Σήμερα, πολλοί άνθρωποι θεωρούν πως οι υδατάνθρακες είναι το μακροθρεπτικό συστατικό που μας παχαίνει. Αυτή ωστόσο είναι μια εσφαλμένη αντίληψη, καθώς μια ισορροπημένη διατροφή πρέπει να περιλαμβάνει τροφές από όλες τις ομάδες, στις σωστές βέβαια αναλογίες. Έχει δημιουργηθεί μια σύγχυση σχετικά με τους υδατάνθρακες και τον ρόλο που παίζουν στην υγεία μας, ιδιαίτερα  σε όσους θέλουν να προσέξουν την διατροφή τους και να διατηρήσουν ένα υγειές βάρος.

Γράφει ο Κωνσταντίνος Μαλαχάς , Διαιτολόγος – Διατροφολόγος, Κέρκυρα

Οι υδατάνθρακες αποτελούν ένα από τα τρία μακροθρεπτικά συστατικά (θρεπτικά συστατικά που αποτελούν μεγάλο μέρος της διατροφής μας και μας δίνουν ενέργεια).Τα υπόλοιπα δύο μακροθρεπτικά συστατικά είναι το λίπος και η πρωτεΐνη.

Σχεδόν καμία τροφή δεν περιέχει μόνο πρωτεΐνες, υδατάνθρακες ή λίπος. Τα περισσότερα τρόφιμα αποτελούνται από έναν συνδυασμό υδατανθράκων, λιπών και πρωτεϊνών σε συγκεκριμένες αναλογίες.

Ποια είναι τα είδη υδατανθράκων και τι διαφορά έχουν;

Όλοι οι υδατάνθρακες στη διατροφή μας δεν είναι ίδιοι. Υπάρχουν δύο μεγάλες ομάδες υδατανθράκων, οι οποίες αποτελούνται από τους απλούς και τους σύνθετους υδατάνθρακες

Οι απλοί υδατάνθρακες ή αλλιώς απλά σάκχαρα είναι κυρίως τα πρόσθετα σάκχαρα που συναντάμε σε τρόφιμα ή ποτά, όπως τα μπισκότα, η σοκολάτα, τα δημητριακά πρωινού και τα ανθρακούχα ποτά. Κάποιες επιπλέον ομάδες απλών σακχάρων, αν και προέρχονται από φυσικές τροφές είναι το μέλι, οι φυσικοί χυμοί φρούτων χωρίς ζάχαρη, οι χυμοί λαχανικών και τα smoothies.

Όταν αναφερόμαστε στους σύνθετους εννοούμε το άμυλο το οποίο είναι ο βασικός υδατάνθρακας σε τρόφιμα όπως το ψωμί, το ρύζι, οι πατάτες και τα ζυμαρικά.

Η διαφορά των δύο ειδών υδατανθράκων είναι ότι οι σύνθετοι υδατάνθρακες παρέχουν μια αργή και σταθερή απελευθέρωση ενέργειας καθ ‘όλη τη διάρκεια της ημέρας. Αντίθετα οι απλοί υδατάνθρακες  συνήθως απορροφούνται  ταχύτητα προκαλώντας έτσι ταχεία αύξηση των επιπέδων σακχάρου στο αίμα.

Πόσους υδατάνθρακες πρέπει να καταναλώνουμε την ημέρα;

Οι οδηγίες για μια ισορροπημένη διατροφή συνιστούν πως περίπου το 40-60% των προσλαμβανόμενων θερμίδων πρέπει να προέρχονται από υδατάνθρακες. Από αυτούς είναι σημαντικό το 1/3 να το αποτελούν σύνθετοι υδατάνθρακες ενώ το υπόλοιπο 1/3 να είναι οι απλοί υδατάνθρακες που προέρχονται κυρίως από φρούτα και λαχανικά.

Χρειαζόμαστε τους υδατάνθρακες στη διατροφή μας;

Οι υδατάνθρακες πρέπει να είναι η κύρια πηγή ενέργειας του σώματός σας σε μια υγιεινή, ισορροπημένη διατροφή.

