Συνέντευξη στη Ζέτα Τζιώτη

Τι συμβαίνει όταν η τέχνη στρέφεται προς την παράδοση και χρησιμοποιεί στοιχεία της; Μήπως τότε ανακαλύπτουμε ότι ο συνδυασμός αυτός λειτουργεί λυτρωτικά για το παρόν και ελπιδοφόρα για το μέλλον;

Κάνοντας μια έρευνα για τους καλλιτέχνες που χρησιμοποιούν στα έργα τους στοιχεία της παράδοσης, οδηγηθήκαμε στο νησί της Αποκάλυψης σε στοιχεία της μελέτης του δημοσιογράφου – λαογράφου Αριστείδη Μιαούλη, ο οποίος ασχολήθηκε και με το κέντημα και ειδικότερα με το πατμιακό τενερίφι. Αναφέρει ότι η βελονιά αυτή άκμασε στο νησί από τον 19^οαιώνα. Τώρα στο νησί είναι μετρημένες στα δάχτυλα οι γυναίκες που συνεχίζουν αυτή την παμπάλαια παράδοση. Η εικαστικός Κατερίνα Μουράτη κατάφερε να δώσει συνέχεια σ’ αυτή την παράδοση μ’ έναν τρόπο πρωτοποριακό και δημιουργικό.

Συναντήσαμε την καλλιτέχνιδα στο ατελιέ της στη Χώρα της Πάτμου και μιλήσαμε μαζί της για το πώς οι συμβολισμοί και η «ενέργεια» της παραδοσιακής βελονιάς αποτέλεσε πηγή έμπνευσης για τα έργα της.

– Πώς αποφάσισες να ασχοληθείς και να συνδυάσεις τη δουλειά σου με το κέντημα, το πατμιακό τενερίφι;

Το πατμιακό τενερίφι το για είδα πρώτη φορά όταν μια φίλη μου από την Πάτμο μού έκανε δώρο ένα σεμέν με τενερίφια, το οποίο εγώ φορούσα στο κεφάλι μου σαν μαντήλι για χρόνια. Η καταγωγή μου, από την πλευρά του πατέρα, είναι από το Ικόνιο της Μικράς Ασίας και από την πλευρά της μητέρας από την Προύσα, άρα μεγάλωσα μέσα σε κεντήματα. Οι αναμνήσεις μου ξαναζωντανεύουν πιάνοντας αυτή την κεντητική πατμιακή παράδοση και μεταλλάσσοντάς την σε κάτι που φοριέται.

– Τι ακριβώς είναι αυτή η βελονιά; Μίλησέ μας για την ιστορία της.

Αυτό το κέντημα της Πάτμου λέγεται τενερίφι. Ο Πάτμιος δημοσιογράφος – λαογράφος Αριστείδης Μιαούλης αναφέρει ότι υπάρχει κάποια σχέση με την Τενερίφη (ισπανικά: Tenerife), το νησί της Ισπανίας, το μεγαλύτερο από τα επτά Κανάρια Νησιά στον Ατλαντικό απέναντι από τις ακτές της Βόρειας Αφρικής. Σίγουρα, όμως, είναι πολιτογραφημένο πατμιακό, πατινιώτικο όπως λέμε εμείς από την παλιά ονομασία της Πάτμου, που ήταν Πάτινος. Το τενερίφι είναι ένας κύκλος, με ένα κέντρο πυκνό. Διακλαδίζεται ισορροπημένα και επαναλαμβανόμενα. Εγώ επεμβαίνω πάνω στο κέντημα με μετάξια, δέρματα, χαρτιά, κορδέλες, κοχύλια, ημιπολύτιμους λίθους. Μερικές φορές συνεργάζομαι με αυτόν ή αυτήν που μου το παραγγέλνει και θα το φοράει. Μου φέρνουν μερικές φορές αντικείμενα που τα προσαρμόζω στο τελικό αντικείμενο ανάλογα με την προσωπικότητα του καθενός.

