Ψυχολογία
Γιατί είναι σημαντική η αφήγηση ενός τραυματικού βιώματος ακόμη και όταν έχουν περάσει χρόνια;
Το πως βιώνει ο καθένας ένα γεγονός ως τραύμα είναι υποκειμενικό, ατομικό και έχει άμεση σχέση με την προσωπικότητα του ανθρώπου που έχει υποστεί την συγκεκριμένη εμπειρία.
Τέτοιες εμπειρίες μπορεί να είναι είτε σωματική είτε ψυχολογική κακοποίηση, σεξουαλική κακοποίηση, βιασμός η απόπειρα βιασμού, η ύπαρξη ενός κλίματος εκφοβισμού και διαρκής απειλή, η απώλεια αγαπημένου προσώπου, σοβαρά ατυχήματα, ανίατες ασθένειες, φυσικές καταστροφές, έκθεση σε εγκληματικές πράξεις, απώλεια εργασίας κι άλλα
Εδώ θα ασχοληθούμε με την ύπαρξη τραύματος που έχει επέλθει μέσα από σωματική, σεξουαλική αλλά και ψυχολογική, λεκτική κακοποίηση και θα τονίσουμε γιατί το άτομο που έχει υποστεί μία τέτοια εμπειρία μπορεί να έχει σημαντικές επιπτώσεις στη ζωή του.
Για να μπορέσει κάποιος να φτάσει στο σημείο να αποκαλύψει το τραύμα του καλό είναι να ξέρουμε πως έχει περάσει από πολλές εσωτερικές συγκρούσεις και εξωτερικά εμπόδια.
Όταν ένα γεγονός είναι επώδυνο ψυχικά υπάρχει μια μεγάλη δυσκολία του ατόμου να το διαχειριστεί και να το επεξεργαστεί, και πολύ συχνά το απωθεί. Κάποιος που έχει υποστεί ένα τραύμα συχνά βυθίζεται σε αισθήματα “αβοήθητου” κι άλλες μακροπρόθεσμες δυσκολίες τόσο σε ψυχικό όσο και σε σωματικό επίπεδο.
Γυναίκες που στο παρελθόν είχαν υποστεί σεξουαλική κακοποίηση παρουσίαζαν περισσότερα σοβαρά προβλήματα υγείας στο μέλλον τα οποία είχαν την τάση να επανεμφανίζονται.
Αυτό που έδειξαν οι έρευνες ήταν πως με τα διάφορα σωματικά συμπτώματα που εμφανίζονταν αργότερα στην ζωή των θυμάτων δεν συνδέεται τόσο η φύση της κακοποίησης, ούτε η ίδια η ύπαρξη της κακοποίησης, αλλά η μεγάλη προσπάθεια που καταβάλει το άτομο να συγκαλύψει την κακοποίηση, και το γεγονός ότι δε μιλάει γι’ αυτό ούτε σε άλλους και ούτε καν στον ίδιο του τον εαυτό.
Ακόμη οι έρευνες που έγιναν από τον J.Pennebaker Καθηγητή ψυχολογίας στο πανεπιστήμιο του Τέξας (1997), μας έδειξαν πως όταν οι άνθρωποι οι οποίοι είχαν υποστεί κάποιο παιδικό τραύμα κατόρθωσαν να μιλήσουν σε άλλους για το τραύμα που είχαν υποστεί είχαν λιγότερες πιθανότητες να παρουσιάσουν προβλήματα υγείας αργότερα στη ζωή τους σε σύγκριση με εκείνους που δεν το είχαν μοιραστεί ποτέ αυτό με άλλους ανθρώπους.
Το να μπορέσει κανείς να μεταφέρει σε λόγια όλα εκείνα τα συναισθήματα και τις σκέψεις που σχετίζονται με δυσάρεστες οι τραυματικές εμπειρίες είναι προστατευτικό για την σωματική μας υγεία. Και κάθε φορά που αφηγούμαστε την ιστορία μας με πιο συγκροτημένο τρόπο ενισχύεται το ανοσοποιητικό μας σύστημα. Όσοι δηλαδή μπορούν να αφηγηθούν την ιστορία του τραύματος τους αποδίδοντας ένα πιο ικανοποιητικό νόημα στην εμπειρία τους είχαν καλύτερα αποτελέσματα στην υγεία τους. Η συγκροτημένη αφήγηση του τραυματικού γεγονότος αντανακλά και την πιο συγκροτημένη εσωτερική οργάνωση των εμπειριών του ατόμου. Η νοηματοδότηση συμπεριφορών και συμβάντος που έχουν γίνει στο παρελθόν μπορεί να ξαναγράψει στο παρόν μια εμπειρία του παρελθόντος.