Καθώς καταναλώνουμε υδατάνθρακες αυτοί διασπώνται και σε γλυκόζη και μετά απελευθερώνονται στη κυκλοφορία του αίματος. Από εκεί χρησιμοποιούνται ως άμεση πηγή ενέργειας όταν χρειαστεί να κάνουμε μια άσκηση ή μια απαιτητική εργασία. Όσοι υδατάνθρακες δεν χρησιμοποιηθούν ως πηγή ενέργειας θα αποθηκευτούν με τη μορφή γλυκογόνου στους μύες και στο ήπαρ. Εάν καταναλώσουμε περισσότερους υδατάνθρακες από αυτούς που χρειαζόμαστε και από αυτούς που μπορούμε να αποθηκεύσουμε ως γλυκογόνο, τότε θα αποθηκευτούν στο λιπώδη ιστό.

Εκτός από γλυκόζη μας δίνουν κάτι άλλο τα τρόφιμα που είναι πλούσια σε υδατάνθρακες;

Ένα ιδιαίτερα σημαντικό συστατικό των φυτικών τροφίμων, που είναι πλούσια σε υδατάνθρακες, είναι οι φυτικές ίνες. Οι φυτικές ίνες βρίσκονται στα κυτταρικά τοιχώματα των φυτικών τροφίμων. Οι φυτικές ίνες διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στην καλή υγεία του εντέρου, μειώνουν τον κίνδυνο δυσκοιλιότητας και ορισμένες μορφές ινών έχει αποδειχθεί ότι μειώνουν τα επίπεδα χοληστερόλης. Σε αρκετές μελέτες φαίνεται, ότι μια διατροφή με υψηλή περιεκτικότητα σε φυτικές ίνες, σχετίζεται με χαμηλότερο κίνδυνο καρδιαγγειακών παθήσεων, διαβήτη τύπου 2 και καρκίνου του εντέρου.

Τι θα συμβεί αν κόψουμε τους υδατάνθρακες;

Ενώ μπορούμε να επιβιώσουμε χωρίς υδατάνθρακες, θα ήταν δύσκολο και ίσως και επικίνδυνο να κόψουμε εντελώς τους υδατάνθρακες από τη διατροφή μας.

Οι υδατάνθρακες είναι η κύρια πηγή ενέργειας του σώματος. Σε περίπτωση απουσίας τους, το σώμα σας θα χρησιμοποιεί πρωτεΐνη και λίπος για ενέργεια.

Μπορεί επίσης να είναι δύσκολο να ληφθούν αρκετές ( φυτικές)ίνες, κάτι που είναι σημαντικό για τη μακροχρόνια υγεία.

Υγιείς πηγές υδατανθράκων, όπως τα τρόφιμα με υψηλή περιεκτικότητα σε φυτικές ίνες, τα λαχανικά,τα φρούτα και τα όσπρια έιναι σημαντικές πηγές θρεπτικών συστατικών, όπως το ασβέστιο, ο σίδηρος και οι βιταμίνη Β.

Η σημαντική μείωση τους από τη διατροφή μας, μακροπρόθεσμα μπορεί να σημαίνει ότι δεν παίρνουμε αρκετά θρεπτικά συστατικά, γεγονός που μπορεί να οδηγήσει σε προβλήματα υγείας.

Η αντικατάσταση υδατανθράκων με λίπη και υψηλότερες λιπαρές πηγές πρωτεΐνης, θα μπορούσε να αυξήσει την πρόσληψη κορεσμένων λιπαρών με αποτέλεσμα να αυξήσει την ποσότητα χοληστερόλης στο αίμα ,κάτι που αποτελεί παράγοντα κινδύνου για καρδιακές παθήσεις.

Όταν υπάρχει χαμηλή περιεκτικότητα σε γλυκόζη, το σώμα διασπά το αποθηκευμένο λίπος για να το μετατρέψει σε ενέργεια. Αυτή η διαδικασία προκαλεί συσσώρευση κετονών στο αίμα, με αποτέλεσμα την κέτωση.

Αυτό μπορεί να προκαλέσει πονοκεφάλους, αδυναμία, αδιαθεσία, αφυδάτωση, ζάλη και ευερεθιστότητα.

Είναι επιθυμητό λοιπόν να περιοριστούν οι ποσότητες των ζαχαρούχων τροφών που καταναλώνουμε και αντίθετα να συμπεριλάβουμε υγιεινές πηγές υδατανθράκων στη διατροφή μας, όπως προϊόντα ολικής αλέσεως, πατάτες, λαχανικά, φρούτα και όσπρια.

