Οικογένεια

Πώς να κάνετε ηπιότερη την προσαρμογή του παιδιού σας στον παιδικό σταθμό

Η Ψυχολόγος & Εκπαιδεύτρια Παιγνιοθεραπευτών κα Όλγα Δημοπούλου κουβεντιάζει με την κα Τσακίρη για το Spring schooling… & προτείνει λύσεις για το πώς να κάνετε ηπιότερη την προσαρμογή του παιδιού σας στον παιδικό σταθμό & το σχολείο

-Κα Δημοπούλου πείτε μας πως είναι σωστό να διαχειριστούν καλύτερα οι νέοι γονείς τον πρώτο αποχωρισμό από τα παιδάκια τους:
-Ο αποχωρισμός των παιδιών απ’ τους γονείς τους είναι μια φυσιολογική διαδικασία. Ολοκληρώνεται με μια σειρά από στάδια που καταλήγουν στην ανάπτυξη της αυτονομίας του παιδιού. Βέβαια, φυσιολογική δεν σημαίνει «εύκολη» ή «ευχάριστη». Το καινούριο περιβάλλον είναι μια αλλαγή και η αλλαγή δημιουργεί συναισθήματα ανασφάλειας. Το παιδί δικαιούται να διαμαρτύρεται κλαίγοντας που χάνει την ασφάλεια που του πρόσφερε η μέχρι τότε συνήθειά του.
-Προτείνετε τους τρόπους που θα νιώσει ασφαλέστερο το αγγελούδι μας, ποιος ο δικός μας ρόλος:
-Για να νιώσει ένα παιδί ασφάλεια στο νέο του περιβάλλον χρειάζεται χρόνο χρειάζεται και αποφασισμένους γονείς γιατί αν εμείς ταλανιζόμαστε το παιδί εισπράττει τους κραδασμούς & δυσκολεύεται ακόμη περισσότερο να προσαρμοστεί . Χρειάζεται να του δώσουμε το περιθώριο χρόνου , πρώτα να βιώσει τα θετικά της καινούριας κατάστασης προκειμένου να έχει κίνητρο από μόνο του για να πάει στον παιδικό σταθμό ή το σχολείο – όχι απλά επειδή εμείς οι γονείς το στέλνουν. Για το σκοπό αυτό είναι ιδιαίτερα βοηθητικό να ξεκινά ένα παιδί στον παιδικό σταθμό από την περίοδο της άνοιξης που έχουν όλοι ενταχτεί και θα μπει σε ένα περιβάλλον χαράς & δημιουργίας , ενώ το φθινόπωρο τα περισσότερα παιδάκια είναι μελαγχολικά γιατί βιώνουν παράλληλα όλα μαζί τον πρώτο τους αποχωρισμό . Η επίσκεψη στο σχολείο την άνοιξη δίνει στην εμπειρία του παιδιού ένα χαρακτήρα εξερεύνησης, ενώ παράλληλα απομακρύνεται η εστίαση από την «απειλή» του αποχωρισμού.
Βέβαια, ακόμα και σ’ αυτή την περίπτωση απαιτείται μια περίοδος προσαρμογής, η οποία συνήθως είναι ηπιότερη από αυτή που θα χρειαζόταν αν το παιδί πήγαινε για πρώτη φορά στο σχολείο το Σεπτέμβρη.

