Οικογένεια

Αποφεύγοντας τις εντάσεις στα γιορτινά, οικογενειακά τραπέζια

Ο καθένας γιορτάζει τα Χριστούγεννα με τον δικό του τρόπο, ωστόσο αυτό που είναι κοινό στους περισσότερους είναι με ποιον τα περνάει: συνήθως με την οικογένεια του.

Κατά τη διάρκεια των γιορτών, μπαίνουμε συχνά σε μια κατάσταση όπου νιώθουμε μπουκωμένοι… και δεν είναι μόνο από τους κουραμπιέδες, τα μελομακάρονα, τα μπισκότα και τις βασιλόπιτες. Αισθανόμαστε το ίδιο, διότι oι οικογενειακές δυναμικές που αναδύονται μπορεί να είναι βαριές, αποπνικτικές και έντονες.

Η εορταστική περίοδος μπορεί να είναι γεμάτη συχνές επαφές με πολύ στενούς συγγενείς, αλλά και με πιο μακρινά άτομα, αδέλφια, ξαδέλφια, παππούδες, θείους και θείες, ερωμένες και εραστές, ένα πλήθος ανθρώπων που μέσα στις γιορτές προσπαθούν να έχουν μια όμορφη Χριστουγεννιάτικη ατμόσφαιρα. Από την άλλη, όλοι πρέπει να διαχειριστούν αυτούς του πολύπλοκους δεσμούς μεταξύ τους, οι οποίοι μπορεί να δημιουργήσουν την τέλεια οικογενειακή καταιγίδα!

Έχετε λοιπόν ποτέ την αίσθηση, ακόμα πιο έντονη σε αυτά τα οικογενειακά τραπέζια, ότι εσείς και οι συγγενείς σας είστε ηθοποιοί παγιδευμένοι στους ίδιους παλιούς ρόλους; Μην ανησυχείτε – υπάρχουν τρόποι να ξεφύγετε από αυτούς.

Όταν η οικογένειά σας συναντιέται τα Χριστούγεννα, αισθάνεστε σαν να ξαναζείτε τα παιδικά σας δράματα; Σαν να παίρνετε ένα ρόλο, επιστρέφοντας στο παρελθόν των Χριστουγέννων; Μπορεί ακόμη και να αισθάνεστε σαν να παίζετε ένα παλιό σενάριο και να επαναλαμβάνετε αλληλεπιδράσεις με μέλη της οικογένειας που σας κάνουν να αισθάνεστε απογοητευμένοι και θυμωμένοι. Αισθάνεστε, κάθε φορά που πηγαίνετε στο σπίτι σας στις γιορτές, σαν να ξαναγυρνάτε πίσω στον δεκατετράχρονο εαυτό σας, μέσα σε λίγα δευτερόλεπτα; Νιώθετε σαν η πραγματική σας ζωή ως ενήλικας, μακριά από το σπίτι των γονιών σας, να μην υπάρχει πια; Και αντιλαμβάνεστε πως και οι άλλοι σας αντιμετωπίζουν σαν το παιδί που ήσασταν κάποτε κι όχι σαν τον ενήλικα που είστε στο σήμερα;

Μπορεί να θεωρούμε τους εαυτούς μας ως αυτόνομους ενήλικες, που έχουμε χτίσει τις δικές μας ανεξάρτητες ζωές, αλλά όταν έρχονται οι γιορτές και οι οικογενειακές συγκεντρώσεις, πολλοί βρίσκουμε τον εαυτούς μας να φοβούνται προβλέψιμα βλαβερά και επαναλαμβανόμενα οικογενειακά σενάρια. Αυτές οι αλληλοσυγκρουόμενες αλληλεπιδράσεις περιλαμβάνουν συχνά συμπεριφορές υποτιμητικές, ανταγωνιστικότητα, ελέγχο και παθητική επιθετικότητα.

