Υγεία
Σύνδρομο Απελευθέρωσης Κυτταροκίνης και Covid-19

Υποθέσεις και δεδομένα
Της Παρή Ράπτη, Ενδοκρινολόγου
Η εμφάνιση του κορωνοϊού SARS-CoV-2 προκάλεσε τεράστια υγειονομικά, κοινωνικά και οικονομικά θέματα παγκοσμίως.
Επιπλέον, δημιουργήθηκε μία ακολουθία ερωτημάτων, υποθέσεων και διλημμάτων, τα οποία οδήγησαν σε σειρά επιστημονικών προκλήσεων, λόγω των κοινών στοιχείων με άλλους ιούς, αλλά ταυτόχρονα και λόγω της διαφοροποίησης του ιού από άλλους ιούς που έχουν προκαλέσει σοβαρές νόσους.
Πρόκειται για έναν ιό αυξημένης μεταδοτικότητας και ταχύτατης εξάπλωσης, με διαφορετικές επιπτώσεις σε κάθε χώρα, τόσο μεταξύ ανδρών και γυναικών, όσο μεταξύ διαφορετικών ηλικιακών ομάδων. Το φαινόμενο αυτό, φαίνεται να οφείλεται σε παράγοντες πολύ συγκεκριμένους, σχετικούς με τον ιό και την δομή του, με την παθοφυσιολογία της νόσου COVID-19, με τα κύτταρα ξενιστές κάθε οργανισμού, με τις διαφορές μεταξύ των φύλων, πιθανώς λόγω της γενετικής ποικιλομορφίας.
Οι επιπτώσεις έχουν επικεντρωθεί στο αναπνευστικό σύστημα, λόγω της προτίμησης του ιού προς τα πνευμονικά κύτταρα, (τροπισμός του ιού), επειδή το 83% των υποδοχέων του μετατρεπτικού ενζύμου αγγειοτενσίνης 2 (ACE2) βρίσκεται στους πνεύμονες, με τους οποίους υποδοχείς θα συνδεθεί η πρωτεΐνη Spike (S) του κορωνοϊού, με την προϋπόθεση της παρουσίας της TMPRSS2 πρωτεάσης σερίνης. Όμως, υπάρχουν επιπτώσεις και σε άλλα όργανα και συστήματα του οργανισμού όπου υπάρχουν ACE2 υποδοχείς, και όχι μόνο.
Φαίνεται να προκαλεί σε ορισμένους ανθρώπους ένα πολυσυστηματικό σύνδρομο, ενώ η βαρύτητα των συμπτωμάτων διαφέρει από άνθρωπο σε άνθρωπο, μεταξύ των δύο φύλων, αλλά και μεταξύ διάφορων φυλών. Σε ορισμένα περιστατικά, στα οποία η συμπτωματολογία είναι βαριά και εμφανίζονται επιπλοκές, κοινό σημείο αποτελεί η εμφάνιση υπερέκκρισης κυτταροκινών, με υπερέχουσα αυτήν της Ιντερλευκίνης 6, αλλά και η ύπαρξη προφλεγμονωδών παραγόντων, όπως ο TNFa και άλλοι.
Βασιζόμενοι στις μέχρι τώρα γνώσεις από την ιατρική βιβλιογραφία για ένα ήδη γνωστό σύνδρομο, το Σύνδρομο Απελευθέρωσης Κυτταροκίνης (CRS), το οποίο εμφανίζεται και σε διάφορες άλλες παθολογικές καταστάσεις, θα αναφερθούμε σε αυτό, μιας και υπάρχουν διάφορα αναπάντητα ερωτήματα και διάφορες σκέψεις.
Σύνδρομο Απελευθέρωσης (υπερέκκρισης) Κυτταροκίνης – Cytokine Release Syndrome (CRS)
Το ΣΑΚ (CRS) είναι μία συστηματική φλεγμονώδης απάντηση, απειλητική για την ζωή, με δραματική εξέλιξη, η οποία δύναται να προκληθεί σε διάφορες καταστάσεις, όπως σε λοιμώξεις, στην χορήγηση κάποιων φαρμάκων, στο Σύνδρομο Οξείας Αναπνευστικής Δυσχέρειας (ARDS), σε περιστατικά με σήψη, στην επιμόλυνση με τον ιό Epstein-Barr, αλλά και σε άλλες μη φλεγμονώδεις νόσους. Το σύνδρομο δύναται να εμφανιστεί όταν διεγερθεί ένας τεράστιος αριθμός λευκών αιμοσφαιρίων ως απάντηση σε κάποιο αντιγόνο, το οποίο το αμυντικό σύστημα θεωρεί απειλητικό για τον οργανισμό (υπεραντιγόνο). Ως εκ τούτου, προκαλεί την υπερέκκριση και την απελευθέρωση προφλεγμονωδών παραγόντων, κυτταροκινών και αυξητικών παραγόντων. Πρόκειται για μία διαταραγμένη απάντηση του αμυντικού συστήματος – υπερδιέγερση.
