Της Έφης Βαλίλα

Δημοσιογράφος

Προοίμιο    

Τα κύρια χαρακτηριστικά του τουριστικού προϊόντος είναι ότι: δεν μπορεί ν’ αποθηκευτεί, δεν μπορεί να εξαχθεί και μάλιστα εκεί που παράγεται εκεί και καταναλώνεται. Ένα επίσης από τα κύρια χαρακτηριστικά του, είναι ότι εμπεριέχει αρκετά μεγάλη εποχικότητα. Αυτό σημαίνει ότι μερικούς μήνες υπάρχει μεγάλη δραστηριότητα, ενώ στους πλάγιους μήνες (νεκρή περίοδος), υπάρχει λιγότερη έως μηδενική δραστηριότητα.

Η μεταβλητότητα των υπηρεσιών σε σχέση με τις προοπτικές   ικανοποίησης της τουριστικής ζήτησης  

Όταν για παράδειγμα πραγματοποιείται μεγάλη συγκέντρωση της τουριστικής ζήτησης στις περιόδους αιχμής, δυστυχώς για το ίδιο χρονικό διάστημα, καταγράφεται  και μείωση της ποιότητας των υπηρεσιών. Αυτό το φαινόμενο  δεν τιμά ούτε τους εργαζόμενους, ούτε την περιοχή υποδοχής τουριστικού ρεύματος. Και το κυριότερο επιτυγχάνεται η σταδιακή απομόνωση των υπηρεσιών και φαίνεται κυρίως σε περιόδους αιχμής, ότι αντί να έχουμε αύξηση καταγράφεται μείωση. Το πιο χαρακτηριστικό και απλό παράδειγμα είναι: όταν ένα Restaurant προσθέτει τραπέζια, είτε εσωτερικά είτε εξωτερικά στην ήδη υπάρχουσα δυναμικότητα του κατά τη διάρκεια της υψηλής περιόδου, χωρίς αύξηση του εργατικού δυναμικού. Αυτό θα μπορούσε μεν να εξυπηρετήσει περισσότερους ανθρώπους, αλλά οι πελάτες θα ήταν πιθανόν να κάθονται πολύ στρυμωγμένα για παράδειγμα. Αυτό μειώνει την άνεση και την καλή διάθεση του επισκέπτη. Ταυτόχρονα μειώνει και την παροχή ποιότητας. Επομένως το ζητούμενο δεν είναι η αύξηση της  δυναμικότητα, αλλα  ή βελτίωση της ποιότητας.

Άμεση και έμμεση Οικονομική επίδραση του τουρισμού στον τόπο

Η Οικονομική επίδραση του τουρισμού, διαχωρίζεται σε άμεση και έμμεση. Η άμεση επίδραση προέρχεται από τις πραγματικές δαπάνες που πραγματοποιούν οι τουρίστες στην περιοχή υποδοχής τουριστικού ρεύματος. Όταν δηλαδή  ο τουρίστας πληρώνει στον ιδιοκτήτη του Hotel 150 Ευρώ  για δύο διανυκτερεύσεις, αυτά τα χρήματα έχουν άμεση οικονομική επίδραση. Οι έμμεσες επιδράσεις λαμβάνουν χώρα, καθώς η επίδραση των αρχικών 150 Ευρώ επηρεάζουν την Εθνική Οικονομία. Ο ιδιοκτήτης του Hotel   που παίρνει τα 150, ίσως χρησιμοποιήσει μερικά από αυτά για να πληρώσει τους προμηθευτές πρώτων υλών για το εστιατόριο και ένα μέρος για να πληρώσει τους μισθούς των εργαζομένων του μοτέλ. Ο προμηθευτής πρώτων υλών  με τη σειρά του, θα πληρώσει τον αγρότη για τις καλλιέργειες, ενώ οι εργαζόμενοι ίσως να αγοράσουν ένα ζευγάρι παπούτσια ΄Ετσι η επίδραση των αρχικών 150 Ευρώ αυξάνεται. Τα χρήματα  εξακολουθούν να ξοδεύονται και να ξαναξοδεύονται μέχρι να συμβεί ένα από τα δύο πράγματα ή τα χρήματα να αποταμιευθούν αντί να ξοδευθούν ή τα χρήματα να ξοδευθούν έξω από τον τόπο που ο πελάτης ζει.

