Ψυχολογία

Τα αόρατα σημάδια της βίας στη σχέση

H ψυχολογική βία δεν αφήνει εμφανή εξωτερικά σημάδια

Παρατηρούμε συχνά ότι η δημοσιοποίηση ενός γεγονότος που αγγίζει ευαίσθητα κοινωνικά θέματα, όπως είναι η βία, προκαλεί μια αλυσιδωτή αντίδραση κατά την οποία η θεματολογία απασχολεί την επικαιρότητα με εύκολα σλόγκαν και επιδερμικό προβληματισμό πάσης φύσεως “ειδικών” που αναμασούν απόψεις και στοιχεία χωρίς να έχουν την πρόθεση να αγγίξουν κάτι βαθύτερο. Παρά το γεγονός ότι τα τελευταία χρόνια γίνονται εκτενείς αναφορές στις επιπτώσεις της βίας, τόσο για τα άμεσα όσο και για τα έμμεσα θύματα, συχνά οι προεκτάσεις των πιο σύνθετων συνεκδοχών του φαινομένου αποσιωπούνται. Μια τέτοια προέκταση που δεν έρχεται συχνά στην επιφάνεια είναι η ψυχολογική βία. Οι λόγοι που η ψυχολογική βία δεν κατέχει μια εξίσου σημαντική θέση όπως οι άλλες μορφές βίας (σωματική, σεξουαλική, παραμέληση) είναι γιατί η ψυχολογική βία δεν αφήνει εμφανή εξωτερικά σημάδια, και είναι πιο εύκολο να την προσπεράσουμε αν δεν θέλουμε γενικά να μπλεκόμαστε με αφηγήσεις θυμάτων κακοποίησης.

Όμως, η ψυχολογική κακοποίηση δύναται να προκαλέσει πολλές μορφές ψυχοπαθολογίας, στην προσπάθεια για ψυχική επιβίωση του ατόμου που υφίσταται την κακοποίηση. Η ψυχολογική κακοποίηση ξεκινά συνήθως από την παιδική ηλικία, όπου οι γονείς απαξιώνουν τις προσπάθειες του παιδιού τους, το συγκρίνουν με άλλα παιδιά υπενθυμίζοντας του συνεχώς που νομίζουν ότι υστερεί (για παράδειγμα στην εξυπνάδα, στην ομορφιά, στις αθλητικές επιδόσεις, κ. α.). Αυτό συνεχίζεται καθώς το παιδί μεγαλώνει και με άλλες εκφάνσεις, όπως για παράδειγμα το ότι οι γονείς θέλουν να ορίζουν το μέλλον του παιδιού ελέγχοντας τις επιλογές του ή κρατώντας το δέσμιο συναισθηματικά, για να μείνει “για πάντα” κοντά τους. Κάπως έτσι αυτό το παιδί, ως ενήλικας πλέον, έχει μάθει ότι είναι εντάξει να ετεροπροσδιορίζεται, να ψάχνει δηλαδή την προσωπική του αξία μέσα από την γνώμη και την επιβράβευση των άλλων. Η ανάγκη για επιβεβαίωση πολύ συχνά κάνει τα άτομα που υφίστανται ψυχολογική κακοποίηση να μην μπορούν να το καταλάβουν.

Εκφάνσεις βίας μέσα στη σχέση

Είναι αρκετά συχνό σε μια σχέση, ο ένας σύντροφος να θέλει να ελέγχει τις κινήσεις του άλλου, με πρόσχημα την αγάπη που του έχει και την φροντίδα που θέλει να του προσφέρει. Συχνά, Η χειριστική άνθρωποι έχω μια τάση να μας κάνουν άστα να αισθανόμαστε τύψεις ή ανεπάρκεις να ώστε να μπορώ να μας χειραγωγήσουν ευκολότερα. Για παράδειγμα κάποιος μπορεί να πει στην κοπέλα του πως εφόσον βγάζει λίγα χρήματα, καλύτερα να της τα δίνει αυτός χωρίς να δουλεύει. Αυτό φαινομενικά ενώ φαίνεται ως γενναιοδωρία, στην πραγματικότητα αυτό που θέλει αυτός ο σύντροφος συνήθως είναι ο πλήρης έλεγχος. Όταν σε κάνω να αισθάνεσαι ανεπαρκής επειδή δεν δουλεύεις ή επειδή τα χρήματα που βγάζεις είναι λίγα σε σχέση με μένα, εγώ φαίνομαι παντοδύναμος, γιατί σου παρέχω. Αν τυχόν έρθει η ώρα που αποφασίσεις να φύγεις όμως, οι επιλογές σου θα είναι πολύ λιγότερες και θα χρειαστούν πολύ περισσότερη προσπάθεια, από τη στιγμή που εξαρτάσαι από τον φαινομενικά γενναιόδωρο σύντροφο. Ο έλεγχος είναι μία πολύ καλή αρχή για να μπορέσει κάποιος να χρησιμοποιήσει αργότερα λεκτική και ψυχολογική βία..«Εσύ τι κάνεις όλη μέρα κάθεσαι, εγώ δουλεύω, άρα μην μιλάς».