-Γιατί πιστεύετε ότι η σχολική προσαρμογή γίνεται ευκολότερα την Άνοιξη?
-Την άνοιξη, όπως είπαμε & παραπάνω τα «καινούρια» παιδιά εισάγονται σε ένα ήδη εδραιωμένο και ήρεμο περιβάλλον που λειτουργεί αρμονικά. Τα παιδιά έχουν διαμορφώσει σχέσεις μεταξύ τους και με τους δασκάλους τους και έχουν εξοικειωθεί με τη μαθησιακή διεργασία και τις εκπαιδευτικές δραστηριότητες. Έχουν λοιπόν ένα κίνητρο για το Φθινόπωρο να πάνε με χαρά στο σχολείο, γιατί θα ξαναδούνε τους φίλους τους και συχνά περιμένουν με αγωνιά μετά τις διακοπές το χρόνο που θα ξαναπεράσουν μαζί τους .
-Οι πρωτόβγαλτοι μαθητές, μας λέτε λοιπόν ότι βρίσκονται σε ένα ήρεμο περιβάλλον, & έτσι γίνεται καλύτερη η διαχείριση της συναισθηματικής αγωνίας που προκαλεί ο αποχωρισμός. Αυτό μπορώ και εγώ να το επιβεβαιώσω με τα σχεδόν 20 χρόνια δουλειάς μου στην προσχολική αγωγή .
-Αυτό κα Τσακίρη είναι που επιτρέπει στους καινούριους μαθητές να επικεντρωθούν στη διαδικασία της ομαλής κοινωνικοποίησης στην ομάδα των συνομηλίκων τους χωρίς αγωνιώδη ενασχόληση με το θέμα της απομάκρυνσης τους από τη γονική εστία. Επιπλέον, το γεγονός ότι τόσα άλλα παιδιά δεν ανησυχούν που βρίσκονται μακριά από τους γονείς τους λειτουργεί κατευναστικά και για την αγωνία των νέων μαθητών.
Κατά συνέπεια, η προσαρμογή επιτυγχάνεται με πολύ ηπιότερες διαδικασίες και σαφώς γρηγορότερα. Όταν ο αποχωρισμός γίνεται για πρώτη φορά τον Σεπτέμβρη όλα τα παιδιά είναι άγνωστα μεταξύ τους και με τους δασκάλους, η μαθησιακή διαδικασία είναι ξένη, το περιβάλλον ανοίκειο, το παιδί δεν έχει κανένα σταθερό σημείο για να καθησυχάσει κάπως την αγωνία του. Αντίθετα, επιτείνεται από τα κλάματα και την αγωνία όλων των υπόλοιπων μαθητών.
-Θα σας παρακαλούσα να μας ορίσετε κάποια σημεία στη γονική συμπεριφορά που αν τα προσέξουμε θα διευκολύνουν την ένταξη των παιδιών μας στον παιδικό σταθμό:
-Η απροθυμία του παιδιού να αποχωριστεί τους γονείς του επιβεβαιώνει ότι μαζί τους έχει μια καλή σχέση, την οποία δεν θέλει να αλλάξει με κάτι διαφορετικό. Βέβαια, αυτό δε σημαίνει ότι η αντίδραση του παιδιού πρέπει να επηρεάσει τη στάση των γονιών ή να κλονίσει την απόφασή τους να στείλουν το παιδί τους στον παιδικό σταθμό. Είναι πολύ σημαντικό να μείνουν σταθεροί στην απόφασή τους και με τη στάση τους να μεταδίδουν στο παιδί την εμπιστοσύνη τους στο νέο χώρο και την πεποίθησή τους ότι εκεί θα περνάει καλά.
Συνήθως ανασφάλεια νιώθουν και οι γονείς καθώς δεν μπορούν να είναι κοντά στο παιδί τους για να του δείξουν τις νέες συμπεριφορές που χρειάζεται να μάθει και πολύ συχνά καταλήγουν να «βομβαρδίζουν» το παιδί με διάφορες οδηγίες. Όμως η «κατήχηση» συνήθως δεν είναι αποτελεσματική σε παιδιά αυτών των ηλικιών. Οι γονείς μπορούν να διευκολύνουν την προσαρμογή του παιδιού στο σχολείο κυρίως σε συναισθηματικό επίπεδο. Δηλαδή:
•Είναι σημαντικό να του επιτρέψουν να εκφράσει τη δυσφορία του για την αλλαγή.
•Χρειάζεται να μην δώσουν στο παιδί εναλλακτική επιλογή (π.χ. θέλεις να πας;) – ειδικά στην περίπτωση που το παιδί ξεκινά για πρώτη φορά το σχολείο τον Σεπτέμβρη.
•Χρειάζεται να νιώθουν οι ίδιοι σίγουροι ότι αυτό είναι μια καλή επιλογή για το συμφέρον του παιδιού τους.
•Χρειάζεται να ακολουθούν το πρόγραμμα και να το τηρούν με συνέπεια. Η ελλιπής παρακολούθηση μεγαλώνει την περίοδο προσαρμογής και δυσκολεύει την ομαλή ένταξη.
•Είναι βοηθητικό να εστιάζουν και στα θετικά κομμάτια της ημέρας {π.χ. στις δραστηριότητες που αρέσουν στο παιδί) και όχι μόνο στα άσχημα (σε αυτά που το δυσκολεύουν π.χ. τα άλλα παιδιά) όταν ρωτούν το παιδί πώς τα πέρασε στο σχολείο.
•Χρειάζεται να ακολουθούν την καθοδήγηση των εκπαιδευτικών και να εμπιστεύονται τις συμβουλές τους.
•Τέλος, πολύ σημαντικό είναι μην αμελούν να περνούν ποιοτικό χρόνο με το παιδί τους. Το παιδί χρειάζεται να αισθανθεί ότι δεν θα χάσει τη σχέση με τους γονείς του, ότι το σχολείο θα προστεθεί στις ασχολίες του και δεν θα αντικαταστήσει τη γονική φροντίδα.
-Πείτε μας ποιες δυσκολίες θεωρείτε ότι έχει ο αποχωρισμός του γονέα με το παιδάκι του που βρίσκεται σε -βρεφική ηλικία
Οφείλω να πω ότι χρειάζεται να είναι σταθερή και ενθαρρυντική η στάση των γονιών ως προς τον αποχωρισμό, ακόμα και όταν το παιδί τους είναι βρέφος. Τα βρέφη δεν έχουν ακόμη την ικανότητα να μιλούν, ωστόσο συναισθηματικά αισθάνονται την ίδια ανάγκη για σταθερότητα και ασφάλεια όπως και ένα μεγαλύτερο παιδί. Επίσης, έχουν την ικανότητα να κατανοούν τις εξηγήσεις των γονιών τους για την αλλαγή που πρόκειται να συμβεί στη ζωή τους. Κυρίως όμως, αντιλαμβάνονται και ανταποκρίνονται στα συναισθήματα των γονιών τους για τη νέα κατάσταση. Γι’ αυτό πολύ συχνά ένα βρέφος επηρεάζεται πολύ έντονα από τη δυσκολία του ίδιου του γονιού να αποχωριστεί το παιδί του, την οποία στη συνέχεια εκδηλώνει το ίδιο ως άγχος αποχωρισμού.
Έτσι η πεποίθηση των γονιών ότι η επιλογή τους θα είναι καλή για το παιδί τους χωρίς να νιώθουν ενοχές, η σταθερότητα στη συμπεριφορά τους και η εμπιστοσύνη τους στο πλαίσιο θα βοηθήσουν και ένα βρέφος να αισθανθεί την ασφάλεια που χρειάζεται στο καινούριο πλαίσιο.
Όλγα Δημοπούλου
Ψυχολόγος – Παιγνιοθεραπεύτρια