Διαβήτης και υδατάνθρακες

Παρόλο που υπάρχουν ενδείξεις ότι οι δίαιτες χαμηλών υδατανθράκων είναι ασφαλείς και αποτελεσματικές βραχυπρόθεσμα για τα περισσότερα άτομα με διαβήτη τύπου 2 δεν υπάρχουν ενδείξεις ότι η δίαιτα με χαμηλή περιεκτικότητα σε υδατάνθρακες είναι πιο αποτελεσματική μακροπρόθεσμα για άτομα με διαβήτη τύπου 2 από άλλους τύπους δίαιτας, όπως δίαιτα μειωμένων θερμίδων.

Επί του παρόντος δεν υπάρχουν ισχυρές ενδείξεις ότι οι δίαιτες χαμηλών υδατανθράκων είναι αποτελεσματικές για άτομα με διαβήτη τύπου 1. Δίαιτες με χαμηλή περιεκτικότητα σε υδατάνθρακες δεν συνιστώνται για παιδιά με διαβήτη, καθώς ενδέχεται να επηρεάσουν την ανάπτυξη τους.

Μπορεί η πρωτεΐνη και το λίπος να παρέχουν ενέργεια;

Όταν υπάρχει έλλειψη υδατανθράκων στη διατροφή, το σώμα θα μετατρέψει κάποιες πρωτεΐνες σε γλυκόζη, οπότε δεν είναι μόνο οι υδατάνθρακες που μπορούν να αυξήσουν τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα και την ινσουλίνης.

Εάν μειώσουμε τους υδατάνθρακες θα χάσουμε βάρος;

Οι υδατάνθρακες αποδίδουν περίπου 4 θερμίδες (4kcal) ανά γραμμάριο, η πρωτεΐνη αποδίδει περίπου 4 θερμίδες (4kcal) ανά γραμμάριο και το λίπος περίπου 9 θερμίδες (9kcal) ανά γραμμάριο.

Ακόμα και να κόψουμε εντελώς τους υδατάνθρακες από τη διατροφή δεν υπάρχει καμία ένδειξη ότι θα χάσουμε βάρος εάν δεν καταναλώσουμε λιγότερες θερμίδες.

Επιγραμματικά:

• Οι υδατάνθρακες μπορούν να ενισχύσουν τη διάθεσή σας. Σε μελέτες φαίνεται ότι η κατανάλωση σύνθετων υδατανθράκων συνδέεται με υψηλότερα επίπεδα σεροτονίνης σε σχέση με άτομα που αντικατέστησαν τους υδατάνθρακες με λίπος.
• Οι υδατάνθρακες που είναι πλούσιοι σε φυτικές ίνες μπορούν να βοηθήσουν στην πρόληψη της αύξησης του βάρους και ακόμη και στην προώθηση της απώλειας βάρους και τη πρόληψη του διαβήτη και κάποιων μορφών καρκίνου όπως του παχέος εντέρου.
• Οι υδατάνθρακες είναι καλοί για την καρδιά σας. Σε έρευνα φάνηκε ότι η αύξηση της πρόσληψης διαλυτών ινών (ένας τύπος ινών που βρίσκεται σε πλούσιες σε υδατάνθρακες τροφές όπως το πλιγούρι, τη βρόμη και τα όσπρια) κατά 5 έως 10 γραμμάρια κάθε μέρα θα μπορούσε να οδηγήσει σε μείωση 5% της «κακής» χοληστερόλης LDL.
• Η κατανάλωση πρωινού με σύνθετους υδατάνθρακες «αργής απελευθέρωσης», όπως τα δημητριακά, το πλιγούρι, η βρόμη, τρεις ώρες πριν από την άσκηση μπορεί να βοηθήσει στην καύση περισσότερου λίπους. Η κατανάλωση υδατανθράκων «αργής απελευθέρωσης» δεν αύξησε το σάκχαρο στο αίμα γρήγορα, έτσι δεν βρέθηκε αντίστοιχη αύξηση των επιπέδων ινσουλίνης η οποία προωθεί την αποθήκευση λίπους. Και έτσι φάνηκε ότι είχαν μεγαλύτερη απώλεια λίπους σε σχέση με ένα γεύμα με απλούς «γρήγορους» υδατάνθρακες.

Ακολούθησε το fmh.gr στο Google News, στο Twitter, στο Facebook στο Υoutube και στο Instagram

Κωνσταντίνος Μαλαχάς , Διαιτολόγος – Διατροφολόγος, Κέρκυρα

Spinning, indoor cycling, power cycling, ποδηλασία εσωτερικού χώρου, ποδηλασία σε αίθουσα όπως κι αν το πεις ή όπως κι αν το έχεις ακούσει ένα είναι σίγουρο: το spinning είναι εδώ, ήρθε και θα μείνει.

