Διατροφή

Νόσος Πάρκινσον και Διατροφή: Πώς σχετίζονται;

Λίγο έως πολύ όλοι μας θα έχουμε ακούσει για τη νόσο του Πάρκινσον ή ακόμη θα γνωρίζουμε κάποιον που πάσχει από αυτή. Πρόκειται για μια νευροεκφυλιστική ασθένεια του κεντρικού νευρικού συστήματος. Τι σημαίνει αυτό; Με απλά λόγια στη νόσο αυτή ο εγκέφαλος του ατόμου σταματά σιγά σιγά να παράγει τον νευροδιαβιβαστή ντοπαμίνη. Με όλο και λιγότερο ντοπαμίνη, το άτομο έχει όλο και μικρότερη ικανότητα να ελέγξει τις κινήσεις, το σώμα και τα συναισθήματά του.

Προβολή

Στα πρώτα συμπτώματα της νόσου περιλαμβάνονται ο τρόμος (τρέμουλο), η ακαμψία, η βραδυκινησία και η δυσχέρεια στη βάδιση. Αργότερα μπορεί να υπάρξουν ψυχιατρικές εκδηλώσεις, με την άνοια να εμφανίζεται στα πιο προχωρημένα στάδια της νόσου, ενώ η κατάθλιψη αποτελεί επίσης ένα συχνό σύμπτωμα.

Η νόσος Πάρκινσον είναι συχνότερη στη τρίτη ηλικία και συχνότερη στις ηλικίες άνω των 50 ετών. Υπολογίζεται ότι περίπου 1% του γενικού πληθυσμού άνω των 65 ετών πάσχει από την νόσο

Ποιος είναι ο ρόλος της διατροφής στην ανάπτυξη της ασθένειας;

Η παχυσαρκία, που ενοχοποιείται για την ανάπτυξη πολλών ασθενειών όπως ο σακχαρώδης διαβήτης και τα καρδιαγγειακά νοσήματα, φαίνεται πως μπορεί να επηρεάσει και την εμφάνιση της νόσου του Πάρκινσον. Τα παχύσαρκα άτομα φαίνεται να διατρέχουν το διπλάσιο κίνδυνο να εμφανίσουν την ασθένεια, σε σχέση με τα άτομα φυσιολογικού βάρους. Κατά συνέπεια, η διατήρηση ενός φυσιολογικού σωματικού βάρους μπορεί να βοηθήσει στην πρόληψη της νόσου.

Υπάρχουν τρόφιμα που μπορούν να βοηθήσουν στην πρόληψη της νόσου;

Επιστημονικές ομάδες υποστηρίζουν ότι υπάρχουν τρόφιμα που είναι πιθανόν να συμβάλλουν στην πρόληψη, όπως τα φρούτα και τα λαχανικά. Πιο συγκεκριμένα, προτείνεται ότι η κατανάλωση φρούτων, λαχανικών, ψαριών, οσπρίων, ξηρών καρπών και προϊόντων ολικής άλεσης συνδέεται με μικρότερο κίνδυνο εκδήλωσης της νόσου του Πάρκινσον.

Αντίθετα, τα γαλακτοκομικά προϊόντα φαίνεται να αυξάνουν τον κίδυνο εμφάνισης της ασθένειας. Η συσχέτιση αυτή εμφανίζεται πιο έντονα στους άνδρες, ωστόσο περαιτέρω έρευνα είναι απαραίτητη, καθώς υπάρχουν μελέτες που δεν επιβεβαιώνουν αυτά τα ευρήματα.

Επιπρόσθετα, αρκετές είναι οι μελέτες που συνδέουν την κατανάλωση καφέ και τσαγιού με μειωμένο κίνδυνο εμφάνισης της νόσου και άλλες που αναδεικνύουν ότι η κατανάλωσή τους μπορεί να καθυστερήσει την εμφάνιση των συμπτωμάτων στους πάσχοντες.

Ο ρόλος των θρεπτικων συστατικών στη πρόληψη της νόσου

Όσον αφορά στα μεμονωμένα θρεπτικά συστατικά, η μειωμένη πρόσληψη βιταμίνης Β6 σχετίζεται με αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης της νόσου του Πάρκινσον, χωρίς κάτι τέτοιο να ισχύει για το φυλλικό οξύ, τη βιταμίνη Β12 και τη ριβοφλαβίνη

Η πρόσληψη πολυβιταμινούχων συμπληρωμάτων δεν φαίνεται να παίζει σημαντικό ρόλο στην πρόληψη της νόσου. Ωστόσο, σύμφωνα με μία πρόσφατη μελέτη Φινλανδών επιστημόνων φάνηκε ότι δεν υπάρχει συσχέτιση μεταξύ συγκεκριμένων κατηγοριών τροφίμων και της ποιότητας της διατροφής μας με την εμφάνιση της νόσου.

Ποιες εκδηλώσεις του Πάρκινσον επηρεάζονται από τη διατροφή και πως να τις αντιμετωπίσουμε;

Απώλεια οστικής μάζας

Λόγω των κινητικών προβλημάτων οι ασθενείς που έχουν πάρκινσον παρουσιάζουν αυξημένο κίνδυνο πτώσεων κάτι το οποίο σε συνδυασμό με τον αυξημένο κίνδυνο απώλειας οστικής μάζας στους ασθενείς αυτούς μπορεί να οδηγήσει σε σοβαρούς τραυματισμούς. Η κατανάλωση τροφίμων λοιπόν που ενισχύουν την υγεία των οστών κρίνεται ιδιαίτερα σημαντική. Στα τρόφιμα που είναι πλούσια σε ασβέστιο, μαγνήσιο και βιταμίνες D και Κ περιλαμβάνονται τα γαλακτοκομικά προϊόντα, το τυρί και οι ξηροί καρποί.

Αφυδάτωση/Ξηροστομία

Η καθημερινή λήψη φαρμάκων μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο για αφυδάτωση, που οδηγεί σε σύγχυση, αδυναμία, προβλήματα ισορροπίας, αναπνευστική ανεπάρκεια και νεφρικά προβλήματα. Παράλληλα οι ασθενείς διαμαρτύρονται συχνά για ξηροστομία κάτι το οποίο επηρεάζει και την κατανάλωση τροφής.

