Ψυχολογία

Γιατί είναι σημαντική η αφήγηση ενός τραυματικού βιώματος ακόμη και όταν έχουν περάσει χρόνια;

Το πως βιώνει ο καθένας ένα γεγονός ως τραύμα είναι υποκειμενικό, ατομικό και έχει άμεση σχέση με την προσωπικότητα του ανθρώπου που έχει υποστεί την συγκεκριμένη εμπειρία.

Τέτοιες εμπειρίες μπορεί να είναι είτε σωματική είτε ψυχολογική κακοποίηση, σεξουαλική κακοποίηση, βιασμός η απόπειρα βιασμού, η ύπαρξη ενός κλίματος εκφοβισμού και διαρκής απειλή, η απώλεια αγαπημένου προσώπου, σοβαρά ατυχήματα, ανίατες ασθένειες, φυσικές καταστροφές, έκθεση σε εγκληματικές πράξεις, απώλεια εργασίας κι άλλα

Εδώ θα ασχοληθούμε με την ύπαρξη τραύματος που έχει επέλθει μέσα από σωματική, σεξουαλική αλλά και ψυχολογική, λεκτική κακοποίηση και θα τονίσουμε γιατί το άτομο που έχει υποστεί μία τέτοια εμπειρία μπορεί να έχει σημαντικές επιπτώσεις στη ζωή του.

Για να μπορέσει κάποιος να φτάσει στο σημείο να αποκαλύψει το τραύμα του καλό είναι να ξέρουμε πως έχει περάσει από πολλές εσωτερικές συγκρούσεις και εξωτερικά εμπόδια.

Όταν ένα γεγονός είναι επώδυνο ψυχικά υπάρχει μια μεγάλη δυσκολία του ατόμου να το διαχειριστεί και να το επεξεργαστεί, και πολύ συχνά το απωθεί. Κάποιος που έχει υποστεί ένα τραύμα συχνά βυθίζεται σε αισθήματα “αβοήθητου” κι άλλες μακροπρόθεσμες δυσκολίες τόσο σε ψυχικό όσο και σε σωματικό επίπεδο.

Γυναίκες που στο παρελθόν είχαν υποστεί σεξουαλική κακοποίηση παρουσίαζαν περισσότερα σοβαρά προβλήματα υγείας στο μέλλον τα οποία είχαν την τάση να επανεμφανίζονται.

Το σκίτσο μας το παρείχε η Άννα Ραφτοπούλου

Αυτό που έδειξαν οι έρευνες ήταν πως με τα διάφορα σωματικά συμπτώματα που εμφανίζονταν αργότερα στην ζωή των θυμάτων δεν συνδέεται τόσο η φύση της κακοποίησης, ούτε η ίδια η ύπαρξη της κακοποίησης, αλλά η μεγάλη προσπάθεια που καταβάλει το άτομο να συγκαλύψει την κακοποίηση, και το γεγονός ότι δε μιλάει γι’ αυτό ούτε σε άλλους και ούτε καν στον ίδιο του τον εαυτό.

Ακόμη οι έρευνες που έγιναν από τον J.Pennebaker Καθηγητή ψυχολογίας στο πανεπιστήμιο του Τέξας (1997), μας έδειξαν πως όταν οι άνθρωποι οι οποίοι είχαν υποστεί κάποιο παιδικό τραύμα κατόρθωσαν να μιλήσουν σε άλλους για το τραύμα που είχαν υποστεί είχαν λιγότερες πιθανότητες να παρουσιάσουν προβλήματα υγείας αργότερα στη ζωή τους σε σύγκριση με εκείνους που δεν το είχαν μοιραστεί ποτέ αυτό με άλλους ανθρώπους.