Κάποια τραύματα μπορούν οι άνθρωποι να τα επεξεργαστούν, είτε μέσα από επανορθωτικές εμπειρίες, είτε μέσα από τους δικούς τους μηχανισμούς. Αλλά υπάρχουν και άνθρωποι που έχουν κατακερματιστεί εσωτερικά και χρειάζονται βοήθεια για να μπορέσουν να ξαναενώσουν τα κομμάτια τους.
Το γεγονός που συνέβη στο παρελθόν, μοιάζει να είναι ενεργό μέσα τους και επηρεάζει το παρόν τους και μοιάζει να καταδικάζει το μέλλον τους.
Είναι μια πληγή ανοιχτή και επειδή έχουμε συνηθίσει την ύπαρξη της συχνά μπορεί να την ξεχνάμε και δεν μπορούμε να εξηγήσουμε γιατί νιώθουμε με ένα συγκεκριμένο τρόπο καθώς επίσης δεν μπορούμε να εξηγήσουμε και πολλές αντιδράσεις μας.
Συχνά οι άνθρωποι που έχουν βιώσει μια τραυματική εμπειρία νιώθουν μια συνεχόμενη υποκειμενική δυσφορία την οποία δεν μπορούν να εξηγήσουν και να δικαιολογήσουν, έχουν έντονο άγχος, νιώθουν ένοχοι και συχνά κατηγορούν τον εαυτό τους.
Για να μπορέσει να διαχειριστεί κανείς αυτό που του ήταν ιδιαίτερα επώδυνο, μπορεί να αρχίσει να απαξιώνει το ίδιο το γεγονός όπως και τις επιπτώσεις που είχε το γεγονός,
Να μη θυμάται πολλά πράγματα και να υπάρχει μια αίσθηση κενού και αδυναμία να κατανοήσει τα συναισθήματά του.
Όταν κάποιος αντιμετωπίσει ένα απροσδόκητο εξωτερικό, αναπάντεχο γεγονός και τον βρίσκει απροετοίμαστο και ανοχύρωτο και απειλείται η σωματική μας και ψυχική μας ακεραιότητα, είναι πολύ πιθανό να υποστεί καποιο ψυχικό τραύμα.
Ενας άνθρωπος που έχει βιώσει τραυματικές εμπειρίες, κι ένιωσε αβοήθητος και ανήμπορο, μπορέι να δυσκολευτεί στην επεξεργασία όλων των αισθήσεων, συναισθημάτων , σκέψεων και αναμνήσεων που συνδέονται με το γεγονός.
Και ειτε μπορεί να σκέφτεσαι συνέχεια το συμβάν με διαφορετικούς τρόπους( επαναληψη της εμπειρίας) ή το απωθεί και προσπαθεί να το ξεχάσει εντελώς( Απώθηση της αρχικής μνήμης). Και όσοι ανήκουν σε αυτή την κατηγορία, αποφεύγουν τα άτομα , τα μέρη που έχουν σχέση με το γεγονός και δεν μπορούν να θυμηθούν κάποια κομμάτια από το τραυματικό γεγονός, ουτε και το πως αισθάνονταν, ή να θυμούνται καποια στοιχεία της εμπειρίας τους τμηματικά.
«Οι απωθημένες τραυματικές εμπειρίες της παιδικής μας ηλικίας αποθηκεύονται στο σώμα μας και, παρόλο που παραμένουν ασυνείδητες, εξακολουθούν να επιδρούν επάνω μας, ακόμα και όταν είμαστε ενήλικες» έχει πει η Alice Miller.
Ο άνθρωπος που έχει κακοποιηθεί νιώθει πως θέλει να βιώσει το αίσθημα της αναγνώρισης για την καταπάτηση που έχει υποστεί και θέλει να νιώσει πως αποκαθίσταται μέσα του το αίσθημα δικαίου.
Το “τραύμα” έχει τον δικό του χρόνο… και ο χρόνος αυτός είναι υποκειμενικός, προσωπικός μέχρι να επέλθει η στιγμή της “ίασης”και της κάθαρσης.