Το καλύτερο για την τουριστική οικονομία είναι  η μείωση των εισαγωγών

Όσο περισσότερο μπορεί η περιοχή υποδοχής τουριστών να περιορίσει τις εισαγωγές – που πολλές φορές επιβάλλεται από τον τουρισμό – τόσο καλύτερη και μεγαλύτερη θα είναι η οικονομική επίδραση του τουρισμού σ’ αυτήν την περιοχή. Τα 150 Ευρώ που δαπανήθηκαν για διανυκτέρευση από τον τουρίστα, ξαναδαπανώνται από τον ιδιοκτήτη του μοτέλ, τον εργαζόμενο και τον αγρότη για να δημιουργηθεί έτσι ένας καλός κύκλος εισοδήματος στην τοπική οικονομία της τάξεως των 150 Ευρώ για παράδειγμα. Επομένως τα χρήματα που δαπανώνται για τις εισαγωγές ή τα χρήματα που αποταμιεύονται και δεν κυκλοφορούν, απομακρύνονται από την συμβολή τους στο εισόδημα, της οικονομίας της περιοχής.

Προϋποθέσεις ανάκαμψης σήμερα 

Προφανώς και προέχουν οι έλεγχοι των εισερχόμενων τουριστών με το εξαιρετικό σύστημα «EVA»,  το πιο καινοτόμο σύστημα κατανομής των τεστ, (εξ όσων δημοσιογραφικά γνωρίζουμε) το οποίο βελτίωσε την αποτελεσματικότητα των ελέγχων μέχρι και 4 φορές. Με την υγεία σε απόλυτη προτεραιότητα, έστω και υπό τις ιδιαίτερες συνθήκες που επέβαλε ο COVID-19, η Ελλάδα έκανε αλλά και θα κάνει βήματα προς τη βελτίωση της τουριστικής περιόδου. Με ορίζοντα το 2023 υπάρχει ελπίδα βελτίωσης των αφίξεων στη χώρα μας και αυτό είναι το ζητούμενο.

Οι προοπτικές για το 2021… 

Ασφαλώς και το 2021, θεωρείται η χρονιά έναρξης της τουριστικής ανάκαμψης. Αυτό σημαίνει στενή συνεργασία με  τις αεροπορικές εταιρείες ώστε να υποστηριχθούν δυναμικά, όπως και οι Τour Οperators. Ταυτόχρονα να αναδείξουμε όλες τις εναλλακτικές μορφές τουρισμού και να επικεντρωθούμε στην Ελληνική Μεσογειακή διατροφή! Επίσης θα μπορούσε να αποτελέσει ορόσημο αφίξεων και η γιορτή των 200 ετών από την Ελληνική Επανάσταση του 1821 και ένας ιμάντας για τους Έλληνες απανταχού της γης. Μια ζεστή πρόσκληση προς όλους να έρθουν να συνεορτάσουν μαζί μας! Με απόλυτη ασφάλεια στην παραμονή τους.

Να μην ξεχνάμε ότι έχουμε και έναν Υφυπουργό Εξωτερικών για την Οικονομική,  Διπλωματία  και την Εξωστρέφεια της Κυβέρνησης  τον  κο  Φραγκογιάννη Κώστα (με τον οποίο συνομιλήσαμε πολύ πρόσφατα στο Business Woman On Line Stories) και που  χαρήκαμε πολύ  για την απόφαση της «Volks Wagen»  να επιλέξει το νησί της Αστυπάλαιας. Πιστεύουμε ότι ο ίδιος θα μπορούσε να συμβάλλει ως αρμός και προς την κατεύθυνση αυτή, δηλαδή της αύξησης των αφίξεων της χώρας από Έλληνες ομογενείς.