Το να μπορέσει κανείς να μεταφέρει σε λόγια όλα εκείνα τα συναισθήματα και τις σκέψεις που σχετίζονται με δυσάρεστες οι τραυματικές εμπειρίες είναι προστατευτικό για την σωματική μας υγεία. Και κάθε φορά που αφηγούμαστε την ιστορία μας με πιο συγκροτημένο τρόπο ενισχύεται το ανοσοποιητικό μας σύστημα. Όσοι δηλαδή μπορούν να αφηγηθούν την ιστορία του τραύματος τους αποδίδοντας ένα πιο ικανοποιητικό νόημα στην εμπειρία τους είχαν καλύτερα αποτελέσματα στην υγεία τους. Η συγκροτημένη αφήγηση του τραυματικού γεγονότος αντανακλά και την πιο συγκροτημένη εσωτερική οργάνωση των εμπειριών του ατόμου. Η νοηματοδότηση συμπεριφορών και συμβάντος που έχουν γίνει στο παρελθόν μπορεί να ξαναγράψει στο παρόν μια εμπειρία του παρελθόντος.

Κάποια τραύματα μπορούν οι άνθρωποι να τα επεξεργαστούν, είτε μέσα από επανορθωτικές εμπειρίες, είτε μέσα από τους δικούς τους μηχανισμούς. Αλλά υπάρχουν και άνθρωποι που έχουν κατακερματιστεί εσωτερικά και χρειάζονται βοήθεια για να μπορέσουν να ξαναενώσουν τα κομμάτια τους.

Το γεγονός που συνέβη στο παρελθόν, μοιάζει να είναι ενεργό μέσα τους και επηρεάζει το παρόν τους και μοιάζει να καταδικάζει το μέλλον τους.

Είναι μια πληγή ανοιχτή και επειδή έχουμε συνηθίσει την ύπαρξη της συχνά μπορεί να την ξεχνάμε και δεν μπορούμε να εξηγήσουμε γιατί νιώθουμε με ένα συγκεκριμένο τρόπο καθώς επίσης δεν μπορούμε να εξηγήσουμε και πολλές αντιδράσεις μας.

Συχνά οι άνθρωποι που έχουν βιώσει μια τραυματική εμπειρία νιώθουν μια συνεχόμενη υποκειμενική δυσφορία την οποία δεν μπορούν να εξηγήσουν και να δικαιολογήσουν, έχουν έντονο άγχος, νιώθουν ένοχοι και συχνά κατηγορούν τον εαυτό τους.

Για να μπορέσει να διαχειριστεί κανείς αυτό που του ήταν ιδιαίτερα επώδυνο, μπορεί να αρχίσει να απαξιώνει το ίδιο το γεγονός όπως και τις επιπτώσεις που είχε το γεγονός,

Να μη θυμάται πολλά πράγματα και να υπάρχει μια αίσθηση κενού και αδυναμία να κατανοήσει τα συναισθήματά του.

Όταν κάποιος αντιμετωπίσει ένα απροσδόκητο εξωτερικό, αναπάντεχο γεγονός και τον βρίσκει απροετοίμαστο και ανοχύρωτο και απειλείται η σωματική μας και ψυχική μας ακεραιότητα, είναι πολύ πιθανό να υποστεί καποιο ψυχικό τραύμα.

Ενας άνθρωπος που έχει βιώσει τραυματικές εμπειρίες, κι ένιωσε αβοήθητος και ανήμπορο, μπορέι να δυσκολευτεί στην επεξεργασία όλων των αισθήσεων, συναισθημάτων , σκέψεων και αναμνήσεων που συνδέονται με το γεγονός.

Και ειτε μπορεί να σκέφτεσαι συνέχεια το συμβάν με διαφορετικούς τρόπους( επαναληψη της εμπειρίας) ή το απωθεί και προσπαθεί να το ξεχάσει εντελώς( Απώθηση της αρχικής μνήμης). Και όσοι ανήκουν σε αυτή την κατηγορία, αποφεύγουν τα άτομα , τα μέρη που έχουν σχέση με το γεγονός και δεν μπορούν να θυμηθούν κάποια κομμάτια από το τραυματικό γεγονός, ουτε και το πως αισθάνονταν, ή να θυμούνται καποια στοιχεία της εμπειρίας τους τμηματικά.

«Οι απωθημένες τραυματικές εμπειρίες της παιδικής μας ηλικίας αποθηκεύονται στο σώμα μας και, παρόλο που παραμένουν ασυνείδητες, εξακολουθούν να επιδρούν επάνω μας, ακόμα και όταν είμαστε ενήλικες» έχει πει η Alice Miller.