Η αποκάλυψη με ένα τόσο έντονο τρόπο της τραυματικής εμπειρίας, είναι σημαντική και καθαρτική, γιατί επιτρέπει στο θύμα να έρθει αντιμέτωπο με αυτά που κουβαλά όλα τα χρόνια μέσα του και καθηλώνεται σε συναισθήματα και ρόλους δυσλειτουργικούς.
Μέσα από ένα ρόλο ενεργητικό επιστρέφει, για να αποκατασταθεί μέσα του η έννοια της ισορροπίας και της δικαιοσύνης, μέσα από την “τιμωρία” αυτού που διέπραξε το κακό.
“Κάθε λέξη έχει συνέπειες. Κάθε σιωπή το ίδιο” (Jean Paul Sartre)
Αιμιλία Αξιωτίδου, Οικογενειακή Ψυχοθεραπεύτρια, Ψυχοπαιδαγωγός, Επιστημονικός Συνεργάτης ΑΠΘ, Ιατρική Σχολή, ΑΧΕΠΑ, Ιατρείο Παχυσαρκίας, Διακοπής Καπνίσματος, Μεταβολικού και Αγγειακού κινδύνου.
Η Σκιτσογράφος, Άννα Ραφτοπούλου, είναι από το Θραψανο Ηράκλειο Κρήτης , έχει σπουδάσει βοηθός μικροβιολόγου,μένει στην Αθήνα τα 3 τελευταία χρόνια και το σκίτσο ήρθε στην ζωή της εντελώς ξαφνικά το οποίο ξεκίνησε να ασχολείται ερασιτεχνικά. Απολαμβάνει να ζωγραφίζει σκίτσα που περνάνε μηνύματα, θέλει να κάνει σκίτσα σύμβολα.
Ψυχολογία
Είσαι Αληθινός ή Συμβατικός Γονιός;
Είσαι αληθινός ή συμβατικός γονιός?
Ανησυχώντας για την απειρία των παιδιών τους, που μπαίνουν στον κόσμο των ενηλίκων, οι γονείς γίνονται προστατευτικοί, μερικές φορές μάλιστα υπερπροστατευτικοί. Φοβούνται, επίσης, πράγμα απόλυτα φυσικό και κατανοητό, μήπως «χάσουν» τα παιδιά τους καθώς αυτά μεγαλώνουν. Αυτή η αναπτυσσόμενη ανεξαρτησία του παιδιού μπορεί να παρομοιαστεί με ένα διαστημόπλoιο, που πρέπει να βγει έξω από το πεδίο βαρύτητας της γης,προκειμένου να πραγματοποιήσει το ταξίδι του.Το παιδί πρέπει να απομακρυνθεί από το πεδίο επιρροής της μητέρας του,ώστε να μπορέσει να βρει το δικό του δρόμο.Ο έφηβος σ’αυτό το ταξίδι κάνει ένα βήμα πιο πέρα ξεφεύγοντας απ’την «τροχιά» της οικογένειας.
Kάποια στιγμή στη ζωή μας, το επιλέξαμε ή όχι, γίναμε γονείς. Κρατήσαμε ένα όμορφο πλασματάκι στα χέρια μας, που άλλαξε τη ζωή μας και μας έκανε να τη δούμε μέσα από μια νέα προοπτική.
Κάποιοι από μας καταλάβαμε ότι η ζωή μας δεν μπορεί να είναι πια ποτέ η ίδια. Κάποιοι άλλοι τρομοκρατηθήκαμε, όταν το καταλάβαμε αυτό και ψάξαμε απεγνωσμένα για εναλλακτικές λύσεις. Κάποιοι προσαρμοστήκαμε στις αλλαγές ,που φέρνει ένα νέο μέλος στην οικογένειά μας, αλλά κάποιοι αρνηθήκαμε να δεχτούμε την αλήθεια και την αλλαγή και χτίσαμε ένα ψεύτικο κόσμο για να την υπομείνουμε. Μερικοί από εμάς δέχτηκαν κάπως νομικιστικά και διδασκαλικά το ρόλο τους. Πίστεψαν δηλαδή, ότι το να είσαι γονιός σημαίνει ότι είσαι πάνω σε ένα θρόνο δικαστικό, εξουσιαστικό που αποφασίζεις εσύ για τα πάντα και τα παιδιά σου ως κατηγορούμενοι στο εδώλιο, απλά υπακούν. Πραγματικά δε γνωρίζω πώς δημιουργήσαμε αυτή την αντίληψη, αλλά γνωρίζω στα σίγουρα, ότι έχει πολλούς οπαδούς και βασιλεύει μέσα σε πολλά σπίτια. Οι γονείς αυτοί έχασαν το αληθινό τους πρόσωπο, έπαψαν να είναι αληθινοί. Φόρεσαν τη μάσκα του άμεμπτου κριτή, που πρέπει να ”κοντρολάρει” τα πάντα και να τα κρατά υπό την εξουσία του. Όλα αυτά από το φόβο μήπως χάσουν το γονεΐκό σεβασμό και την εξουσία πάνω στα παιδιά τους.