Όπως ισχύει και για τον γενικό πληθυσμό οι ασθενείς με Πάρκινσον καλούνται λοιπόν να καταναλώνουν τουλάχιστον 8-10 ποτήρια νερού καθημερινά και να προσλαμβάνουν άφθονα υγρά καθ’ όλη τη διάρκεια της ημέρας. Μία γουλιά νερό μετά από κάθε μπουκιά ενυδατώνει το στόμα και βοηθά στην καλύτερη κατάποση της τροφής. Μία καραμέλα ή ακόμη και παγάκια από φρούτα βοηθούν επίσης στην παραγωγή σάλιου και στην ανακούφιση της ξηροστομίας.

Γαστρεντερικές διαταραχές/Δυσκοιλιότητα

Η νόσος του Πάρκινσον συνδέεται συχνά με μειωμένη κινητικότητα του εντέρου και κατ’ επέκταση δυσκοιλιότητα. Η καλή ενυδάτωση και η πρόσληψη 20-25 γραμμαρίων φυτικών ινών καθημερινά μπορεί να ανακουφίσει από το δυσάρεστο αυτό σύμπτωμα. Οι ασθενείς λοιπόν θα ήταν καλό να καταναλώνουν καθημερινά τροφές πλούσιες σε φυτικές ίνες όπως φρέσκα φρούτα, άφθονες σαλάτες, όσπρια και ολικής αλέσεως προϊόντα, όπως δημητριακά πρωινού ολικής άλεσης.

Ακούσια απώλεια βάρους

Η ακούσια απώλεια βάρους εμφανίζεται συχνά σε προχωρημένα στάδια της νόσου ως αποτέλεσμα της δυσκολίας στην κατάποση, της ναυτίας που προκαλούν τα φάρμακα και των συναισθηματικών διαταραχών (κατάθλιψη). Η κατανάλωση πρωτεΐνης υψηλής βιολογικής αξίας θα βοηθήσει στη διατήρηση της μυϊκής μάζας του ατόμου.

Άπαχα μέρη κρέατος, πουλερικά, γαλακτοκομικά με χαμηλά λιπαρά και το αυγό αποτελούν μερικές μόνο καλές πηγές πρωτεΐνης. Επιπλέον τρόφιμα με καλά λιπαρά οξέα όπως οι ξηροί καρποί, το αβοκάντο και τα ψάρια θα βοηθήσουν στη διατήρηση της καλής θρέψης του ατόμου. Είναι σημαντικό να θυμόμαστε ότι οι τροφές θα πρέπει να είναι «εύκολες» στη μάσηση/κατάποση και να μην απαιτούν ιδιαίτερους χειρισμούς (τεμαχισμό με μαχαίρι κλπ) προκειμένου να μην δυσκολεύουν τους ασθενείς.

Αλληλεπίδραση πρωτεΐνης με τη λεβοντόπα

Ένα από τα βασικότερα φάρμακα που χρησιμοποιούνται για τη θεραπεία του Πάρκινσον είναι η λεβοντόπα. Ωστόσο, καθώς τόσο η λεβοντόπα όσο και η πρωτεΐνη από τις τροφές απορροφώνται στο λεπτό έντερο, η πρωτεΐνη μπορεί να επηρεάσει την απορρόφηση του φαρμάκου από τον οργανισμό. Κάτι τέτοιο έχει ως αποτέλεσμα την καθυστέρηση στη δράση ή και την μειωμένη δράση του φαρμάκου.

Η λήψη του φαρμάκου λοιπόν με άδειο στομάχι κρίνεται σημαντική για την αποτελεσματικότητα της θεραπείας. Σε περίπτωση που οι ασθενείς αντιμετωπίζουν αίσθημα ναυτίας μπορούν να δοκιμάσουν τη λήψη του φαρμάκου μαζί με 1-2 κρακεράκια αλλά σίγουρα όχι μαζί με ένα τρόφιμο που περιέχει πρωτεΐνη. Επιπλέον η λήψη του φαρμάκου μαζί με 1 ποτήρι νερό βοηθά στη καλύτερη διάσπασή του από τον οργανισμό.

Δυσκολία στον ύπνο

Ένα συχνό σύμπτωμα στους ασθενείς με Πάρκινσον που μπορεί να βελτιωθεί μέσω της διατροφής είναι και η αϋπνία. Ο περιορισμός της ζάχαρης, του αλκοόλ θα βοηθήσουν το άτομο να έχει ένα καλύτερο και ποιοτικότερο ύπνο. Ακόμα, σε περίπτωση που η κατανάλωση καφεΐνης αργά το απόγευμα προκαλεί ανησυχία στον ύπνο, λόγω ευαισθησίας στην ποσότητα κατανάλωσης, μια καλή επιλογή αποτελεί ο ντεκαφεϊνέ καφές.

Η σχέση γάλακτος και Πάρκισον

Πληθώρα ερευνών έχουν καταλήξει στο συμπέρασμα ότι υπάρχει μία θετική συσχέτιση μεταξύ της κατανάλωσης γάλακτος και του κινδύνου για την νόσο του Πάρκινσον, η οποία φαίνεται να είναι ισχυρότερη στους άντρες σε σχέση με τις γυναίκες. Επιπλέον, η θετική αυτή συσχέτιση αφορά περισσότερο στη κατανάλωση γάλακτος παρά άλλων γαλακτοκομικών προϊόντων, όπως τυρί, γιαούρτι ή βούτυρο.

Σε άλλη μελέτη, όπου συγκρίθηκε η κατανάλωση γάλακτος, τυριού, γιαουρτιού και παγωτού παρατηρήθηκε ότι η συνολική κατανάλωση ασβεστίου, βιταμίνης D και πρωτεΐνης προερχόμενη από τα γαλακτοκομικά προϊόντα συνδέεται με μεγαλύτερο κίνδυνο εμφάνισης της νόσου Πάρκινσον σε σχέση με μη-γαλακτοκομικά τρόφιμα. Αντιθέτως, τα άτομα που έπαιρναν συμπληρώματα ασβεστίου ή βιταμίνης D δεν φάνηκε να βρίσκονται σε κίνδυνο ανάπτυξης της νόσου.

