πρέπει να αντιμετωπίζεται με κατανόηση και να περιβάλλεται με αγάπη.

Όταν μιλούν οι αριθμοί

Μία στις οκτώ γυναίκες θα πάθει κατάθλιψη σε κάποια φάση της ζωής της.
Η κατάθλιψη εμφανίζεται συχνότερα στις γυναίκες ηλικίας 25-44 ετών.
Τα κορίτσια ηλικίας 14-18 ετών εμφανίζουν υψηλότερα ποσοστά κατάθλιψης από τα αγόρια ίδιας ηλικίας.
Το 20-50% των γυναικών εμφανίζουν προεμμηνορυσιακό σύνδρομο (χαρακτηρίζεται από εκνευρισμό, θλίψη και θυμό πριν την εμφάνιση της εμμήνου ρύσεως).
Το 10-15% των νέων μητέρων παθαίνουν επιλόχεια κατάθλιψη, που συνήθως συμβαίνει στον πρώτο χρόνο από τη γέννηση του παιδιού.
Μια στις πέντε εγκυμονούσες γυναίκες πάσχει από κατάθλιψη.

Παράγοντες Κινδύνου

Ατομικό ή οικογενειακό ιστορικό διαταραχών της διάθεσης
Απώλεια γονέα πριν από την ηλικία των 10 ετών
Ιστορικό σωματικής ή σεξουαλικής κακοποίησης στην παιδική ηλικία
Χρήση αντισυλληπτικών χαπιών με μεγάλη περιεκτικότητα σε προγεστερόνη
Στρεσσογόνοι ψυχολογικοί παράγοντες (π.χ. ανεργία)
Απώλεια υποστηρικτικού κοινωνικού συστήματος
Χρήση εξαρτησιογόνων ουσιών ή αλκοόλ

Συμπτώματα κατάθλιψης

Αισθήματα λύπης, απελπισίας ή ψυχικού κενού
Απώλεια ενδιαφέροντος ή ευχαρίστησης για δραστηριότητες που πριν μας διασκέδαζαν (συμπεριλαμβανομένου του σεξ)
Αισθήματα ενοχής ή αναξιότητας
Αυτοκτονικές σκέψεις
Διαταραχές του ύπνου (αϋπνία ή υπερυπνία)
Διαταραχές της όρεξης και του σωματικού βάρους (ανορεξία ή βουλιμία)
Μειωμένη ενέργεια και συνεχές αίσθημα κόπωσης
Βραδύτητα σκέψης
Δυσκολίες συγκέντρωσης και λήψης αποφάσεων
Αίσθημα ανησυχίας, εκνευρισμού ή υπερβολικό κλάμα
Σωματικά ενοχλήματα και πόνοι που δεν υποχωρούν παρά την ιατρική αγωγή

ΟΔΗΓΙΕΣ

Δεν απομακρυνόμαστε από τους συγγενείς, τους φίλους και τα αγαπημένα μας πρόσωπα.
Δεν παίρνουμε σοβαρές αποφάσεις ζωής όταν βρισκόμαστε σε καταθλιπτική φάση.
Δεν κατηγορούμε τον εαυτό μας για ότι μας συμβαίνει.
Είμαστε υπομονετικοί και ενθαρρύνουμε τον εαυτό μας.
Βάζουμε μικρούς και εύκολα πραγματοποιήσιμους στόχους.
Τρώμε υγιεινά και ισορροπημένα γεύματα.
Κοιμόμαστε αρκετά.
Αναπτύσσουμε καινούργια ενδιαφέροντα (π.χ. γυμναστική, χορός).
Χρησιμοποιούμε τεχνικές χαλάρωσης για μείωση του άγχους.

