Ψυχολογία

Τα όρια στις σχέσεις και πόσο μας ωφελούν

Τι είναι λοιπόν όριο; Όριο είναι η γραμμή ή το σύνορο που μας διαχωρίζει ως οντότητα από τους άλλους. Το δέρμα μας είναι ένα όριο. Καθετί που περιλαμβάνεται μέσα του αποτελεί το σωματικό μας εγώ. Ωστόσο έχουμε και άλλα όρια – συναισθηματικά, πνευματικά, διαπροσωπικά. Βάζουμε όρια στο τι είναι ασφαλές και επιτρεπτό. Βάζουμε όρια στις αποστάσεις μας από τους άλλους. Μέσα σε αυτά τα όρια κατοικεί το εγώ μας που περιλαμβάνει τις σκέψεις και τα συναισθήματά μας και είναι αυτό που μας διαφοροποιεί και μας ξεχωρίζει από τους άλλους.

Το να μπορούμε να θέτουμε όρια και να τα επιβάλουμε βοηθά να έρθουμε σε επαφή με τον πραγματικό μας εαυτό. Για να μπορέσει κάποιος να σε σεβαστεί ή να σε αγαπήσει πρέπει να ξέρει ποιος πραγματικά είσαι. Κάποιοι άνθρωποι αντιπαθούν τους περιορισμούς και τα όρια, ενώ κάποιοι άλλοι λειτουργούν καλύτερα με αυτά. Κάθε σχέση έχει ανάγκη τα όρια. Δεν είναι συνήθως σαφές και αυτονόητο το τι σκεφτόμαστε, αισθανόμαστε ή επιθυμούμε. Ο μόνος τρόπος για να το γνωστοποιήσουμε στους άλλους είναι να το επικοινωνήσουμε και να το ξεκαθαρίσουμε. Να οριοθετήσουμε τον εαυτό μας σε σχέση με τον κόσμο.

Τύποι ορίων

Τα υλικά όρια καθορίζουν τη σχέση μας με την ύλη. Αν δίνουμε ή δανείζουμε πράγματα, όπως τα χρήματά , το αυτοκίνητο τα ρούχα ή τα βιβλία μας.

Τα σωματικά όρια αφορούν τον προσωπικό μας χώρο, την ιδιωτικότητα και το σώμα μας. Πόσο δεκτικοί είμαστε στο άγγιγμα ή σε μία αγκαλιά. Πως νιώθουμε όταν μας ζητούν να μείνουμε έξω από ένα χώρο και να περιμένουμε υπομονετικά τη σειρά μας;

Τα γνωστικά όρια αφορούν τις σκέψεις, τις αξίες και τις απόψεις μας.Πόσο εύκολα μπορούμε να απαρνηθούμε τις αξίες μας για να γίνουμε αρεστοί σε μια παρέα; Ακούμε με ανοιχτό μυαλό τη διαφορετική γνώμη κάποιου άλλου;

Τα συναισθηματικά όρια είναι αυτά που διαχωρίζουν τα συναισθήματα μας και την ευθύνης μας γι’ αυτά, από κάποιων άλλων. Στην πραγματικότητα είναι σαν να υπάρχει μια νοητή γραμμή ανάμεσα σε εμάς και τους άλλους.

Τα σεξουαλικά όρια προστατεύουν το επίπεδο άνεσής που έχουμε με τη σεξουαλική επαφή και τη δραστηριότητα του σεξ.

Τα πνευματικά όρια σχετίζονται με τις πεποιθήσεις και τις εμπειρίες μας σε σχέση με τον Θεό ή με μια ανώτερη δύναμη.

Εσωτερικά όρια

Τα εσωτερικά όρια περιλαμβάνουν τους κανόνες που διαφυλάττουν τη σχέση μας με τον εαυτό μας. Θα μπορούσαμε να πούμε ότι είναι μια μορφή αυτοελέγχου και αυτοπειθαρχίας στις σκέψεις, τα συναισθήματα και τις παρορμήσεις μας. Η σωστή διατροφή, η σωματική άσκηση και η ξεκούραση αποτελεί ένα φυσικό εσωτερικό όριο, ενώ η προσπάθεια διαχείρισης των αρνητικών σκέψεων και συναισθημάτων φαίνεται να βοηθάει στην αυτοεκτίμηση και τη δυνατότητα ελέγχου της ζωής μας.