Σε αυτο το άρθρο για το spining θα μάθεις:

• τι είναι το spinning
• ποια είναι τα οφέλη αυτής της προπόνησης
• πλεονεκτήματα
• ποιοι μύες γυμνάζονται στο spinning;
• πόσες θερμίδες καταναλώσεις κάνοντας spinning
• ποια είναι τα είδη προπόνησης
• τι θα χρειαστείς για την προπόνηση
• ποιοι μπορούν να παρακολουθήσουν ένα πάθημα spinning

Τι είναι το spinning;

Πρόκειται για το απόλυτο ομαδικό αερόβιο πρόγραμμα γυμναστικής. Για την πραγματοποίηση ενός μαθήματος spinning χρησιμοποιούνται ειδικά στατικά ποδήλατα μέσα σε μία αίθουσα γυμναστηρίου. Τα ποδήλατα λειτουργούν με τη βοήθεια μιας αντίστασης η οποία μας επιτρέπει να προσαρμόσουμε το βαθμό δυσκολίας.

Το μάθημα ποδηλασίας εσωτερικού χώρου εστιάζει κυρίως στην αντοχή και τη δύναμή του ασκούμενου.

Στην πραγματικότητα είναι ποδηλατική προπόνηση εσωτερικού χώρου με αγωνιστικό χαρακτήρα.

Ξεκίνησε την δεκαετία του 1980 στην Αμερική και γρήγορα διαδόθηκε σε όλο τον κόσμο. Στην Ελλάδα υπάρχει από τα τέλη της δεκαετίας του 1990 αλλά τα τελευταία χρόνια είναι σε άνθηση. Σήμερα καθώς η τεχνολογία των ποδηλάτων που χρησιμοποιούνται σε ένα μάθημα spinning έχει εξελιχθεί απίστευτα και σε συνδυασμό με τα τελευταία επιστημονικά δεδομένα στην προπονητική διαδικασία το spinning αποτελεί τον βασιλιά των αερόβιων – αναερόβιων προπονήσεων που μπορεί να κάνει ένας αθλούμενος.

Το μάθημα διαρκεί 50-60 λεπτά και πραγματοποιείται με την καθοδήγηση του καθηγητή φυσικής αγωγής – instructor και με την συνοδεία έντονης μουσικής.

Η ποδηλασία, οι ανηφόρες, τα σπριντ και οι ορθοπεταλιές θα σε κάνουν να νιώσεις ξανά παιδί, θα δοκιμάσουν τα όρια σου και θα σε ξετρελάνουν.

Ποια είναι τα οφέλη του indoor cycling;

Σύμφωνα με επιστημονικές έρευνες έχουν βρεθεί θετικές επιδράσεις στην φυσική κατάσταση, την αερόβια ικανότητα, την σύσταση του σώματος και την πίεση του αίματος. Πιο συγκεκριμένα τα οφέλη συμμετοχής σε ένα πρόγραμμα spinning είναι:

• Βελτίωση φυσικής κατάστασης
• Αύξηση αντοχής
• Βελτίωση της αερόβιας ικανότητας
• Σύσφιξη και ενδυνάμωση σε πόδια, γλουτούς, κοιλιακούς και χέρια
• Βελτιώνει την κυκλοφορία του αίματος
• Βελτίωση του καρδιοαναπνευστικής ικανότητας
• Βελτίωση της ψυχικής κατάστασης
• Καύση λίπους και πολλών θερμίδων
• Σωματική και ψυχική ευεξία
• Ευφορία
• Κοινωνικοποίηση

Πλεονεκτήματα του indoor cycling

Έκτος από τα οφέλη υπάρχουν και επιπλέον πλεονεκτήματα της ποδηλασίας κλειστού χώρου που θα σε κάνουν να την επιλέξεις ως άσκηση εκγύμνασης και στη συνέχεια να την λατρέψεις και να την εντάξεις στο καθημερινό σου πρόγραμμα.

