H Έφη είναι δημιουργός του Workhub Chania, του πρώτου co-working space στα Χανιά το οποίο λειτουργεί και ως business center. Στις εγκαταστάσεις του υπάρχουν κοινόχρηστα και ιδιωτικά γραφεία, Skype rooms καθώς και ειδικά διαμορφωμένος συνεδριακός χώρος.

Η επιχείρηση απευθύνεται κυρίως σε ψηφιακούς νομάδες καθώς και επαγγελματίες που δεν έχουν τη δυνατότητα να μισθώσουν το δικό τους γραφείο. Ο χώρος του Workhub Chania φιλοδοξεί να δημιουργήσει ένα οικοσύστημα αλληλεπίδρασης και δημιουργικότητας μέσα από το οποίο τα μέλη του συνεργάζονται, δικτυώνονται και εν γένει στηρίζουν το ένα το άλλο.

Η μακρόχρονη παραμονή της στο εξωτερικό την έκανε να συνειδητοποιήσει ότι τα Χανιά αποτελούν ένα εν δυνάμει σημαντικό πόλο έλξης για ψηφιακούς νομάδες. Όταν πια επέστρεψε μόνιμα στην Ελλάδα διαπίστωσε ότι υπήρχε αυτό το κενό, επομένως  η επιλογή δημιουργίας ενός τέτοιου χώρου εργασίας ήταν για εκείνη μονόδρομος.

-Πως μπορούμε να ενισχύσουμε τη γυναικεία επιχειρηματικότητα στην Ελλάδα;

Κατά τη γνώμη μου, ο κυριότερος άξονας ενίσχυσης της γυναικείας επιχειρηματικότητας θα έπρεπε να είναι η ύπαρξη αντίστοιχων κρατικών δομών οι οποίες προσφέρουν εξειδικευμένες, υψηλού επιπέδου υπηρεσίες, ειδικά σε επιχειρηματίες που κάνουν τα πρώτα τους βήματα.

Ευτυχώς υπάρχουν πολλές πρωτοβουλίες από ΜΚΟ και άλλες συναφείς οργανώσεις, οι οποίες προσπαθούν να βοηθήσουν και να στηρίξουν τη γυναίκα επιχειρηματία, προσφέροντας δωρεάν εκπαιδευτικά σεμινάρια, συμβουλές ειδικών, προβολή κ.α.

-Ποιο είναι το μότο σας;

Η δημιουργικότητα απαιτεί τόλμη, υπομονή και επιμονή

-Πιστεύετε πως ο τομέας με τον οποίο ασχολείστε μπορεί να έχει εξέλιξη στο μέλλον;

Νομίζω ότι η εξ αποστάσεως εργασία θα γίνει σταδιακά το κυρίαρχο μοντέλο εργασίας.

Τα τεχνολογικά επιτεύγματα της τελευταίας δεκαετίας έχουν καταστήσει τη φυσική παρουσία ενός εργαζομένου λιγότερο απαραίτητη επομένως δεν υπάρχει λόγος παραμονής του στην ίδια πόλη ή χώρα που εδρεύει η επιχείρηση στην οποία εργάζεται.

Σίγουρα η συγκεκριμένη τάση υπήρχε και προ κορωνοϊού απλώς τώρα γιγαντώθηκε η ανάγκη για τηλεεργασία.

-Ποια είναι για εσάς τα βασικά στοιχεία που εξασφαλίζουν επιτυχία σε μια επιχείρηση;

Θα μπορούσα να σκεφθώ τρεις παράγοντες οι οποίοι αυξάνουν τις πιθανότητες επιτυχίας μιας επιχείρησης.

Ο πρώτος (και ίσως πιο βασικός) είναι η αγάπη προς το αντικείμενο της επιχείρησης. Με δεδομένο ότι το επιχειρείν αποτελεί μια αρκετά δύσκολη και στρεσογόνο δραστηριότητα, αν δεν αγαπάς αυτό που κάνεις, πολύ απλά δεν θα μπορέσεις να αντεπεξέλθεις τις δυσκολίες και τα προβλήματα που θα συναντάς καθημερινά.