Who is who?
Η κ. Όλγα Δημοπούλου είναι ψυχολόγος, παιγνιοθεραπεύτρια και εκπαιδεύτρια στο Ελληνικό Ινστιτούτο Παιγνιοθεραπείας και Δραματοθεραπείας, ΤΟ ΑΘΥΡΜΑ που εδρεύει στη Αθήνα.
Το 2006 ίδρυσε στη Λάρισα το Χώρο Ψυχοθεραπείας μέσα από Παιχνίδι & Παραμύθια, ΑΝΕΜΗ, όπου εργάζεται ψυχοθεραπευτικά με παιδιά και τις οικογένειές τους. Ειδικεύεται στην υποστήριξη οικογενειών που κάποιο μέλος τους ανήκει στο αυτιστικό φάσμα.
Επίσης, είναι επόπτρια ψυχολόγων, εκπαιδευτικών και ανθρωπιστικών οργανισμών.

Από: την στήλη Μαγικό κλειδί για το παιδί της Λήτως Τσακίρη Παπαθανασίου

Πηγή:Postlarissa.gr

Ψυχολογία

City Unity College | Μεταπτυχιακό Ψυχολογίας με Εξειδίκευση

Το City Unity College σε συνεργασία με το London Metropolitan University προσφέρει ένα πρόγραμμα μεταπτυχιακών σπουδών στη ψυχολογία με εξειδίκευση που αναγνωρίζεται από το Αυτοτελές Τμήμα Εφαρμογής της Ευρωπαϊκής Νομοθεσίας ‘Α.Τ.Ε.Ε.Ν.’ του Υπουργείου Παιδείας, επιτρέποντας στους αποφοίτους να ασκήσουν επάξια στον τομέα της ψυχικής υγείας στην Ελλάδα.

Αυτό το πρόγραμμα δίνει την ευκαιρία στους φοιτητές να εξειδικευτούν σε έναν από τους οκτώ τομείς της ψυχολογίας. Ανάλογα με τα ενδιαφέροντά τους και τους στόχους τους, μπορούν να επιλέξουν μεταξύ των τομέων της ψυχολογίας υγείας, κλινικής ψυχολογίας, εγκληματολογίας, αθλητικής ψυχολογίας, συμβουλευτικής ψυχολογίας, ψυχολογίας εργασίας, εκπαιδευτικής ψυχολογίας και νευροψυχολογίας.