Νίκη Μπάτου Ι Γενική Ιατρός

Οικογένεια

Πώς να αναπτύξετε τη συναισθηματική νοημοσύνη των παιδιών σας

Πολύς λόγος γίνεται σήμερα για τη μεγάλη σημασία της Συναισθηματικής Νοημοσύνης
στην ευτυχία μας, στην προσωπική, οικογενειακή και επαγγελματική μας ζωή.
Σύμφωνα με τον ψυχολόγο Goleman, o οποίος πρόβαλε τον όρο και την αξία της
συναισθηματικής νοημοσύνης στη ζωή μας, ο ορισμός της είναι: ‘’To πλέγμα των ανθρωπίνων
ιδιοτήτων πάνω στο οποίο μπορεί ν’ υφανθεί μια ολοκληρωμένη ανθρώπινη προσωπικότητα. Είναι
μαζί υπομονή, επιμονή, δυνατότητα προσαρμογής, έλεγχος παρορμήσεων, αισιοδοξία, ελπίδα.
Συναισθηματική Νοημοσύνη σημαίνει να βρίσκεις κίνητρα για τον εαυτό σου, ν ’αντέχεις
στις απογοητεύσεις, να ελέγχεις την παρόρμηση, να χαλιναγωγείς την ανυπομονησία σου, να
ρυθμίζεις σωστά τη διάθεση σου και να εμποδίζεις την απογοήτευση να καταπνίγει την ικανότητά
σου για σκέψη.’’

Ο Συναισθηματικά Νοήμων άνθρωπος έχει τέσσερεις (4) δεξιότητες:

Αυτεπίγνωση (Επίγνωση του εαυτού του και των δυνατοτήτων του)
Αυτοδιαχείριση (Έχει μάθει να διαχειρίζεται τα αισθήματά του)
Κοινωνική Επίγνωση (Αντιλαμβάνεται με ακρίβεια τα συναισθήματα των άλλων) και
Διαχείριση σχέσεων (κατανοεί τη συμπεριφορά και τα κίνητρα των άλλων και χειρίζεται
σωστά τις σχέσεις του).

Τα κύρια συναισθήματα, στα οποία καλούμαστε να έχουμε τον έλεγχο είναι ο θυμός, η
θλίψη, ο φόβος, η απόλαυση, η αγάπη, και η ντροπή. Πέρα από τα συναισθήματα χρειάζεται να
μάθουμε να χειριζόμαστε τις αντιξοότητες, τις ματαιώσεις, τις δυσκολίες στην οικογένεια και στη
δουλειά.
Καταλαβαίνετε λοιπόν, ως γονείς, πόσο σημαντικό είναι να βοηθήσουμε τα παιδιά μας να
αναπτύξουν την Συναισθηματική τους Νοημοσύνη. Είναι ένα από τα πιο βασικά εφόδια, που τους
δίνουμε στο ξεκίνημα της νέας τους ζωής, όταν εγκαταλείψουν το πατρικό τους σπίτι.

Η καλλιέργεια και η ανάπτυξη της Συναισθηματικής Νοημοσύνης ξεκινά από τα πρώτα
βήματα της ζωής του παιδιού. Αρχικά χρειάζεται να μάθει το παιδί πώς να αναγνωρίζει τα
συναισθήματά του και να τα εκφράζει με θετικό τρόπο.

Ο γονέας μπορεί να βοηθήσει το παιδί του να συνειδητοποιήσει την αξία του, τα ταλέντα
του, τις δυνατότητες του. Να υποστηρίζει και να ενισχύει την ικανότητα του παιδιού του να δέχεται
την απόρριψη, να την αντιμετωπίζει με τέτοιο τρόπο, χωρίς να χάνει την πίστη στον εαυτό του.

Τα βασικά στοιχεία της προσωπικότητας του παιδιού, που ο γονέας χρειάζεται να βοηθήσει
το παιδί του ν’ αναπτυχτούν, ώστε να είναι συναισθηματικό ώριμο, είναι:

Η υπομονή και η επιμονή.
Η δυνατότητα προσαρμογής. Να είναι ευέλικτο σε όποια κατάσταση.
Ο έλεγχος των παρορμήσεων και του θυμού.
Ο έλεγχος της θλίψης. Να μάθουν το παιδί οι γονείς να αντιμετωπίζει τη ζωή με αισιοδοξία
και ελπίδα.
Να βάζει κίνητρα στον εαυτό του και να αντέχει στις απογοητεύσεις, στις ματαιώσεις και
στις δυσκολίες.
Να ελέγχει το φόβο.
Να μη ντρέπεται.
Να ελέγχει την αγάπη και την απόλαυση.
Να αναλαμβάνει την ευθύνη των πράξεων του και να μη ρίχνει το φταίξιμο σε άλλους.
Να το βοηθήσουν να αντιλαμβάνεται με ακρίβεια τα συναισθήματα των άλλων και να
καταλαβαίνει τι τους συμβαίνει.
Να διαχειρίζεται τις σχέσεις του με τους άλλους με τον καλύτερο τρόπο.