Τα λευκά αιμοσφαίρια που εμπλέκονται, είναι τα διεγερμένα Τ κύτταρα και τα Β κύτταρα, τα μακροφάγα, τα μονοκύτταρα, τα δενδριτικά, τα ΝΚ και άλλα. Η διέγερση αυτών των κυττάρων προκαλείται, συνήθως, όταν το αμυντικό σύστημα έχει να αντιμετωπίσει έναν παθογόνο εισβολέα, όπως πιθανώς και στην περίπτωση του νέου κορωνοϊού, εκλαμβάνοντάς τον ως υπεραντιγόνο!
Σε ορισμένες περιπτώσεις όμως, ξεκινάει ένας φαύλος κύκλος, όπου τα μεν κύτταρα του αμυντικού συστήματος παράγουν κυτταροκίνες, οι δε κυτταροκίνες και οι άλλοι προφλεγμονώδεις παράγοντες με τη σειρά τους, διεγείρουν κύτταρα του ανοσοποιητικού συστήματος, διευρύνοντας την απάντησή του. Αυτό συμβαίνει σε λίγες περιπτώσεις, δηλαδή όταν υπάρχει μια υπεραπάντηση του οργανισμού σε σχέση με τον εισβολέα, ως μία ενδεχόμενη σοβαρή απορρύθμιση της απάντησης του ανοσοποιητικού συστήματος.
Το σύνδρομο δύναται να εμφανιστεί με διαφορετικά συμπτώματα, όπως συμπτώματα γρίπης, πυρετός, κόπωση, καταβολή, μυαλγίες, αρθραλγίες, ερύθημα, δερματικά εξανθήματα, πονοκέφαλος, καθώς επίσης και υψηλός πυρετός.
Επιπλέον, το σύνδρομο ενδέχεται να εμφανιστεί ως ανεξέλεγκτη φλεγμονώδης κατάσταση, με οξεία κυκλοφορική ανεπάρκεια, με αγγειοσυστολή, με διάχυτη ενδαγγειακή πήξη και, ορισμένες φορές, με πολυοργανική ανεπάρκεια.
Τα εργαστηριακά ευρήματα ποικίλλουν και ενδέχεται να εμφανιστούν λευκοπενία, υψηλή φερριτίνη, υπερτριγλυκεριδαιμία, υψηλή CRP, αυξημένη LDH και, κάποιες φορές, αύξηση των ηπατικών ενζύμων και της κρεατινίνης. Επίσης, σε βαριές περιπτώσεις, δύναται να εμφανιστεί το Σύνδρομο Νοσούντος Ευθυρεοειδικού (Euthyroid Sick Syndrome). Σε αυτό το σύνδρομο παράγονται ιντερλευκίνη 6, TNFa, ιντερφερόνη – Β, ιντερλευκίνη 1, και επηρεάζονται ο υποθάλαμος και η υπόφυση, όπου μπλοκάρεται η έκκριση της ΤSH, ενώ εμφανίζονται χαμηλά επίπεδα Τ3 και ελεύθερης Τ3, και φυσιολογική Τ4.
Στις αιτίες του ESS συμπεριλαμβάνονται πνευμονία, σήψη, λοιμώξεις του γαστρεντερικού, κίρρωση ήπατος, βαριά χειρουργεία, διαβητική κετοοξέωση και πολλά άλλα σοβαρά νοσήματα.
Σύντομη αναφορά στην σήψη, η οποία αποτελεί σημαντικό μοντέλο διερεύνησης τόσο του ΕSS, όσο και του Συνδρόμου Απελευθέρωσης Κυτταροκίνης
Η σήψη είναι ένα κλινικό σύνδρομο, το οποίο συσχετίζεται με την απάντηση στις λοιμώξεις. Σε μερικές περιπτώσεις σοβαρής λοίμωξης, εμφανίζεται μια υπερέκκριση κυτταροκινών που οδηγεί σε μια αυτοδιεύρυνση παραγωγής κυτταροκινών, η οποία ονομάζεται καταιγίδα κυτταροκινών. Η δραματική κλινική εικόνα που προκύπτει, εμφανίζεται αρκετά δύσκολη στην αντιμετώπισή της.