Ίσως πρέπει με το σχέδιο που φέρει πάνω του/της κάποιο άτομο με αέρινη προσωπικότητα να γειωθεί, ή, αν βρίσκεται σε μια φάση ζωής που πρέπει να απογειωθεί. Μελετώ την προσωπικότητα με μια ματιά και σχεδιάζω το δικό της τενερίφι. Στην ουσία το συγκεκριμένο εικαστικό κόσμημα, δεν είναι απλά κόσμημα, αλλά «νοοτροπία». Έχει μια ιδιότητα να ενεργοποιείται από τον φέροντα ή τη φέρουσα αυτό σαν αντικείμενο προσευχής, διαλογισμού και ενθύμησης του εαυτού.

– Πώς τα έχεις εισάγει στην τέχνη σου;

Στα κολλάζ μου τα πρόσφατα που είναι φτιαγμένα από υπόλοιπα κολλάζ των τελευταίων 25 χρόνων το εντάσσω το τενερίφι σαν τον ήλιο και το φεγγάρι της Πάτμου. Χρησιμοποιώ επίσης τα υπόλοιπα εικαστικών τενεριφιών στα έργα μου μεγάλων διαστάσεων, δημιουργώντας έτσι μια άγρια υφή.

Τα αναμειγνύω με λουλούδια που μαζεύω στην Πάτμο την άνοιξη, με αγριόχορτα της Πάτμου, με φλοιούς δέντρων, με κόκαλα ζώων στεριάς και θάλασσας, με σκουπίδια που βγάζει η θάλασσα. Ενώνω νήματα και συμβολικά με ενδιαφέρει μέσα από αυτή τη διαδικασία το «συλλογικό ασυνείδητο». Με ενδιαφέρει αυτό το αόρατο νήμα που συνδέει όλα τα ανθρώπινα όντα, είτε «γουστάρουμε» ό ένας τον άλλο, είτε όχι. Με ενδιαφέρει η «αρχαία ψυχή».

– Πώς ερμηνεύεται το πατμιακό τενερίφι;

 Το τενερίφι, όπως σας ανέφερα, είναι μια βελονιά, ένας κύκλος, με πυκνό κέντρο που διακλαδίζεται ισορροπημένα και επαναλαμβανόμενα. Αυτό φέρνει την κεντήστρα σε μια ήρεμη εσωτερική κατάσταση και δύναμη. Άρα από αυτή την πλευρά, η κεντήστρα βρίσκεται σε ένα είδος αυτοσυγκέντρωσης και κάποιες φορές με την ολοκλήρωση του κεντήματος σε μία εσωτερική πληρότητα και ευτυχία. Μετά το παραλαμβάνω εγώ που επεμβαίνω πάλι με σχήματα ισορροπίας, τα κόβω, τα ξανακόβω, τα ράβω και δημιουργούνται από απλές μέχρι πολύπλοκες συνθέσεις. Ζητώ πάντα την ισορροπία, η οποία κάθε στιγμή με μια λάθος βελονιά μου, ή κόλλημα μπορεί να διαταραχθεί.

«ΤΟ ΕΙΚΑΣΤΙΚΟ ΜΟΥ ΚΟΣΜΗΜΑ – ΝΟΟΤΡΟΠΙΑ ΔΕΝ ΦΕΡΕΙ ΜΕΤΑΛΛΟ, ΠΟΥ ΕΜΠΟΔΙΖΕΙ ΤΗ ΡΟΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ, ΦΟΡΩΝΤΑΣ ΤΟ Η ΡΟΗ ΕΙΝΑΙ ΑΝΑΚΟΥΦΙΣΤΙΚΗ”

Απολαμβάνω αυτή τη διαδικασία της δημιουργίας γιατί με κάνει ευτυχισμένη. Μετά πάμε στη φέρουσα ή τον φέροντα αυτό. Αυτοί επεμβαίνουν με την ενέργειά τους και καθότι το εικαστικό μου κόσμημα – νοοτροπία δεν φέρει μέταλλο, που εμποδίζει τη ροή ενέργειας, φορώντας το η ροή είναι ανακουφιστική. Αυτά δεν τα λέω μόνο εγώ αλλά και οι γυναίκες και οι άντρες που τους τα φτιάχνω χρόνια. Είναι η Πάτμος στη γνησιότητά της. Είναι η άλλη Πάτμος.