Είναι πολύ σημαντικό οι γονείς να γνωρίζουν ότι η δική τους Συναισθηματική Νοημοσύνη
επηρεάζει άμεσα το επίπεδο της Συναισθηματικής Νοημοσύνης του παιδιού τους. Τα παιδιά
διδάσκονται τις δεξιότητες της Συναισθηματικής Νοημοσύνης από τους γονείς τους. Εάν ο γονέας
είναι συναισθηματικά μη νοήμων (ανώριμος), τα παιδιά χάνουν την καλύτερη πηγή μάθησης. Για
παράδειγμα ένας γονέας, που θυμώνει, φωνάζει με το παραμικρό, χάνει τον έλεγχο των νεύρων
του, του θυμού του και πέφτει σε κρίσεις υστερίας προς το/τη σύζυγο και τα παιδιά του, τι
παράδειγμα δίνει στο παιδί του; Είναι άκρως βέβαιο ότι το παιδί θα υιοθετήσει την ίδια
συμπεριφορά.

Αν αδιαφορείτε για τα συναισθήματά του, όταν σας μιλά και σας λέει ‘’τον πόνο του’’, δε
το βοηθάτε να οδηγηθεί στην αυτεπίγνωση. Ενώ, όταν το παρατηρείτε και ρωτάτε το παιδί σας
γιατί είναι λυπημένο, μαθαίνει να αναγνωρίζει τα συναισθήματά του, δεν τα αποφεύγει, τα
αντιμετωπίζει, μαθαίνει να τα διαχειρίζεται και επίσης μαθαίνει να δείχνει κατανόηση στη λύπη ή
στα συναισθήματα των φίλων του.

Αν σας μιλά για αυτά που του αρέσουν, τις επιθυμίες και τα όνειρά του και εσείς
αδιαφορείτε ή γελάτε, το παιδί όχι μόνο δε θα οδηγηθεί στην αυτεπίγνωση, αλλά θα χάσει την
πίστη στον εαυτό του και θα δημιουργήσει χαμηλή αυτοεκτίμηση και θα παραιτηθεί από τα όνειρα
του και γενικότερα από τη ζωή.

Γονείς αυταρχικοί, που ασκούν πίεση και φόβο, θα δουν το παιδί τους να μένει
συναισθηματικά ανώριμο σαν το δενδράκι, που δεν πρόλαβε να κάνει ρίζες και εκτέθηκε στις πιο
αντίξοες καιρικές συνθήκες.

Γονείς που εξασκούν τη Συναισθηματική Νοημοσύνη με τα παιδιά τους , ανατρέφουν
αγόρια και κορίτσια, τα οποία είναι πιο ευτυχισμένα, προσαρμόζονται καλύτερα στο κοινωνικό
περιβάλλον, παίρνουν καλύτερους βαθμούς και φθάνουν αργότερα σε υψηλότερο επίπεδο
επαγγελματικής επιτυχίας. Επίσης παρουσιάζουν χαμηλότερα επίπεδα προβληματικής
συμπεριφοράς π.χ αδικαιολόγητες απουσίες στο σχολείο, τσιγάρο, ποτό, ναρκωτικά.
Ο αγώνας σας για την ανάπτυξη της Συναισθηματικής Νοημοσύνης των παιδιών σας
χρειάζεται να είναι συνεχής και αμείωτος. Είναι ό,τι καλύτερο έχετε να κάνετε για αυτά,
εκφράζοντας στην πράξη την αληθινή σας αγάπη.

Ευκαρπίδου Αλεξάνδρα

Παιδαγωγός-Σύμβουλος επικοινωνίας και επιχειρήσεων