Κάθε τομέας παρέχει μια βαθιά κατανόηση και εξειδίκευση σε συγκεκριμένες πτυχές της ψυχολογίας, αναπτύζοντας τις δεξιότητες και την εμπειρία που απαιτούνται για να ασκήσουν επιτυχώς σε αυτούς τους εξειδικευμένους τομείς της ψυχολογίας. Μέσω μιας πλούσιας συνδυαστικής εκπαίδευσης και πρακτικής εφαρμογής, οι φοιτητές αποκτούν τις γνώσεις και την αυτοπεποίθηση που απαιτούνται για να επιτύχουν στον επαγγελματικό τους στόχο στον ευρύ και αναπτυσσόμενο τομέα της ψυχολογίας.

ΓΝΩΣΤΙΚΕΣ ΕΝΟΤΗΤΕΣ

Υποχρεωτικά Μαθήματα

Εξειδίκευση Ψυχολογίας Υγείας

Εξειδίκευση Εγκληματολογίας

Εξειδίκευση Κλινικής Ψυχολογίας

Εξειδίκευση Αθλητικής Ψυχολογίας

Εξειδίκευση Εργασιακής Ψυχολογίας

Εξειδίκευση Νευροψυχολογίας

Εξειδίκευση Εκπαιδευτικής Ψυχολογίας

Εξειδίκευση Συμβουλευτικής Ψυχολογίας

Εκδήλωση Ενδιαφέροντος

Mπορείτε να επικοινωνήσετε τηλεφωνικά στο 210 3243 222 ή μπαίνοντας στην ιστοσελίδα παρακάτω https://cityu.gr/course/metaptychiako-psychologias-me-exeidikefsi/

Θησέως & Κολοκοτρώνη, Σύνταγμα, Αθήνα
210 3243 222
[email protected]

Ψυχολογία

Ποια η σχέση δεσμού και έρωτα ;

‘ Όλα στην αρχή είναι όμορφα ’ γαλλική παροιμία

Είναι τα έντονα συναισθήματα αυτό που αποκαλούμε έρωτας ; Και είναι αρκετά για να υποστηρίξουν την άνθιση μιας σχέσης ;

Ή στην πραγματικότητα τα έντονα συναισθήματα συχνά μας εμποδίζουν να δούμε με αντικειμενικό μάτι τι είδους χορό χορεύουμε μ’ αυτόν που θεωρούμε ως άνθρωπό μας ;

Για τον έρωτα μιλάνε πολλοί… Ποιον έρωτα όμως ; Φυσικά αυτόν που πουλάει! Δηλαδή, τον έρωτα σε πρώτο επίπεδο, σε πρώτη ανάγνωση που γοητεύει χωρίς να δυσκολεύει γεννώντας σύνθετες σκέψεις και συναισθήματα…

Το ‘όλα στην αρχή είναι όμορφα’ της γαλλικής παροιμίας δεν σηματοδοτεί στην πραγματικότητα τον αληθινό δεσμό ή τον αληθινό έρωτα. Γιατί μόνο όταν μένουμε σε μια σχέση για καιρό –είτε από αναγκαιότητα είτε από επιλογή- δοκιμάζεται ο πραγματικός έρωτάς μας ή αλλιώς η ικανότητά μας για πραγματικό δεσμό.

Οι σχέσεις που δοκιμάζονται μέσα στο χρόνο, με άλλα λόγια οι μακροχρόνιες σχέσεις, μας δίνουν την ευκαιρία να δοκιμαστούμε στο να πετύχουμε τη λεπτή ισορροπία ανάμεσα στην ατομικότητα και τη συντροφικότητα, και να τις διατηρήσουμε και τις δύο χωρίς να χάσουμε τη μια ή την άλλη όταν τα πράγματα δυσκολέψουν.

Πρέπει να κατανοήσουμε ότι όταν δύο άνθρωποι ερωτεύονται παντρεύουν δυο μοναξιές και ότι μέσα σε μια σχέση δεν υπάρχει κτήμα!