Σε περιπτώσεις του Συνδρόμου Απελευθέρωσης Κυτταροκίνης, το αναπνευστικό σύστημα ενδέχεται να συμμετέχει με συμπτωματολογία Συνδρόμου Οξείας Αναπνευστικής Δυσχέρειας (ΑRDS), συνοδευόμενη από δύσπνοια και υποξαιμία. Αυτή αποτελεί αιτία επιδείνωσης της υπερέκκρισης παραγόντων που δύναται να δημιουργήσει την ανάγκη διασωλήνωσης του ασθενούς, ενώ η ακτινογραφία ενδέχεται να εμφανίζει αμφοτερόπλευρη θολερότητα. Επίσης, σε σοβαρές περιπτώσεις, συνοδεύεται από υψηλό πυρετό.
Μερικές φορές εμπλέκεται και το Κεντρικό Νευρικό Σύστημα, παρουσιάζοντας ευρεία συμπτωματολογία, όπως υπνηλία, παραισθήσεις, σύγχυση, δυσκολία λεκτικής επικοινωνίας, πονοκέφαλο, και ακόμη και αφασία. Η πρόκληση και η εξέλιξη αυτού του συνδρόμου, δεν έχουν πλήρως διευκρινιστεί. Φαίνεται από την διεθνή βιβλιογραφία, ότι, εκτός από την συμμετοχή των κυττάρων του ανοσοποιητικού, εμπλέκονται και άλλα κύτταρα, όπως αυτά του ενδοθηλίου.
Προσπαθώντας να κατανοήσουμε την εξέλιξη και την παθοφυσιολογία αυτού του συνδρόμου, ας δούμε ποια είναι η συμμετοχή των ανοσολογικών κυττάρων και η έκκριση προφλεγμονωδών παραγόντων, ιντερλευκινών και άλλων. Εμφανίζονται να συμμετέχουν η ιντερφερόνη, η ιντερλευκίνη IL-10 και η ιντερλευκίνη IL-6. Η ιντερφερόνη -γ εμφανίζεται να υπερπαράγεται από διεγερμένα Τ λεμφοκύτταρα, και κυρίως από τα μακροφάγα κύτταρα, προκαλώντας μία σειρά από τα προαναφερθέντα συμπτώματα, όπως πονοκέφαλο, κόπωση και καταβολή.
Η ιντερλευκίνη 6, ο TNFa και η ιντερλευκίνη 10, επίσης υπερπαράγονται από τα μακροφάγα. Η ιντερφερόνη – γ δύναται να προκαλέσει μία σειρά επιπτώσεων, όπως πνευμονικές βλάβες, βλάβες του μυοκαρδίου και γαστρεντερικές και αγγειακές διαταραχές.
Τα τελευταία χρόνια αποτελεί μεγάλη πρόκληση το να διερευνηθούν ποιες είναι οι πραγματικές αιτίες της υπεραντίδρασης του ανοσοποιητικού συστήματος που συνοδεύεται από καταιγίδα κυτταροκινών, σε διάφορα νοσήματα, και πως προκαλείται και εξελίσσεται η αλληλουχία των αντιδράσεων και η διεύρυνση του δικτύου των κυτταροκινών και των χημειοκινών. Η υπερέκκριση, όχι μόνο κυτταροκινών, αλλά και άλλων παραγόντων, (π.χ. αυξητικών, πρωτεασών, διέγερση άλλων τύπων κυττάρων του ανοσοποιητικού), αποτελεί μία πιθανή αιτία.
Αναφορικά με την Ιντερλευκίνη 6
Η Ιντερλευκίνη 6 είναι μία κυτταροκίνη. Η ετυμολογία της λέξης «κυτταροκίνη» υποδηλώνει κίνηση του κυττάρου και η λέξη ιντερλευκίνη αναφέρεται στην επικοινωνία μεταξύ των λευκών αιμοσφαιρίων. Γνωρίζουμε ότι η IL-6 έχει πλειοτροπικές δράσεις και προκαλεί την έκφραση μίας ποικιλίας πρωτεϊνών, υπεύθυνων για τις φλεγμονώδεις αντιδράσεις του οργανισμού. Επίσης, διαδραματίζει έναν πολύ σημαντικό ρόλο στον πολλαπλασιασμό και την διαφοροποίηση κυττάρων του ανθρώπινου οργανισμού.