Αυτό όμως που αξίζει να θυμόμαστε είναι ότι ο άνθρωπος που φοβάται, ουσιαστικά αισθάνεται ανασφαλής και μη επαρκής. Δεν τα έχει βρεί πραγματικά με τον εαυτό του. Όποιος είναι σίγουρος για τον εαυτό του δεν αισθάνεται φόβο και ανασφάλεια. Δε φοβάται να είναι ο εαυτός του. Να είναι αληθινός.
Να σέβεται την ελευθερία του παιδιού του. Να σέβεται τις ιδιαιτερότητες και τα ταλέντα του. Να καταλαβαίνει τις αδυναμίες του και να μένει κοντά του υπομονετικά ως καλός προπονητής, να το εκπαιδεύει και να το δυναμώνει. Δεν ντρέπεται για το παιδί του γιατί δεν είναι σαν αυτόν. Γιατί υστερεί σ΄ αυτά, που ο ίδιος ο γονιός είναι δυνατός. Καταλαβαίνει την ιδιαιτερότητά του και το προτρέπει να είναι ο εαυτός του και να εκφράζεται ελεύθερα.
Αυτός ο γονιός δε ντρέπεται να παραδέχθεί τα λάθη τα δικά του μπροστά στο παιδί του και να ζητήσει συγγνώμη.
Έτσι διδάσκει στο παιδί του ότι στη ζωή μπορεί να κάνουμε λάθη, άλλα η συνειδητοποίηση των λαθών μας και η διόρθωσή τους βρίσκεται μέσα στη διαδικασία ωρίμανσης μας στη ζωή. Ο αληθινός γονιός επικοινωνεί ειλικρινά με το παιδί του .Ως καλός ακροατής το ακούει , το αφουγκράζεται ,ακόμα και αν οι χτύποι της καρδιάς του δεν ταιριάζουν τους δικούς του. Σέβεται τις επιλογές του παιδιού του, αν και ο ίδιος θα επέλεγε διαφορετικά. Ο αληθινός γονιός δεν χρησιμοποιεί το παιδί για το δικό του συμφέρον ή για τη δική του εγωΐστική ικανοποίηση. Γνωρίζει καλά ότι δεν είναι ιδιοκτησία του, απλά βρίσκεται κοντά του να το προετοιμάσει για την ενηλικίωση, δίνοντάς του απροΰπόθετα την αγάπη του. Αυτή την απροϋποθέτη αγάπη, που είναι το θεμέλιο για μια επιτυχημένη και ευτυχισμένη ζωή.
Δε χειραγωγεί το παιδί του, δε το ”δένει” συναισθηματικά κοντά του. Το ωθεί στη ανεξαρτητοποίησή του. Η αληθινή αγάπη στα παιδιά μας δεν έχει ίχνος συναισθηματικής εξάρτησης. Οι γονείς χαίρονται να τα βλέπουν να ανεξαρτοποιούνται λίγο λίγο και να οδηγούνται στην συναισθηματική ωριμότητα.
Τα παιδιά των γονέων, που τα ”δέσμευσαν” συναισθηματικά συνήθως γίνονται φοβισμένα και ανασφαλή. Δεν καταφέρνουν να δημιουργήσουν τη δική τους ανεξάρτητη προσωπικότητα. Δε βρίσκουν την ταυτότητά τους, βουλιάζουν μέσα στους φόβους και τις ανασφάλειες των γονέων τους.