Ο έρωτας πρέπει να γίνεται αντιληπτός από το ζευγάρι ως σεβασμός στην ελευθερία του χρόνου και του χώρου του άλλου, αν θέλει να επιβιώσει…

Σ’ έναν πραγματικό έρωτα ή σ’ έναν πραγματικό δεσμό κανένα από τα δύο μέλη δεν αναγκάζεται να καταπιέσει, να θυσιάσει ή να προδώσει τον εαυτό του, αλλά και οι δύο σύντροφοι εκφράζουν τα δυνατά και τα τρωτά τους σημεία, τις αδυναμίες και τις δυνατότητές τους με ισορροπημένο τρόπο.

Φυσικά, η εξισορρόπηση των δυνάμεων της ανεξαρτησίας (του εγώ) και αυτών της ενότητας (του εμείς) δεν είναι τόσο απλή υπόθεση.

Στόχος μας είναι να αποκτήσουμε σχέσεις που δεν θα λειτουργούν σε βάρος του εαυτού μας, και να αποκτήσουμε ένα εγώ που δεν θα λειτουργεί σε βάρος των άλλων, προκειμένου να βιώνουμε την ολοκλήρωσή μας ως άνθρωποι μέσα από τη συναισθηματική επαφή που μπορούν να μας προσφέρουν οι στενές προσωπικές σχέσεις.

Το θέμα αυτό σε όλη του την πολυπλοκότητα αποτελεί υψηλό στόχο, μια πρόκληση που κρατάει σε όλη μας τη ζωή. Όσο δηλαδή και οι σχέσεις μας με τους άλλους ανθρώπους.

Το πρόβλημα εμφανίζεται ωστόσο, όταν αρχίζουμε να συγχέουμε τον έρωτα ή τη δημιουργία δεσμού με την εξασφάλιση επιδοκιμασίας, όταν επιδιώκουμε τη σύναψη στενών προσωπικών σχέσεων επειδή αποτελούν για μας τη μοναδική πηγή αυτοεκτίμησης, και όταν διατηρούμε αυτές τις σχέσεις σε βάρος των πάντων τελικά!

Ωστόσο, δεν είναι ποτέ αργά για να μάθουμε να κινούμαστε διαφορετικά στις σχέσεις-κλειδιά στη ζωή μας.

Και ενώ βραχυπρόθεσμα οι αλλαγές που κάνουμε και οι αρχικές αντιδράσεις που προκαλούμε μπορεί να μας τρομάξουν, να μας απογοητεύσουν, να μας θυμώσουν και να μας κάνουν να νιώσουμε μοναξιά, όπως συμβαίνει με πολλά άλλα πράγματα στη ζωή, έτσι και εδώ, αξίζει να κοπιάσουμε σήμερα για να απολαύσουμε αύριο!

Άρθρο αρχείου

Αναστασία Μουστάκα

Ψυχολογία

Η άμυνα ενάντια στα συναισθήματα

Η παρόρμηση να αφεθείτε σε έναν έρωτα, μπορεί να έρχεται σε αντίθεση με τις ηθικές σας αρχές, πράγμα που μπορεί να δημιουργεί περισσότερα πολύπλοκα προβλήματα απ’ όσα φαντάζεστε.

Ο πατέρας της ψυχανάλυσης ο Φρόιντ, θεώρησε πως το ανθρώπινο μυαλό αποτελείται από τρεις περιοχές: το id (προεγώ), το ego (εγώ) και το superego (υπερεγώ).

Το id κυριαρχείται από την «αρχή της ηδονής» και είναι μη-λογικό, δηλαδή είναι ά-λογο. Λειτουργεί ως δεξαμενή από πρωτόγονα ένστικτα και παρορμήσεις τα οποία είναι και τα τελικά (τα απόλυτα) κίνητρα της συμπεριφοράς μας. Δεν έχει χρονικό προσδιορισμό, γιατί οι αναμνήσεις που θα παγιδευτούν σ’ αυτό μέσω της καταπίεσης μπορεί να είναι το ίδιο δυνατές όσο όταν συνέβη αρχικά το γεγονός που τις καταπίεσε.

Το ego κυριαρχείται από την «αρχή της πραγματικότητας» και εκπροσωπεί το συνειδητό και λογικό κομμάτι του μυαλού μας, το οποίο παίρνει αποφάσεις και διαχειρίζεται την πραγματικότητα.

Το superego κυριαρχείται από την «αρχή της ηθικής» και είναι το κομμάτι, όπου αποθηκεύουμε τους κανόνες ή τα ταμπού για το τι πρέπει και τι δεν πρέπει να κάνουμε. Η νοοτροπία και στάση του υπερεγώ μας είναι ουσιαστικά η εσωτερίκευση της νοοτροπίας και στάσης των γονιών μας.