– Πιστεύεις δηλαδή ότι το πατμιακό τενερίφι κρύβει συμβολισμούς;

Εγώ δίνω τις ερμηνείες από την πείρα που έχω χρόνια στην ερμηνεία των συμβόλων. Σύμβολο είναι η υλική απεικόνιση μιας αφηρημένης κατάστασης. Το τενερίφι συμβολίζει το ηλιακό φως, τη χαρά, την ενότητα. Είναι αρχέτυπο σύμβολο, που αν καταστραφεί ο κόσμος όλος, τα όντα που θα αναγεννηθούν θα το ξαναφτιάξουν. Κύκλος, κέντρο, ακτίνες, κλείσιμο.

– Υπάρχει αγοραστικό ενδιαφέρον για αυτού του είδους την τέχνη; Πού αλλού μπορούμε να το προμηθευτούμε αντικείμενα με αυτήν τη βελονιά;

 Αυτή την τέχνη μου την πουλάω στην γκαλερί μου στη Χώρα της Πάτμου και μέσω του νησιού «ταξιδεύει» σε όλο τον κόσμο. Τα εικαστικά τενερίφια μου μπορεί να τα βρει κάποιος εκτός Πάτμου, σε γκαλερί στη Ζυρίχη και στη Βιέννη.

«ΠΙΑΝΟΝΤΑΣ ΤΟ ΕΓΩ ΣΤΑ ΧΕΡΙΑ ΜΟΥ ΚΑΙ ΜΕΤΑΛΛΑΣΣΟΝΤΑΣ ΤΟ ΣΤΟ ΠΑΡΟΝ, ΕΛΕΥΘΕΡΩΝΩ ΑΥΤΗ ΤΗΝ ΨΥΧΗ ΚΑΝΟΝΤΑΣ ΤΗΣ ΣΩΜΑ”

– Πώς σκοπεύεις να διευρύνεις τη δουλειά σου με βάση αυτά τα κεντήματα;

 Τώρα εργάζομαι πάνω σε ένα κέντημα της Πάτμου του 19ου αιώνα. Φέρνω πρώτα μπροστά μου την εικόνα των χεριών που το δημιούργησαν. Η ψυχή που το δημιούργησε είχε μια ευαισθησία, μια αγνότητα, μια καθαρότητα, είχε παρθενία. Πιάνοντάς το εγώ στα χέρια μου και μεταλλάσσοντάς το στο παρόν, ελευθερώνω αυτή την ψυχή κάνοντάς της σώμα. Κάνω αυτό που αυτή η ψυχή, αυτή η γυναίκα δεν ζούσε, το σώμα της. Όχι, δεν εργάζομαι το ίδιο με όλα τα κεντήματα. Καθώς αισθάνομαι ότι γεννήθηκα με το βαρύ χάρισμα να πιάνω κάτι και να αισθάνομαι την ενέργεια του δημιουργού, μερικές φορές πρέπει να κάνω φοβερή εργασία για να μεταλλάξω ενέργεια πάνω στην οποία δεν θέλω να εργαστώ. Αποφασίζω στη στιγμή.

– Ζεις μόνιμα στην Πάτμο. Σ’ αρέσει η ζωή στο νησί; Ποια είναι τα μελλοντικά σου σχέδια; 

 Ζω και εργάζομαι στην Πάτμο, χειμώνα καλοκαίρι. Φέτος έκλεισα 34 χρόνια στην Πάτμο. Μου αρέσει η ζωή στο νησί τον χειμώνα, γιατί μπορώ να αφοσιώνομαι στην τέχνη μου και στη φύση όπως εγώ θέλω. Το βιογραφικό μου όσον αφορά εκθέσεις, εκπαιδευτική και θεραπευτική εργασία, τεχνοκριτικές, συλλογές κ.λ.π. είναι αρκετά ικανοποιητικό για την ηλικία μου. Βιοπορίζομαι και εγώ και η οικογένειά μου από την τέχνη μου, άρα τα δικά μου σχέδια κινούνται γύρω από τις πωλήσεις.