Ο δεύτερος παράγοντας σχετίζεται πάλι με το αντικείμενο μιας επιχείρησης: η ιδέα που θέλεις κάποιος να υλοποιήσει θα πρέπει να είναι καινοτόμος, να λύνει κάποιο πρόβλημα ή να καλύπτει ένα κενό της τοπικής ή ευρύτερης κοινωνίας.

Τέλος, καταλυτικό ρόλο σε όλα αυτά παίζει και το πόσο υποστηρικτικό ή όχι είναι το στενό περιβάλλον του ατόμου που επιχειρεί.

Η Έρη είναι συνιδρύτρια (co founder) και Project Manager στην μη κερδοσκοπική οργάνωση Women Do Business. Ο ρόλος της, είναι πολλαπλός από την σύλληψη της ιδέας τον Μάρτιο του 2019, ως σήμερα με τον  στρατηγικό σχεδιασμό, την υλοποίηση, την συνεχή εκπαίδευση, τον συντονισμό των δράσεων και της ομάδας. Αγαπάει αυτό που κάνει, το όραμα και τον σκοπό που υπηρετούμε και έτσι οι ώρες καθημερινά απλά τρέχουν χωρίς να το καταλαβαίνει. Για χρόνια έψαχνε να βιώσει αυτό το συναίσθημα στον εργασιακό της χώρο. Το μεταπτυχιακό της είναι πάνω στο “Διεθνές Δίκαιο, Διπλωματικές Σπουδές & Ανθρώπινα Δικαιώματα” στο Πάντειο Πανεπιστήμιο, ενώ η επαγγελματική της ενασχόληση σε διάφορους κλάδους της προσέφερε καλύτερη κατανόηση της αγοράς εργασίας και του επιχειρείν. 

• Μιλήστε μας για τη δραστηριότητα και την φιλοσοφία της οργάνωσης σας.

Η μη κερδοσκοπική οργάνωση Women Do Business δραστηριοποιείται από τον Μάιο 2019 έως σήμερα, επιδιώκοντας την προαγωγή της γυναικείας επιχειρηματικότητας, κυρίως στην περιφέρεια της Κρήτης και στην πορεία, εκτός αυτής. Σκοπός μας είναι να υποστηρίξουμε γυναίκες που θέλουν να υλοποιήσουν μία ιδέα ως επιχείρηση, ώστε ν’ αλλάξουμε περιοριστικές πεποιθήσεις αλλά και στερεότυπα γύρω από τη θέση της γυναίκας στον τομέα της επιχειρηματικότητας.

Μέσα σε 1,5 χρόνο που ξεκινήσαμε τις δράσεις μας, πάνω από 1214 γυναίκες έχουν συμμετέχει σε δράσεις μας,ενώ σε σύντομο χρονικό διάστημα έχουμε αναπτύξει δεσμούς χρηματοδότησης και συνεργασίας με το Ίδρυμα Vodafone, τα Hondos Center, τη Unilever, το HIGGS, την Action Finance Initiative (AFI) και την InterMediaKT.

Η υποστήριξή μας γίνεται σε τέσσερις πυλώνες: 

• Εκδηλώσεις Έμπνευσης-Παρακίνησης 
• Εκπαιδευτικά Workshops (Online & Δια ζώσης) 
• Καθοδήγηση-Mentoring 
• Δικτύωση

Στους νέους στόχους του 2021 εντάσσεται η δημιουργία της ηλεκτρονικής πλατφόρμας ,’Koinoniko-Epixeiro” για Κοινωνικούς Επιχειρηματίες με την υποστήριξη του Ιδρύματος Vodafone.

Η φιλοσοφία μας είναι στηρίζεται στην αυθεντικότητα, στην αμεσότητα και στην προσωπική σχέση που χτίζουμε με την καθεμία και τον καθένα που είναι μέρος του οράματος μας.

