Για το γέλιο έχουν αναπτυχθεί τρεις κυρίαρχες θεωρίες!

1. Μειώνει το γέλιο το στρες και την ένταση;

Σύμφωνα με την πρώτη θεωρία, το στρες αυξάνει τη διέγερση και την ένταση, ενώ αντίθετα το γέλιο μπορεί να μειώσει το στρες με τον κατευνασμό της έντασης. Σύμφωνα μ’ αυτή τη θεωρία, αν οι άνθρωποι γελούν σε μια στρεσογόνο κατάσταση, ο βαθμός διέγερσής τους πέφτει και η στρεσογόνος κατάσταση δεν είναι πλέον αρνητική και μισητή. Αυτό σημαίνει ότι το γέλιο δείχνει μια πολύπλοκη διαντίδραση νου και σώματος ανάμεσα στη γνωστική και συναισθηματική λειτουργία, που εδράζεται στον εγκέφαλο και το νευρικό σύστημα.

Ο Freud επίσης, θεωρούσε το γέλιο ως ένα μηχανισμό που μπορεί να σταματήσει την επίθεση του άλλου και δήλωσε ότι το γέλιο μειώνει τις αρνητικές συναισθηματικές απαντήσεις ή τα δυσάρεστα συναισθήματα.

2. Για ποιούς λόγους γελάμε;

Η δεύτερη θεωρία υποστηρίζει ότι οι άνθρωποι γελάνε όταν συνειδητοποιούν ότι υπάρχει διαφορά ανάμεσα σε μια πραγματική κατάσταση και τη γενική γνώση τους γι αυτήν. Η οπτική αυτής της θεωρίας δίνει έμφαση σε λογικές, γλωσσικές και γνωστικές διαστάσεις. Το γέλιο συμβαίνει την στιγμή που εγείρεται παρεξήγηση και αμηχανία στην επικοινωνία, που η γνωστική ανισορροπία εξαφανίζεται και η ισορροπία επανέρχεται.

Το γέλιο σ’ εκείνη την στιγμή είναι η έκφραση μιας ευχάριστης διαφώτισης. Σύμφωνα μ’ αυτήν τη θεωρία, οι άνθρωποι μπορούν να γελάσουν, όχι μόνο όταν συναντούν κάτι διαφορετικό από την προσδοκία τους αλλά επίσης όταν συναντούν κάτι ασυμβίβαστο, αντίθετο με την προσδοκία τους.

3. Αυξάνει το γέλιο την αυτοπεποίθησή μας;

Η θεωρία της υπεροχής υποστηρίζει ότι το γέλιο συμβαίνει όταν οι άνθρωποι κοιτούν τους άλλους υποτιμητικά ή όταν έχουν ένα αίσθημα ή μια σκέψη ότι είναι ανώτεροι των άλλων. Με την έγερση της ικανοποίησης, το γέλιο επιτρέπει στους ανθρώπους να οδηγηθούν σε επαρκή δράση εναντίον του στρες και αυξάνει η αυτοπεποίθηση.

Ποια η επίδραση του γέλιου στη φυσιολογία του οργανισμού;

Το γέλιο έχει πολυάριθμες θετικές επιδράσεις αναφορικά με το μυϊκό, καρδιαγγειακό, αναπνευστικό, ενδοκρινικό, ανοσοποιητικό και κεντρικό νευρικό σύστημα. Οι τρόποι με τους οποίους το γέλιο επιδρά στη φυσιολογία του οργανισμού είναι οι εξής:

• Το γέλιο ασκεί και χαλαρώνει τους μυς
• Βελτιώνει την αναπνοή
• Διεγείρει την κυκλοφορία
• Μειώνει τις ορμόνες του στρες
• Ενισχύει την ανοσοποιητική λειτουργία και την άμυνα του οργανισμού
• Ενισχύει την πνευματική λειτουργία

Πηγή

Θυμάμαι τον εαυτό μου πολλά χρόνια πριν, περίπου στα 16 με 17, να διαβάζω βιβλία ψυχολογίας γιατί αναζητούσα το πώς μπορώ να είμαι ευτυχισμένος. Έβλεπα τα άλλα παιδάκια έξω στην γειτονιά να παίζουν, να διασκεδάζουν, να γελάνε, να είναι όλοι μαζί, αλλά εγώ μόνος σε μια γωνιά. Γιατί; Δεν παίζει ρόλο. Σημασία είχε πως δεν ήμουν ευτυχισμένος. Αυτό βέβαια είχε ένα καλό. Ποιο ήταν αυτό; Ότι από μικρό παιδί διάβαζα βιβλία ψυχολογίας προκειμένου να μάθω τι χρειάζεται να κάνω επιτέλους για να νιώσω αυτή την ευτυχία μέσα μου;