Η αλήθεια είναι ότι οι οικογενειακές δυναμικές είναι εξαιρετικά ισχυρές και πολύπλοκες. Γεννηθήκαμε μέσα στο συγκεκριμένο περιβάλλον, που είχε εξ’ αρχής αυτές τις δυναμικές, και ο καθένας παίζει ασυνείδητα χωρίς διακοπή τον δικό του ρόλο.

Ο καθένας έχει ένα ρόλο που παίζει για να κρατηθεί ενωμένο το οικογενειακό παζλ. Αν ένα άτομο αλλάξει (ή απλά μεγαλώσει), αυτό το κομμάτι ξαφνικά δεν ταιριάζει πια. Ωστόσο, όλα τα άλλα κομμάτια του οικογενειακού παζλ αντιστέκονται σε αυτή την αλλαγή – όχι απαραίτητα επειδή νιώθουν καλά με το πώς είναι τα πράγματα – αλλά επειδή τους είναι οικείο. Η οικειότητα είναι ασφαλής. Η αλλαγή, ακόμα και όταν είναι θετική, μπορεί να είναι τρομακτική, επειδή περιέχει το στοιχείο του άγνωστου.

Οι περισσότεροι από εμάς έχουμε κάποιο μέλος στην οικογένεια που μας πατάει τα κουμπιά μας και πυροδοτούνται οι πιο ευάλωτες συναισθηματικά περιοχές μας. Και παρόλο που υποσχόμαστε στον εαυτό μας ότι αυτόν το χρόνο θα συμπεριφερθούμε διαφορετικά και θα αλλάξουμε και δεν θα επηρεαστούμε, μπαίνοντας σε μια αντιπαράθεση, για να βγούμε από πάνω, στο τέλος το ξανακάνουμε. Κι εξακολουθούμε να παίζουμε τα ίδια σενάρια, με τους ίδιους ανθρώπους, και να αντιδρούμε με τους συνηθισμένους αναποτελεσματικούς τρόπους.

Όταν λοιπόν επιστρέφουμε στο σπίτι μας για τις γιορτές, όλα τα μέλη της οικογένειας ξανά ενώνονται ως αλλαγμένα κομμάτια του παζλ, φέρνοντας τον νέο τους εαυτό. Όλοι όμως περιμένουν τα πράγματα να είναι όπως ήταν παλιά. Οπότε, πέφτουμε σε παλιά μοτίβα και τα τυπικά οικογενειακά δυναμικά ενεργοποιούνται ξανά. Ακόμη κι αν είμαστε ενήλικες, έχουμε συναισθηματικές αδυναμίες κι αν βρεθούμε σε ιδιαίτερες συνθήκες, υπάρχει ο κίνδυνος να αναδυθούν παλιές οικογενειακές δυναμικές και να ξεχάσουμε ποιοι είμαστε.

Τα Χριστούγεννα λοιπόν, μπορεί να είναι μια εποχή που βρισκόμαστε παγιδευμένοι σε’ ένα ρόλο, που νομίζαμε πως είχαμε αποκλείσει εδώ και πολύ καιρό. Γνωρίζω, και από την δική μου εμπειρία και από εκείνη φίλων και θεραπευόμενων, ότι αυτή η εποχή του χρόνου, όσο ζεστή και όμορφη κι αν είναι, μπορεί να ταυτόχρονα να είναι δύσκολη κι επώδυνη.

Υπάρχουν όμως κάποιοι τρόποι για να προετοιμάσετε τον εαυτό σας για μια θετική και γόνιμη εορταστική περίοδο:

Προετοιμαστείτε: Εάν κάποιο μέλος της οικογένειάς σας, σας κριτικάρει πάντα για την υγεία σας, τις επιλογές ζωής σας ή τα παιδιά σας, εξετάστε εναλλακτικούς τρόπους με τους οποίους μπορείτε να απαντήσετε και προσπαθήστε να μείνετε ψύχραιμοι.
Συνειδητοποιείστε ποιος είστε σήμερα και τι είναι σημαντικό για εσάς: πριν επιστρέψετε στο σπίτι των γονιών σας αφιερώστε λίγο χρόνο για να σημειώσετε όλα όσα αγαπάτε κι εκτιμάτε στην ζωή σας σήμερα. Παρατηρήστε πως νιώθετε μέσα στο δικό σας σπίτι. Εντοπίστε ποιες είναι οι βασικές σας αξίες. Γράψτε τα πράγματα που έχετε πετύχει και για τα οποία είστε περήφανοι. Το νόημα είναι να αποκτήσετε μια σταθερή εικόνα του εαυτού σας ως ενήλικα που εκτιμά τον εαυτό του.
Αναγνωρίστε τις παγίδες: Μπορείτε να αποφύγετε συγκεκριμένα θέματα και αν κάποιο μέλος της οικογένειας ανοίγει ένα “επικίνδυνο θέμα” αποφύγετε να πάρετε μέρος, πάρτε μια βαθιά αναπνοή, βγείτε να κάνετε ένα περίπατο ή οτιδήποτε άλλο σας βοηθάει να μην εμπλακείτε.
Μην πετάτε υπονοούμενα σε κανένα: Ο καθένας από εσάς ξέρει τι πυροδοτεί κάποιο άλλο από τα μέλη της οικογένειας, ξέρει τι πληγώνει τους άλλους και μπορείτε να το κάνετε για να νιώσετε για μια στιγμή ισχυρός. Αυτό όμως θα σας οδηγήσει στα ίδια παλιά επαναλαμβανόμενα μοτίβα.
Αφήστε πίσω τις προσδοκίες: Κάθε φορά που έχουμε κρυφές προσδοκίες από ένα άλλο μέλος της οικογένειας δημιουργούμε μια σύγκρουση στην σχέση μαζί του. Αυτές οι προσδοκίες συνήθως έχουν τις ρίζες τους στην παιδική ηλικία και παρόλο που δεν είμαστε παιδιά, ασυνείδητα τις διατηρούμε ζωντανές, επηρεάζοντας αρνητικά την συμπεριφορά μας.
Μην προσπαθείτε να λύσετε τα προβλήματα των άλλων: Μια από τις πιο κοινές παγίδες είναι, όταν εμπλέκεστε σε τριγωνικές καταστάσεις. Που σημαίνει ότι δύο άνθρωποι προσπαθούν να επικοινωνήσουν και να διευθετήσουν τα θέματά τους μέσω ενός τρίτου. Έτσι, αντί να τριγωνοποιήστε, ενθαρρύνετε τους ανθρώπους να λύνουν τα προβλήματα μεταξύ τους.
Ψάξτε για συμπαράσταση: Κάποιος άλλος από την οικογένειά σας θα έχει ζήσει ξανά πολλά από αυτά τα σενάρια και την αγωνία που σας προκαλούν. Συζητήστε τις ανησυχίες σας για το επερχόμενο τραπέζι και ακούστε αν έχουν κάποιες ιδέες ή λύσεις που μπορεί να είναι βοηθητικές. Θα μπορούσε επίσης να σας έχει έννοια κατά την διάρκεια του οικογενειακού τραπεζιού, έτσι ώστε να αισθάνεστε πως έχετε ψυχική συμπαράσταση όταν προσπαθείτε να αντιμετωπίστε με νέους τρόπους τους ενοχλητικούς συγγενείς.
Επιτρέψτε στους άλλους να έχουν την γνώμη τους: Δεν είναι δική σας δουλειά να αλλάξετε τον άλλον. Αν ο πατέρας σας λέει πράγματα που σας πυροδοτούν, μην δώσετε σημασία. Πιθανόν να λέει τα ίδια πράγματα που έλεγε και παλαιότερα. Επομένως δεν πρόκειται να αλλάξει τώρα και ειδικά σ΄ένα οικογενειακό τραπέζι. Αποδεχτείτε πως αυτή είναι η δική του πραγματικότητα.
Καθορίστε τα όρια που σας κάνουν να νιώθετε καλά: Αν ξέρετε πως σε κάποιες καταστάσεις δεν νιώθετε καλά μπορείτε να πείτε όχι. Μην διστάσετε να εκφράσετε τις ανάγκες σας.
Σχεδιάστε τη διαφυγή σας: Θυμηθείτε ότι δεν χρειάζεται να ανεχτείτε συμπεριφορές υποτιμητικές και προσβλητικές από τα μέλη της οικογένειά σας. Επειδή κατάφερναν να σας κάνουν να αισθανθείτε άσχημα για δεκαετίες, δεν σημαίνει ότι αυτό το μοτίβο πρέπει να συνεχιστεί για πάντα. Προσπαθήστε να μην τσιμπάτε στο δόλωμα τους. Αν αισθάνεστε παγιδευμένοι, μπορείτε να αποχωρήσετε ευγενικά.