• Ποιο είναι το μότο σας; 

  Της οργάνωσης : “Κάθε γυναίκα που το επιθυμεί, μπορεί και αξίζει να έχει την δική της επιχείρηση”.      Το δικό μου : “Φτάσε όπου δεν μπορείς…”.

• Πως μπορούμε να ενισχύσουμε τη γυναικεία επιχειρηματικότητα στην
  Ελλάδα; 

Η βάση όλων είναι η ενδυνάμωση, καθότι ακόμα και η πιο δυναμική γυναίκα, ίσως σε κάποιο τομέα της ζωής της να κρύβει μία ανασφάλεια που την σταματάει. Εκεί επενδύουμε αρχικά, προκειμένου να καμφθούν οι περιοριστικές πεποιθήσεις. Ρίζα όλων αυτών είναι τα στερεότυπα που έχουν ποτίσει την κουλτούρα μας γύρω από την γυναίκα, όπως : “Γυναίκα για σπίτι”, “Oι γυναίκες δεν είναι καλές στα οικονομικά”, “Δεν κάνουν για μαγαζιά” και άλλα πολλά που εργαζόμαστε καθημερινά να εξαλείψουμε.Θα πρέπει να τα αναδείξουμε και να αρχίσουμε ως κοινωνία να τα αντιλαμβανόμαστε προκειμένου να υποστηρίξουμε την γυναικεία επιχειρηματικότητα. Σημαντικό στοιχείο αποτελεί η εκπαίδευση, οι γυναίκες θέλουν να νιώθουν σίγουρες για τα βήματα που κάνουν και από θεωρητικές γνώσεις. Για αυτό και ως οργάνωση κάνουμε σχεδόν κάθε εβδομάδα δωρεάν διαδικτυακά σεμινάρια με αξιόλογους-ες εισηγητές-τριες για την Κοινότητα μας. Ακολουθεί το Μέντορινγκ που θεωρώ αναπόσπαστο κομμάτι της εξέλιξης μιας επιχειρηματικής ιδέας. Κι εφόσον υπάρχει η καθοδήγηση και η γνώση , όχι μόνο μέσα από εμάς, αλλά από τόσους φορείς, γιατί να μην την αξιοποιήσουμε? Άλλωστε θα γλιτώσουμε χρόνο, κόπο και χρήμα. 

• Πιστεύετε ότι μία γυναίκα πρέπει να επιδιώξει μια καριέρα αν το επιθυμεί, με όποιο τίμημα και αν συνεπάγεται αυτό;

     Το ζήτημα είναι τι σημαίνει “με όποιο τίμημα”; Τελικά, είναι ένα δίλημμα που αντιμετωπίζουν μόνο οι γυναίκες; Πιστεύω πως οποιοσδήποτε άνθρωπος, ανεξαρτήτως φύλου ή προσανατολισμού,αν θέλει να πετύχει κάτι θυσιάζει ή καλύτερα επενδύει σε κάτι άλλο. Είτε πρόκειται για χρόνο, χρήματα, εκπαίδευση, εργασία, προπονήσεις, οικογένεια. Είναι απλώς το μέσο για να αποκτήσεις αυτό που επιθυμείς. Η γυναίκα του σήμερα έχει αποδείξει ότι μπορεί να ισορροπεί σε πολλούς ρόλους με μεγάλη επιδεξιότητα. 