Ο άνθρωπος που έχει κακοποιηθεί νιώθει πως θέλει να βιώσει το αίσθημα της αναγνώρισης για την καταπάτηση που έχει υποστεί και θέλει να νιώσει πως αποκαθίσταται μέσα του το αίσθημα δικαίου.

Το “τραύμα” έχει τον δικό του χρόνο… και ο χρόνος αυτός είναι υποκειμενικός, προσωπικός μέχρι να επέλθει η στιγμή της “ίασης”και της κάθαρσης.

Η αποκάλυψη με ένα τόσο έντονο τρόπο της τραυματικής εμπειρίας, είναι σημαντική και καθαρτική, γιατί επιτρέπει στο θύμα να έρθει αντιμέτωπο με αυτά που κουβαλά όλα τα χρόνια μέσα του και καθηλώνεται σε συναισθήματα και ρόλους δυσλειτουργικούς.

Μέσα από ένα ρόλο ενεργητικό επιστρέφει, για να αποκατασταθεί μέσα του η έννοια της ισορροπίας και της δικαιοσύνης, μέσα από την “τιμωρία” αυτού που διέπραξε το κακό.

“Κάθε λέξη έχει συνέπειες. Κάθε σιωπή το ίδιο” (Jean Paul Sartre)

Αιμιλία Αξιωτίδου, Οικογενειακή Ψυχοθεραπεύτρια, Ψυχοπαιδαγωγός, Επιστημονικός Συνεργάτης ΑΠΘ, Ιατρική Σχολή, ΑΧΕΠΑ, Ιατρείο Παχυσαρκίας, Διακοπής Καπνίσματος, Μεταβολικού και Αγγειακού κινδύνου.

Η Σκιτσογράφος, Άννα Ραφτοπούλου, είναι από το Θραψανο Ηράκλειο Κρήτης , έχει σπουδάσει βοηθός μικροβιολόγου,μένει στην Αθήνα τα 3 τελευταία χρόνια και το σκίτσο ήρθε στην ζωή της εντελώς ξαφνικά το οποίο ξεκίνησε να ασχολείται ερασιτεχνικά. Απολαμβάνει να ζωγραφίζει σκίτσα που περνάνε μηνύματα, θέλει να κάνει σκίτσα σύμβολα.

Ψυχολογία

City Unity College | Μεταπτυχιακό Ψυχολογίας με Εξειδίκευση

Το City Unity College σε συνεργασία με το London Metropolitan University προσφέρει ένα πρόγραμμα μεταπτυχιακών σπουδών στη ψυχολογία με εξειδίκευση που αναγνωρίζεται από το Αυτοτελές Τμήμα Εφαρμογής της Ευρωπαϊκής Νομοθεσίας ‘Α.Τ.Ε.Ε.Ν.’ του Υπουργείου Παιδείας, επιτρέποντας στους αποφοίτους να ασκήσουν επάξια στον τομέα της ψυχικής υγείας στην Ελλάδα.

Αυτό το πρόγραμμα δίνει την ευκαιρία στους φοιτητές να εξειδικευτούν σε έναν από τους οκτώ τομείς της ψυχολογίας. Ανάλογα με τα ενδιαφέροντά τους και τους στόχους τους, μπορούν να επιλέξουν μεταξύ των τομέων της ψυχολογίας υγείας, κλινικής ψυχολογίας, εγκληματολογίας, αθλητικής ψυχολογίας, συμβουλευτικής ψυχολογίας, ψυχολογίας εργασίας, εκπαιδευτικής ψυχολογίας και νευροψυχολογίας.

Κάθε τομέας παρέχει μια βαθιά κατανόηση και εξειδίκευση σε συγκεκριμένες πτυχές της ψυχολογίας, αναπτύζοντας τις δεξιότητες και την εμπειρία που απαιτούνται για να ασκήσουν επιτυχώς σε αυτούς τους εξειδικευμένους τομείς της ψυχολογίας. Μέσω μιας πλούσιας συνδυαστικής εκπαίδευσης και πρακτικής εφαρμογής, οι φοιτητές αποκτούν τις γνώσεις και την αυτοπεποίθηση που απαιτούνται για να επιτύχουν στον επαγγελματικό τους στόχο στον ευρύ και αναπτυσσόμενο τομέα της ψυχολογίας.