Γιατί είναι δύσκολο να βάλετε όρια

Όταν μεγαλώνουμε σε μια δυσλειτουργική οικογένεια, το να μάθουμε πώς να χρησιμοποιούμε τα όριά μας είναι από τα πιο δισεπίλυτα προβλήματα που μπορεί να αντιμετωπίσουμε. Και τούτο επειδή απειλείται η αρχική αντίληψη περί ορίων που έχουμε διαμορφώσει από την οικογένεια μας:

Μπορεί να έχουμε εκπαιδευτεί να βάζουμε τις ανάγκες των άλλων πάνω από τις δικές μας.
Να μην έχουμε καλή αυτογνωσία με αποτέλεσμα να μην γνωρίζουμε με σαφήνεια τι είδους σχέσεις θέλουμε να έχουμε με τους άλλους.
Να αισθανόμαστε ότι έχουμε μόνο ευθύνες και υποχρεώσεις και όχι δικαιώματα
Να πιστεύουμε ότι τα όρια μπορεί να βάλουν σε κίνδυνο τη σχέση μας

Γιατί είναι απαραίτητη η οριοθέτηση

Αν όμως προσπαθήσουμε να θέσουμε τα όρια μας:

Αρχίζουμε να βλέπουμε τον εαυτό μας να διαχωρίζεται από τους άλλους, και μας κυριεύει ένα συναίσθημα χαράς και ευεξίας.
Αυξάνεται η αυτοεκτίμηση και ο αυτοσεβασμός μας.
Δημιουργούμε ισότιμες σχέσεις που στηρίζονται στην αμοιβαιότητα, την ειλικρίνεια, την εμπιστοσύνη.
Προστατεύουμε το ζωτικό μας χώρο (σωματικό και συναισθηματικό). Διαχωρίζουμε τις σκέψεις, τις ανάγκες και τα συναισθήματά μας από αυτά των άλλων.

Τα υγιή συναισθηματικά όρια μας φέρνουν σε επαφή με τον εαυτό μας, τις ανάγκες και τις αξίες του, αλλά επίσης και με τις ευθύνες απέναντι στον εαυτό μας και τους άλλους. Μας προστατεύουν από το να αισθανόμαστε ένοχοι για τα αρνητικά συναισθήματα ή τα προβλήματα κάποιου άλλου και από το να παίρνουμε προσωπικά τα επικριτικά σχόλια των άλλων. Τα υγιή όρια είναι αρκετά ευλύγιστα, ώστε να μας επιτρέπουν να επιλέγουμε σε ποιον θα επιτρέψουμε να τα υπερβεί και σε ποιον όχι. Μας βοηθούν να απορρίψουμε τα συναισθήματα μνησικακίας και εχθρότητας και να αποδεχτούμε εκείνα της στοργής, της καλοσύνης και της εκτίμησης.

Ψυχολογία

City Unity College | Μεταπτυχιακό Ψυχολογίας με Εξειδίκευση

Το City Unity College σε συνεργασία με το London Metropolitan University προσφέρει ένα πρόγραμμα μεταπτυχιακών σπουδών στη ψυχολογία με εξειδίκευση που αναγνωρίζεται από το Αυτοτελές Τμήμα Εφαρμογής της Ευρωπαϊκής Νομοθεσίας ‘Α.Τ.Ε.Ε.Ν.’ του Υπουργείου Παιδείας, επιτρέποντας στους αποφοίτους να ασκήσουν επάξια στον τομέα της ψυχικής υγείας στην Ελλάδα.

Αυτό το πρόγραμμα δίνει την ευκαιρία στους φοιτητές να εξειδικευτούν σε έναν από τους οκτώ τομείς της ψυχολογίας. Ανάλογα με τα ενδιαφέροντά τους και τους στόχους τους, μπορούν να επιλέξουν μεταξύ των τομέων της ψυχολογίας υγείας, κλινικής ψυχολογίας, εγκληματολογίας, αθλητικής ψυχολογίας, συμβουλευτικής ψυχολογίας, ψυχολογίας εργασίας, εκπαιδευτικής ψυχολογίας και νευροψυχολογίας.