Διάβασε, διάβασε, διάβασε, διάβασε, διάβασε, δεν μου έμεινε χρόνος για να δω τηλεόραση. Έτσι λοιπόν αν έχει υπάρξει ένα καλό από όλη αυτή την ιστορία είναι ότι στην ζωή μου δεν είδα ποτέ τηλεόραση. Ακόμα και τώρα στο σπίτι μου δεν έχω τηλεόραση. Γιατί είναι έξω από τις συνήθειες μου.

Όμως ας επιστρέψω στο θέμα. Αναζητούσα να βρω τι είναι ευτυχία. Πώς μπορώ να είμαι ευτυχισμένος. Γιατί, αν θέλεις, στο τέλος της ημέρας ότι και να κάνεις το κάνεις για να είσαι ευτυχισμένος. Κι εσύ, κι εγώ και όλοι μας. Ή για να μην βιώσουμε κάτι δυσάρεστο. Δηλαδή, πάλι για να είμαστε ευτυχισμένοι.

Δεν ευθύνεσαι πάντα εσύ

Περνώντας μέσα από πάρα πολλές θεωρίες, ψυχοθεραπεία, ψυχανάλυση, ομάδες, coaches, ενεργειακούς θεραπευτές, ότι μπορείς να φανταστείς, άρχισα να συνειδητοποιώ το εξής: ότι αυτό που βιώνεις τώρα δεν είναι απαραίτητα μια συνειδητή δική σου επιλογή. Και ως ένα σημείο, αν έχεις προσπαθήσει πάρα πολύ και δεν τα έχεις καταφέρει, μπορεί να έχεις και δίκιο. Δεν φταίνε ούτε οι θεραπευτές σου, δεν ευθύνεσαι ούτε εσύ απαραίτητα.

Είναι μια διαδικασία πολλές φορές που χρειάζεται να είσαι πολύ βαθιά γνώστης αυτής για να μπορέσεις να την διαχειριστείς και να φτάσεις στην απέναντι όχθη. Έτσι λοιπόν θέλω να θυμάσαι πως αυτό που βιώνεις τώρα, η πραγματικότητα που αντιλαμβάνεσαι τώρα, έχει να κάνει από την συνειδητότητα σου, η οποία εξαρτάται από τι; Από τα βιώματα σου βεβαίως βεβαίως, από τις γνώσεις σου, από το περιβάλλον το οικογενειακό αλλά και της χώρας που μεγάλωσες, από την θρησκεία που πιστεύεις ή δεν πιστεύεις, από τα βιβλία, τους δασκάλους, τους φίλους, την γειτονιά την οποία συναναστράφηκες.. από την γειτονιά σου. Αλλά θέλω να θυμάσαι πως υπάρχει και κάτι ανώτερο. Δεν ξέρω πως εσύ θα επιλέξεις να το ονομάσεις αλλά υπάρχει μια ανώτερη διάνοια η οποία έχει δημιουργήσει αυτό το σύμπαν και πίσω από αυτή υπάρχει μία λογική που για εμάς είναι παράλογη.

Υπερνόηση

Στο τέλος την ημέρας αυτό που θέλω να σου πω είναι το εξής: Εάν δεν είσαι ευτυχισμένος.. Εάν βιώνεις κρίσεις πανικού.. Εάν βιώνεις κατάθλιψη.. Εάν βιώνεις οικονομική δυσχέρεια για μεγάλο χρονικό διάστημα Εάν βιώνεις ότι δεν μπορείς να συναναστραφείς με φίλους, με φίλες, να γνωρίσεις ανθρώπους, να έχεις έναν καλό κοινωνικό κύκλο, ή αν δεν μπορείς να κάνεις μια σχέση, να είσαι ευτυχισμένος σε αυτή την σχέση, ή ότι και να βιώνεις..