Σύμφωνα με τα πλέον σύγχρονα επιστημονικά δεδομένα, αυτό το μοτίβο σχέσης μπορεί να παρατηρηθεί σε ζευγάρια ανεξαρτήτως φύλου. Αυτό είναι σημαντικό, καθώς μέχρι πρόσφατα, θεωρούνταν ότι οι γυναίκες είναι αυτές που είναι πιο πιθανό να κακοποιούνται συναισθηματικά από άντρες σε μια σχέση. Αυτό έχει αποδειχτεί ότι δεν ισχύει, καθώς οι γυναίκες είναι εξίσου πιθανό να κακοποιούν ψυχολογικά τον/την σύντροφό τους.

Είναι επομένως σημαντικό να μπορούμε να αναγνωρίζουμε τα σημάδια και τα συμπτώματα της ψυχολογικής βίας. Αυτής της μορφής η κακοποίηση σχετίζεται με άκρως ελεγκτικές και μειωτικές συμπεριφορές. Συνηθέστερα παραδείγματα είναι ο έλεγχος των κοινωνικών επαφών, και η συνεχής αμφισβήτηση των ικανοτήτων από ένα άλλο άτομο. Άλλα σημάδια, λιγότερο προφανή, είναι ο οικονομικός έλεγχος και οι συχνές προσβολές που συνήθως λέγονται σε ένα πλαίσιο αστείου ή πειράγματος. « Κοίτα τη φίλη και πάρε παράδειγμα που τρως σα βόδι και μετά παραπονιέσαι γιατί δεν κάνουμε σεξ». Τα άτομα που υφίστανται ψυχολογική κακοποίηση ενδέχεται να αναπτύξουν διαταραχή μετατραυματικού στρες, έντονο άγχος, κατάθλιψη, ή/και τάσεις αυτοκαταστροφής.

Αν και η ψυχολογική κακοποίηση δεν αφήνει εξωτερικά σημάδια, γνωρίζοντας κάποια συνηθισμένα χαρακτηριστικά της μπορούμε να καταλάβουμε εάν εμείς ή κάποιος δικός μας χρειάζεται να αναζητήσει την κατάλληλη βοήθεια. Η εσωτερίκευση της κακοποίησης δημιουργεί μια απρόσκοπτη ροή ψυχικών αυτοτραυματισμών. Η αναζήτηση βοήθειας και η επεξεργασία των τραυμάτων σε ένα ψυχοθεραπευτικό πλαίσιο είναι αυτό που θα σταματήσει την κατακλυσμιαία πορεία της κακοποίησης που μπορεί ασυνείδητα από θύματα να μας μετατρέπει σε θύτες προς άλλους ανθρώπους αλλά και προς τον ίδιο μας τον εαυτό.

Πάντα να θυμάσαι πως ακόμα και ένα υποτιμητικό βλέμμα αρκεί για να σου χαλάσει τη διάθεση. Δεν αξίζει κάνεις τέτοιες συμπεριφορές. Μη διστάσεις ποτέ να φύγεις από μία σχέση που δεν σου αξίζει. Υπάρχει κάτι πολύ πιο όμορφο για σένα εκεί έξω.

Γιώργος Λάγιος

Ψυχοθεραπευτής – Συγγραφέας

https://www.instagram.com/glagi0s/

[email protected]

Ψυχολογία

Παράλογη Ενοχή

Νιώθεις ότι είσαι υπεύθυνος για όλα. Έχεις πραγματικές ενοχές. Πονάς. Είσαι δυστυχισμένος. Στην πραγματικότητα δεν ευθύνεσαι για τίποτα. Πάσχεις από Παράλογη Ενοχή.