Ποια συστατικά του γάλακτος σχετίζεται με το Πάρκισον;

Ποιό από τα συστατικά του γάλακτος είναι υπεύθυνο για την θετική συσχέτιση με την εμφάνιση της νόσου Πάρκινσον, δεν είναι ακόμα απολύτως γνωστό και χρειάζονται περισσότερα πειραματικά δεδομένα για να εξαχθεί ένα ασφαλές συμπέρασμα. Παρ’ όλα αυτά, δεν φαίνεται να οφείλεται σε συστατικά του γάλακτος όπως το ασβέστιο, η βιταμίνη D, το συνολικό λίπος ή η ολική πρωτεΐνη καθώς τα ίδια αυτά συστατικά δεν συνδέονται με την εμφάνιση της νόσου όταν προέρχονται από άλλες πηγές (π.χ. συμπληρώματα).

Ποιες είναι οι πιθανές εξηγήσεις;

Φυτοφάρμακα ή άλλες νευροτοξικές χημικές ουσίες

Μία πιθανή εξήγηση είναι η έκθεση του γάλακτος σε φυτοφάρμακα ή άλλες νευροτοξικές χημικές ουσίες, οι οποίες μπορεί να συσσωρευτούν στον εγκέφαλο και να προκαλέσουν την εμφάνιση της νόσου.

Δυσανεξία στη λακτόζη

Ένα άλλο πεδίο προς περεταίρω έρευνα είναι η ένδειξη ότι κάποια γενετικά χαρακτηριστικά, όπως η δυσανεξία στη λακτόζη (έλλειψη του ενζύμου λακτάση από τον οργανισμό), ίσως προστατεύει έναντι της εμφάνισης της νόσου Πάρκινσον. Επειδή το γάλα είναι η κύρια διατροφική πηγή της γαλακτόζης (κύριο σάκχαρο του γάλακτος, το οποίο μαζί με την γλυκόζη σχηματίζουν την πρωτεΐνη λακτόζη), αποτελέσματα πειραματικών ερευνών σε αρκετά είδη ζώων έχουν δείξει ότι η χρόνια έκθεση σε γαλακτόζη είναι επιβλαβής για την υγεία.

Οξειδωτικό στρες

Επιπλέον, το γάλα λόγω της υψηλής περιεκτικότητας σε λακτόζη μπορεί να αυξήσει το οξειδωτικό στρες, το οποίο με τη σειρά του επηρεάζει τον κίνδυνο θνησιμότητας και κατάγματος. Σε αντίθεση με το γάλα, λιγότερο οξειδωτικό στρες προκαλούν το τυρί και τα γαλακτοκομικά προϊόντα που έχουν υποστεί ζύμωση (π.χ. ξινισμένο γάλα και γιαούρτι) λόγω της χαμηλότερης περιεκτικότητάς τους σε λακτόζη και επομένως γαλακτόζης.

Επίπεδα του ουρικού οξέος

Μια άλλη πιθανή αιτία για την θετική συσχέτιση της κατανάλωσης γάλακτος με την εμφάνιση της νόσου Πάρκινσον μπορεί να περιλαμβάνει τις επιπτώσεις των γαλακτοκομικών προϊόντων στα επίπεδα του ουρικού οξέος. Η κατανάλωση γάλακτος μπορεί να μειώσει τα επίπεδα ουρικού οξέος σε υγιείς εθελοντές.

Το ουρικό οξύ είναι ένας ισχυρός ενδογενής αντιοξειδωτικός παράγοντας, ο οποίος μπορεί να αδρανοποιήσει δυνητικά επιβλαβείς νευροτοξικές ουσίες, όπως οι ελεύθερες ρίζες ή ο σίδηρος. Σε πρόσφατη μετα-ανάλυση επιβεβαιώθηκαν χαμηλά επίπεδα ουρικού οξέος σε ασθενείς με νόσο Πάρκινσον, διαπίστωση η οποία θα μπορούσε να δείξει ένα νευροπροστατευτικό ρόλο του ουρικού οξέος έναντι της εμφάνισης της νόσου. Παρ’ όλα αυτά, περισσότερη έρευνα σε αυτό το πεδίο κρίνεται απαραίτητη ώστε να καταλήξουμε σε ένα ασφαλές συμπέρασμα.

Συμπερασματικά

Τα αποτελέσματα των μελετών σχετικά με τον ρόλο της διατροφής στην πρόληψη της νόσου του Πάρκινσον είναι αντικρουόμενα και χρειάζεται περαιτέρω διερεύνηση, ωστόσο φαίνεται πως η ισορροπημένη διατροφή κοντά στο Μεσογειακό πρότυπο ενδέχεται να παίζει έναν προστατευτικό ρόλο απέναντι στην ασθένεια αυτή.

H υψηλότερη κατανάλωση γάλακτος στους άνδρες και στις γυναίκες δεν είναι πάντα ασφαλής και δεν είναι συνοδεύεται από χαμηλότερο κίνδυνο κατάγματος. Αντιθέτως, είναι πιθανό να συνδέονται με υψηλότερο ποσοστό εμφάνισης χρόνιων νοσημάτων, όπως η νόσος Πάρκινσον, με τους άνδρες να διατρέχουν υψηλότερο κίνδυνο ανάπτυξης της νόσου.

Ωστόσο, οι ασθενείς με νόσο Πάρκινσον δεν πρέπει να αποφεύγουν τα γαλακτοκομικά προϊόντα διότι αυτό μπορεί να επιδεινώσει την κατάσταση της υγείας τους, καθώς σε αυτή την ηλικία βρίσκονται σε αυξημένο κίνδυνο υποσιτισμού, απώλειας μυϊκής μάζας, οστεοπόρωσης και κατάγματος του ισχίου. Χρειάζονται περισσότερα πειραματικά δεδομένα ώστε να δοθούν ασφαλείς διατροφικές συστάσεις.