Η σηματοδότηση της ιντερλευκίνης 6, γίνεται διαμέσου ενός συμπλέγματος της ιντερλευκίνης 6, η οποία συνδέεται με τον διαμεμβρανικό υποδοχέα ιντερλευκίνης 6 (mIL-6R), (η οποία είναι η κλασική σηματοδότηση), ή διαμέσου της διαλυτής μορφής υποδοχέα ιντερλευκίνης 6 «SIL-6R», ή με την μοριακή υπομονάδα (molecular subunit) gp130, υποδοχέα μεταγωγής σήματος (signal-transducer receptor), με τα παρακείμενα κύτταρα, και αυτό λέγεται «trans-presentation». Ως εκ τούτου για την σηματοδότηση της ιντερλευκίνης 6 υπάρχουν 3 οδοί.
Αυτά είναι τα γνωστά μονοπάτια για τη σηματοδότηση της ιντερλευκίνης 6.
Είναι επίσης σημαντικό να λάβουμε υπ’ όψιν, ότι η gp130 εκφράζεται παντού, σε πάρα πολλά κύτταρα, και πιθανόν αυτό να δημιουργεί και τις πλειοτροπικές δράσεις της ιντερλευκίνης 6. Ο έλεγχος της σηματοδότησης της ιντερλευκίνης 6 ρυθμίζεται διαμέσου της επαγωγής μορίων καταστολής, μετά από την ενεργοποίηση της οδού της ιντερλευκίνης, καθώς και μέσω της παρουσίας των μορφών sIL-6R και gp130 που βρίσκονται στο αίμα (κυκλοφορούντων).
Αντίστροφα, η υπερπαραγωγή της ιντερλευκίνης 6 και η διαταραγμένη ρύθμιση της σηματοδότησης των οδών της, μπορεί να οδηγήσουν σε φλεγμονώδεις καταστάσεις, αυτοάνοσες διαταραχές και καρκινική ανάπτυξη. Υποθέτουμε ότι ο ρόλος της ιντερλευκίνης 6 είναι πολύ σημαντικός στο δίκτυο των ανθρωπίνων κυτταροκινών.
Κατά καιρούς, έχουν προταθεί διάφοροι αναστολείς των κυτταροκινών αυτών στην σηματοδότηση, διαμέσου των υποδοχέων της ιντερλευκίνης που συνδέονται με τις οδούς σηματοδότησης, JAK–STAT «κινάσες» και NF-kB οδοί.
Ιντερλευκίνη 6
Γνωρίζουμε ότι εμπλέκεται σε διάφορα νοσήματα του αναπνευστικού δρώντας κυρίως στις λείες μυϊκές ίνες των αεραγωγών, παρουσία του διαλυτού υποδοχέα της ιντερλευκίνης-6 και αυτό έχει περιγραφεί τόσο στην ARDS, στην πνευμονική ίνωση, αλλά και στο άσθμα. Όμως λόγω της πλειομορφικής της δράσης επιφέρει βιολογικές δράσεις σε πολλά όργανα και κύτταρα.
Όταν ο ασθενής παρουσιάζει εργώδη αναπνοή, παράγεται ιντερλευκίνη IL-6 από το διάφραγμα, η οποία δρα επάγοντας από το ήπαρ την έκκριση γλυκόζης, ενώ διεγείρει επίσης και τον υποθάλαμο-υποφυσιακό άξονα. Δρα όμως και τοπικά εκεί όπου παράγεται.
Τα τελευταία χρόνια πολλές ερευνητικές ομάδες έχουν επιδείξει μεγάλο ενδιαφέρον για τις ενδοκυττάριες σηματοδοτικές αλληλουχίες της IL-6, την κατανόηση των παραγόντων που διαμορφώνουν την τελική της δράση διαμέσου και των τριών οδών, για την κατανόηση της σημαντικής αυτής «ενδοκρινούς» κυτταροκίνης. Διότι έχουν καταγραφεί δράσεις του σημαντικού ρόλου της εμπλοκής της ιντερλευκίνης 6 στο φαινόμενο της φλεγμονής, στη λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος, στην αιμοποίηση, στον μεταβολισμό των οστών και των σκελετικών μυών, καθώς και δράση σε πολλαπλά όργανα και συστήματα όπως το αιμοποιητικό, ενδοκρινικό, νευρικό σύστημα.
Θεωρώ όμως, ότι θα έχει πολύ μεγάλο ενδιαφέρον, τόσο για το Σύνδρομο Απελευθέρωσης Κυτταροκίνης γενικά, όσο και για την περίπτωση της COVID-19, να απαντηθούν διάφορα ερωτήματα, όπως ποιος είναι ο ρόλος του GM-CSF, του amplif -6, ο ρόλος του HGF, ο ρόλος του MIF, του ACE και του ACE2, της αγγειοτενσίνης 1-7 και 17, της πρωτεάσης σερίνη, των Tregs κύτταρων, των EGFR κλπ.