ΓΝΩΣΤΙΚΕΣ ΕΝΟΤΗΤΕΣ

Υποχρεωτικά Μαθήματα

Εξειδίκευση Ψυχολογίας Υγείας

Εξειδίκευση Εγκληματολογίας

Εξειδίκευση Κλινικής Ψυχολογίας

Εξειδίκευση Αθλητικής Ψυχολογίας

Εξειδίκευση Εργασιακής Ψυχολογίας

Εξειδίκευση Νευροψυχολογίας

Εξειδίκευση Εκπαιδευτικής Ψυχολογίας

Εξειδίκευση Συμβουλευτικής Ψυχολογίας

Εκδήλωση Ενδιαφέροντος

Mπορείτε να επικοινωνήσετε τηλεφωνικά στο 210 3243 222 ή μπαίνοντας στην ιστοσελίδα παρακάτω https://cityu.gr/course/metaptychiako-psychologias-me-exeidikefsi/

Θησέως & Κολοκοτρώνη, Σύνταγμα, Αθήνα
210 3243 222
[email protected]

Ψυχολογία

Ποια η σχέση δεσμού και έρωτα ;

‘ Όλα στην αρχή είναι όμορφα ’ γαλλική παροιμία

Είναι τα έντονα συναισθήματα αυτό που αποκαλούμε έρωτας ; Και είναι αρκετά για να υποστηρίξουν την άνθιση μιας σχέσης ;

Ή στην πραγματικότητα τα έντονα συναισθήματα συχνά μας εμποδίζουν να δούμε με αντικειμενικό μάτι τι είδους χορό χορεύουμε μ’ αυτόν που θεωρούμε ως άνθρωπό μας ;

Για τον έρωτα μιλάνε πολλοί… Ποιον έρωτα όμως ; Φυσικά αυτόν που πουλάει! Δηλαδή, τον έρωτα σε πρώτο επίπεδο, σε πρώτη ανάγνωση που γοητεύει χωρίς να δυσκολεύει γεννώντας σύνθετες σκέψεις και συναισθήματα…

Το ‘όλα στην αρχή είναι όμορφα’ της γαλλικής παροιμίας δεν σηματοδοτεί στην πραγματικότητα τον αληθινό δεσμό ή τον αληθινό έρωτα. Γιατί μόνο όταν μένουμε σε μια σχέση για καιρό –είτε από αναγκαιότητα είτε από επιλογή- δοκιμάζεται ο πραγματικός έρωτάς μας ή αλλιώς η ικανότητά μας για πραγματικό δεσμό.

Οι σχέσεις που δοκιμάζονται μέσα στο χρόνο, με άλλα λόγια οι μακροχρόνιες σχέσεις, μας δίνουν την ευκαιρία να δοκιμαστούμε στο να πετύχουμε τη λεπτή ισορροπία ανάμεσα στην ατομικότητα και τη συντροφικότητα, και να τις διατηρήσουμε και τις δύο χωρίς να χάσουμε τη μια ή την άλλη όταν τα πράγματα δυσκολέψουν.

Πρέπει να κατανοήσουμε ότι όταν δύο άνθρωποι ερωτεύονται παντρεύουν δυο μοναξιές και ότι μέσα σε μια σχέση δεν υπάρχει κτήμα!

Ο έρωτας πρέπει να γίνεται αντιληπτός από το ζευγάρι ως σεβασμός στην ελευθερία του χρόνου και του χώρου του άλλου, αν θέλει να επιβιώσει…

Σ’ έναν πραγματικό έρωτα ή σ’ έναν πραγματικό δεσμό κανένα από τα δύο μέλη δεν αναγκάζεται να καταπιέσει, να θυσιάσει ή να προδώσει τον εαυτό του, αλλά και οι δύο σύντροφοι εκφράζουν τα δυνατά και τα τρωτά τους σημεία, τις αδυναμίες και τις δυνατότητές τους με ισορροπημένο τρόπο.

Φυσικά, η εξισορρόπηση των δυνάμεων της ανεξαρτησίας (του εγώ) και αυτών της ενότητας (του εμείς) δεν είναι τόσο απλή υπόθεση.