Και εάν έχεις προσπαθήσει με διάφορους θεραπευτές, με διάφορους συμβούλους, έχεις διαβάσει βιβλία, έχεις μπει μέσα σε όλο αυτό και δεν τα έχεις καταφέρει, να ξέρεις ότι υπάρχει και μία περίπτωση να μην ευθύνεσαι εσύ. Ίσως υπάρχει κάτι το οποίο είναι πάνω από εσένα, το οποίο θα μπορούσαμε να το ονομάσουμε υπερνόηση, ή διάνοια, ή ανώτερη διάνοια, ή “the mind”. Ένα κεντρικός νους που ελέγχει τα πάντα. Ίσως, λέω ίσως, κάποια στιγμή πέρασε από το μυαλό μου, να είμαστε σαν τα video games. Που κάθεσαι πάνω από μια κονσόλα και παίζεις και χειρίζεσαι τον χρήστη. Έτσι λοιπόν μπορεί να είσαι το πιόνι ενός χρήστη. Μπορεί και όχι. Δεν παίζει ρόλο. Αυτό όμως που θέλω να θυμάσαι είναι πως σε όλα μπορείς να αποκτήσεις πρόσβαση αρκεί να ενεργοποιήσεις, αξιοποιήσεις, και διαχειριστείς με τον κατάλληλο τρόπο αυτό που συμβαίνει στην ζωή σου.

Άρα λοιπόν αυτό που βιώνεις τώρα δεν είναι αποτέλεσμα μόνο αυτού που συμβαίνει με αυτά που βλέπεις. Και να σου δώσω ένα παράδειγμα για τους λίγο πιο δύσπιστους. Τις ακτίνες του ηλίου δεν τις βλέπουμε, αλλά εάν κάτσουμε πολύ ώρα στον ήλιο θα μας βλάψουν. Είναι αρκετό αυτό σαν παράδειγμα;

Η πραγματικότητα δεν είναι μόνο αυτό που μπορούμε να δούμε

Δεν σημαίνει ότι η πραγματικότητα είναι μόνο ότι μπορούμε να δούμε. Υπάρχει και κάτι άλλο το οποίο είναι πάνω από εμάς. Πίσω από εμάς. Κάπου τέλος πάντων που για κάποιον λόγο δεν μπορούμε να το δούμε. Για εμένα, προσωπική μου πεποίθηση είναι ότι  ο λόγος που δεν μπορούμε να τον δούμε είναι είναι γιατί δεν είμαστε έτοιμοι να το δούμε.

Άρα λοιπόν εάν θέλεις κάτι πολύ σημαντικό στην ζωή σου, σε όποιον τομέα κι αν είναι αυτό, και αν έχεις προσπαθήσει πάρα πολύ, μην κατηγορήσεις ούτε τον εαυτό σου ότι δεν τα καταφέρνεις, ούτε τους άλλους ανθρώπους. Ίσως δεν ευθύνεσαι εσύ. Ίσως να υπάρχει κάτι άλλο, αυτό που λέμε the mind, το μυαλό, η υπερνόηση, η οποία για κάποιο λόγο σε έχει προγραμματίσει με ένα συγκεκριμένο τρόπο να κάνεις συγκεκριμένα πράγματα στην ζωή σου.

Τώρα τι γίνεται; Χαλαρά.. Όλα γίνονται. Εάν θέλεις λοιπόν να αλλάξεις την πραγματικότητα σου μπορείς να το κάνεις. Αρκεί να συνδεθείς με αυτή την υπερνόηση και να δεις ακριβώς τι συμβαίνει και να ξεμπλοκάρεις αυτό που πρέπει να ξεμπλοκάρεις για να συνεχίσεις παρακάτω. Τα αποτελέσματα; Απερίγραπτα. Οπότε κάντο και αν για κάποιον λόγο χρειαστείς περισσότερη βοήθεια μπορείς να επικοινωνήσεις μαζί μου. Είμαι πάρα πολύ χαρούμενος να σε βοηθήσω και να απολαύσεις το δώρο της ζωής. Το δώρο της ευτυχίας. Γιατί γεννήθηκες να είσαι ευτυχισμένος Είναι γενετήσιο σου δικαίωμα. Απόλαυσε το.