Λαμβάνοντας όλα αυτά υπόψη, καταλήγουμε στο συμπέρασμα, ότι είναι σημαντικό να αποφασίσετε εκ των προτέρων ποια ζητήματα μπορούν να προκύψουν ξανά αυτές τις γιορτές και να είστε προετοιμασμένοι να τα αντιμετωπίσετε.Δεν θέλει κόπο. Θέλει τρόπο!

Πηγή φωτογραφίας: pixabay

Ψυχολογία

City Unity College | Μεταπτυχιακό Ψυχολογίας με Εξειδίκευση

Το City Unity College σε συνεργασία με το London Metropolitan University προσφέρει ένα πρόγραμμα μεταπτυχιακών σπουδών στη ψυχολογία με εξειδίκευση που αναγνωρίζεται από το Αυτοτελές Τμήμα Εφαρμογής της Ευρωπαϊκής Νομοθεσίας ‘Α.Τ.Ε.Ε.Ν.’ του Υπουργείου Παιδείας, επιτρέποντας στους αποφοίτους να ασκήσουν επάξια στον τομέα της ψυχικής υγείας στην Ελλάδα.

Αυτό το πρόγραμμα δίνει την ευκαιρία στους φοιτητές να εξειδικευτούν σε έναν από τους οκτώ τομείς της ψυχολογίας. Ανάλογα με τα ενδιαφέροντά τους και τους στόχους τους, μπορούν να επιλέξουν μεταξύ των τομέων της ψυχολογίας υγείας, κλινικής ψυχολογίας, εγκληματολογίας, αθλητικής ψυχολογίας, συμβουλευτικής ψυχολογίας, ψυχολογίας εργασίας, εκπαιδευτικής ψυχολογίας και νευροψυχολογίας.

Κάθε τομέας παρέχει μια βαθιά κατανόηση και εξειδίκευση σε συγκεκριμένες πτυχές της ψυχολογίας, αναπτύζοντας τις δεξιότητες και την εμπειρία που απαιτούνται για να ασκήσουν επιτυχώς σε αυτούς τους εξειδικευμένους τομείς της ψυχολογίας. Μέσω μιας πλούσιας συνδυαστικής εκπαίδευσης και πρακτικής εφαρμογής, οι φοιτητές αποκτούν τις γνώσεις και την αυτοπεποίθηση που απαιτούνται για να επιτύχουν στον επαγγελματικό τους στόχο στον ευρύ και αναπτυσσόμενο τομέα της ψυχολογίας.