Αγαπητοί μου ας αποφασίσουμε όλοι μας να γίνουμε αληθινοί γονείς. Να παλέψουμε με τους δικούς μας φόβους και τις ανασφάλειες και να γίνουμε ευχαριστημένοι με τον εαυτό μας. Ας αφήσουμε τα παιδιά μας να γίνουν ανεξάρτητα .Να χαίρονται την ελευθερία τους και να απολαμβάνουν τους καρπούς των επιλογών τους. Μη πιστεύετε, ότι θα τα χάσετε, όταν γίνουν ανεξάρτητα .
Μια μητέρα , που μεγάλωσε μόνη τα παιδιά της, μου έλεγε, ότι είχε το δίλημμα , αν θα έπρεπε να τα αφήσει να ανεξαρτοποιηθούν από αυτήν, μήπως και τα χάσει και μείνει μόνη της στη ζωή. Όμως νίκησε το φόβο και μεγάλωσε ανεξάρτητα παιδιά , όμως με αρχές και ήθος. Το αποτέλεσμα ήταν ότι όσο ελεύθερα και ανεξάρτητα γίνανε ,τόσο εκτίμησαν την ελευθερία, που τους πρόσφερε η μητέρα τους και με τη θέληση τους παραμένουν ”τριγύρω” της, απολαμβάνοντας συγχρόνως τις δικές τους ελεύθερες επιλογές.
Υγεία
Γυναικεία Κατάθλιψη
Προνόμιο γένους θηλυκού, αφού έχει στόχο τουλάχιστον μια στις οκτώ γυναίκες σε κάποια φάση της ζωής τους, δικαίωμα κάθε μίας από εμάς…να το ξεπεράσει.
Η κατάθλιψη είναι μια ψυχική διαταραχή που χαρακτηρίζεται από έντονα συναισθήματα λύπης, απαισιοδοξίας, απελπισίας, ενοχής και απώλεια ενδιαφέροντος για τη ζωή. Αποτελεί μια από τις πιο συνηθισμένες ψυχικές ασθένειες της εποχής μας και μπορεί να εμφανιστεί σε άτομα οποιασδήποτε ηλικίας, φύλου, κοινωνικοοικονομικής κατάστασης ή εθνικότητας. Συχνά αποτελεί μια παροδική ατομική αντίδραση σε θλιβερά γεγονότα όπως ο θάνατος προσφιλούς προσώπου, το διαζύγιο ή μια επαγγελματική αποτυχία.
Γυναικεία κατάθλιψη VS ανδρικής
Η κατάθλιψη εμφανίζεται σε διπλάσιο ποσοστό στις γυναίκες από ότι στους άνδρες. Κατά τη διάρκεια της ζωής τους, περίπου 20% των γυναικών και 10% των ανδρών θα εμφανίσουν κατάθλιψη. Οι γυναίκες θεωρούνται ομάδα υψηλού κινδύνου λόγω των ορμονικών αλλαγών κατά τη διάρκεια του έμμηνου κύκλου, της εγκυμοσύνης και της εμμηνόπαυσης. Άλλοι παράγοντες που ευνοούν την εκδήλωση της κατάθλιψης στις γυναίκες είναι το εργασιακό στρες, οι οικογενειακές υποχρεώσεις και οι κοινωνικοί ρόλοι. Έρευνες έχουν δείξει ότι οι ανύπαντρες μητέρες έχουν τριπλάσιες πιθανότητες να εμφανίζουν κατάθλιψη. Η νόσος μπορεί να αντιμετωπιστεί με φαρμακευτική αγωγή (αντικαταθλιπτικά φάρμακα), ψυχοθεραπεία ή συνδυασμό των δύο μεθόδων. Η κατάθλιψη θεραπεύεται, αρκεί να ζητήσει ο ασθενής βοήθεια. Σημαντικό ρόλο παίζει και η συναισθηματική υποστήριξη της γυναίκας από τα οικεία της πρόσωπα. Η καταθλιπτική γυναίκα πρέπει να αντιμετωπίζεται με κατανόηση και να περιβάλλεται με αγάπη.
Όταν μιλούν οι αριθμοί
- Μία στις οκτώ γυναίκες θα πάθει κατάθλιψη σε κάποια φάση της ζωής της.
- Η κατάθλιψη εμφανίζεται συχνότερα στις γυναίκες ηλικίας 25-44 ετών.