Κάθε τομέας παρέχει μια βαθιά κατανόηση και εξειδίκευση σε συγκεκριμένες πτυχές της ψυχολογίας, αναπτύζοντας τις δεξιότητες και την εμπειρία που απαιτούνται για να ασκήσουν επιτυχώς σε αυτούς τους εξειδικευμένους τομείς της ψυχολογίας. Μέσω μιας πλούσιας συνδυαστικής εκπαίδευσης και πρακτικής εφαρμογής, οι φοιτητές αποκτούν τις γνώσεις και την αυτοπεποίθηση που απαιτούνται για να επιτύχουν στον επαγγελματικό τους στόχο στον ευρύ και αναπτυσσόμενο τομέα της ψυχολογίας.

ΓΝΩΣΤΙΚΕΣ ΕΝΟΤΗΤΕΣ

Υποχρεωτικά Μαθήματα

Εξειδίκευση Ψυχολογίας Υγείας

Εξειδίκευση Εγκληματολογίας

Εξειδίκευση Κλινικής Ψυχολογίας

Εξειδίκευση Αθλητικής Ψυχολογίας

Εξειδίκευση Εργασιακής Ψυχολογίας

Εξειδίκευση Νευροψυχολογίας

Εξειδίκευση Εκπαιδευτικής Ψυχολογίας

Εξειδίκευση Συμβουλευτικής Ψυχολογίας

Εκδήλωση Ενδιαφέροντος

Mπορείτε να επικοινωνήσετε τηλεφωνικά στο 210 3243 222 ή μπαίνοντας στην ιστοσελίδα παρακάτω https://cityu.gr/course/metaptychiako-psychologias-me-exeidikefsi/

Θησέως & Κολοκοτρώνη, Σύνταγμα, Αθήνα
210 3243 222
[email protected]

Ψυχολογία

Ποια η σχέση δεσμού και έρωτα ;

‘ Όλα στην αρχή είναι όμορφα ’ γαλλική παροιμία

Είναι τα έντονα συναισθήματα αυτό που αποκαλούμε έρωτας ; Και είναι αρκετά για να υποστηρίξουν την άνθιση μιας σχέσης ;

Ή στην πραγματικότητα τα έντονα συναισθήματα συχνά μας εμποδίζουν να δούμε με αντικειμενικό μάτι τι είδους χορό χορεύουμε μ’ αυτόν που θεωρούμε ως άνθρωπό μας ;

Για τον έρωτα μιλάνε πολλοί… Ποιον έρωτα όμως ; Φυσικά αυτόν που πουλάει! Δηλαδή, τον έρωτα σε πρώτο επίπεδο, σε πρώτη ανάγνωση που γοητεύει χωρίς να δυσκολεύει γεννώντας σύνθετες σκέψεις και συναισθήματα…

Το ‘όλα στην αρχή είναι όμορφα’ της γαλλικής παροιμίας δεν σηματοδοτεί στην πραγματικότητα τον αληθινό δεσμό ή τον αληθινό έρωτα. Γιατί μόνο όταν μένουμε σε μια σχέση για καιρό –είτε από αναγκαιότητα είτε από επιλογή- δοκιμάζεται ο πραγματικός έρωτάς μας ή αλλιώς η ικανότητά μας για πραγματικό δεσμό.

Οι σχέσεις που δοκιμάζονται μέσα στο χρόνο, με άλλα λόγια οι μακροχρόνιες σχέσεις, μας δίνουν την ευκαιρία να δοκιμαστούμε στο να πετύχουμε τη λεπτή ισορροπία ανάμεσα στην ατομικότητα και τη συντροφικότητα, και να τις διατηρήσουμε και τις δύο χωρίς να χάσουμε τη μια ή την άλλη όταν τα πράγματα δυσκολέψουν.

Πρέπει να κατανοήσουμε ότι όταν δύο άνθρωποι ερωτεύονται παντρεύουν δυο μοναξιές και ότι μέσα σε μια σχέση δεν υπάρχει κτήμα!

Ο έρωτας πρέπει να γίνεται αντιληπτός από το ζευγάρι ως σεβασμός στην ελευθερία του χρόνου και του χώρου του άλλου, αν θέλει να επιβιώσει…

Σ’ έναν πραγματικό έρωτα ή σ’ έναν πραγματικό δεσμό κανένα από τα δύο μέλη δεν αναγκάζεται να καταπιέσει, να θυσιάσει ή να προδώσει τον εαυτό του, αλλά και οι δύο σύντροφοι εκφράζουν τα δυνατά και τα τρωτά τους σημεία, τις αδυναμίες και τις δυνατότητές τους με ισορροπημένο τρόπο.