ΓΝΩΣΤΙΚΕΣ ΕΝΟΤΗΤΕΣ

Υποχρεωτικά Μαθήματα

Εξειδίκευση Ψυχολογίας Υγείας

Εξειδίκευση Εγκληματολογίας

Εξειδίκευση Κλινικής Ψυχολογίας

Εξειδίκευση Αθλητικής Ψυχολογίας

Εξειδίκευση Εργασιακής Ψυχολογίας

Εξειδίκευση Νευροψυχολογίας

Εξειδίκευση Εκπαιδευτικής Ψυχολογίας

Εξειδίκευση Συμβουλευτικής Ψυχολογίας

Εκδήλωση Ενδιαφέροντος

Mπορείτε να επικοινωνήσετε τηλεφωνικά στο 210 3243 222 ή μπαίνοντας στην ιστοσελίδα παρακάτω https://cityu.gr/course/metaptychiako-psychologias-me-exeidikefsi/

Θησέως & Κολοκοτρώνη, Σύνταγμα, Αθήνα
210 3243 222
[email protected]

Ψυχολογία

Ποια η σχέση δεσμού και έρωτα ;

‘ Όλα στην αρχή είναι όμορφα ’ γαλλική παροιμία

Είναι τα έντονα συναισθήματα αυτό που αποκαλούμε έρωτας ; Και είναι αρκετά για να υποστηρίξουν την άνθιση μιας σχέσης ;

Ή στην πραγματικότητα τα έντονα συναισθήματα συχνά μας εμποδίζουν να δούμε με αντικειμενικό μάτι τι είδους χορό χορεύουμε μ’ αυτόν που θεωρούμε ως άνθρωπό μας ;

Για τον έρωτα μιλάνε πολλοί… Ποιον έρωτα όμως ; Φυσικά αυτόν που πουλάει! Δηλαδή, τον έρωτα σε πρώτο επίπεδο, σε πρώτη ανάγνωση που γοητεύει χωρίς να δυσκολεύει γεννώντας σύνθετες σκέψεις και συναισθήματα…

Το ‘όλα στην αρχή είναι όμορφα’ της γαλλικής παροιμίας δεν σηματοδοτεί στην πραγματικότητα τον αληθινό δεσμό ή τον αληθινό έρωτα. Γιατί μόνο όταν μένουμε σε μια σχέση για καιρό –είτε από αναγκαιότητα είτε από επιλογή- δοκιμάζεται ο πραγματικός έρωτάς μας ή αλλιώς η ικανότητά μας για πραγματικό δεσμό.

Οι σχέσεις που δοκιμάζονται μέσα στο χρόνο, με άλλα λόγια οι μακροχρόνιες σχέσεις, μας δίνουν την ευκαιρία να δοκιμαστούμε στο να πετύχουμε τη λεπτή ισορροπία ανάμεσα στην ατομικότητα και τη συντροφικότητα, και να τις διατηρήσουμε και τις δύο χωρίς να χάσουμε τη μια ή την άλλη όταν τα πράγματα δυσκολέψουν.

Πρέπει να κατανοήσουμε ότι όταν δύο άνθρωποι ερωτεύονται παντρεύουν δυο μοναξιές και ότι μέσα σε μια σχέση δεν υπάρχει κτήμα!

Ο έρωτας πρέπει να γίνεται αντιληπτός από το ζευγάρι ως σεβασμός στην ελευθερία του χρόνου και του χώρου του άλλου, αν θέλει να επιβιώσει…

Σ’ έναν πραγματικό έρωτα ή σ’ έναν πραγματικό δεσμό κανένα από τα δύο μέλη δεν αναγκάζεται να καταπιέσει, να θυσιάσει ή να προδώσει τον εαυτό του, αλλά και οι δύο σύντροφοι εκφράζουν τα δυνατά και τα τρωτά τους σημεία, τις αδυναμίες και τις δυνατότητές τους με ισορροπημένο τρόπο.

Φυσικά, η εξισορρόπηση των δυνάμεων της ανεξαρτησίας (του εγώ) και αυτών της ενότητας (του εμείς) δεν είναι τόσο απλή υπόθεση.

Στόχος μας είναι να αποκτήσουμε σχέσεις που δεν θα λειτουργούν σε βάρος του εαυτού μας, και να αποκτήσουμε ένα εγώ που δεν θα λειτουργεί σε βάρος των άλλων, προκειμένου να βιώνουμε την ολοκλήρωσή μας ως άνθρωποι μέσα από τη συναισθηματική επαφή που μπορούν να μας προσφέρουν οι στενές προσωπικές σχέσεις.