Εβίτα Σιατίτσα Κλινικός Διαιτολόγος – Διατροφολόγος, MSc.

H Σιατίτσα Εβίτα είναι Διαιτολόγος – Διατροφολόγος με επιπλέον μεταπτυχιακή εξειδίκευση στην κλινική διαιτολογία. Έχει διατελέσει επιστημονικός συνεργάτης του Χαροκοπείου Πανεπιστημίου Αθηνών από το 2008 έως το 2016 και σήμερα διατηρεί διαιτολογικό γραφείο σε κεντρικό σημείο στην πόλη της Θεσσαλονίκης. Γνωρίστε την αρθογράφο

Ευσταθία Παπαδά Κλινική Διαιτολόγος-Διατροφολόγος, MSc, Ph.D

Η Ευσταθία Παπαδά είναι Κλινική Διαιτολόγος-Διατροφολόγος, με μεταπτυχιακή εξειδίκευση στην Κλινική Διατροφή και Δημόσια Υγεία. Επιπλέον, είναι κάτοχος Διδακτορικού τίτλου στο κομμάτι της διατροφικής αντιμετώπισης της Ιδιοπαθούς Φλεγμονώδους Νόσου του Εντέρου. Εργάζεται ως Εξωτερικός Συνεργάτης στο Τμήμα Επιστήμης Διαιτολογίας-Διατροφής του Χαροκοπείου Πανεπιστημίου και ως ερευνήτρια σε ευρωπαϊκό ερευνητικό πρόγραμμα. Γνωρίστε την αρθογράφο

Ξένια – Μαρία Παπαναστασίου Διαιτολόγος – Διατροφολόγος, M.Sc.

Διατροφή

Είναι ισορροπημένη η διατροφή της νηστείας;

Η νηστεία έχει σαν στόχο την αποτοξίνωση του οργανισμού μας από την υπερβολική κατανάλωση ζωικών προϊόντων, που έχουν συνδεθεί με καρδιαγγειακά νοσήματα, εγκεφαλικά και γενικότερα με την επιβάρυνση του οργανισμού.

Ήδη είμαστε στη Σαρακοστή, οπότε αρκετοί από εμάς έχουμε αποφασίσει να νηστέψουμε όχι μόνον για θρησκευτικούς λόγους, αλλά και για μια αποτοξίνωση του οργανισμού μας.

Απευθυνθήκαμε στον καθηγητή κ. Γιάννη Τσάκνη, του Πανεπιστημίου Δυτικής Αττικής και του Εργαστηρίου Ελέγχου Ποιότητας και Ασφάλειας Τροφίμων και Ποτών, που είναι ο πλέον κατάλληλος για να μας απαντήσει στα ερωτήματά μας κατά πόσο η διατροφή της νηστείας είναι μια ισορροπημένη διατροφή και αν τελικά όλα τα νηστίσιμα τρόφιμα είναι ωφέλιμα για την υγεία μας. Δηλαδή μπορούν να αναπληρωθούν οι ζωικές πρωτεΐνες που έχουν υψηλή διατροφική αξία;

«Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) διευκρίνισε ότι: «παρά τα οφέλη για την υγεία μιας διατροφής πλούσιας σε φυτικά τρόφιμα, δεν είναι όλες οι φυτικές δίαιτες υγιεινές.

Όταν νηστεύουμε καταναλώνουμε:

Περισσότερες φυτικές ίνες

Οι φυτικές ίνες συμβάλουν στην ομαλή λειτουργία του πεπτικού συστήματος και τη μείωση εμφάνισης καρκίνου του παχέος εντέρου.

Περισσότερα θρεπτικά συστατικά με αντιοξειδωτική δράση

Η βιταμίνη C, η βιταμίνη Ε, τα καροτενοειδή, το λυκοπένιο, το σελήνιο, οι πολυφαινόλες, λουτεΐνη, κλπ.

Eίναι γνωστό ότι τα αντιοξειδωτικά βελτιώνουν τη λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος και προφυλάσσουν τον οργανισμό από την αρνητική δράση των ελεύθερων ριζών.

Περισσότερες βιταμίνες του συμπλέγματος Β και αυξημένα ποσά ωφέλιμων λιπαρών Ω-3 και Ω-6

Οι τροφές που περιέχουν βιταμίνες του συμπλέγματος Β καθώς και Ω-3 και Ω-6 λιπαρά συμβάλουν στην βελτίωση της λειτουργίας της καρδιάς και του νευρικού συστήματος, καθώς και το λιπιδαιμικό προφίλ του οργανισμού.

Ποια είναι κατά τη γνώμη σας τα κυριότερα νηστίσιμα τρόφιμα που έχουν ευεργετική επίδραση στον οργανισμό ;

«H πλειοψηφία των Ελλήνων κατά την περίοδο της Σαρακοστής καταναλώνει τροφές που έχουν ευεργετική επίδραση στην υγεία τους κάποιες από αυτές είναι το ελαιόλαδο και οι ελιές, τα όσπρια, τα θαλασσινά, τα λαχανικά, τα φρούτα, το ταχίνι, η ταραμοσαλάτα και ο παραδοσιακός χαλβάς.

Ας τα δούμε όμως πιο αναλυτικά.

Ελιές και ελαιόλαδο

Οι ελιές και το ελαιόλαδο που πρωταγωνιστούν την περίοδο της νηστείας είναι πλούσια σε πολυφαινόλες. Διάφορες μελέτες έδειξαν ότι το ελαιόλαδο βελτιώνει τη λειτουργία του στομάχου και του εντέρου, μειώνει τον κίνδυνο αθηρωματοσκλήρωσης, μειώνει τα επίπεδα αρτηριακής πίεσης και προλαμβάνει πολλά είδη καρκίνου.

Όσπρια

Τα όσπρια περιέχουν σύνθετους υδατάνθρακες βραδείας απορρόφησης, φυτικές ίνες, αμινοξέα, βιταμίνες, και ιχνοστοιχεία.