Τι είναι λοιπόν η ενοχή; Γιατί μερικοί άνθρωποι δεν νιώθουν καμιά ενοχή όταν κάνουν αξιόποινες πράξεις, ενώ κάποιοι άλλοι μοιάζουν παγιδευμένοι για πάντα στις αναίτιες ενοχές τους;

Στην πραγματικότητα το μόνο είδος ενοχής που θα ’πρεπε να νιώθουμε είναι οι τύψεις από τη σκόπιμα βλαπτική ή ανεύθυνη συμπεριφορά μας.

Την ενοχή αυτή την αποκαλούμε Λογική Ενοχή, δηλαδή δίκαιη, θεμιτή γιατί είναι ένα φυσικό και πολύτιμο συναίσθημα που λειτουργεί ως μηχανισμός διόρθωσης της συμπεριφοράς μας, προκειμένου να μπορούμε να αναπτυσσόμαστε ως άτομα και να δημιουργούμε αρμονικές και ανθεκτικές σχέσεις.

Η ενοχή όμως είναι ένα συναίσθημα πολύ πιο πολύπλοκο από αυτά που δημιουργεί η λογική ενοχή. Αυτό το δεύτερο είδος το αποκαλούμε Παράλογη Ενοχή, γιατί είναι άδικη και περιττή. Είναι ένα ανεπιθύμητο συναίσθημα που δεν προκαλείται από κάποια άδικη πράξη και λειτουργεί ως ένας αμυντικός ψυχολογικός μηχανισμός ενάντια στον πόνο που νιώθουμε από άλλες αιτίες.

Οι πηγές των παράλογων ενοχών έχουν στη συντριπτική τους πλειοψηφία ως χρόνο έναρξης την παιδική μας ηλικία, τότε δηλαδή που ως παιδιά δεν διαθέτουμε τον κατάλληλο τρόπο για να συνδιαλλαγούμε με τον πόνο και το θυμό, και έτσι τα μετατρέπουμε σε παράλογη ενοχή ώστε να απομονώσουμε τον εαυτό μας από αυτά τα συναισθήματα μειώνοντας τον πόνο και δίνοντάς μας μια ψεύτικη αίσθηση ελέγχου.

Για παράδειγμα, πολλοί άνθρωποι όπως γονείς, δάσκαλοι, κληρικοί, συνομήλικοι, έχουν καλλιεργήσει στο έπακρο την ικανότητα να ξυπνούν μέσα μας άδικη ενοχή, μέσα από την προσπάθειά τους να μας ελέγξουν, να μας μειώσουν, να μας κάνουν να νιώσουμε ανεπαρκείς ή κακοί με τον εαυτό μας, προκειμένου να αισθανθούν οι ίδιοι καλύτεροι από εμάς.

Η παράλογη ενοχή γεννάει τη λεγόμενη καταστροφική ντροπή, η οποία σε αντίθεση με τη δημιουργική ντροπή που προέρχεται από τη δίκαιη ενοχή, προσβάλλει την προσωπικότητά μας κάνοντάς μας να νιώθουμε άσχημα, βρώμικοι ή χωρίς αξία. Κατά συνέπεια, λειτουργεί καταστροφικά για μας, επειδή μας οδηγεί στο να μην αγαπάμε κάποια κομμάτια του εαυτού μας.

Ο συνδυασμός της παράλογης ενοχής και της υπερβολικής ντροπής μπορούν να προκαλέσουν σοβαρές συναισθηματικές διαταραχές, όπως χαμηλή αυτοεκτίμηση, κατάθλιψη, άγχος και εθιστική ή παρορμητική συμπεριφορά, με αποτέλεσμα τον ψυχικό μας ακρωτηριασμό και το σταμάτημα της φυσιολογικής ανάπτυξης της προσωπικότητάς μας.

Τα βήματα που μπορούν να μας βοηθήσουν να αναγνωρίσουμε και να περιορίσουμε τη λογική ενοχή αλλά και να αποφύγουμε την άδικη ενοχή είναι τα εξής :

1. Αναγνώρισε την ενοχή και σταμάτησε τη σκέψη σου, μην επιτρέπεις τον εαυτό σου να βγάλει βιαστικά συμπεράσματα.