Στόχος μας είναι να αποκτήσουμε σχέσεις που δεν θα λειτουργούν σε βάρος του εαυτού μας, και να αποκτήσουμε ένα εγώ που δεν θα λειτουργεί σε βάρος των άλλων, προκειμένου να βιώνουμε την ολοκλήρωσή μας ως άνθρωποι μέσα από τη συναισθηματική επαφή που μπορούν να μας προσφέρουν οι στενές προσωπικές σχέσεις.

Το θέμα αυτό σε όλη του την πολυπλοκότητα αποτελεί υψηλό στόχο, μια πρόκληση που κρατάει σε όλη μας τη ζωή. Όσο δηλαδή και οι σχέσεις μας με τους άλλους ανθρώπους.

Το πρόβλημα εμφανίζεται ωστόσο, όταν αρχίζουμε να συγχέουμε τον έρωτα ή τη δημιουργία δεσμού με την εξασφάλιση επιδοκιμασίας, όταν επιδιώκουμε τη σύναψη στενών προσωπικών σχέσεων επειδή αποτελούν για μας τη μοναδική πηγή αυτοεκτίμησης, και όταν διατηρούμε αυτές τις σχέσεις σε βάρος των πάντων τελικά!

Ωστόσο, δεν είναι ποτέ αργά για να μάθουμε να κινούμαστε διαφορετικά στις σχέσεις-κλειδιά στη ζωή μας.

Και ενώ βραχυπρόθεσμα οι αλλαγές που κάνουμε και οι αρχικές αντιδράσεις που προκαλούμε μπορεί να μας τρομάξουν, να μας απογοητεύσουν, να μας θυμώσουν και να μας κάνουν να νιώσουμε μοναξιά, όπως συμβαίνει με πολλά άλλα πράγματα στη ζωή, έτσι και εδώ, αξίζει να κοπιάσουμε σήμερα για να απολαύσουμε αύριο!

Άρθρο αρχείου

Αναστασία Μουστάκα

Ψυχολογία

Η άμυνα ενάντια στα συναισθήματα

Η παρόρμηση να αφεθείτε σε έναν έρωτα, μπορεί να έρχεται σε αντίθεση με τις ηθικές σας αρχές, πράγμα που μπορεί να δημιουργεί περισσότερα πολύπλοκα προβλήματα απ’ όσα φαντάζεστε.

Ο πατέρας της ψυχανάλυσης ο Φρόιντ, θεώρησε πως το ανθρώπινο μυαλό αποτελείται από τρεις περιοχές: το id (προεγώ), το ego (εγώ) και το superego (υπερεγώ).

Το id κυριαρχείται από την «αρχή της ηδονής» και είναι μη-λογικό, δηλαδή είναι ά-λογο. Λειτουργεί ως δεξαμενή από πρωτόγονα ένστικτα και παρορμήσεις τα οποία είναι και τα τελικά (τα απόλυτα) κίνητρα της συμπεριφοράς μας. Δεν έχει χρονικό προσδιορισμό, γιατί οι αναμνήσεις που θα παγιδευτούν σ’ αυτό μέσω της καταπίεσης μπορεί να είναι το ίδιο δυνατές όσο όταν συνέβη αρχικά το γεγονός που τις καταπίεσε.

Το ego κυριαρχείται από την «αρχή της πραγματικότητας» και εκπροσωπεί το συνειδητό και λογικό κομμάτι του μυαλού μας, το οποίο παίρνει αποφάσεις και διαχειρίζεται την πραγματικότητα.

Το superego κυριαρχείται από την «αρχή της ηθικής» και είναι το κομμάτι, όπου αποθηκεύουμε τους κανόνες ή τα ταμπού για το τι πρέπει και τι δεν πρέπει να κάνουμε. Η νοοτροπία και στάση του υπερεγώ μας είναι ουσιαστικά η εσωτερίκευση της νοοτροπίας και στάσης των γονιών μας.