- Τα κορίτσια ηλικίας 14-18 ετών εμφανίζουν υψηλότερα ποσοστά κατάθλιψης από τα αγόρια ίδιας ηλικίας.
- Το 20-50% των γυναικών εμφανίζουν προεμμηνορυσιακό σύνδρομο (χαρακτηρίζεται από εκνευρισμό, θλίψη και θυμό πριν την εμφάνιση της εμμήνου ρύσεως).
- Το 10-15% των νέων μητέρων παθαίνουν επιλόχεια κατάθλιψη, που συνήθως συμβαίνει στον πρώτο χρόνο από τη γέννηση του παιδιού.
- Μια στις πέντε εγκυμονούσες γυναίκες πάσχει από κατάθλιψη.
Παράγοντες Κινδύνου
- Ατομικό ή οικογενειακό ιστορικό διαταραχών της διάθεσης
- Απώλεια γονέα πριν από την ηλικία των 10 ετών
- Ιστορικό σωματικής ή σεξουαλικής κακοποίησης στην παιδική ηλικία
- Χρήση αντισυλληπτικών χαπιών με μεγάλη περιεκτικότητα σε προγεστερόνη
- Στρεσσογόνοι ψυχολογικοί παράγοντες (π.χ. ανεργία)
- Απώλεια υποστηρικτικού κοινωνικού συστήματος
- Χρήση εξαρτησιογόνων ουσιών ή αλκοόλ
Συμπτώματα κατάθλιψης
- Αισθήματα λύπης, απελπισίας ή ψυχικού κενού
- Απώλεια ενδιαφέροντος ή ευχαρίστησης για δραστηριότητες που πριν μας διασκέδαζαν (συμπεριλαμβανομένου του σεξ)
- Αισθήματα ενοχής ή αναξιότητας
- Αυτοκτονικές σκέψεις
- Διαταραχές του ύπνου (αϋπνία ή υπερυπνία)
- Διαταραχές της όρεξης και του σωματικού βάρους (ανορεξία ή βουλιμία)
- Μειωμένη ενέργεια και συνεχές αίσθημα κόπωσης
- Βραδύτητα σκέψης
- Δυσκολίες συγκέντρωσης και λήψης αποφάσεων
- Αίσθημα ανησυχίας, εκνευρισμού ή υπερβολικό κλάμα
- Σωματικά ενοχλήματα και πόνοι που δεν υποχωρούν παρά την ιατρική αγωγή
ΟΔΗΓΙΕΣ
- Δεν απομακρυνόμαστε από τους συγγενείς, τους φίλους και τα αγαπημένα μας πρόσωπα.
- Δεν παίρνουμε σοβαρές αποφάσεις ζωής όταν βρισκόμαστε σε καταθλιπτική φάση.
- Δεν κατηγορούμε τον εαυτό μας για ότι μας συμβαίνει.
- Είμαστε υπομονετικοί και ενθαρρύνουμε τον εαυτό μας.
- Βάζουμε μικρούς και εύκολα πραγματοποιήσιμους στόχους.
- Τρώμε υγιεινά και ισορροπημένα γεύματα.
- Κοιμόμαστε αρκετά.
- Αναπτύσσουμε καινούργια ενδιαφέροντα (π.χ. γυμναστική, χορός).
- Χρησιμοποιούμε τεχνικές χαλάρωσης για μείωση του άγχους.
Νίκη Μπάτου Ι Γενική Ιατρός
Οικογένεια
Πώς να αναπτύξετε τη συναισθηματική νοημοσύνη των παιδιών σας
Πολύς λόγος γίνεται σήμερα για τη μεγάλη σημασία της Συναισθηματικής Νοημοσύνης
στην ευτυχία μας, στην προσωπική, οικογενειακή και επαγγελματική μας ζωή.
Σύμφωνα με τον ψυχολόγο Goleman, o οποίος πρόβαλε τον όρο και την αξία της
συναισθηματικής νοημοσύνης στη ζωή μας, ο ορισμός της είναι: ‘’To πλέγμα των ανθρωπίνων
ιδιοτήτων πάνω στο οποίο μπορεί ν’ υφανθεί μια ολοκληρωμένη ανθρώπινη προσωπικότητα. Είναι
μαζί υπομονή, επιμονή, δυνατότητα προσαρμογής, έλεγχος παρορμήσεων, αισιοδοξία, ελπίδα.