Το θέμα αυτό σε όλη του την πολυπλοκότητα αποτελεί υψηλό στόχο, μια πρόκληση που κρατάει σε όλη μας τη ζωή. Όσο δηλαδή και οι σχέσεις μας με τους άλλους ανθρώπους.

Το πρόβλημα εμφανίζεται ωστόσο, όταν αρχίζουμε να συγχέουμε τον έρωτα ή τη δημιουργία δεσμού με την εξασφάλιση επιδοκιμασίας, όταν επιδιώκουμε τη σύναψη στενών προσωπικών σχέσεων επειδή αποτελούν για μας τη μοναδική πηγή αυτοεκτίμησης, και όταν διατηρούμε αυτές τις σχέσεις σε βάρος των πάντων τελικά!

Ωστόσο, δεν είναι ποτέ αργά για να μάθουμε να κινούμαστε διαφορετικά στις σχέσεις-κλειδιά στη ζωή μας.

Και ενώ βραχυπρόθεσμα οι αλλαγές που κάνουμε και οι αρχικές αντιδράσεις που προκαλούμε μπορεί να μας τρομάξουν, να μας απογοητεύσουν, να μας θυμώσουν και να μας κάνουν να νιώσουμε μοναξιά, όπως συμβαίνει με πολλά άλλα πράγματα στη ζωή, έτσι και εδώ, αξίζει να κοπιάσουμε σήμερα για να απολαύσουμε αύριο!

Άρθρο αρχείου

Αναστασία Μουστάκα

Ψυχολογία

Η άμυνα ενάντια στα συναισθήματα

Η παρόρμηση να αφεθείτε σε έναν έρωτα, μπορεί να έρχεται σε αντίθεση με τις ηθικές σας αρχές, πράγμα που μπορεί να δημιουργεί περισσότερα πολύπλοκα προβλήματα απ’ όσα φαντάζεστε.

Ο πατέρας της ψυχανάλυσης ο Φρόιντ, θεώρησε πως το ανθρώπινο μυαλό αποτελείται από τρεις περιοχές: το id (προεγώ), το ego (εγώ) και το superego (υπερεγώ).

Το id κυριαρχείται από την «αρχή της ηδονής» και είναι μη-λογικό, δηλαδή είναι ά-λογο. Λειτουργεί ως δεξαμενή από πρωτόγονα ένστικτα και παρορμήσεις τα οποία είναι και τα τελικά (τα απόλυτα) κίνητρα της συμπεριφοράς μας. Δεν έχει χρονικό προσδιορισμό, γιατί οι αναμνήσεις που θα παγιδευτούν σ’ αυτό μέσω της καταπίεσης μπορεί να είναι το ίδιο δυνατές όσο όταν συνέβη αρχικά το γεγονός που τις καταπίεσε.

Το ego κυριαρχείται από την «αρχή της πραγματικότητας» και εκπροσωπεί το συνειδητό και λογικό κομμάτι του μυαλού μας, το οποίο παίρνει αποφάσεις και διαχειρίζεται την πραγματικότητα.

Το superego κυριαρχείται από την «αρχή της ηθικής» και είναι το κομμάτι, όπου αποθηκεύουμε τους κανόνες ή τα ταμπού για το τι πρέπει και τι δεν πρέπει να κάνουμε. Η νοοτροπία και στάση του υπερεγώ μας είναι ουσιαστικά η εσωτερίκευση της νοοτροπίας και στάσης των γονιών μας.