Συνιστάται μάλιστα ο συνδυασμός τους με δημητριακά, ρύζι, παξιμάδι, ψωμί, που θα μετατρέψει τις πρωτεΐνες τους σε υψηλής βιολογικής αξίας, παρόμοιες με αυτές του κρέατος.

Θαλασσινά

Τα θαλασσινά περιέχουν πρωτεΐνες υψηλής βιολογικής αξίας, είναι πλούσια πηγή βιταμίνης Β12, αλλά και μετάλλων, ιχνοστοιχείων, σεληνίου και Ω – 3 λιπαρών οξέων, συμβάλλοντας στην ενίσχυση της εγκεφαλικής και καρδιαγγειακής λειτουργίας.

Λαχανικά

Τα λαχανικά είναι πλούσια σε φυτικές ίνες και βιταμίνες και συμβάλουν στην καλή λειτουργία του εντέρου και του πεπτικού συστήματος, ενώ παράλληλα βοηθούν στη μείωση της κακής χοληστερόλης και των τριγλυκεριδίων και οι βιταμίνες και τα αντιοξειδωτικά τους θωρακίζουν το ανοσοποιητικό μας σύστημα.

Ταχίνι

Tο ταχίνι, που ως γνωστό παράγεται από σουσάμι, περιέχει βιταμίνες, ασβέστιο, φυτικές ίνες και λιγνάνες, έχει ισχυρή αντιοξειδωτική και οιστρογονική δράση.

Ταραμοσαλάτα

Νόστιμη και εύκολη στην παρασκευή της πρωταγωνιστεί στην νηστίσιμη κουζίνα και όχι μόνον. Προτιμάμε τον λευκό ταραμά είναι λιγότερο επεξεργασμένος και δεν περιέχει χρωστικές.

Η ταραμοσαλάτα είναι πλούσια σε φώσφορο, ψευδάργυρο, μαγνήσιο, κάλιο και βιταμίνες Α και D.

Επειδή όμως περιέχει πολύ αλάτι θα πρέπει να μην καταναλώνεται σε υψηλές ποσότητες.

Χαλβάς

Ο χαλβάς δηλώνει έντονα παρών στο τραπέζι μας. Βασικό συστατικό του είναι το σουσάμι και μπορεί να τον επιλέξουμε με διάφορους ξηρούς καρπούς ή σοκολάτα. Βασικό του συστατικό είναι το σουσάμι.

Περιέχει ακόρεστα λιπαρά, βιταμίνες του συμπλέγματος Β, ασβέστιο, μαγνήσιο και φώσφορο, που δρουν ευεργετικά στα οστά, τους μύες και το νευρικό σύστημα.

Όμως πρέπει να καταναλώνεται με μέτρο γιατί περιέχει πολλές θερμίδες, τα 100 gr μπορούν να δώσουν περισσότερες από 500 θερμίδες.

Πάντως ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας ( ΠΟΥ) συνιστά να τρεφόμαστε με υγιεινά, φυσικά και ελάχιστα επεξεργασμένα φυτικά τρόφιμα, όπως δημητριακά ολικής αλέσεως, φρούτα και λαχανικά, όσπρια, ξηροί καρποί και σπόροι.

Συνήθως τα νηστήσιμα γεύματα δεν μας χορταίνουν, με αποτέλεσμα να τρώμε συχνά και να παχαίνουμε. Για να αντιμετωπίσουμε την πείνα και να επιτύχουμε το αίσθημα του κορεσμού, πρέπει τα γεύματά μας να περιέχουν συνδυασμούς τροφίμων, πλούσιων σε πρωτεΐνη όπως θαλασσινά, μανιτάρια, προϊόντα σόγιας, φυτικές ίνες όπως λαχανικά και φρούτα, αλλά και σύνθετους υδατάνθρακες όπως όσπρια, ψωμί ολικής αλέσεως, δημητριακά ολικής, καστανό ρύζι, ζυμαρικά ολικής άλεσης».

Από τη δημοσιογράφο Σίσσυ Νίκα

Πηγη: zoumeoraia.okmarkets.gr

Διατροφή

Πώς θα βελτιώσω την ικανότητά μου να καίω περισσότερο λίπος;

Βελτιστοποίηση της ικανότητας κινητοποίησης του λιπώδους ιστού.

Η καύση λίπους είναι μια πολύπλοκη διαδικασία που περιλαμβάνει τη διάσπαση του αποθηκευμένου σωματικού λίπους για την παροχή ενέργειας για τις σωματικές λειτουργίες.

Γράφει η Αγγελική Βούντα, Διατροφολόγος-Βιολόγος MSc ANutr

Σε αυτό το άρθρο, θα διερευνήσουμε πώς να βελτιώσετε την αποτελεσματικότητα της καύσης λίπους μέσω της διατροφής σας.

Πως θα κάψω περισσότερο λίπος μεσω της διατροφής;

Η αποτελεσματικότητα της καύσης λίπους είναι ένας σημαντικός βιοδείκτης για τη μακροζωία, την απώλεια βάρους και την αθλητική απόδοση, επειδή αντανακλά την ικανότητα του σώματος να χρησιμοποιεί αποτελεσματικά το αποθηκευμένο λίπος ως πηγή ενέργειας.

Όταν το σώμα είναι σε θέση να καίει λίπη αποτελεσματικά, μπορεί να βοηθήσει στη διατήρηση ενός υγιούς σωματικού βάρους, στη μείωση του κινδύνου χρόνιων ασθενειών όπως οι καρδιακές παθήσεις και στη βελτίωση της αθλητικής απόδοσης.

Επιπλέον, η αποτελεσματικότητα της καύσης λίπους είναι σημαντική για τη συνολική μακροζωία, καθώς μπορεί να είναι ένας βιοδείκτης της μεταβολικής υγείας και ανθεκτικότητας.

Έρευνες έχουν δείξει ότι η υψηλότερη αποτελεσματικότητα στην καύση λίπους σχετίζεται με χαμηλότερο κίνδυνο παχυσαρκίας και σχετικών παθήσεων υγείας, όπως ο διαβήτης τύπου 2, το μεταβολικό σύνδρομο και οι καρδιαγγειακές παθήσεις [1].