Συναισθηματική Νοημοσύνη σημαίνει να βρίσκεις κίνητρα για τον εαυτό σου, ν ’αντέχεις
στις απογοητεύσεις, να ελέγχεις την παρόρμηση, να χαλιναγωγείς την ανυπομονησία σου, να
ρυθμίζεις σωστά τη διάθεση σου και να εμποδίζεις την απογοήτευση να καταπνίγει την ικανότητά
σου για σκέψη.’’
Ο Συναισθηματικά Νοήμων άνθρωπος έχει τέσσερεις (4) δεξιότητες:
- Αυτεπίγνωση (Επίγνωση του εαυτού του και των δυνατοτήτων του)
- Αυτοδιαχείριση (Έχει μάθει να διαχειρίζεται τα αισθήματά του)
- Κοινωνική Επίγνωση (Αντιλαμβάνεται με ακρίβεια τα συναισθήματα των άλλων) και
- Διαχείριση σχέσεων (κατανοεί τη συμπεριφορά και τα κίνητρα των άλλων και χειρίζεται
σωστά τις σχέσεις του).
Τα κύρια συναισθήματα, στα οποία καλούμαστε να έχουμε τον έλεγχο είναι ο θυμός, η
θλίψη, ο φόβος, η απόλαυση, η αγάπη, και η ντροπή. Πέρα από τα συναισθήματα χρειάζεται να
μάθουμε να χειριζόμαστε τις αντιξοότητες, τις ματαιώσεις, τις δυσκολίες στην οικογένεια και στη
δουλειά.
Καταλαβαίνετε λοιπόν, ως γονείς, πόσο σημαντικό είναι να βοηθήσουμε τα παιδιά μας να
αναπτύξουν την Συναισθηματική τους Νοημοσύνη. Είναι ένα από τα πιο βασικά εφόδια, που τους
δίνουμε στο ξεκίνημα της νέας τους ζωής, όταν εγκαταλείψουν το πατρικό τους σπίτι.
Η καλλιέργεια και η ανάπτυξη της Συναισθηματικής Νοημοσύνης ξεκινά από τα πρώτα
βήματα της ζωής του παιδιού. Αρχικά χρειάζεται να μάθει το παιδί πώς να αναγνωρίζει τα
συναισθήματά του και να τα εκφράζει με θετικό τρόπο.
Ο γονέας μπορεί να βοηθήσει το παιδί του να συνειδητοποιήσει την αξία του, τα ταλέντα
του, τις δυνατότητες του. Να υποστηρίζει και να ενισχύει την ικανότητα του παιδιού του να δέχεται
την απόρριψη, να την αντιμετωπίζει με τέτοιο τρόπο, χωρίς να χάνει την πίστη στον εαυτό του.
Τα βασικά στοιχεία της προσωπικότητας του παιδιού, που ο γονέας χρειάζεται να βοηθήσει
το παιδί του ν’ αναπτυχτούν, ώστε να είναι συναισθηματικό ώριμο, είναι:
- Η υπομονή και η επιμονή.
- Η δυνατότητα προσαρμογής. Να είναι ευέλικτο σε όποια κατάσταση.
- Ο έλεγχος των παρορμήσεων και του θυμού.
- Ο έλεγχος της θλίψης. Να μάθουν το παιδί οι γονείς να αντιμετωπίζει τη ζωή με αισιοδοξία
και ελπίδα. - Να βάζει κίνητρα στον εαυτό του και να αντέχει στις απογοητεύσεις, στις ματαιώσεις και
στις δυσκολίες. - Να ελέγχει το φόβο.
- Να μη ντρέπεται.
- Να ελέγχει την αγάπη και την απόλαυση.
Να αναλαμβάνει την ευθύνη των πράξεων του και να μη ρίχνει το φταίξιμο σε άλλους. - Να το βοηθήσουν να αντιλαμβάνεται με ακρίβεια τα συναισθήματα των άλλων και να
καταλαβαίνει τι τους συμβαίνει. - Να διαχειρίζεται τις σχέσεις του με τους άλλους με τον καλύτερο τρόπο.