Θα ξεκινήσουμε και με τη βαθιά επίγνωση των Νόμων της λειτουργίας της αγοράς 

«Η χρονική επέκταση των μέτρων προς το παρόν, είναι εκ των ουκ άνευ» αλλά είναι λογικό η όποια χρονική επέκταση των όποιων μέτρων, να μην επεκταθεί μετά τον Μάρτιο του 2021!. Και αυτό διότι  όλοι οι κλάδοι που συνεργάζονται άμεσα και έμμεσα με τον τουρισμό, ταυτόχρονα και αλληλοεπηρεάζονται με τον  τουρισμό, και εξ αιτίας αυτού του γεγονότος θα χρειαστούν στήριξη από την Πολιτεία  τουλάχιστον  για όλο το 1ο εξάμηνο του 2021, με επικέντρωση στην αγορά εργασίας. Αυτό είναι το μεγάλο ζήτημα, των εργαζομένων στις επιχειρήσεις παροχής φιλοξενίας και εστίασης. Προφανώς μια γενναία μείωση του ΦΠΑ έστω και πρόσκαιρα, με ένα φθηνό και ανταγωνιστικά ποιοτικά πακέτο και αύξηση της ρευστότητας.

Αν και γνωρίζουμε ότι ο ανταγωνισμός θα είναι αδιάλλακτος, αφού η Ιταλία, η Ισπανία και η Τουρκία καθώς και άλλες Ευρωπαϊκές χώρες έχουν οικονομικά  καταρρεύσει, θα έρθουν με  σημαντικά ανταγωνιστικές τιμές για να ανακάμψουν άμεσα. Η Ελλάδα όμως οφείλει να αντισταθεί με σθένος!

Επιλογικά 

Το σενάριο, ανάκαμψης αν έρθει στο δεύτερο τρίμηνο του 2021  θα έχει ως προϋπόθεση, την αναμενόμενη δράση στα ταξίδια με τη βοήθεια και της Ε.Ε. αφού φυσικά υπάρξει για το 2021 και μια κεντρική Ευρωπαϊκή Πολιτική κοινή για όλες τις χώρες. 

Στόχος μία «γέφυρα» μέχρι να επανέλθει η σεζόν του 2021 στην κανονικότητα…

Έφη Βαλίλα

Δημοσιογράφος 

Αφορμή του παρόντος άρθρου είναι η συμφωνία για τη διευρυμένη, συστηματική και στενή συνεργασία μεταξύ Ελλάδας και Ισραήλ στον τομέα του τουρισμού που υπόγραψαν, ο Έλληνας Υπουργός Τουρισμού με την Ισραηλινή ομόλογός του. 

Η  ακένωτη φιλοσοφία του Τουρισμού

Ο τουρισμός είναι η «Παγκόσμια Βιομηχανία» του καιρού μας, γι αυτό και αποτελεί συνάμα και μορφή έκφρασης του ελεύθερου χρόνου. 

Η άποψη μας είναι ότι, με την παρούσα συμφωνία συνεργασίας, ο τουρισμός μεταξύ των χωρών μας,  θα αποδείξει τις κοσμογονικές του διαστάσεις και την παροχή των πιο ισχυρών  ευκαιριών – δυνατοτήτων, προβολής πολλών υψηλών στόχων των δύο χωρών, ως χώρες υποδοχής τουριστικού ρεύματος. Όπως προκύπτει από την ερμηνεία των δηλώσεων των δύο Υπουργών, κατανοούμε ότι και εδώ ο τουρισμός θα αποκαλύψει όλο το πνευματικό περιεχόμενο, την ειλικρίνεια, την αγάπη, την ωριμότητα και την καλλιέργεια που διαθέτουν οι δύο λαοί μας, κυρίως όμως τα πνευματικά μας χαρίσματα απέναντι στον Τουρίστα της  χώρας.

Τι Προβλέπει  η Συμφωνία…

Προφανώς, όπως προκύπτει από το κείμενο, προτείνεται η θεσμική συνεργασία, ανάμεσα στα δύο κράτη, με ανταλλαγή πληροφοριών, τεχνογνωσίας, τουριστικές επενδύσεις, τουριστική καινοτομία και ψηφιοποίηση, τουριστική εκπαίδευση και επαγγελματική κατάρτιση, καθώς και συντονισμένες δράσεις Ελλάδας και Ισραήλ, όπως και την εκπροσώπησή τους σε Διεθνείς Οργανισμούς. 