Σχετίζεται επίσης με βελτιωμένη σωματική αντοχή και απόδοση, ιδιαίτερα σε αθλήματα αντοχής όπως το τρέξιμο μεγάλων αποστάσεων ή το ποδήλατο [2].

Πώς μπορούμε να μετρήσουμε την αποτελεσματικότητα της κινητοποίησης του λιπώδη ιστού;

Υπάρχουν διάφορες μέθοδοι για τη μέτρηση της αποτελεσματικότητας ενός ατόμου στην καύση λίπους.

Μεταβολικός ρυθμός ηρεμίας (RMR)

Ο μεταβολικός ρυθμός ηρεμίας μετρά την ποσότητα ενέργειας που χρησιμοποιεί το σώμα σε κατάσταση ηρεμίας. Μπορεί να μετρηθεί μέσω έμμεσης θερμιδομετρίας, η οποία υπολογίζει την ποσότητα οξυγόνου που καταναλώνει το σώμα και το διοξείδιο του άνθρακα που παράγει.

Αυτή η μέτρηση μπορεί να δώσει μια ένδειξη της ικανότητας του σώματος να χρησιμοποιεί τα λίπη ως πηγή ενέργειας σε κατάσταση ηρεμίας.

VO2 max

Το VO2 max μετρά τη μέγιστη ποσότητα οξυγόνου που μπορεί να καταναλώσει το σώμα κατά τη διάρκεια της άσκησης.

Αυτή η μέτρηση μπορεί να δώσει μια ένδειξη της ικανότητας του σώματος να χρησιμοποιεί τα λίπη ως πηγή καυσίμου κατά τη διάρκεια της άσκησης (και συγκεκριμένα των διαφορετικών εντάσεων άσκησης).

Αναλογία αναπνευστικής ανταλλαγής (RER)

Η αναλογία αναπνευστικής ανταλλαγής μετρά την αναλογία του διοξειδίου του άνθρακα που παράγεται προς το οξυγόνο που καταναλώνεται κατά τη διάρκεια της άσκησης.

Αυτή η μέτρηση μπορεί να δώσει μια ένδειξη του ενεργειακού μείγματος (ποσοστά χρήσης υδατανθράκων/λιπών) που χρησιμοποιεί το σώμα.

Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι αυτές οι μετρήσεις δεν είναι απόλυτοι δείκτες της αποτελεσματικότητας της καύσης λίπους, καθώς μπορούν να επηρεαστούν από διάφορους παράγοντες όπως η διατροφή, η άσκηση και το γενετικό προφίλ ενός ατόμου.

Ωστόσο, μπορούν να είναι χρήσιμα εργαλεία για την παρακολούθηση της προόδου και την πραγματοποίηση προσαρμογών στα διάφορα προγράμματα διατροφής και άσκησης.

Πώς να βελτιώσετε την αποτελεσματικότητα της καύσης λίπους;

Για τη βελτίωση της ικανότητας καύσης λίπους και της μεταβολικής υγείας, μια υγιεινή διατροφή είναι απαραίτητη.

Η βελτίωση της αποτελεσματικότητας της καύσης λίπους μέσω της διατροφής είναι ένας σημαντικός στόχος που πρέπει να θέσουν όσοι επιθυμούν να χάσουν βάρος ή να βελτιώσουν την υγεία τους.

Καταναλώστε μια ισορροπημένη διατροφή

Η ισορροπημένη διατροφή είναι το θεμέλιο ενός υγιεινού τρόπου ζωής.

Η κατανάλωση ποικιλίας τροφών πλούσων σε θρεπτικά συστατικά όπως φρούτα, λαχανικά, δημητριακά ολικής αλέσεως, άπαχες πρωτεΐνες και υγιή λίπη μπορεί να συμβάλει στην προώθηση της καύσης λίπους παρέχοντας τις απαραίτητες βιταμίνες, μέταλλα και αντιοξειδωτικά για την υποστήριξη της φυσιολογικής μεταβολικής λειτουργίας.

Μια μελέτη που δημοσιεύτηκε στο International Journal of Obesity διαπίστωσε ότι μια ισορροπημένη διατροφή που περιελάμβανε μέτριες ποσότητες λίπους και πρωτεΐνης ήταν πιο αποτελεσματική για την απώλεια βάρους από μια δίαιτα χαμηλή σε λιπαρά [3].

Ελέξτε το μέγεθος της μερίδας σας

Ο έλεγχος της μερίδας είναι απαραίτητος για τη διατήρηση ενός υγιούς σωματικού βάρους και την προώθηση της καύσης λίπους.

Η κατανάλωση μεγαλύτερων μερίδων από ό,τι χρειάζεται το σώμα μπορεί να οδηγήσει σε υπερβολική πρόσληψη θερμίδων, η οποία μπορεί να οδηγήσει σε αύξηση βάρους και μειωμένη αποτελεσματικότητα καύσης λίπους.

Σε μια μελέτη που δημοσιεύτηκε στο American Journal of Clinical Nutrition, οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι η μείωση του μεγέθους της μερίδας ήταν αποτελεσματική για την προώθηση της απώλειας βάρους και τη βελτίωση της μεταβολικής υγείας [4].

Καταναλώστε περισσότερη πρωτεΐνη

Η πρωτεΐνη είναι ένα απαραίτητο μακροθρεπτικό συστατικό που παίζει σημαντικό ρόλο στην οικοδόμηση και τη διατήρηση της μυϊκής μάζας. Η κατανάλωση επαρκούς πρωτεΐνης είναι σημαντική για την προώθηση της καύσης λίπους, επειδή ο μυϊκός ιστός απαιτεί περισσότερη ενέργεια για να διατηρηθεί από τον λιπώδη ιστό.

Επιπλέον, η κατανάλωση επαρκούς ποσότητας πρωτεΐνης βοηθά στην αύξηση του μεταβολισμού και στη μείωση της πείνας.

Έτσι, η κατανάλωση επαρκούς ποσότητας πρωτεΐνης με βάση τις ενεργειακές σας ανάγκες βοηθά στην αύξηση του μεταβολισμού, στη μείωση της πείνας και στη διατήρηση του μυϊκού ιστού κατά την απώλεια βάρους.