2. Εντόπισε την πραγματική πηγή της ενοχής ή του πόνου

3. Προσδιόρισε αν νιώθεις δίκαιη ή άδικη ενοχή

4. Αν η ενοχή είναι δίκαιη :

α. Ομολόγησε την
β. Ζήτησε συγγνώμη
γ. Άλλαξε την ανεύθυνη συμπεριφορά
δ. Συγχώρεσε τον εαυτό σου και συνέχισε τη ζωή σου

5. Αν η ενοχή είναι άδικη :

α. Αντέστρεψε τη συναισθηματική διαδικασία από άδικη ενοχή σε θυμό
β. Νιώσε τον πόνο και απελευθέρωσε τον
γ. Αντιμετώπισε και διόρθωσε την επώδυνη κατάσταση, όταν είναι αναγκαίο και δυνατό

Άρθρο αρχείου

Αναστασία Μουστάκα

Ψυχολογία

City Unity College | Μεταπτυχιακό Ψυχολογίας με Εξειδίκευση

Το City Unity College σε συνεργασία με το London Metropolitan University προσφέρει ένα πρόγραμμα μεταπτυχιακών σπουδών στη ψυχολογία με εξειδίκευση που αναγνωρίζεται από το Αυτοτελές Τμήμα Εφαρμογής της Ευρωπαϊκής Νομοθεσίας ‘Α.Τ.Ε.Ε.Ν.’ του Υπουργείου Παιδείας, επιτρέποντας στους αποφοίτους να ασκήσουν επάξια στον τομέα της ψυχικής υγείας στην Ελλάδα.

Αυτό το πρόγραμμα δίνει την ευκαιρία στους φοιτητές να εξειδικευτούν σε έναν από τους οκτώ τομείς της ψυχολογίας. Ανάλογα με τα ενδιαφέροντά τους και τους στόχους τους, μπορούν να επιλέξουν μεταξύ των τομέων της ψυχολογίας υγείας, κλινικής ψυχολογίας, εγκληματολογίας, αθλητικής ψυχολογίας, συμβουλευτικής ψυχολογίας, ψυχολογίας εργασίας, εκπαιδευτικής ψυχολογίας και νευροψυχολογίας.

Κάθε τομέας παρέχει μια βαθιά κατανόηση και εξειδίκευση σε συγκεκριμένες πτυχές της ψυχολογίας, αναπτύζοντας τις δεξιότητες και την εμπειρία που απαιτούνται για να ασκήσουν επιτυχώς σε αυτούς τους εξειδικευμένους τομείς της ψυχολογίας. Μέσω μιας πλούσιας συνδυαστικής εκπαίδευσης και πρακτικής εφαρμογής, οι φοιτητές αποκτούν τις γνώσεις και την αυτοπεποίθηση που απαιτούνται για να επιτύχουν στον επαγγελματικό τους στόχο στον ευρύ και αναπτυσσόμενο τομέα της ψυχολογίας.

ΓΝΩΣΤΙΚΕΣ ΕΝΟΤΗΤΕΣ

Υποχρεωτικά Μαθήματα

Εξειδίκευση Ψυχολογίας Υγείας

Εξειδίκευση Εγκληματολογίας

Εξειδίκευση Κλινικής Ψυχολογίας

Εξειδίκευση Αθλητικής Ψυχολογίας

Εξειδίκευση Εργασιακής Ψυχολογίας

Εξειδίκευση Νευροψυχολογίας

Εξειδίκευση Εκπαιδευτικής Ψυχολογίας

Εξειδίκευση Συμβουλευτικής Ψυχολογίας

Εκδήλωση Ενδιαφέροντος

Mπορείτε να επικοινωνήσετε τηλεφωνικά στο 210 3243 222 ή μπαίνοντας στην ιστοσελίδα παρακάτω https://cityu.gr/course/metaptychiako-psychologias-me-exeidikefsi/

Θησέως & Κολοκοτρώνη, Σύνταγμα, Αθήνα
210 3243 222
[email protected]

Ψυχολογία

Ποια η σχέση δεσμού και έρωτα ;

‘ Όλα στην αρχή είναι όμορφα ’ γαλλική παροιμία

Είναι τα έντονα συναισθήματα αυτό που αποκαλούμε έρωτας ; Και είναι αρκετά για να υποστηρίξουν την άνθιση μιας σχέσης ;

Ή στην πραγματικότητα τα έντονα συναισθήματα συχνά μας εμποδίζουν να δούμε με αντικειμενικό μάτι τι είδους χορό χορεύουμε μ’ αυτόν που θεωρούμε ως άνθρωπό μας ;