Δεν χρειάζεται πλέον να αποπειραθούμε για κάποια άλλη μικρή ή μεγάλη ταξινόμηση. Πρέπει μόνον σε κάθε τουριστικό πακέτο να ενισχύσουμε το νόημα των διακοπών, ως αναγκαιότητα εξαιρετικής και απαραίτητης ανάπαυσης, με στοιχεία χρονικής διάρκειας, που είναι το διακριτικό τους γνώρισμα στο πακέτο διακοπών. Αυτό σημαίνει πως αυτό θα είναι για τους εν δυνάμει τουρίστες, ο πρώτος μικρός δικός τους χρόνος στην Ελλάδα και στο Ισραήλ. 

Το Χρονοδιάγραμμα της Συμφωνίας και  οι Διαστάσεις της  

Είναι πενταετούς διάρκειας και θα ανανεώνεται αυτομάτως, προωθώντας τη συνεργασία μεταξύ των Εθνικών Αρχών Τουρισμού Ελλάδας και Ισραήλ. Αυτό θα τεκμηριώνεται από το γεγονός ότι, ο τουρισμός θα συμπεριλαμβάνει τους ανθρώπους (ταξιδιώτες, τουρίστες) να κινούνται ανάμεσα στις δύο χώρες, προφανώς  για ψυχαγωγικούς λόγους και όχι μόνον. Οι τουριστικές αυτές μετακινήσεις  οφείλουν να διευκολύνονται, μετατρέποντας από την αρχή  το ταξίδι πιο εύκολο και διασκεδαστικό, ενώ φυσικά εμπεριέχεται και το οικονομικό όφελος των χωρών που συναρτάται από τη μέτρηση του όγκου των ταξιδιών, των διανυκτερεύσεων, τις μέτρησης της ημερήσιας τουριστικής δαπάνης, δείκτες που σχετίζονται με τις άμεσες ή έμμεσες οικονομικές επιπτώσεις στην Εθνική οικονομία των δυο χωρών!!

Συνεργασία και στις Ειδικές Μορφές Τουρισμού

Με τη Συμφωνία  Ελλάδας- Ισραήλ, δημιουργούνται και προϋποθέσεις άμεσης συνεργασίας μέσω του μοιράσματος τεχνογνωσίας για τις ειδικές μορφές τουρισμού, καθώς και ανταλλαγής πληροφοριών σχετικά με τις τουριστικές επενδύσεις, τις επενδυτικές ευκαιρίες και τα προγράμματα κινήτρων στις δύο χώρες. Επίσης προβλέπεται η συντονισμένη συμμετοχή των Εθνικών Τουριστικών Αρχών Ελλάδας και Ισραήλ σε εκθέσεις, σεμινάρια και άλλες εκδηλώσεις προώθησης του τουρισμού όπως επίσης και την ενίσχυση της επιχειρηματικότητας στον κλάδο του τουρισμού με καινοτομίες και ψηφιοποίηση προς όφελος των μικρομεσαίων και νεοφυών επιχειρήσεων.

Οι ειδικές μορφές τουρισμού, ορίζονται ως σύνθετα ειδικά τουριστικά προϊόντα, που ανταποκρίνονται σε ειδικά ενδιαφέροντα. Χαρακτηρίζονται από δυναμική ζήτηση και διαφοροποιούνται από το κυρίαρχο μοντέλο μαζικού τουρισμού ως προς τους πόρους που αξιοποιούν, το βαθμό χωρικής συγκέντρωσης, καθώς και τη χρονική περίοδο ανάπτυξής τους. 