Φυσικά, η εξισορρόπηση των δυνάμεων της ανεξαρτησίας (του εγώ) και αυτών της ενότητας (του εμείς) δεν είναι τόσο απλή υπόθεση.

Στόχος μας είναι να αποκτήσουμε σχέσεις που δεν θα λειτουργούν σε βάρος του εαυτού μας, και να αποκτήσουμε ένα εγώ που δεν θα λειτουργεί σε βάρος των άλλων, προκειμένου να βιώνουμε την ολοκλήρωσή μας ως άνθρωποι μέσα από τη συναισθηματική επαφή που μπορούν να μας προσφέρουν οι στενές προσωπικές σχέσεις.

Το θέμα αυτό σε όλη του την πολυπλοκότητα αποτελεί υψηλό στόχο, μια πρόκληση που κρατάει σε όλη μας τη ζωή. Όσο δηλαδή και οι σχέσεις μας με τους άλλους ανθρώπους.

Το πρόβλημα εμφανίζεται ωστόσο, όταν αρχίζουμε να συγχέουμε τον έρωτα ή τη δημιουργία δεσμού με την εξασφάλιση επιδοκιμασίας, όταν επιδιώκουμε τη σύναψη στενών προσωπικών σχέσεων επειδή αποτελούν για μας τη μοναδική πηγή αυτοεκτίμησης, και όταν διατηρούμε αυτές τις σχέσεις σε βάρος των πάντων τελικά!

Ωστόσο, δεν είναι ποτέ αργά για να μάθουμε να κινούμαστε διαφορετικά στις σχέσεις-κλειδιά στη ζωή μας.

Και ενώ βραχυπρόθεσμα οι αλλαγές που κάνουμε και οι αρχικές αντιδράσεις που προκαλούμε μπορεί να μας τρομάξουν, να μας απογοητεύσουν, να μας θυμώσουν και να μας κάνουν να νιώσουμε μοναξιά, όπως συμβαίνει με πολλά άλλα πράγματα στη ζωή, έτσι και εδώ, αξίζει να κοπιάσουμε σήμερα για να απολαύσουμε αύριο!

Άρθρο αρχείου

Αναστασία Μουστάκα

Ψυχολογία

Η άμυνα ενάντια στα συναισθήματα

Η παρόρμηση να αφεθείτε σε έναν έρωτα, μπορεί να έρχεται σε αντίθεση με τις ηθικές σας αρχές, πράγμα που μπορεί να δημιουργεί περισσότερα πολύπλοκα προβλήματα απ’ όσα φαντάζεστε.

Ο πατέρας της ψυχανάλυσης ο Φρόιντ, θεώρησε πως το ανθρώπινο μυαλό αποτελείται από τρεις περιοχές: το id (προεγώ), το ego (εγώ) και το superego (υπερεγώ).

Το id κυριαρχείται από την «αρχή της ηδονής» και είναι μη-λογικό, δηλαδή είναι ά-λογο. Λειτουργεί ως δεξαμενή από πρωτόγονα ένστικτα και παρορμήσεις τα οποία είναι και τα τελικά (τα απόλυτα) κίνητρα της συμπεριφοράς μας. Δεν έχει χρονικό προσδιορισμό, γιατί οι αναμνήσεις που θα παγιδευτούν σ’ αυτό μέσω της καταπίεσης μπορεί να είναι το ίδιο δυνατές όσο όταν συνέβη αρχικά το γεγονός που τις καταπίεσε.

Το ego κυριαρχείται από την «αρχή της πραγματικότητας» και εκπροσωπεί το συνειδητό και λογικό κομμάτι του μυαλού μας, το οποίο παίρνει αποφάσεις και διαχειρίζεται την πραγματικότητα.

Το superego κυριαρχείται από την «αρχή της ηθικής» και είναι το κομμάτι, όπου αποθηκεύουμε τους κανόνες ή τα ταμπού για το τι πρέπει και τι δεν πρέπει να κάνουμε. Η νοοτροπία και στάση του υπερεγώ μας είναι ουσιαστικά η εσωτερίκευση της νοοτροπίας και στάσης των γονιών μας.