Οι μηχανισμοί της ψυχολογίας μας

Το id και το superego λειτουργούν στο ασυνείδητο. Είναι δηλαδή κομμάτια της ψυχικής-πνευματικής ζωής του ανθρώπου των οποίων τη λειτουργία δεν αντιλαμβανόμαστε άμεσα, γι’ αυτό και η συμπεριφορά που προκύπτει από τη λειτουργία τους μπορεί να γίνει κατανοητή μόνο κοιτώντας «κάτω από την επιφάνεια», εξετάζοντας δηλαδή τι δεν λέει ή τι δεν κάνει κάποιος, μιας κι αυτά που λέει ή κάνει είναι μόνο ένα μέρος της ιστορίας και συνήθως όχι το πιο ενδιαφέρον.

Η σχέση του ego με τις άλλες δύο οντότητες του μυαλού (δηλαδή το id και το superego) είναι εν δυνάμει και σχεδόν αδιάκοπα σε σύγκρουση, γιατί το εγώ από τη φύση του εκλαμβάνει ως απειλή τόσο τις ενορμήσεις που προέρχονται από το προεγώ όσο και τα συναισθήματα (ενοχές, ηθικούς κανόνες) που προέρχονται από το υπερεγώ.

Η αίσθηση της απειλής του εγώ από το προεγώ και το υπερεγώ, δημιουργεί στο άτομο έναν πολύ υψηλό βαθμό εσωτερικής ταραχής και δυσφορίας, και προκειμένου να τα αντιμετωπίσει για να επιφέρει μια υποτιθέμενη ισορροπία, αναπτύσσει τους λεγόμενους «μηχανισμούς άμυνας».

Επομένως, οι μηχανισμοί άμυνας κινητοποιούνται ενάντια στις ενορμήσεις και τα συναισθήματα, προκαλώντας το σχηματισμό νευρώσεων (ή νευρωτικών συμπτωμάτων) που αλλοιώνουν τον χαρακτήρα μέσα από την παθολογική του θωράκιση.

Τα προβλήματα που προκαλούν

Οι μηχανισμοί άμυνας που αναπτύσσει ένα άτομο κατά τη διάρκεια της ζωής του για να μπορέσει να αντιμετωπίσει τον πόνο ή τα δυσάρεστα συναισθήματα, προκαλώντας έτσι παθολογικά συμπτώματα στην όλη λειτουργία του, είναι οι εξής : η απώθηση, η καταπίεση, η εξιδανίκευση, η διανοουμενικοκοποίηση, η παλινδρόμηση, ο σχηματισμός αντίδρασης, η μόνωση, η αναίρεση, η προβολή, η ενδοβολή, η στροφή ενάντια στον εαυτό και η αντιστροφή, και η μετουσίωση ή μετάθεση των ενορμητικών σκοπών και συναισθημάτων.

Ωστόσο, η έρευνα έχει αποδείξει ότι όλες αυτές οι μορφές άμυνας από τα επίπονα συναισθήματα που συνιστούν τις αβάσταχτες αλήθειες (εμπειρίες) μέσα μας, παρόλο που για να λειτουργήσουν χρειάζεται να καταναλώσουμε όλη την ενεργητικότητά μας περιορίζοντας έτσι τις ζωτικές μας δραστηριότητες, τελικά δεν καταφέρνουν να γαληνέψουν το εγώ μας. Αντίθετα, το οδηγούν σε αμέτρητες μεταμορφώσεις, διαστρεβλώσεις και παραμορφώσεις, με αποτέλεσμα η ζωή του ατόμου να παραμένει βαθιά παθολογική και ανολοκλήρωτη.

Πώς μπορούμε να το αντιμετωπίσουμε

Στο σημείο αυτό η ψυχοθεραπεία είναι απαραίτητη και αναγκαία, γιατί μπορεί να ξεσκεπάσει το υπαρξιακό «άγχος» που υποβόσκει κάτω από όλες τις μορφές άμυνας, να φέρει στην επιφάνεια τις απωθημένες ενορμήσεις και τα συναισθήματα, και να βοηθήσει το άτομο να τα αντιμετωπίσει μέσα από την ενεργοποίηση των ζωτικών του δυνάμεων και όχι μέσα από τις περιττές αμυντικές μεθόδους, με τις γνωστές παθολογικές τους συνέπειες.