Επιδιώξτε μια πρόσληψη πρωτεΐνης περίπου 1-1,5 γραμμάρια ανά κιλό σωματικού βάρους την ημέρα. Μια μελέτη που δημοσιεύτηκε στο Journal of the Academy of Nutrition and Dietetics διαπίστωσε ότι η αύξηση της πρόσληψης πρωτεΐνης ήταν αποτελεσματική για τη μείωση του σωματικού λίπους και τη βελτίωση της μεταβολικής υγείας [5].

Επιλέξτε Υγιή Λίπη

Τα υγιή λίπη όπως τα ωμέγα-3 λιπαρά οξέα που βρίσκονται στα ψάρια, τους ξηρούς καρπούς και τους σπόρους μπορούν να βοηθήσουν στη βελτίωση της ευαισθησίας στην ινσουλίνη και στην προώθηση της καύσης λίπους [3].

Η συμπερίληψη υγιεινών λιπών στη διατροφή σας βοηθά επίσης στη μείωση της επιθυμίας για φαγητό (food craving) και στη βελτίωση του κορεσμού.

Περιορίστε τους επεξεργασμένους υδατάνθρακες και τη ζάχαρη

Η υψηλή κατανάλωση επεξεργασμένων υδατανθράκων και ζάχαρης μπορεί να οδηγήσει σε υπερβολική αποθήκευση λίπους και αντίσταση στην ινσουλίνη.

Η επιλογή σύνθετων υδατανθράκων όπως τα δημητριακά ολικής αλέσεως, τα φρούτα και τα λαχανικά μπορεί να βοηθήσει στη βελτίωση της ευαισθησίας στην ινσουλίνη και στην προώθηση της καύσης λίπους.

Πόσες θερμίδες έχει ένα κουταλάκι ζάχαρη

Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι μια δίαιτα υψηλή σε επεξεργασμένους υδατάνθρακες συσχετίστηκε με υψηλότερα επίπεδα σωματικού λίπους και αντίστασης στην ινσουλίνη και ως εκ τούτου η μείωση της πρόσληψης ζάχαρης ήταν αποτελεσματική για την προώθηση της απώλειας βάρους και τη βελτίωση της μεταβολικής υγείας [6].

Πίνετε άφθονο νερό

Η επαρκής ενυδάτωση είναι απαραίτητη για την προώθηση της καύσης λίπους, καθώς η αφυδάτωση μπορεί να επιβραδύνει τον μεταβολισμό και να μειώσει τα επίπεδα ενέργειας.

Η κατανάλωση άφθονου νερού κατά τη διάρκεια της ημέρας μπορεί να βοηθήσει στη διατήρηση των επαρκών επιπέδων ενυδάτωσης και στη στήριξη της μεταβολικής λειτουργίας. Επιδιώξτε τουλάχιστον 8-10 ποτήρια νερό την ημέρα.

Συμπέρασμα

Η βελτίωση της αποτελεσματικότητας της καύσης λίπους μέσω της διατροφής απαιτεί μια ολοκληρωμένη προσέγγιση που περιλαμβάνει υγιεινές διατροφικές επιλογές, τον έλεγχο της πρόσληψης θερμίδων και την προώθηση της μεταβολικής υγείας.

Με την κατανάλωση μιας ισορροπημένης διατροφής, τον έλεγχο του μεγέθους των μερίδων, την κατανάλωση περισσότερης ποσότητας πρωτεΐνης, την επιλογή υγιεινών λιπαρών, τον περιορισμό των επεξεργασμένων υδατανθράκων και της ζάχαρης και πίνοντας άφθονο νερό, μπορείτε να βελτιστοποιήσετε την καύση λίπους και να βελτιώσετε τη μεταβολική σας υγεία.

Να θυμάστε ότι η καύση λίπους επηρεάζεται από παράγοντες όπως το γενετικό προφίλ, η ηλικία και η γενική κατάσταση της υγείας. Επομένως, η βελτίωση της αποτελεσματικότητας της καύσης λίπους μέσω της διατροφής είναι μια σταδιακή διαδικασία που απαιτεί συνέπεια και υπομονή.

Είναι πάντα καλή ιδέα να συμβουλευτείτε έναν εξειδικευμένο επαγγελματία υγείας πριν κάνετε οποιαδήποτε σημαντική αλλαγή στη διατροφή σας.

ΔΙΑΒΑΣΕ ΑΚΟΜΑ: 10 σημάδια που δείχνουν ότι καταναλώνεις πολλές θερμίδες

Ακολούθησε το fmh.gr στο Google News, στο Twitter, στο Facebook στο Υoutube και στο Instagram

Αγγελική Βούντα, Διατροφολόγος-Βιολόγος MSc ANutr

Βινλιογραφία – Πηγές

[1] Yoon, H., Shaw, J. L., Haigis, M. C., & Greka, A. (2021). Lipid metabolism in sickness and in health: Emerging regulators of lipotoxicity. Molecular cell, 81(18), 3708–3730.

[2] Horowitz, J. F., & Klein, S. (2000). Lipid metabolism during endurance exercise. The American journal of clinical nutrition, 72(2 Suppl), 558S–63S.

[3] Jebb, S. A., & Frost, G. S. (2013). Balanced diets and obesity prevention. International Journal of Obesity, 37(1), 26-31.

[4] Rolls, B. J., Roe, L. S., & Meengs, J. S. (2006). The effect of large portion sizes on energy intake is sustained for 11 days. American Journal of Clinical Nutrition, 83(1), 89-94.

[5] Leidy, H. J., Clifton, P. M., Astrup, A., Wycherley, T. P., Westerterp-Plantenga, M. S., Luscombe-Marsh, N. D., & Mattes, R. D. (2015). The role of protein in weight loss and maintenance. Journal of the Academy of Nutrition and Dietetics, 115(5), 811-818.