Για τον έρωτα μιλάνε πολλοί… Ποιον έρωτα όμως ; Φυσικά αυτόν που πουλάει! Δηλαδή, τον έρωτα σε πρώτο επίπεδο, σε πρώτη ανάγνωση που γοητεύει χωρίς να δυσκολεύει γεννώντας σύνθετες σκέψεις και συναισθήματα…

Το ‘όλα στην αρχή είναι όμορφα’ της γαλλικής παροιμίας δεν σηματοδοτεί στην πραγματικότητα τον αληθινό δεσμό ή τον αληθινό έρωτα. Γιατί μόνο όταν μένουμε σε μια σχέση για καιρό –είτε από αναγκαιότητα είτε από επιλογή- δοκιμάζεται ο πραγματικός έρωτάς μας ή αλλιώς η ικανότητά μας για πραγματικό δεσμό.

Οι σχέσεις που δοκιμάζονται μέσα στο χρόνο, με άλλα λόγια οι μακροχρόνιες σχέσεις, μας δίνουν την ευκαιρία να δοκιμαστούμε στο να πετύχουμε τη λεπτή ισορροπία ανάμεσα στην ατομικότητα και τη συντροφικότητα, και να τις διατηρήσουμε και τις δύο χωρίς να χάσουμε τη μια ή την άλλη όταν τα πράγματα δυσκολέψουν.

Πρέπει να κατανοήσουμε ότι όταν δύο άνθρωποι ερωτεύονται παντρεύουν δυο μοναξιές και ότι μέσα σε μια σχέση δεν υπάρχει κτήμα!

Ο έρωτας πρέπει να γίνεται αντιληπτός από το ζευγάρι ως σεβασμός στην ελευθερία του χρόνου και του χώρου του άλλου, αν θέλει να επιβιώσει…

Σ’ έναν πραγματικό έρωτα ή σ’ έναν πραγματικό δεσμό κανένα από τα δύο μέλη δεν αναγκάζεται να καταπιέσει, να θυσιάσει ή να προδώσει τον εαυτό του, αλλά και οι δύο σύντροφοι εκφράζουν τα δυνατά και τα τρωτά τους σημεία, τις αδυναμίες και τις δυνατότητές τους με ισορροπημένο τρόπο.

Φυσικά, η εξισορρόπηση των δυνάμεων της ανεξαρτησίας (του εγώ) και αυτών της ενότητας (του εμείς) δεν είναι τόσο απλή υπόθεση.

Στόχος μας είναι να αποκτήσουμε σχέσεις που δεν θα λειτουργούν σε βάρος του εαυτού μας, και να αποκτήσουμε ένα εγώ που δεν θα λειτουργεί σε βάρος των άλλων, προκειμένου να βιώνουμε την ολοκλήρωσή μας ως άνθρωποι μέσα από τη συναισθηματική επαφή που μπορούν να μας προσφέρουν οι στενές προσωπικές σχέσεις.

Το θέμα αυτό σε όλη του την πολυπλοκότητα αποτελεί υψηλό στόχο, μια πρόκληση που κρατάει σε όλη μας τη ζωή. Όσο δηλαδή και οι σχέσεις μας με τους άλλους ανθρώπους.

Το πρόβλημα εμφανίζεται ωστόσο, όταν αρχίζουμε να συγχέουμε τον έρωτα ή τη δημιουργία δεσμού με την εξασφάλιση επιδοκιμασίας, όταν επιδιώκουμε τη σύναψη στενών προσωπικών σχέσεων επειδή αποτελούν για μας τη μοναδική πηγή αυτοεκτίμησης, και όταν διατηρούμε αυτές τις σχέσεις σε βάρος των πάντων τελικά!

Ωστόσο, δεν είναι ποτέ αργά για να μάθουμε να κινούμαστε διαφορετικά στις σχέσεις-κλειδιά στη ζωή μας.

Και ενώ βραχυπρόθεσμα οι αλλαγές που κάνουμε και οι αρχικές αντιδράσεις που προκαλούμε μπορεί να μας τρομάξουν, να μας απογοητεύσουν, να μας θυμώσουν και να μας κάνουν να νιώσουμε μοναξιά, όπως συμβαίνει με πολλά άλλα πράγματα στη ζωή, έτσι και εδώ, αξίζει να κοπιάσουμε σήμερα για να απολαύσουμε αύριο!

Άρθρο αρχείου

Αναστασία Μουστάκα