Ενδεικτική αναφορά κάποιων στατιστικών στοιχείων  

Σύμφωνα με το δελτίο τύπου: Εκτός από τους δεσμούς φιλίας με το Ισραήλ, η Ελλάδα μοιράζεται την ίδια πεποίθηση, ότι ο τουρισμός αποτελεί κεντρικό μοχλό ανάπτυξης προς μια σύγχρονη, βιώσιμη και προσοδοφόρο κατεύθυνση. Ας μην ξεχνάμε επίσης (όπως αναφέρει το δελτίο τύπου)  ότι για την πατρίδα μας, η τουριστική αγορά του Ισραήλ, είναι ιδιαιτέρως σημαντική. Το 2019 φιλοξενήσαμε περίπου 715.000 Ισραηλινούς επισκέπτες. Ο αριθμός αυτός αναδεικνύει το Ισραήλ στην 9η χώρα σε αφίξεις στην Ελλάδα». Αυτό για εμάς σημαίνει ότι, οι παραπάνω παράγοντες επαρκούν για να ειρηνεύσουν τους ταχύτατους ρυθµούς, µε τους οποίους θα μπορούσε να εξελιχτεί η συνεργασία αυτή. Και φυσικά το μέλλον ανήκει σε ένα σύγχρονο μοντέλο προώθησης τουριστικών προϊόντων και υπηρεσιών,  αλλα και δημιουργώντας  επιπλέον αριθµό αναγκών, που θα ενεργοποιούν την τουριστική µμετακίνηση και θα εντείνουν τη φυγή από αγχωτικούς χώρους εργασίας και απρόσωπους τόπους κατοικίας, σε χώρες σαν τις δικές μας, (Ελλάδα – Ισραήλ),  που εκτός από τη φυσική ομορφιά,  είναι και ανεπανάληπτοι φάροι πολιτισμού!!

Σημαντικότερο Όλων!

Η Υπουργός Τουρισμού του Ισραήλ κα Farkash Hacohen, υπογράμμισε επίσης  ότι «η υπογραφή της Συμφωνίας για τον «Διεθνή Τουρισμό» είναι φάρος ελπίδας. Τη στιγμή μάλιστα που οι ουρανοί είναι κλειστοί και οι διακοπές πολύ μακριά […] Οποιαδήποτε συμφωνία πρέπει να είναι αμοιβαία, επιτρέποντας στους πολίτες και των δύο χωρών την απόκτηση εφάμιλλων θετικών εμπειριών, που μπορούν να προσφέρουν τα ταξίδια και οι διακοπές. Σύμφωνα με το δελτίο τύπου η κα Farkash-Hacohen, αναφέρθηκε επίσης και στη στρατηγική συμμαχία μεταξύ Ισραήλ και Ελλάδας, λέγοντας ότι «η Συμφωνία που υπογράφουμε σήμερα, είναι ένα ακόμη ορόσημο στη μακροχρόνια σχέση μεταξύ Ελλάδας και Ισραήλ, η οποία είναι στρατηγική για αμφότερες τις χώρες μας. Το Ισραήλ και η Ελλάδα είναι φίλοι και σύμμαχοι – και η συνεργασία μας είναι κάτι που εκτιμούμε πολύ». 

**Μετά ταύτα, έχουμε την άποψη ότι, οι δύο Υπουργοί Τουρισμού με τη συμφωνία αυτή, κρατούν  ένα  εγχειρίδιο στα χέρια τους, που αποκωδικοποιεί όλες τις παραμέτρους και τις μεταβλητές που σχετίζονται με τον Τουρισμό και την Τουριστική Οικονομία. Επισημαίνουν δε, τους κοινούς τόπους των δύο χωρών, Ελλάδας Ισραήλ, εκθέτοντας πειστικά επιχειρήματα και αριθμούς, για μία μακροχρόνια διαδρομή συνεργασίας του τουριστικού τομέα, αποκαλύπτοντας τέλος και την μέχρι σήμερα εμπειρία, στον χώρο του Τουρισμού…

Στροφή στην καθημερινότητα η μεγάλη πρόκληση της κυβέρνησης, που επιθυμεί να τονώσει την μικρομεσαία επιχειρηματικότητα και να μπει δυναμικά στην τουριστική περίοδο. 