Υπάρχουν πάρα πολλές πληροφορίες για όλους αυτούς τους υποδοχείς, τους αυξητικούς παράγοντες και τις προφλεγμονώδεις ουσίες. Η λεπτομερής διερεύνηση των αλληλουχιών και η ερμηνεία τους, θα μας δώσουν την δυνατότητα να κατανοήσουμε καλύτερα το απειλητικό αυτό σύνδρομο. Φαίνεται επίσης, ότι ο νευρο-ενδοκρινο-ανοσολογικός άξονας έχει σημαντική εμπλοκή στην παθοφυσιολογία των βαρέων περιστατικών με επιπλοκές, σε κάποια από τα περιστατικά COVID-19. Οι πλειοτροπικές δράσεις των κυτταροκινών και η γονιδιακή ποικιλομορφία δύνανται να είναι καθοριστικές για την εμφάνιση και την εξέλιξη του Συνδρόμου Απελευθέρωσης Κυτταροκίνης, και κατ’ επέκτασιν και για την αντιμετώπιση της COVID-19.
Διατροφή
Tips για να μειώσεις την κατανάλωση κρέατος

Η μείωση της κατανάλωσης κρέατος μπορεί να έχει πολλά οφέλη, συμπεριλαμβανομένης της βελτίωσης της υγείας σας και της μείωσης των περιβαλλοντικών επιπτώσεων. Αρκετοί άνθρωποι επιλέγουν τα τελευταία χρόνια να μειώσουν το κρέας και τα ζωικά τρόφιμα δείχνοντας ενδιαφέρον για μία πιο χορτοφαγική διατροφή, είτε για λόγους υγείας, είτε για ηθικούς και περιβαλλοντικούς λόγους. Όποιος και εάν είναι ο λόγος που θέλετε να μειώσετε το κρέας, η τακτική αυτή θα σας βοηθήσει:
- να μειώσετε τον κίνδυνο εμφάνισης καρδιαγγειακών νοσημάτων, διαβήτη τύπου 2 και καρκίνου
- να διατηρήσετε ένα υγιές σωματικό βάρος
- να προσλάβετε περισσότερες βιταμίνες και αντιοξειδωτικά
- να βελτιώσετε τη λειτουργία του γαστρεντερικού σας
Βέβαια, η μείωση του κρέατος έχει αυτά τα οφέλη εάν στη θέση του προσθέσετε ποικιλία τροφών πλούσιων σε θρεπτικά συστατικά, βιταμίνες και φυτικές ίνες! Δεν έχει νόημα να μειώσετε το κρέας εάν αυξήσετε τροφές πλούσιες σε αλάτι, τηγανιτές, επεξεργασμένες και αυξημένες σε ζάχαρη.
Στο συγκεκριμένο κείμενο θα βρείτε αναλυτικές συμβουλές για την ελάττωση του κρέατος, όπως:
– Καθιερώστε κάποια μέρα χωρίς κρέας
– Μειώστε τη μερίδα του κρέατος
– Αντικαταστήστε το κρέας σε γνωστές συνταγές
– Δοκιμάστε φυτικά εναλλακτικά κρέατος
– Δοκιμάστε νέες συνταγές
– Οργανώστε το πλάνο φαγητού της εβδομάδας
Πώς θα μειώσετε την κατανάλωση κρέατος;
Υπάρχουν πολλοί τρόποι να κάνετε ομαλά τη μετάβαση σε μία διατροφή με λιγότερο ή καθόλου κρέας!
Καθιερώστε κάποια μέρα χωρίς κρέας
Μπορείτε να ορίσετε με την υπόλοιπη οικογένεια μια μέρα την εβδομάδα ως «Δευτέρα χωρίς κρέας» και δεσμευτείτε να ετοιμάζετε γεύματα χωρίς κρέας εκείνη την ημέρα. Σταδιακά μπορείτε να επεκτείνετε αυτή την τακτική σε περισσότερες ημέρες, εάν τελικά σας εξυπηρετεί.
Μειώστε τη μερίδα του κρέατος
Μειώστε σταδιακά το μέγεθος της μερίδας του κρέατος στα γεύματά σας και στη θέση του προσθέστε λαχανικά ή/και όσπρια.