Με ενδιαφέρει, εκτός από την τέχνη μου, η πνευματική εσωτερική μου ζωή, η οικογένειά μου, οι φίλοι μου. Άσκοπες φιλοδοξίες δεν έχω, οι φιλοδοξίες μου είναι στο πλαίσιο του εφικτού γιατί είμαι κοντά στον Θεό και γνωρίζω την ανθρώπινη φύση. Οφείλω τη πολυ-δημιουργία μου, μερικοί γνωρίζουν το μέγεθός της πολύ καλά, στο σύνδρομο της υπερκινητικότητας. Γιαυτό ζω και μακριά από την πόλη, γιατί λόγω του συνδρόμου η πόλη με ταράζει. Δεν γνωρίζω ακόμα τα μελλοντικά μου σχέδια ακριβώς, η ενασχόλησή μου αυτή την περίοδο με την πατμιακή κεντητική παράδοση, την οποία εντάσσω και στα έργα μου, που σαν ρεύμα ανήκουν στην outsider art, που είναι ό,τι πιο ελιτίστικο στο κόσμο της τέχνης διεθνώς σαν ρεύμα, θεωρώ ότι είναι μια πολιτική πράξη.

Φαντάζομαι τον ουρανό της Πάτμου ντυμένο με χρυσά τενερίφια, που ενδιάμεσα θα παρεμβάλλεται το ασπρογάλαζο της ελληνικής σημαίας, με ακτίνες φωτός από λέιζερ, που θα πέφτουν μέσα στο Αιγαίο και από κάτω στη στεριά πατινιώτικα βιολιά να παίζουν το «Μες στου Αιγαίου τα νερά αγγέλοι φτερουγίζουν» και ο ήχος να διαπερνά τον αέρα, γιατί στο Αιγαίο μας πραγματικά φτερουγίζουν άγγελοι.

Πηγή 

Το πρωτοποριακό Ίδρυμα Takis άνοιξε μετά από πολύ καιρό τις μεγάλες σιδερένιες πόρτες του και παρουσίασε τους θησαυρούς που βρίσκονται εκτεθειμένοι στους χώρους του. H Mένια Κούλη, διευθύντρια δημοσίων σχέσεων και επικοινωνίας του Ιδρύματος Takis, μας ξενάγησε στους χώρους και μας παρουσίασε τα πρωτότυπα εκθέματά του. Δεκαεπτά χρόνια στον χώρο της σύγχρονης τέχνης στην Ελλάδα, η κυρία Κούλη, μίλησε με αγάπη και υπερηφάνεια για το Ίδρυμα και τη δουλειά του διεθνούς γλύπτη Takis.

– Μιλήστε μας για την ιστορία του Ιδρύματος.

Το 1964 ο γλύπτης Takis, ενώ διέμενε μόνιμα στο εξωτερικό, αγοράζει τον λόφο Γεροβουνό. Πάντα είχε στο νου του να επιστρέψει στην Ελλάδα. Ο λόφος αυτός βρίσκεται στους πρόποδες της Πάρνηθας, σε ύψος 175 μέτρων, περίπου 19 μέτρα περίπου ψηλότερος από αυτόν της Ακρόπολης. Πρόκειται για ένα σημείο ξεχωριστής γεωγραφικής θέσης και για τον λόγο αυτό στο παρελθόν ονομαζόταν Ιερό Βουνό. Ορμώμενος από τα ισχυρά μαγνητικά πεδία του λόφου, ο Takis ξεκινά τις εργασίες κατασκευής ενός κοινωφελούς ιδρύματος με σκοπό την προώθηση της τέχνης και των επιστημών. Το Κέντρο Ερευνών για την Τέχνη και τις Επιστήμες (Κ.Ε.Τ.Ε.), όπως είναι σήμερα γνωστό, ιδρύεται το 1986, ενώ επίσημα εγκαινιάζεται το 1993.

Ο ίδιος αναφέρει συχνά: «Δεν υπάρχει κανένας επισκέπτης στο Κ.Ε.Τ.Ε. που να μην αισθάνθηκε αυτή τη μαγνητική ηρεμία που έδωσε ο χώρος στο κορμί του». Προσωπικά, αντιλαμβάνομαι απόλυτα την επιλογή μιας πιο εναλλακτικής τοποθεσίας, που ταιριάζει και σχετίζεται άψογα με το έργο του συνολικά αλλά και με την προσωπικότητά του. Άλλωστε το 1964 που αγοράστηκε η έκταση αυτή ο τόπος αυτός ήταν παρθένος και χωρίς άλλα οικοδομήματα τριγύρω, ένας ιδανικός τόπος δηλαδή για την παρουσίαση των έργων του αλλά και για τη διαμονή του ίδιου.