Και σου τα παρουσιάζουμε ευθύς αμέσως

• Ελαχιστοποίηση και αποφυγή τραυματισμών
• Καθοδήγηση και ασφάλεια από έμπειρο προπονητή
• Δυνατότητα επιλογής προγράμματος ανάλογα με τις δυνατότητες σου
• Speed challenges που θα ανεβάσουν την αδρεναλίνη σου στα ύψη
• Ομαδική προσπάθεια και υποστήριξη – παρακίνηση καθ’ όλη τη διάρκεια του μαθήματος
• Ευχάριστο κλίμα που ενισχύεται με την χρήση «ανεβαστικής» μουσικής
• Γνωριμία με καινούριους ανθρώπους με ίδια ενδιαφέροντα

Ποιοι μύες γυμνάζονται στο spinning;

Κατά την διάρκεια μιας προπόνησης spinning, ο οργανισμός σου θα χρειαστεί να χρησιμοποιήσει όλες τις μεγάλες μυϊκές ομάδες που διαθέτει. Έτσι η ποδηλασία κλειστού χώρου είναι μια προπόνηση στην οποία γυμνάζεται όλο το σώμα.

Οι κύριοι μύες που χρησιμοποιείται κατά την προπόνηση spinning είναι οι μύες των ποδιών. Οι τετρακέφαλοι σου δίνουν την δυνατότητα να γυρίσεις τα πετάλια ενώ οι γλουτοί και οι γαστροκνήμιοι ενισχύουν αυτή την προσπάθεια και το αποτέλεσμα είναι πάντα σμιλεμένα και υπέροχα γραμμωμένα πόδια.

Ο κορμός συμβάλει στο να διατηρήσεις σωστή και σταθερή θέση στο σώμα σου κατά τη διάρκεια της ποδηλασίας είτε είσαι σε καθιστή είτε σε όρθια θέση. Παράλληλα οι μύες της πλάτης και του άνω μέρους του σώματος ενισχύουν την σωστή στήριξη του σώματος και αυτό τονώνει ακόμα περισσότερο την πλάτη.

Πόσες θερμίδες καταναλώνεις κάνοντας spinning;

Κάνοντας ένα μάθημα spinning, ποδηλασίας εσωτερικού χώρου ουσιαστικά, κάνεις μια υψηλής έντασης διαλειμματική προπόνηση (high intensity interval training (HIIT). Αυτή η προπόνηση μας οδηγεί στην καύση λίπους.

Στη διάρκεια ενός μαθήματος spinning 50-60 λεπτών η καύση κυμαίνεται μεταξύ των 500 και 700 θερμίδων. Η ποσότητα των θερμίδων που καίγονται εξαρτάται από την ένταση, το είδος και το επίπεδο της προπόνησης και από τον οργανισμό.

Ποια είναι τα είδη προπόνησης

Τα προγράμματα spinning και indoor cycling που θα συναντήσεις στα Ελληνικά γυμναστήρια ποικίλουν ανάλογα με τον σκοπό (γυμναστική, ευεξία και γενική φυσική κατάσταση ή εξειδικευμένα προγράμματα για ποδηλάτες, τριαθλητές, για βελτίωση αερόβιας ικανότητας κλπ), το επίπεδο των αθλούμενων και target γκρουπ που απευθύνονται. Έτσι όποιος κι αν είναι ο λόγος που θες να ξεκινήσεις σίγουρα θα βρεις το κατάλληλο πρόγραμμα που ταιριάζει σε σένα.

Όπου όμως κι αν στοχεύει μια προπόνηση spinning η επιστημονική προπονητική διαδικασία με την οποία δομείται μια προπόνηση είναι ίδια και περιλαμβάνει πέντε Ενεργειακές Ζώνες – Προπονήσεις ή συνδυασμούς αυτών.

• Προπόνηση αντοχής (Endurance Energy Zone)
• Προπόνηση δύναμης (Strength Energy Zone)
• Προπόνηση διαλειμματική (Interval Energy Zone)
• Προπόνηση ημέρας αγώνα (Race Day Energy Zone)
• Προπόνηση αποκατάστασης (Recovery Energy Zone)

Οι επιστήμονες καθηγητές φυσικής αγωγής που σχεδιάζουν προγράμματα spinning έχουν την επιστημονική κατάρτιση να επιλέγουν τον κατάλληλο συνδυασμό και αναλογία ζωνών ανάλογα με το επίπεδο των αθλούμενων για να πετύχουν το μέγιστο αποτέλεσμα.