Είναι πολύ σημαντικό οι γονείς να γνωρίζουν ότι η δική τους Συναισθηματική Νοημοσύνη
επηρεάζει άμεσα το επίπεδο της Συναισθηματικής Νοημοσύνης του παιδιού τους. Τα παιδιά
διδάσκονται τις δεξιότητες της Συναισθηματικής Νοημοσύνης από τους γονείς τους. Εάν ο γονέας
είναι συναισθηματικά μη νοήμων (ανώριμος), τα παιδιά χάνουν την καλύτερη πηγή μάθησης. Για
παράδειγμα ένας γονέας, που θυμώνει, φωνάζει με το παραμικρό, χάνει τον έλεγχο των νεύρων
του, του θυμού του και πέφτει σε κρίσεις υστερίας προς το/τη σύζυγο και τα παιδιά του, τι
παράδειγμα δίνει στο παιδί του; Είναι άκρως βέβαιο ότι το παιδί θα υιοθετήσει την ίδια
συμπεριφορά.
Αν αδιαφορείτε για τα συναισθήματά του, όταν σας μιλά και σας λέει ‘’τον πόνο του’’, δε
το βοηθάτε να οδηγηθεί στην αυτεπίγνωση. Ενώ, όταν το παρατηρείτε και ρωτάτε το παιδί σας
γιατί είναι λυπημένο, μαθαίνει να αναγνωρίζει τα συναισθήματά του, δεν τα αποφεύγει, τα
αντιμετωπίζει, μαθαίνει να τα διαχειρίζεται και επίσης μαθαίνει να δείχνει κατανόηση στη λύπη ή
στα συναισθήματα των φίλων του.
Αν σας μιλά για αυτά που του αρέσουν, τις επιθυμίες και τα όνειρά του και εσείς
αδιαφορείτε ή γελάτε, το παιδί όχι μόνο δε θα οδηγηθεί στην αυτεπίγνωση, αλλά θα χάσει την
πίστη στον εαυτό του και θα δημιουργήσει χαμηλή αυτοεκτίμηση και θα παραιτηθεί από τα όνειρα
του και γενικότερα από τη ζωή.
Γονείς αυταρχικοί, που ασκούν πίεση και φόβο, θα δουν το παιδί τους να μένει
συναισθηματικά ανώριμο σαν το δενδράκι, που δεν πρόλαβε να κάνει ρίζες και εκτέθηκε στις πιο
αντίξοες καιρικές συνθήκες.
Γονείς που εξασκούν τη Συναισθηματική Νοημοσύνη με τα παιδιά τους , ανατρέφουν
αγόρια και κορίτσια, τα οποία είναι πιο ευτυχισμένα, προσαρμόζονται καλύτερα στο κοινωνικό
περιβάλλον, παίρνουν καλύτερους βαθμούς και φθάνουν αργότερα σε υψηλότερο επίπεδο
επαγγελματικής επιτυχίας. Επίσης παρουσιάζουν χαμηλότερα επίπεδα προβληματικής
συμπεριφοράς π.χ αδικαιολόγητες απουσίες στο σχολείο, τσιγάρο, ποτό, ναρκωτικά.
Ο αγώνας σας για την ανάπτυξη της Συναισθηματικής Νοημοσύνης των παιδιών σας
χρειάζεται να είναι συνεχής και αμείωτος. Είναι ό,τι καλύτερο έχετε να κάνετε για αυτά,
εκφράζοντας στην πράξη την αληθινή σας αγάπη.
Ευκαρπίδου Αλεξάνδρα
Παιδαγωγός-Σύμβουλος επικοινωνίας και επιχειρήσεων
-
Videos
Πέγκυ Μουζάκη | 3 Βήματα που μπορείς να κάνεις όταν νιώθεις οτι είσαι έτοιμη/ος να “εκραγείς”!
-
Videos
Η ιστορία του BusinessWoman
-
Επίκαιρα Πρόσωπα
Οι startup που “μαγνητίζουν” | Στεφανία Φράρου
-
Επίκαιρα Πρόσωπα
Παναγιώτα Μαθιουδάκη | Ανακαλύπτοντας την ομορφιά…
-
Videos
Πέγκυ Μουζάκη | Επικοινωνία και Συγκρούσεις με Αποδοχή, Κατανόηση και Σεβασμό
-
Τουρισμός
Το Μέλλον του Τουρισμού
-
Videos
Πέγκυ Μουζάκη | 5 Αλήθειες για να επικοινωνήσουμε με κάποιον άνθρωπο
-
Επίκαιρα Πρόσωπα
Οι startup που “μαγνητίζουν” | Μαριλένα Πατέρα