Οι μηχανισμοί της ψυχολογίας μας

Το id και το superego λειτουργούν στο ασυνείδητο. Είναι δηλαδή κομμάτια της ψυχικής-πνευματικής ζωής του ανθρώπου των οποίων τη λειτουργία δεν αντιλαμβανόμαστε άμεσα, γι’ αυτό και η συμπεριφορά που προκύπτει από τη λειτουργία τους μπορεί να γίνει κατανοητή μόνο κοιτώντας «κάτω από την επιφάνεια», εξετάζοντας δηλαδή τι δεν λέει ή τι δεν κάνει κάποιος, μιας κι αυτά που λέει ή κάνει είναι μόνο ένα μέρος της ιστορίας και συνήθως όχι το πιο ενδιαφέρον.

Η σχέση του ego με τις άλλες δύο οντότητες του μυαλού (δηλαδή το id και το superego) είναι εν δυνάμει και σχεδόν αδιάκοπα σε σύγκρουση, γιατί το εγώ από τη φύση του εκλαμβάνει ως απειλή τόσο τις ενορμήσεις που προέρχονται από το προεγώ όσο και τα συναισθήματα (ενοχές, ηθικούς κανόνες) που προέρχονται από το υπερεγώ.

Η αίσθηση της απειλής του εγώ από το προεγώ και το υπερεγώ, δημιουργεί στο άτομο έναν πολύ υψηλό βαθμό εσωτερικής ταραχής και δυσφορίας, και προκειμένου να τα αντιμετωπίσει για να επιφέρει μια υποτιθέμενη ισορροπία, αναπτύσσει τους λεγόμενους «μηχανισμούς άμυνας».

Επομένως, οι μηχανισμοί άμυνας κινητοποιούνται ενάντια στις ενορμήσεις και τα συναισθήματα, προκαλώντας το σχηματισμό νευρώσεων (ή νευρωτικών συμπτωμάτων) που αλλοιώνουν τον χαρακτήρα μέσα από την παθολογική του θωράκιση.

Τα προβλήματα που προκαλούν

Οι μηχανισμοί άμυνας που αναπτύσσει ένα άτομο κατά τη διάρκεια της ζωής του για να μπορέσει να αντιμετωπίσει τον πόνο ή τα δυσάρεστα συναισθήματα, προκαλώντας έτσι παθολογικά συμπτώματα στην όλη λειτουργία του, είναι οι εξής : η απώθηση, η καταπίεση, η εξιδανίκευση, η διανοουμενικοκοποίηση, η παλινδρόμηση, ο σχηματισμός αντίδρασης, η μόνωση, η αναίρεση, η προβολή, η ενδοβολή, η στροφή ενάντια στον εαυτό και η αντιστροφή, και η μετουσίωση ή μετάθεση των ενορμητικών σκοπών και συναισθημάτων.

Ωστόσο, η έρευνα έχει αποδείξει ότι όλες αυτές οι μορφές άμυνας από τα επίπονα συναισθήματα που συνιστούν τις αβάσταχτες αλήθειες (εμπειρίες) μέσα μας, παρόλο που για να λειτουργήσουν χρειάζεται να καταναλώσουμε όλη την ενεργητικότητά μας περιορίζοντας έτσι τις ζωτικές μας δραστηριότητες, τελικά δεν καταφέρνουν να γαληνέψουν το εγώ μας. Αντίθετα, το οδηγούν σε αμέτρητες μεταμορφώσεις, διαστρεβλώσεις και παραμορφώσεις, με αποτέλεσμα η ζωή του ατόμου να παραμένει βαθιά παθολογική και ανολοκλήρωτη.

Πώς μπορούμε να το αντιμετωπίσουμε

Στο σημείο αυτό η ψυχοθεραπεία είναι απαραίτητη και αναγκαία, γιατί μπορεί να ξεσκεπάσει το υπαρξιακό «άγχος» που υποβόσκει κάτω από όλες τις μορφές άμυνας, να φέρει στην επιφάνεια τις απωθημένες ενορμήσεις και τα συναισθήματα, και να βοηθήσει το άτομο να τα αντιμετωπίσει μέσα από την ενεργοποίηση των ζωτικών του δυνάμεων και όχι μέσα από τις περιττές αμυντικές μεθόδους, με τις γνωστές παθολογικές τους συνέπειες.