– Ο Takis συγκαταλέγεται στους κυριότερους εκπροσώπους της σύγχρονης εικαστικής σκηνής και της κινητικής τέχνης. Θα θέλατε να αναφερθείτε εν συντομία στο έργο του;

Ο Παναγιώτης Βασιλάκης, γνωστός ως Takis, είναι ένας καλλιτέχνης αυτοδίδακτος εκ πεποιθήσεως, ο οποίος ξεκινά την καλλιτεχνική του πορεία μετά το τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου όταν έρχεται σε επαφή με τα έργα του Πικάσο και του Τζιακομέτι. Το 1952 δημιουργεί το πρώτο του εργαστήρι με τους παιδικούς του φίλους και καλλιτέχνες Μίνω Αργυράκη και Ραϋμόνδο στην Ανάκασα.

Δύο χρόνια μετά μεταβαίνει στο Παρίσι όπου παράγει τα πρώτα του κινητικά έργα. Το 1961 σε ένα ταξίδι του στις ΗΠΑ γνωρίζει τον μετέπειτα φίλο του Μαρσέλ Ντισάν, ενώ το 1968 μετακομίζει στη Μασαχουσέτη όταν προσκαλείται ως ερευνητής από το πανεπιστήμιο του ΜΙΤ. Εκεί, πειραματίζεται με την υδροδυναμική ενέργεια και την υδροκινητική τέχνη. Την περίοδο εκείνη συνιδρύει την Ένωση «Art Workers Coalition» με σκοπό την υπεράσπιση των δικαιωμάτων των καλλιτεχνών. Το 1986, επιστρέφοντας στην Ελλάδα, ιδρύει το Κέντρο Ερευνών για την Τέχνη και τις Επιστήμες στο Γεροβουνό. Σας αναφέρω ότι τα πρώιμα έργα του Τakis είναι προτομές από γύψο και γλυπτά από σφυρήλατο σίδηρο εμπνευσμένα από τον αιγυπτιακό πολιτισμό και την Αρχαία Ελλάδα.

Αργότερα, το 1955, εντυπωσιασμένος από τα ραντάρ, τις κεραίες και τα τεχνολογικά κατασκευάσματα που κοσμούν τον σιδηροδρομικό σταθμό του Καλέ της Γαλλίας, δημιουργεί τα πρώτα του Σινιάλα, τα οποία, ενώ στην αρχή είναι άκαμπτα, σταδιακά αποκτούν ευελιξία και κινούνται με την πνοή του άνεμου. Λίγο αργότερα, ξεκινά τους πειραματισμούς με τον ήχο, τον μαγνητισμό και τον ηλεκτρομαγνητισμό. Δημιουργεί μουσικά έργα, τηλε-γλυπτά, μαγνητικούς τοίχους, καντράν καθώς επίσης και ερωτικά γλυπτά.

Επιβάλλεται με την περίφημη τέταρτη διάσταση, μια αόρατη δύναμη που δημιουργείται από τα μαγνητικά πεδία που μας περιβάλλουν και διαχέονται στον χώρο. Ως καλλιτέχνης πολυσχιδής και πολυτάλαντος έχει ασχοληθεί επίσης με σκηνικά θεατρικών παραστάσεων, ενώ έχει συνθέσει μουσική εμπνευσμένη από τα γλυπτά του.

– Πού θα μπορούσαμε να θαυμάσουμε έργα του εκτός από το Κ.Ε.Τ.Ε.;

Τα έργα του Τakis εκτίθενται στις μόνιμες συλλογές των σπουδαιότερων μουσείων του κόσμου, όπως το Κέντρο Πομπιντού στο Παρίσι, το ΜΟΜΑ της Νέας Υόρκης, η συλλογή De Menil στο Χιούστον και η Tate Gallery του Λονδίνου. Η Εθνική Πινακοθήκη του Ζε ντε Πομ στο Παρίσι, το Palais de Tokyo και το Ίδρυμα Μαγκ έχουν οργανώσει μεγάλες αναδρομικές εκθέσεις.