Τι θα χρειαστείς για την προπόνηση;

• Πετσέτα: Η πετσέτα είναι το πρώτο πράγμα που θα χρειαστείς σε ένα μάθημα spinning καθώς θα εκπλαγείς με την ποσότητα του ιδρώτα που θα παραχθεί κατά την προσπάθεια σου.
• Νερό: όπως σε όλες τις αερόβιες δραστηριότητες φρόντισε να έχεις μαζί σου νερό και να κρατάς τον εαυτό σου ενυδατωμένο.
• Ποδηλατικό κολάν: αν σου αρέσει το spinning καλό θα ήταν να προμηθευτείς ένα ποδηλατικό ειδικό κολάν με gel προκειμένου να κάθεσαι πιο άνετα στην σέλα του ποδηλάτου.
• Ποδηλατικά παπούτσια: μπορείς να ξεκινήσεις με τα αθλητικά παπούτσια που ήδη έχεις και αν σου αρέσει τελικά αυτή η δραστηριότητα και σκοπεύεις να συνεχίσεις, να επενδύσεις σε ένα ζευγάρι ποδηλατικά παπούτσια που κουμπώνουν στα πετάλια τα οποία θα σε βοηθήσουν να μη γλιστράς και να εφαρμόζεις μεγαλύτερη ισχύ.

Ποιοι μπορούν να παρακολουθήσουν ένα μάθημα spinning;

Στην ελληνική αγορά υπάρχουν προγράμματα spinning για όλες τις ηλικιακές ομάδες άνω των 17 ετών και για όλα τα επίπεδα αθλουμένων. Ένα μάθημα ποδηλασίας εσωτερικού χώρου μπορούν να το παρακολουθήσουν υγιείς γυναίκες και άνδρες με μέτρια φυσική κατάσταση. Υπάρχουν μαθήματα ομαδικά mini groups ή και μεγαλύτερα τμήματα μέχρι και 20 ατόμων σε μεγάλες αίθουσες γυμναστηρίων για να διαλέξεις ανάλογα με τις προτιμήσεις σου. Επιπλέον μπορείς να βρεις προγράμματα με socialising ή racing χαρακτήρα, με προβολές διαδρομών ή/και απεικόνιση των πραγματικών watt για να ελέγχεις την απόδοση σου. Έτσι μπορείς να διαλέξεις ότι σου ταιριάζει περισσότερο.

Συμπεράσματα

Σύμφωνα με έρευνες έχει βρεθεί ότι η ποδηλασία spinning είναι πιο ευεργετική σε σύγκριση με την απλή ποδηλασία στην φυσική κατάσταση, την σύνθεση σώματος και στα συστατικά του αίματος. Παράλληλα η συμμετοχή σου σε ένα μάθημα spinning θα σε γυμνάσει, θα ενισχύσει τη διάθεση σου, θα τονώσει την αυτοπεποίθηση σου και θα σου προσφέρει υγεία και μια δεξιότητα ζωής. Μια δοκιμή θα σε πείσει!

Κατερίνα Δημακοπούλου – Καθηγήτρια Φυσικής Αγωγής, Προπονήτρια Κολύμβησης

Πηγές:

Δεκέμβρης… το άρωμα της κανέλας , του γαρύφαλλου και του φρέσκου βούτυρου κατακλύζει κάθε γωνιά της Ελλάδας… μύρισαν Χριστούγεννα! Και πώς να μη μυρίσουν αφού κάθε φούρνος, κάθε ζαχαροπλαστείο και πολλά σπιτικά δε σταματούν να παρασκευάζουν μελομακάρονα και κουραμπιέδες. Παραδοσιακά γλυκά που συντροφεύουν τις Χριστουγεννιάτικες γιορτές πολλές δεκαετίες τώρα.

Γράφει η Ελίνα Ασημακοπούλου ,Διαιτολόγος – Διατροφολόγος, BSc,  Καλύβια Ατττικής

Κακά τα ψέματα, ακόμα και αν δεν ακολουθεί κάποιος τις παραδόσεις και τα έθιμα, δε γίνεται να μη δοκιμάσει έστω ένα μελομακάρονο ή κουραμπιέ τη γιορτινή περίοδο. Όσο είσαι παιδί τα πράγματα  είναι συνήθως απλά. Κύριο και μοναδικό ίσως κριτήριο επιλογής είναι η γεύση. Θα φας αυτό που σου αρέσει, που πολλές φορές μπορεί να σου αρέσουν και τα δύο. Όσο μεγαλώνεις όμως τα πράγματα περιπλέκουν και τα κριτήρια αυξάνουν. Υγεία, θερμίδες, λιπαρά, υδατάνθρακες… κάθε χρόνο το ίδιο δίλημμα, κουραμπιέδες ή μελομακάρονα;

Η απάντηση δεν είναι εύκολη και σίγουρα δεν είναι απλή.  Καλό είναι, λοιπόν, να εξετάσουμε όλα τα δεδομένα.