Αντικαταστήστε το κρέας σε γνωστές συνταγές
Πειραματιστείτε με το να αντικαταστήσετε το κρέας σε συνταγές που ήδη φτιάχνετε. Για παράδειγμα, μπορείτε να φτιάξετε γιουβαρλάκια με κιμά σόγιας, φρικασέ με μανιτάρια, μπιφτέκια οσπρίων, μουσακά με κιμά σόγιας ή μανιταριών, γιουβέτσι με θαλασσινά κ.ά. Συντάξτε μία λίστα με τα φαγητά που ήδη μαγειρεύετε στο σπίτι και δείτε ποιά από αυτά μπορούν να γίνουν χωρίς κρέας.

Δοκιμάστε φυτικά εναλλακτικά κρέατος
Μία βόλτα στο supermarket θα σας βοηθήσει να βρείτε πληθώρα εναλλακτικών κρέατος, όπως φυτικά μπιφτέκια, κεφτεδάκια και nuggets. Τι είναι τα φυτικά εναλλακτικά κρέατος; Είναι τροφές που μοιάζουν σε όψη και γεύση με το κρέας αλλά παράγονται από φυτικές πρώτες ύλες, όπως η σόγια, ο αρακάς, τα μπιζέλια τα οποία συνδυάζονται με διάφορα μπαχαρικά και άλλα φυτικά συστατικά ώστε να δώσουν ένα άριστο γευστικό αποτέλεσμα. Για να μη «χαθείτε» με την πληθώρα επιλογών, είναι πολύ σημαντικό να ελέγχετε την ετικέτα των τροφίμων και τα συστατικά τους. Ως προς τα συστατικά, όσο λιγότερα τόσο το καλύτερο, με τη σόγια να αποτελεί μια από τις καλύτερες πηγές πρωτεΐνης αφού αποδίδει περισσότερη πρωτεΐνη στο τρόφιμο και με μεγαλύτερη βιολογική αξία. Ως προς τη διατροφική ετικέτα, ελέγξτε τα κορεσμένα λιπαρά, τα σάκχαρα, την πρωτεΐνη, τις φυτικές ίνες και το αλάτι, ώστε να επιλέξετε το προϊόν που θα σας δώσει χαμηλά κορεσμένα, σάκχαρα και αλάτι και αυξημένη πρωτεΐνη και φυτικές ίνες.
Εντάξτε περισσότερες φυτικές πηγές πρωτεΐνης
Πολλές φυτικές τροφές παρέχουν πρωτεΐνη, όπως η σόγια και τα προϊόντα της, τα μαύρα φασόλια, τα ρεβίθια, οι φακές, οι ξηροί καρποί και το βούτυρο ξηρών καρπών και οι σπόροι. Επιλέξτε ένα από αυτά αντί για κρέας στα γεύματα ή τα σνακ.
Δοκιμάστε νέες συνταγές
Αρκετοί σεφ και food bloggers ασχολούνται τα τελευταία χρόνια με φυτικές συνταγές. Θα εκπλαγείτε με το πόσα φαγητά μπορείτε να φτιάξετε χωρίς κρέας!
Οργανώστε το πλάνο φαγητού της εβδομάδας
Δημιουργήστε μία λίστα με τις χωρίς κρέας συνταγές που σας αρέσουν και προγραμματίστε πότε θα τις φτιάξετε μέσα στην εβδομάδα, ώστε να οργανωθείτε με τις αγορές στο supermarket και το μαγείρεμα. Όταν έχετε διαθέσιμα τα τρόφιμα που χρειάζεστε, είναι πιο εύκολο να μαγειρέψετε τη συνταγή που θέλετε.
Ομορφιά
Πως μπορούμε να προετοιμάστουμε για να είμαστε λαμπεροί σε μια σημαντική εκδήλωση.

Η άνοιξη και το καλοκαίρι είναι συνήθως οι εποχές που οι κοινωνικές μας υποχρεώσεις αυξάνονται έχοντας την μεγαλύτερη ανάγκη να μας φροντίσουμε περισσότερο. Τι μπορούμε όμως να κάνουμε για να το επιτύχουμε και πότε;
Οι θεραπείες της αισθητικής ιατρικής χωρίζονται σε επεμβατικές-χειρουργικές και σε μη επεμβατικές ενέσιμα-μηχανήματα.
Οι χειρουργικές επεμβάσεις αυξητική, μειωτική,ανόρθωση μαστών ,λιποαναρρόφηση, βλεφαροπλαστική, face lifting, ρινοπλαστική, απαιτούν χρόνο ανάρρωσης που συνήθως είναι 2 εβδομάδες.