Tο έργο του επίσης εκτίθεται στους κήπους της UNESCO στο Παρίσι και στην πλατεία της Defense, όπου η γαλλική κυβέρνηση του παρείχε τον μεγαλύτερο δημόσιο χώρο, 3.500 τ.μ., που δόθηκε ποτέ στην ιστορία του Παρισιού σε καλλιτέχνη για ένα «Φωτεινό δάσος» από 49 Σινιάλα. Έχει επίσης συμμετάσχει δύο φορές στη Ντοκουμέντα στο Κάσελ, μία φορά στην Μπιενάλε της Βενετίας και το 1985 στην Μπιενάλε του Παρισιού όπου τιμήθηκε με το πρώτο βραβείο.

Το 2001 το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο αποδίδει στο Κ.Ε.Τ.Ε. τιμητική πλακέτα για την προσφορά του καλλιτέχνη στον τομέα των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας για τα έργα του με τίτλο «Ηλεκτρικά βαρέλια».

– Ποιοι είναι οι σκοποί του Ιδρύματος;

Το ίδρυμα είναι αρμόδιο για την πιστοποίηση αυθεντικότητας των έργων του Takis, οπότε μπορούν να απευθυνθούν σε εμάς ιδιώτες αλλά και φορείς, όπως Μουσεία ή Συλλογές από όλο τον κόσμο. Επίσης, υπάρχει εργαστήριο και ομάδα συντηρητών, όπου μπορούν να συντηρήσουν ή και να επιδιορθώσουν έργα του καλλιτέχνη.

Άλλοι σκοποί του ιδρύματος είναι η προβολή του καλλιτέχνη στην Ελλάδα και στο εξωτερικό είτε στους χώρους του ιδρύματος ή σε χώρους άλλων φορέων και οργανισμών, η έρευνα αλλά και η χορήγηση υποτροφιών σε νέους καλλιτέχνες, αυτοδίδακτους και μη.

– Τι εκθέματα μπορεί ο επισκέπτης να θαυμάσει στο Κ.Ε.Τ.Ε.;

Ο επισκέπτης έχει την ευκαιρία να θαυμάσει έργα από όλη την καλλιτεχνική πορεία του Takis, δηλαδή από το 1946 που δημιουργεί γύψινες προτομές μέχρι και τα πιο πρόσφατα έργα του. Επίσης, θα δει έργα και άλλων καλλιτεχνών, Ελλήνων και ξένων, όπως της Nikide Saint Phalle, του Roy Lichtenstein, του Τζίβελου, του Μίνου Αργυράκη και άλλων.

– Τι εκδηλώσεις γίνονται στον χώρο σας;

Το ίδρυμα φιλοξενεί εκθέσεις ατομικές και κυρίως ομαδικές, οργανώνει σεμινάρια, παρουσιάσεις και εκπαιδευτικές δραστηριότητες, οι οποίες απευθύνονται σε παιδιά. Επίσης, πραγματοποιούνται ξεναγήσεις σε παιδιά και ενήλικους. Παράλληλα, διαθέτει τους χώρους του για επιλεγμένες δεξιώσεις – εκδηλώσεις επαγγελματικού ή καλλιτεχνικού χαρακτήρα.

– Σκέφτεστε να επεκτείνετε τις δραστηριότητές σας στο εξωτερικό;

Διοργανώνεται τον Ιούνιο του 2019 μια μεγάλη αναδρομική έκθεση με έργα του Takis στην Tate Modern στο Λονδίνο. Όπως αντιλαμβάνεστε, αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό, καθώς η Tate είναι από τους σημαντικότερους πολιτιστικούς φορείς στον κόσμο και δεν έχει κάνει ποτέ αναδρομική έκθεση σε Έλληνα καλλιτέχνη,

– Αν σας ζητούσαμε να περιγράψετε με λίγες λέξεις τον Takis τι θα λέγατε;

 Δύσκολο να περιγράψει κανείς με λίγες λέξεις έναν καλλιτέχνη τέτοιου βεληνεκούς. Ο Takis αδιαμφισβήτητα είναι πρωτοπόρος και καινοτόμος, επαναστατικός και ριζοσπαστικός. Όπως έχει πει και ο Pierre Restany για τον Takis «είναι μια απεριόριστη ιδιοφυΐα» (an unlimited genious).

* Η συνέντευξη δημοσιεύτηκε για πρώτη φορά στην εφημερίδα «axianews”

Πηγή