Πηγή

“ Οταν υφαίνουν μια κουβέρτα οι Ινδιάνες αφήνουν ένα ελάττωμα στην ύφανση για να ελευθερωθεί η ψυχή”
Μάρθα Γράχαμ (1894 – 1991)

Για να χτίσουμε μια θετική σχέση με τον εαυτό μας, απαραίτητη προϋπόθεση είναι να αποδεχτούμε τα ελαττώματα και τις ατέλειές μας.

Η αποδοχή της ατέλειας μας αποτελεί ένα αναγκαίο πέρασμα όχι μόνο για την προσωπική μας ευτυχία, αλλά και για μια κοινωνία πιο σταθερή και με περισσότερο συνοχή.

Ο πιο αποτελεσματικός τρόπος για να αποδεχτούμε τις ατέλειες μας είναι να επιλέξουμε να είμαστε αυθεντικοί εγκαταλείποντας τον ιδανικό εαυτό, για να είμαστε αυτό που νιώθουμε στ΄αλήθεια.
Το να αποδεχόμαστε την ευαλωτότητά μας μας κάνει ακόμη καλύτερους. Το να αισθάνεται κανείς ευάλωττος σημαίνει να νιώθει ζωντανός και να προκαλεί θετικά αποτελέσματα πρώτα στον εαυτό του και μετά στους άλλους. Γιατί όταν βρεθούμε σε μια κατάσταση στην οποία νιώθουμε πως “ είμαι αρκετός” τότε σταματάμε να φωνάζουμε και αρχίζουμε να ακούμε.
Αντί να αφήνουμε οι ατέλειές μας να μας οδηγούν στην ματαίωση είναι χρήσιμο να μάθουμε να μετατρέπουμε τα ελαττώματά μας σε εργαλεία για την προσωπική μας εξέλιξη. Η επιθυμία του να γινόμαστε καλύτεροι αποτελεί έναν εξαιρετικό στόχο με την προυπόθεση ότι με αυτό δεν μετατρέπεται η ζωή μας σε μια δυστυχία και ματαίωση επειδή δεν επιτεύξα,ε τον στόχο μας.

Το να εντοπίσουμε σε ποιους τομείς της ζωής μας δεν είμαστε τόσο ικανοποιημένοι, μπορεί να μας βοηθήσει στο να καθοδηγήσουμε την προσωπική μας ανάπτυξη. Η ατέλεια σε καποια πλευρά της ζωής μας αποτελεί ένα σημείο όπου πρέπει να δώσουμε προσοχή, που μας βοηθάει να κατανοήσουμε πως είναι απαραίτητο να δουλέψουμε πάνω στο συγκεκριμένο θέμα.
Η ρίζα της τελειομανίας είναι η ντροπή. Η ντροπή είναι η αίσθηση πως είμαστε χειρότερα από τους άλλους. Συχνά αυτή η πεποίθηση δημιουργείται κατά την παιδική ηλικία όταν η συμπεριφορά των γονιών κάνει το παιδί να αισθάνεται άχρηστο ανεπιθυμητο, ανίκανο για οποιοδήποτε πράγμα. Γι’ αυτό αρκετοί ενήλικες παρόλο που μπορεί να είναι πολύ επιτυχημένοι στην ζωή τους αμφιβάλλουν βαθιά με τον εαυτό τους και δεν ικανοποιούνται ποτέ με ότι καταφέρνουν ή ίσως οι επιτυχίες τους προσφέρουν μόνο πρόσκαιρη επιτυχία.
Η αντικειμενική επιτυχία δεν μπορεί να θεραπεύσει το παιδί μέσα μας που είναι εγκλωβισμένο σε μια παλαιότερη πραγματικότητα και πιστεύει ακράδαντα στην ανεπάρκειά του.
Έτσι δεν αποδέχεται ατέλειες ούτε στον εαυτό του, ούτε στους άλλους, ούτε λάθη, ούτε λάθος συμπεριφορές ή στάσεις και αυτό αυξάνει ακόμη περισσότερο την αίσθηση μοναξιά και αποσύνδεσης.
Αντίθετα άνθρωποι που δεν είναι τόσο τελειομανείς αντιλαμβάνονται τις αποτυχίες και τα λάθη ως κάτι το φυσικό και αναπόφευκτο. Μιλάνε για τις αποτυχίες τους με φίλους και συγγενείς και ενισχύουν την σύνδεση μεταξύ τους.
Οι τελειομανείς ψάχνουν την τελειότητα, ακριβώς επειδή δεν είναι σίγουροι για τον εαυτό τους. Πόσες φορές δεν ακούσαμε κάποιον να λέει: “Μακάρι να είχα μια άλλη δουλειά, μια δουλειά πιο ικανοποιητική” , ή “ Όταν θα χάσω 10 κιλά θα αλλάξει η ζωή μου”.
Το να θέτουμε ρεαλιστικούς στόχους είναι κάτι θετικό αλλά η ευτυχία και η αυτοεκτίμησή μας δεν πρέπει να εξαρτάται από την επίτευξη αυτών των στόχων. Είναι απαραίτητο να βρούμε μια μέση οδό ανάμεσα στην αναζήτηση της τελειότητας και στην αποδοχή του εαυτού.