• Πως αντιμετωπίζετε τα κακόβουλα σχόλια; Σας επηρεάζουν  αρνητικά στην ψυχολογία σας;

   Η αλήθεια είναι δεν είναι κάτι που συναντάμε συχνά. Ίσως διότι στο Women Do Business έχουμε ταχθεί στο να υποστηρίζουμε τις γυναίκες που θέλουν να υλοποιήσουν τα όνειρα τους. Έτσι μας επιστρέφεται με περίσση αγάπη και αποδοχή. Άλλωστε τα πάντα είναι θέμα ερμηνείας και οπτικής. Όταν έχεις τόσα θετικά σχόλια γιατί να επικεντρωθείς στα αρνητικά; 

• Ποια είναι τα σχέδια σας για το μέλλον; 

Ήδη σχεδίαζουμε τα επόμενα 2-3 χρόνια, με δράσεις και έργα για την γυναικεία επιχειρηματικότητα και την προαγωγή της ισότητας των φύλλων. Ένα από αυτά, η δημιουργία του 1ου  MomHub στην Ελλάδα, ενός συνεργατικού χώρου για μητέρες & έγκυες αρχικά στο Ηράκλειο Κρήτης, έπειτα οι εκπαιδεύσεις γυναικών & κοριτσιών σε STEM, μία διαδικτυακή καμπάνια ενημέρωσης για τα στερεότυπα μέσω καλλιτεχνών, όπως και η δημιουργία ενός δικτύου όλων των γυναικείων οργανώσεων της Κρήτης . Κι αυτά είναι μόνο η αρχή για εμάς, καθώς είμαστε συνεχώς σε φάσεις δημιουργίας και υλοποίησης. 

Σαν άτομο δεν σταματώ να εξελίσσομαι, είναι αναγκαίο συστατικό της ζωής μου. Έτσι σκέφτομαι την διδακτορική διατριβή γύρω από την ισότητα των φύλων, που είναι και αντικείμενο αμιγώς σχετιζόμενο με την δραστηριότητα μας. Παράλληλα, μόλις ολοκλήρωσα κύκλο εκπαίδευσης ως εισηγήτρια βιωματικών εκπαιδεύσεων προσωπικής ανάπτυξης της “Μεταμόρφωσης”, όπως και εκπαιδεύτρια Ενηλίκων. 

Έρη Παυλάκη Co founder – Director @Women Do Business

Το ακαδημαϊκό υπόβαθρο της Νάσιας είναι στον τομέα του μάρκετινγκ με σπουδές στην ΑΣΟΕΕ και μεταπτυχιακό στην Αγγλία. Εργάστηκε για κάποια χρόνια σε εταιρείες , πολυεθνικές και start up, στην Ελλάδα και στο Εξωτερικό πάνω στο Marketing & Communication μέχρι που αποφάσισε να κάνει το βήμα να ακολουθήσει το ένστικτο της δημιουργώντας κάτι δικό της. Κάπως έτσι ξεκίνησε να κάνει marketing consulting σε διαφόρων κλάδων brand και κάπου εκεί ήρθε η MUSA και το FASMA. Η MUSA είναι ένα brand ρούχων και αξεσουάρ με έμφαση στην βιώσιμη και ηθική μόδα, ενώ το FASMA είναι το πρώτο  περιοδικό βιώσιμης και ηθικής μόδας στην Ελλάδα. Και τα δύο τα δημιούργησε τον Απρίλιο του 2020 και ήταν ένα όνειρο που είχε από μικρή ηλικία όντας μεγαλωμένη σε οικογένεια που είχε ως ασχολία το εμπόριο ενδυμάτων και την μόδα. 

-Ποιους κλάδους προβλέπετε ότι θα κατακτήσουν ή σε ποιους εκτιμάτε ότι θα διαπρέψουν οι γυναίκες εργαζόμενες στο μέλλον; 

Προσωπικά πιστεύω πολύ στην δυναμική της γυναικείας φύσης και είναι ένα στοιχείο που προσπαθώ να αναδείξω και μέσα από την MUSA. Οι 9 μούσες της ελληνικής μυθολογίας ήταν όλες διαφορετικές μεταξύ τους με κοινό στοιχείο την αγάπη προς τον εαυτό τους και την αποδοχή του. Έτσι και κάθε γυναίκα είναι διαφορετική με την δική της μοναδική προσωπικότητα που πρέπει να αγαπάει και να αναδεικνύει με κάθε ευκαιρία. 