Οι μηχανισμοί της ψυχολογίας μας

Το id και το superego λειτουργούν στο ασυνείδητο. Είναι δηλαδή κομμάτια της ψυχικής-πνευματικής ζωής του ανθρώπου των οποίων τη λειτουργία δεν αντιλαμβανόμαστε άμεσα, γι’ αυτό και η συμπεριφορά που προκύπτει από τη λειτουργία τους μπορεί να γίνει κατανοητή μόνο κοιτώντας «κάτω από την επιφάνεια», εξετάζοντας δηλαδή τι δεν λέει ή τι δεν κάνει κάποιος, μιας κι αυτά που λέει ή κάνει είναι μόνο ένα μέρος της ιστορίας και συνήθως όχι το πιο ενδιαφέρον.

Η σχέση του ego με τις άλλες δύο οντότητες του μυαλού (δηλαδή το id και το superego) είναι εν δυνάμει και σχεδόν αδιάκοπα σε σύγκρουση, γιατί το εγώ από τη φύση του εκλαμβάνει ως απειλή τόσο τις ενορμήσεις που προέρχονται από το προεγώ όσο και τα συναισθήματα (ενοχές, ηθικούς κανόνες) που προέρχονται από το υπερεγώ.

Η αίσθηση της απειλής του εγώ από το προεγώ και το υπερεγώ, δημιουργεί στο άτομο έναν πολύ υψηλό βαθμό εσωτερικής ταραχής και δυσφορίας, και προκειμένου να τα αντιμετωπίσει για να επιφέρει μια υποτιθέμενη ισορροπία, αναπτύσσει τους λεγόμενους «μηχανισμούς άμυνας».

Επομένως, οι μηχανισμοί άμυνας κινητοποιούνται ενάντια στις ενορμήσεις και τα συναισθήματα, προκαλώντας το σχηματισμό νευρώσεων (ή νευρωτικών συμπτωμάτων) που αλλοιώνουν τον χαρακτήρα μέσα από την παθολογική του θωράκιση.

Τα προβλήματα που προκαλούν

Οι μηχανισμοί άμυνας που αναπτύσσει ένα άτομο κατά τη διάρκεια της ζωής του για να μπορέσει να αντιμετωπίσει τον πόνο ή τα δυσάρεστα συναισθήματα, προκαλώντας έτσι παθολογικά συμπτώματα στην όλη λειτουργία του, είναι οι εξής : η απώθηση, η καταπίεση, η εξιδανίκευση, η διανοουμενικοκοποίηση, η παλινδρόμηση, ο σχηματισμός αντίδρασης, η μόνωση, η αναίρεση, η προβολή, η ενδοβολή, η στροφή ενάντια στον εαυτό και η αντιστροφή, και η μετουσίωση ή μετάθεση των ενορμητικών σκοπών και συναισθημάτων.

Ωστόσο, η έρευνα έχει αποδείξει ότι όλες αυτές οι μορφές άμυνας από τα επίπονα συναισθήματα που συνιστούν τις αβάσταχτες αλήθειες (εμπειρίες) μέσα μας, παρόλο που για να λειτουργήσουν χρειάζεται να καταναλώσουμε όλη την ενεργητικότητά μας περιορίζοντας έτσι τις ζωτικές μας δραστηριότητες, τελικά δεν καταφέρνουν να γαληνέψουν το εγώ μας. Αντίθετα, το οδηγούν σε αμέτρητες μεταμορφώσεις, διαστρεβλώσεις και παραμορφώσεις, με αποτέλεσμα η ζωή του ατόμου να παραμένει βαθιά παθολογική και ανολοκλήρωτη.

Πώς μπορούμε να το αντιμετωπίσουμε

Στο σημείο αυτό η ψυχοθεραπεία είναι απαραίτητη και αναγκαία, γιατί μπορεί να ξεσκεπάσει το υπαρξιακό «άγχος» που υποβόσκει κάτω από όλες τις μορφές άμυνας, να φέρει στην επιφάνεια τις απωθημένες ενορμήσεις και τα συναισθήματα, και να βοηθήσει το άτομο να τα αντιμετωπίσει μέσα από την ενεργοποίηση των ζωτικών του δυνάμεων και όχι μέσα από τις περιττές αμυντικές μεθόδους, με τις γνωστές παθολογικές τους συνέπειες.