Τι περιέχουν τα μελομακάρονα;

Η κλασική συνταγή για μελομακάρονα περιλαμβάνει αλεύρι, ζάχαρη, ελαιόλαδο, χυμό πορτοκάλι, μέλι, καρύδια, κονιάκ, κανέλα και γαρύφαλλο.

Τι περιέχουν οι κουραμπιέδες;

Αντίστοιχα, η κλασική συνταγή για κουραμπιέδες περιλαμβάνει αλεύρι, φρέσκο βούτυρο, αμύγδαλα, ζάχαρη.

Πάμε να δούμε τα συστατικά ένα ένα

Αλεύρι

Το λευκό αλεύρι λόγω της επεξεργασίας που έχει υποστεί, στερείται υψηλής θρεπτικής αξίας. Είναι, ωστόσο, εξαιρετική πηγή υδατανθράκων οι οποίοι αποτελούν την κύρια πηγή ενέργειας του οργανισμού.

Ελαιόλαδο:

Με ιδιαίτερα υψηλό θερμιδικό του περιεχόμενο, το ελαιόλαδο είναι από τα περισσότερο ωφέλιμα για τον οργανισμό έλαια λόγω της υψηλής του περιεκτικότητας σε μονοακόρεστα λιπαρά, ενώ είναι καλή πηγή της βιταμίνης Ε.

Ζάχαρη

Αποτελεί μία από τα καλύτερες πηγές άμεσης ενέργειας. Ωστόσο, δεν έχει καμία θρεπτική αξία και, όπως είναι γνωστό, η ζάχαρη και η μεγάλη και συχνή κατανάλωση της συνδέονται με πολλά προβλήματα υγείας

Μέλι

Με χαμηλή περιεκτικότητα σε βιταμίνες και μέταλλα, το μέλι είναι γνωστό κυρίως για τις αντιμικροβιακές και αντιβακτηριακές του ιδιότητες, λόγω των αντιοξειδωτικών που περιέχει. Όντας σάκχαρο δε διαφοροποιείται από τη ζάχαρη ως προς το θερμιδικό του περιεχόμενο και τη δράση του, προσδίδει όμως γεύση στα φαγητά και ποτά που προστίθεται.

Καρύδια

Εξαιρετική πηγή μαγνησίου και φωσφόρου καθώς και φυτικής πρωτεΐνης. Περιέχουν αρκετή ποσότητα σεληνίου και βιταμίνης Ε, στοιχεία τα οποία διακρίνονται για την αντιοξειδωτική τους δράση. Τα καρύδια είναι πλούσια σε μονοακόρεστα, ω-3 και ω-6 λιπαρά οξέα, αλλά όπως οι περισσότεροι ξηροί καρποί αποδίδουν πολλές θερμίδες

Χυμός πορτοκάλι

Είναι καλή πηγή βιταμίνης C αλλά και σακχάρων

Φρέσκο βούτυρο

Είναι το φρέσκο βούτυρο από τα πιο αμφιλεγόμενα τρόφιμα όσον αφορά την κατανάλωση του. Περιέχει πολλά κορεσμένα λιπαρά γι΄αυτό και θεωρείται ιδιαίτερα επιβλαβές κυρίως για την υγεία της καρδιάς, ενώ ιδιαίτερα υψηλό είναι και το θερμιδικό του περιεχόμενο. Ωστόσο, το φρέσκο βούτυρο αποτελεί εξαιρετική πηγή CLA (συζευγμένο λινολεϊκό οξύ) το οποίο συνδέεται με πολλά οφέλη υγείας και βουτυρικού οξέος το οποίο συμβάλλει στην καλή λειτουργία του πεπτικού συστήματος. Επιπλέον, είναι καλή πηγή των λιποδιαλυτών βιταμινών Α και D

Αμύγδαλα

Είναι σημαντική πηγή ασβεστίου και μαγνησίου, ενώ περιέχουν ικανοποιητικές ποσότητες φωσφόρου και καλίου. Ιδιαίτερα σημαντική είναι η περιεκτικότητα τους σε φυτικές ίνες και πρωτεΐνη. Τα αμύγδαλα αποτελούν πολύ καλή πηγή μονοακόρεστων λιπαρών οξέων και, όπως οι περισσότεροι ξηροί καρποί, αποδίδουν πολλές θερμίδες

Διατροφική ανάλυση: Ποσες θερμίδες εχει ένα μελομακάρονο και ενας κουραμπιές;

Αν συγκρίνουμε ένα μελομακάρονο 30γρ με έναν κουραμπιέ 30γρ  θα δούμε πως οι διαφορές είναι, εν τέλει, μικρές.