Με βάση αυτό, πιστεύω ότι δεν υπάρχει όριο στο τι μπορεί να κάνει και να πετύχει μία γυναίκα. Έχουμε δει πολλές γυναίκες ανα δεκαετίες που διέπρεψαν σε πολλούς διαφορετικούς κλάδους. Δεν θα ήθελα λοιπόν να περιοριστώ σε συγκεκριμένους κλάδους, αλλά θα πω πως αν μία γυναίκα κυνηγήσει αυτό που αγαπάει θα πετύχει σίγουρα. Το μόνο που θα μπορούσα να αναφέρω είναι ότι βρισκόμαστε στην γενιά της τεχνολογικής ανάπτυξης οπότε θα δούμε αρκετές γυναίκες να ανοίγουν τον δρόμο της τεχνολογίας και τώρα και στο μέλλον.

-Πιστεύετε ότι μία γυναίκα πρέπει να επιδιώξει μια καριέρα αν το επιθυμεί, με όποιο τίμημα και αν συνεπάγεται αυτό;

Όπως προανέφερα πιστεύω πολύ στην δυναμική της γυναικεἰας φύσης. Θεωρώ ότι αν θέλουμε κάτι μπορούμε να το πετύχουμε και θα βρούμε τον τρόπο να το κάνουμε αφήνοντας πίσω κοινωνικά στερεότυπα που μας τοποθετούν στο επἰκεντρο να διαλέξουμε άσπρο ή μαύρο. Η προσωπική μου εμπειρία αυτό μου δίδαξε καθώς όντας παιδί χωρισμένων γονέων, κι εγώ και η αδερφή μου μεγαλώσαμε με την μητέρα μου η οποία είχε δική της επιχείρηση την οποία δούλευε μόνη της και παράλληλα σπούδαζε και έκανε έρευνα πάνω στον τομέα της διοίκησης επιχειρήσεων. Οπότε στα δικά μου μάτια αποτελεί και ένα παράδειγμα του ότι μία γυναίκα μπορεί να ανταπεξέλθει σε οτιδήποτε αγαπάει και βάλει στο μυαλό της, ακόμα και όταν οι συνθήκες αλλάζουν.

-Τι θεωρείτε σημαντικότερο για την επιτυχία; Τις συνειδητές επιλογές,
το πάθος, το networking, τις σπουδές ή κάτι άλλο; 

Η πρώτη επιλογή είναι το πάθος. Θα το χαρακτήριζα ως την αφετηρία της επιτυχίας, και ακολουθούν η συνειδητή επιλογή και η δικτύωση. Βέβαια είναι σημαντικό να ορίσουμε και τον όρο ῾επιτυχία῾, καθώς κατά την γνώμη μου είναι μία αρκετά υποκειμενική έννοια που η κοινωνία μας τείνει να οριοθετεί και να την βάζει σε πλαίσιο. Επιτυχία είναι ακόμα και το βήμα να κάνουμε την αρχή για κάτι που δεν θα τολμούσαμε μέχρι σήμερα. 

-Ποια είναι τα επόμενα σχέδιά σας;

Να ζω την κάθε μέρα κοιτάζοντας μπροστά, ακολουθώντας τα θέλω μου και αφήνοντας πίσω τα πρέπει. Ζούμε σε μία εποχή που το πιο σημαντικό είναι να έχουμε μία ισορροπημένη καθημερινότητα που περιβάλλεται από αγάπη για τον εαυτό μας και τους γύρω μας, να επικεντρωνόμαστε στο σήμερα και να έχουμε ένα όραμα για το αύριο που μας τραβάει μπροστά και ψηλά. Οπότε τα επόμενα σχέδια είναι όπου μας δείξει το παρόν, εκεί προσαρμόζουμε την στρατηγική μας και ακολουθούμε τον δρόμο.

Νάσια Φιλιππίδη

Entrepreneur, Marketing Consultant

Founder MUSA collection & FAS.MA mag