Κάποιες φορές όμως λόγων επιπλοκών ή άλλων παραγόντων μπορεί να παραταθεί η ανάρρωση μερικές εβδομάδες ακόμα. Το τελικό αποτέλεσμα συνήθως είναι στους 6 μήνες. Τόσο απαιτείται ώστε να φύγουν τελείως τα οιδήματα και να έχουν διαμορφωθεί πλήρως οι όποιες ουλές. Συνήθως σε επεμβάσεις όπως η αυξητική-μειωτική μαστών όπως και η λιποαναρρόφηση χρειάζονται να φορεθούν πιεστικά ενδύματα για 4-5 εβδομάδες ώστε να φύγουν γρηγορότερα τα οιδήματα.
Άρα οποιαδήποτε χειρουργική επέμβαση θα πρέπει να προηγείται τουλάχιστον 3-4 μήνες από οποιαδήποτε σημαντική εκδήλωση.
Όσο αφορά τις μη επεμβατικές θεραπείες όπως τα ενέσιμα botox-dysport, υαλουρονικό υξύ και μεσοθεραπείες τα αποτελέσματά τους είναι εμφανή και εντυπωσιακά σε 3-4 εβδομάδες, διαρκούν μήνες,(botox-dysport διάρκεια περίπου 4-5 μήνες ενώ το υαλουρονικό περίπου 7-8 μήνες και ανάλογα το υλικό).
Το ιδανικό είναι να προηγούνται 4-5 εβδομάδες πριν από κάθε εκδήλωση(γάμος, βάπτιση, πάρτυ) και αυτό γιατί μπορεί να υπάρχουν ερυθρότητα, εκχυμώσεις ή πρηξίματα τα οποία όμως υποχωρούν σύντομα(10-12 ημέρες).
Το botox-dysport είναι ιδανικό για τις ρυτίδες έκφρασης(μέτωπο-μεσόφρυο-μάτια, ρυτίδες πικρίας) γίνεται με ενέσιμο τρόπο και το τελικό του εντυπωσιακό αποτέλεσμα φαίνεται σε 4-5 εβδομάδες. Το πρόσωπο μετά από θεραπείες botox-dysport δείχνει ξεκούραστο ,ανορθωμένο και νεανικό.
Το υαλουρονικό οξύ αναπληρώνει τον χαμένο όγκο του προσώπου μας, μπορεί να γίνει σε όλο το πρόσωπο κυρίως όμως στα ζυγωματικά, τις παρειές, τις ρινοπαρειακές, το πηγούνι και την κάτω γνάθο. Γίνεται με ενέσιμο τρόπο και το αποτέλεσμα είναι να δείχνει πιο νεανικό με γωνίες και όμορφο.
Διαρκεί περίπου 8-10 μήνες ανάλογα το υλικό και τους στόχους και από την ημέρα της εφαρμογής απαιτούνται περίπου 4 εβδομάδες για το τελικό αποτέλεσμα. Ερυθρότητα, οιδήματα και εκχυμώσεις είναι παροδικά για 10-12 ημέρες.
Με την μεσοθεραπεία το δέρμα του προσώπου μας δείχνει φωτεινό, σφριγηλό και υγιές σε περίπου 10 ημέρες μετά την εφαρμογή.
Χημικό peeling για την ανανέωση του δέρματος καλό είναι να γίνεται τουλάχιστον 3 εβδομάδες πριν από κάθε εκδήλωση.
Θεραπείες μη ενέσιμες όπως ενυδατώσεις ή ραδιοσυχνότητες είναι προτιμότερο να εφαρμόζονται τουλάχιστον 2 εβδομάδες πριν.
Γενικότερα το ιδανικό είναι οποιαδήποτε θεραπεία να γίνεται τουλάχιστον 3-4 εβδομάδες πριν από κάθε σημαντική εκδήλωση και αυτό προκειμένου να έχουμε κάθε περιθώριο και να έχουν φύγει οιδήματα, εκχυμώσεις και ερυθρότητα.
Έτσι λοιπόν περίπου 4 εβδομάδες πριν από κάθε εκδήλωση, είναι ο ιδανικός χρόνος για να διορθώσουμε ότι μας ενοχλεί ,να είμαστε λαμπεροί και όμορφοι.