Τα 30γρ μελομακάρονου αποδίδουν περίπου  165 θερμίδες, 6,5γρ λιπαρών εκ των οποίων τα 0.8γρ κορεσμένα και  1,5γρ πρωτεΐνης. Αντίστοιχα, 30γρ κουραμπιέ αποδίδουν περίπου 180 θερμίδες, 8γρ λιπαρών εκ των οποίων τα 3,8 κορεσμένα και 4γρ πρωτεΐνης.

Σύγκριση

• Με κριτήριο τη θερμιδική επιβάρυνση που θα έχουμε από την κατανάλωση τους, το μελομακάρονο είναι καλύτερο αφού αποδίδει λιγότερες θερμίδες από τον κουραμπιέ.
• Με κριτήριο τα λιπαρά που περιέχουν το μελομακάρονο είναι και πάλι καλύτερο αφού περιέχει σχετικά μικρότερη ποσότητα λιπαρών και έχει πολύ λιγότερα κορεσμένα λιπαρά. Εδώ αξίζει να σημειωθεί πως πλέον οι περισσότεροι αντικαθιστούν το ελαιόλαδο στα μελομακάρονα με διάφορα σπορέλαια για πιο ελαφριά γεύση, γεγονός που μειώνει τη θρεπτική αξία του μελομακάρονου ως προς τα λιπαρά.
• Με κριτήριο την πρωτεΐνη ο κουραμπιές είναι σαφώς καλύτερος αφού το πρωτεϊνικό του περιεχόμενο λόγω του βούτυρου και των αμυγδάλων είναι μεγαλύτερο.
• Με κριτήριο το γλυκαιμικό φορτίο ο κουραμπιές έχει ελάχιστα καλύτερο αποτέλεσμα λόγω της ύπαρξης μεγάλων ποσοτήτων βούτυρου και αμυγδάλων (τα μελομακάρονα περιέχουν λάδι και καρύδια, συνήθως όμως η ποσότητα καρυδιών είναι αρκετά μικρή ανά μελομακάρονο). Τόσο τα μελομακάρονα όσο και οι κουραμπιέδες όμως έχουν αρνητικό αντίκτυπο στα επίπεδα σακχάρου αφού περιέχουν μεγάλες ποσότητες αλευριού και ζάχαρης. Τα μελομακάρονα περιέχουν κανέλλα και γαρύφαλλο τα οποία φέρεται να βοηθούν στα φυσιολογικά επίπεδα σακχάρου, εν τούτοις η ποσότητα τους είναι αρκετά μικρή για να κάνουν τη διαφορά.

Εν κατακλείδι

Μελομακάρονο και κουραμπιές, αγαπημένα γλυκά των Χριστουγέννων. Και τα δύο περιέχουν τόσο ωφέλιμα όσο και επιβλαβή συστατικά. Και τα δύο μπορούν να επιβαρύνουν την υγεία μας, όπως όλα τα γλυκά άλλωστε, αν καταναλωθούν σε μεγάλη ποσότητα ή και συχνότητα. Για να χαρούμε τις γιορτές έχοντας τη μικρότερη δυνατή επιβάρυνση στην υγεία μας μπορούμε να απολαύσουμε και τα δύο αλλά με μέτρο και σύνεση. Ένα μελομακάρονο ή ένας κουραμπιές ως σνακ κάποιο απόγευμα δε θα μας βλάψει. Για όσους αγαπούν την ποσότητα υπάρχουν και σε μέγεθος μπουκιάς, οπότε εύκολα μπορεί να καταναλώσει κανείς 2 ή και 3 κομμάτια, ανάλογα το μέγεθος. Και για όσους αποφεύγουν τη ζάχαρη και το μέλι, πλέον υπάρχει πληθώρα συνταγών οι οποίες τα αντικαθιστούν με άλλες γλυκαντικές ουσίες.

Καλές και γλυκές γιορτές!

Πηγή

Ελίνα Ασημακοπούλου ,Διαιτολόγος – Διατροφολόγος, BSc,  Καλύβια Ατττικής