[6] Mozaffarian, D., Hao, T., Rimm, E. B., Willett, W. C., & Hu, F. B. (2011). Changes in diet and lifestyle and long-term weight gain in women and men. The New England journal of medicine, 364(25), 2392–2404.

[7] https://www.athensforce.com/

Διατροφή

Αυτές είναι οι τροφές που βοηθούν να μειωθεί η όρεξη μας

Η όρεξη, η πείνα και ο κορεσμός επηρεάζονται σε μεγάλο βαθμό από νευρωνικά και ορμονικά σήματα που δίνει το σώμα μας, ενημερώνοντας τον εγκέφαλο ότι χρειάζεται ενέργεια, ή λαχταρά ένα συγκεκριμένο είδος τροφής.

Γράφει η Ιωάννα Στεργίου, Διαιτολόγος Διατροφολόγος, Νέα Σμύρνη

Αυτά τα σήματα δημιουργούνται με:

την πέψη τροφίμων, δηλαδή όταν το φαγητό φτάσει στο στομάχι και αναγνωρίσει τις φυσικοχημικές ιδιότητες των τροφίμων.
τη νηστεία (υποσιτισμό), κατά την οποία, ορμόνες όπως η γκρελίνη δίνουν σήματα στο σώμα και ξεκινάει το αίσθημα της πείνας, ως απάντηση στα μειωμένα επίπεδα θρεπτικών συστατικών στο αίμα.
τη μεταγευματική κατάσταση, κατά την οποία, ορμόνες όπως η λεπτίνη εκκρίνονται από τον λιπώδη ιστό και στέλνουν σήματα στον εγκέφαλο για να μειώσει την επιπρόσθετη πρόσληψη τροφής.

Γιατί πεινάμε;

Σίγουρα το αίσθημα της πείνας δεν είναι ευχάριστο για κανέναν και μπορεί να είναι ένα σημάδι ότι κάποιος δεν τρώει όσο χρειάζεται, δεν καταναλώνει τα απαραίτητα θρεπτικά συστατικά μέσα στην ημέρα και δεν κάνει σωστούς συνδυασμούς.

Ωστόσο, η πείνα και η όρεξη είναι περίπλοκες διεργασίες του οργανισμού και επηρεάζονται από πολλούς εξωτερικούς παράγοντες, γεγονός που μπορεί να δυσκολέψει τους περισσότερους ανθρώπους στη διαχείριση τους.

Εξωτερικοί παράγοντες που επηρεάζουν την όρεξη

Άσκηση
Ύπνος
Γονίδια
Διάθεση
Τροφικές προτιμήσεις
Περιβάλλον εργασίας
Ψυχική υγεία
Ιδεολογία

Πως μειώνεται η όρεξη;

Υπάρχουν δύο βασικές διαδικασίες που οδηγούν άμεσα στη μείωση της όρεξης:

Ικανοποίηση: H ικανοποίηση είναι το αίσθημα πληρότητας που επιτυγχάνεται κατά τη διάρκεια ενός γεύματος, και προάγει τον τερματισμό της κατανάλωσης του. Υπάρχουν υποδοχείς στο γαστρικό τοίχωμα, οι οποίοι ανιχνεύουν τη διάταση του τοιχώματος του στομάχου με την παρουσία της τροφής, διεγείρουν άμεσα τις νευρωνικές οδούς, και στέλνουν σήματα προς τον εγκέφαλο για να προκαλέσει κορεσμό και να μειώσει την όρεξη.

Κορεσμός: O κορεσμός είναι η έλλειψη όρεξης ή πείνας για μια περίοδο που ξεκινά μετά τον τερματισμό του γεύματος και ελέγχεται σε μεγάλο βαθμό από ένα συνδυασμό χημικών σημάτων, ως απάντηση στην παρουσία τροφής στο γαστρεντερικό σύστημα. Όσο περισσότερο μένει το φαγητό στο γαστρεντερικό σύστημα, τόσο μεγαλύτερος ο κορεσμός.

Ποιες τροφές μειώνουν την όρεξη;

Τροφές με αυξημένο δείκτη κορεσμού.

Οι τροφές που έχουν μεγάλο δείκτη κορεσμού και ουσιαστικά μας βοηθούν στην ανώδυνη απώλεια αλλά και στη διατήρηση του βάρους, ενώ ταυτόχρονα μας αποτρέπουν από την αναζήτηση, αλλά και τη κατανάλωση ανθυγιεινών τροφών.

Οι τροφές που έχουν μεγάλο δείκτη κορεσμού, έχουν μελετηθεί εδώ και χρόνια και αναγράφονται με την σειρά στον παρακάτω πίνακα.

1. Βραστές πατάτες 2. Λιπαρά ψάρια (π.χ. σολομός, μπακαλιάρος) 3. Χυλο βρόμης (porridge) 4. Πορτοκάλι 5. Μήλο 6. Μακαρόνια ολικής 7. Μοσχάρι 8. Μαγειρεμένα φασόλια 9. Σταφύλια 10. Ψωμί ολικής 11. Πολύσπορο ψωμί 12. Ποπ κορν 13. Αυγά 14. Τυρί 15. Λευκό ρύζι 16. Φακή 17. Καστανό ρύζι 18. Δημητριακά all brand sticks 19. Κράκερς 20. Μπανάνα

Πρωτεΐνη

Μεταξύ των κύριων μακροθρεπτικών συστατικών, είναι ευρέως γνωστό, ότι τα τρόφιμα που έχουν αυξημένη περιεκτικότητα σε πρωτεΐνη επηρεάζουν σημαντικά το δείκτη κορεσμού και την όρεξή μας σε σύγκριση με τα λίπη και τους υδατάνθρακες.

Μια δίαιτα αυξημένη σε πρωτεΐνη αυξάνει ελαφρώς το μεταβολισμό, καθώς κατά την πέψη της έχουμε αυξημένη θερμογένεση, και επομένως αυξημένη ενεργειακή κατανάλωση.

Αυτό γίνεται γιατί απελευθερώνονται περισσότερα αμινοξέα στο αίμα, τα οποία διασπώνται με αργό και σταθερό ρυθμό και στέλνουν σήματα κορεσμού στον εγκέφαλο.