Οι μηχανισμοί της ψυχολογίας μας

Το id και το superego λειτουργούν στο ασυνείδητο. Είναι δηλαδή κομμάτια της ψυχικής-πνευματικής ζωής του ανθρώπου των οποίων τη λειτουργία δεν αντιλαμβανόμαστε άμεσα, γι’ αυτό και η συμπεριφορά που προκύπτει από τη λειτουργία τους μπορεί να γίνει κατανοητή μόνο κοιτώντας «κάτω από την επιφάνεια», εξετάζοντας δηλαδή τι δεν λέει ή τι δεν κάνει κάποιος, μιας κι αυτά που λέει ή κάνει είναι μόνο ένα μέρος της ιστορίας και συνήθως όχι το πιο ενδιαφέρον.

Η σχέση του ego με τις άλλες δύο οντότητες του μυαλού (δηλαδή το id και το superego) είναι εν δυνάμει και σχεδόν αδιάκοπα σε σύγκρουση, γιατί το εγώ από τη φύση του εκλαμβάνει ως απειλή τόσο τις ενορμήσεις που προέρχονται από το προεγώ όσο και τα συναισθήματα (ενοχές, ηθικούς κανόνες) που προέρχονται από το υπερεγώ.

Η αίσθηση της απειλής του εγώ από το προεγώ και το υπερεγώ, δημιουργεί στο άτομο έναν πολύ υψηλό βαθμό εσωτερικής ταραχής και δυσφορίας, και προκειμένου να τα αντιμετωπίσει για να επιφέρει μια υποτιθέμενη ισορροπία, αναπτύσσει τους λεγόμενους «μηχανισμούς άμυνας».

Επομένως, οι μηχανισμοί άμυνας κινητοποιούνται ενάντια στις ενορμήσεις και τα συναισθήματα, προκαλώντας το σχηματισμό νευρώσεων (ή νευρωτικών συμπτωμάτων) που αλλοιώνουν τον χαρακτήρα μέσα από την παθολογική του θωράκιση.

Τα προβλήματα που προκαλούν

Οι μηχανισμοί άμυνας που αναπτύσσει ένα άτομο κατά τη διάρκεια της ζωής του για να μπορέσει να αντιμετωπίσει τον πόνο ή τα δυσάρεστα συναισθήματα, προκαλώντας έτσι παθολογικά συμπτώματα στην όλη λειτουργία του, είναι οι εξής : η απώθηση, η καταπίεση, η εξιδανίκευση, η διανοουμενικοκοποίηση, η παλινδρόμηση, ο σχηματισμός αντίδρασης, η μόνωση, η αναίρεση, η προβολή, η ενδοβολή, η στροφή ενάντια στον εαυτό και η αντιστροφή, και η μετουσίωση ή μετάθεση των ενορμητικών σκοπών και συναισθημάτων.

Ωστόσο, η έρευνα έχει αποδείξει ότι όλες αυτές οι μορφές άμυνας από τα επίπονα συναισθήματα που συνιστούν τις αβάσταχτες αλήθειες (εμπειρίες) μέσα μας, παρόλο που για να λειτουργήσουν χρειάζεται να καταναλώσουμε όλη την ενεργητικότητά μας περιορίζοντας έτσι τις ζωτικές μας δραστηριότητες, τελικά δεν καταφέρνουν να γαληνέψουν το εγώ μας. Αντίθετα, το οδηγούν σε αμέτρητες μεταμορφώσεις, διαστρεβλώσεις και παραμορφώσεις, με αποτέλεσμα η ζωή του ατόμου να παραμένει βαθιά παθολογική και ανολοκλήρωτη.

Πώς μπορούμε να το αντιμετωπίσουμε

Στο σημείο αυτό η ψυχοθεραπεία είναι απαραίτητη και αναγκαία, γιατί μπορεί να ξεσκεπάσει το υπαρξιακό «άγχος» που υποβόσκει κάτω από όλες τις μορφές άμυνας, να φέρει στην επιφάνεια τις απωθημένες ενορμήσεις και τα συναισθήματα, και να βοηθήσει το άτομο να τα αντιμετωπίσει μέσα από την ενεργοποίηση των ζωτικών του δυνάμεων και όχι μέσα από τις περιττές αμυντικές μεθόδους, με τις γνωστές παθολογικές τους συνέπειες.