Πως μπορούμε να απαλλαγούμε από την Τελειομανία;

Παρατηρούμε τον τρόπο που σκεφτόμαστε.
Συνήθως οι τελειομανείς έχουν ένα διχοτομικό τρόπο σκέψης που στηρίζεται από την αρχή ¨όλα ή τίποτα, “ άσπρο – μαύρο”, “ επιτυχημένος – αποτυχημένος”, “ άσχημος – όμορφος”.
Εκτός όμως από τα άκρα υπάρχουν και άλλες πολλές όψεις.
2) Κατανοούμε πως η αποτυχία μπορεί να είναι χρήσιμη
Η αποτυχία δεν αποτελεί πάντοτε μια καταστροφή αλλά μια ευκαιρία για μάθηση. Τη στιγμή που θα κάνουμε λάθος είναι φυσικό να νιώσουμε ματαίωση και θυμό.
Το λάθος όμως κρύβει ένα θησαυρό. Ισως πρέπει να επαναπροσδιορίσουμε
τους στόχους μας και να τροποποιήσουμε τις στρατηγικές μας.

3) Συγχωρούμε τον εαυτό μας
Οι άνθρωποι που είναι τελειομανείς συχνά είναι πολύ αυστηροί με τον εαυτό τους.
Όμως η κριτική και η ντροπή συμβάλλουν στο να καταστέλλονται τα κίνητρά μας.
Το να συγχωρέσει κανείς τον εαυτό του, πρόκειται για μια διαδικασία που χρειάζεται
χρόνο και φροντίδα για να μπορέσει να αλλάξει τον επικριτικό τρόπο σκέψης.
Βοηθάει να σκεφτόμαστε πως κανείς δεν είναι τέλειος και πως λίγο πολύ όλοι κάνουμε λάθη.
4) Μειώνουμε τα επίπεδα των προσδοκιών μας
Κάθε φορά που τοποθετούμε τον πήχη πολύ ψηλά και δεν κατορθώνουμε να τον Φτάσουμε, απογοητευόμαστε. Για το δικό μας καλό, όμως θα πρέπει να αποδεχτούμε
πως δεν είναι υγιές να περιμένουμε το τέλειο ούτε από εμάς, ούτε από τους άλλους.
Ο μοναδικός τρόπος για να είμαστε χαρούμενοι και να απολαμβάνουμε την ζωή είναι
να έχουμε ρεαλιστικές προσδοκίες.

5) Να αποδεχόμαστε τα αρνητικά συναισθήματα καθώς αποτελούν κομμάτι της ζωής
της ανθρώπινης εμπειρίας.
Όταν αποδεχόμαστε τα αρνητικά μας συναισθήματα είναι πιο εύκολο να προχωρήσουμε ακόμη και όταν έχει συμβεί κάτι άσχημο και να επιστρέψουμε
στα προηγούμενα επίπεδα ευτυχίας.

“ Ένας από τους βασικούς κανόνες του σύμπαντος είναι ότι τίποτα δεν είναι τέλειο. Η τελειότητα απλά δεν υπάρχει. Χωρίς τις ατέλειες δεν θα υπήρχα ούτε εγώ, ούτε εσείς.”

(Stephen Hawking 1942 – 2018).

Αιμιλία Αξιωτίδου
Οικογενειακή Σύμβουλος – Ψυχοθεραπεύτρια – Ψυχοπαιδαγωγός,
Επιστημονικός Συνεργάτης Ιατρικής Σχολής ΑΠΘ, Α ΠΡΠ ΑΧΕΠΑ.