Τα καλά νέα από το μέτωπο των εμβολίων δημιουργούν μια συγκρατημένη αισιοδοξία, αν και υπάρχουν ακόμη μεγάλες αβεβαιότητες για τους ρυθμούς του εμβολιασμού και την έκταση της κάλυψης στον πληθυσμό. Σε κάθε περίπτωση και για όσο μπορεί κανείς να κάνει προβλέψεις στις δεδομένες συνθήκες, μπορούμε να προσδοκούμε πως από την άνοιξη του 2021 και μετά θα δημιουργούνται σταδιακά οι προϋποθέσεις για να ξαναπάρουμε πίσω τις ζωές μας και να μπει η χώρα στις ράγες της ανάκαμψης, τονίζει ο Πρόεδρος του ΞΕΕ κ. Αλέξανδρος Βασιλικός.

Σε αυτή την κατεύθυνση, ο ρόλος του ελληνικού τουρισμού είναι καταλυτικός και αναντικατάστατος. Μακάρι να ενισχυθεί η συμμετοχή και άλλων κλάδων της οικονομίας στο ΑΕΠ, αλλά αυτό δεν σημαίνει πως πρέπει να μικρύνει ο τουρισμός. Το πλέον αδιαμφισβήτητο επιχείρημα γι’ αυτό το έχει αναδείξει η ίδια η ζωή. Στη διάρκεια της δεκαετούς δημοσιονομικής κρίσης, όταν όλα κατέρρεαν, ήταν ο τουρισμός αυτός που έβαλε πλάτη, στήριξε την οικονομία, δημιούργησε θέσεις εργασίας, έδωσε εισοδήματα και δημόσια έσοδα και συνέβαλε στην κοινωνική συνοχή. Μόνο για εργασίες ανακαίνισης οι ξενοδόχοι επενδύουν 1 δισ. ευρώ τον χρόνο, με άμεσα οφέλη για τις τοπικές κοινωνίες όπου δραστηριοποιούνται και για πολλούς κλάδους της πραγματικής οικονομίας, συμπληρώνει ο κ. Βασιλικός.

Ο τουρισμός, όπως έχει δείξει, μπορεί να φέρει γρήγορα αποτελέσματα και να συμβάλει άμεσα στη μεταπανδημική ανάκαμψη της ελληνικής οικονομίας. Μόλις μπουν επιβάτες στα αεροπλάνα, οι μηχανές του ελληνικού τουρισμού θα δουλέψουν γρήγορα και στο maximum. Ο τουρισμός και τα ξενοδοχεία δεν είναι μέρος του προβλήματος, είναι μέρος της λύσης που έχει ανάγκη η οικονομία και η κοινωνία, καταλήγει σε δηλώσεις του ο πρόεδρος του ΞΕΕ. 

Η πανδημία λειτουργεί ως επιταχυντής τάσεων που υπήρχαν και που έγκαιρα είχανε διαγνώσει στο Ξενοδοχειακό Επιμελητήριο Ελλάδας (ΞΕΕ). Η απειλή της κλιματικής αλλαγής, η προτεραιότητα της υγείας και η αναζήτηση τουριστικών εμπειριών με επίκεντρο την αυθεντικότητα του φυσικού περιβάλλοντος, δημιουργούν νέες ταξιδιωτικές τάσεις και προτιμήσεις. Η ποιότητα της εμπειρίας θα παίζει όλο και σημαντικότερο ρόλο στις επιλογές τουριστικών προορισμών.

Θεματικός εμπλουτισμός του τουριστικού προϊόντος μας και οργανωμένο σχέδιο μακράς πνοής για τη βιωσιμότητα των προορισμών. Με σύγχρονες αναβαθμισμένες υποδομές διαχείρισης της καθημερινότητας για κατοίκους και επισκέπτες και υποδειγματική προστασία, με ορθολογική διαχείριση του τεράστιου φυσικού πλούτου της χώρας μας.

Η Ελλάδα να διεκδικήσει και να προσανατολίσει την τουριστική πολιτική της πάνω σε σύγχρονες αντιλήψεις, που θα αξιοποιούν παράλληλα και την πολιτιστική της φυσιογνωμία. 

Η ώρα των ευκαιριών και των προκλήσεων είναι μπροστά μας. Ας μην τη χάσουμε. 

Κων/νος Σ. Μαργαρίτης

Δημοσιογράφος