Μπέσκος Νικόλαος
Πλαστικός Χειρουργός
ΖΕΥΞΙΔΟΣ 1 ΚΑΙ ΙΚΤΙΝΟΥ
Τηλ. 2314010087
Διατροφή
Τρόφιμα που δεν πρέπει να λείπουν από το Πρωινό σου

Είναι πολύ πιθανό να έχεις ακούσει ότι το πρωινό συχνά χαρακτηρίζεται ως το πιο σημαντικό γεύμα της ημέρας. Αυτό συμβαίνει γιατί ενεργοποιεί τον μεταβολισμό, αναπληρώνει τα επίπεδα ενέργειάς του οργανισμού μετά το νυχτερινό ύπνο, μπορεί να επηρεάσει τις διατροφικές σου επιλογές κατά τη διάρκεια της ημέρας, ενώ σχετίζεται και με καλύτερη ρύθμιση του σωματικού βάρους. Τι ακριβώς, όμως, πρέπει να περιέχει ένα ισορροπημένο πρωινό;
Σε αυτό το άρθρο, θα σου αναφέρω τα βασικά τρόφιμα που δεν πρέπει να λείπουν από ένα θρεπτικό και χορταστικό πρωινό που θα τροφοδοτήσει τον οργανισμό σου με την απαραίτητη ενέργεια για να ανταπεξέλθει στις καθημερινές του υποχρεώσεις!
Φυσικά, κατά την ανάγνωση του άρθρου θα βρείτε και αρκετά παραδείγματα τροφίμων και γευμάτων που μπορείτε να εντάξετε και εσείς στο πρωινό σας γεύμα.
Τι πρέπει να περιέχει ένα Ισορροπημένο Πρωινό;
Πηγές σύνθετων υδατανθράκων
Οι σύνθετοι υδατάνθρακες είναι ένα σημαντικό συστατικό ενός ισορροπημένου πρωινού. Προτίμησε προϊόντα ολικής αλέσεως που Παρέχουν στο σώμα ενέργεια και σε βοηθούν να παραμένεις σε εγρήγορση μέχρι το επόμενο γεύμα.
Για παράδειγμα, δημητριακά με Νο1 συστατικό την ολική άλεση και ειδικότερα με νιφάδες δημητριακών σε υψηλό ποσοστό εμπλουτισμένες με μέταλλα και βιταμίνες (ιδιαίτερα ασβέστιο, σίδηρο και βιταμίνες του συμπλέγματος Β), ψωμί ή φρυγανιές ολικής αλέσεως, τα οποία είναι πλούσια σε φυτικές ίνες, βιταμίνες και μέταλλα και προάγουν το αίσθημα κορεσμού.
Πηγές πρωτεΐνης
Η συμπερίληψη πρωτεΐνης στο πρωινό σου είναι απαραίτητη για την αποκατάσταση και την ανάπτυξη της μυϊκής μάζας, καθώς και για να σε κρατήσει χορτάτο/η μέχρι το μεσημέρι. Τα αυγά, το γιαούρτι, το γάλα και το τυρί είναι εξαιρετικές πηγές πρωτεΐνης για το πρωινό σου. Εάν έχεις δυσανεξία στη λακτόζη ή ακολουθείς μία χορτοφαγική διατροφή, μπορείς να επιλέξεις φυτικά υποκατάστατα, όπως το γάλα σόγιας, το γιαούρτι σόγιας και το tofu.
Καλά λιπαρά
Τα καλά λιπαρά κατέχουν σημαντικό ρόλο στη διατήρηση της συνολικής υγείας. Υποστηρίζουν τη λειτουργία του εγκεφάλου, μειώνουν τη φλεγμονή και βοηθούν στην απορρόφηση των λιποδιαλυτών βιταμινών. Ενσωμάτωσε πηγές καλών λιπαρών, όπως αβοκάντο, ξηρούς καρπούς, σπόρους και ελαιόλαδο στο πρωινό σου.
Φρούτα και λαχανικά
Τα φρούτα και τα λαχανικά είναι γεμάτα με βιταμίνες, μέταλλα και αντιοξειδωτικά που ενισχύουν το ανοσοποιητικό σου σύστημα και συμβάλλουν στη συνολική σου ευεξία. Προσθέτουν επίσης φυσική γλυκύτητα και χρώμα στο πρωινό σου. Πρόσθεσε για παράδειγμα φρέσκα ή αποξηραμένα φρούτα στο μπολ με γάλα και νιφάδες δημητριακών ολικής άλεσης ή λαχανικά στην ομελέτα σου..
Ενυδάτωση
Φυσικά, να θυμάσαι την ενυδάτωσή σου! Πιες ένα ποτήρι νερό μαζί με το πρωινό σου για ένα καλό ξεκίνημα στην ημέρα σου! Εκτός από το νερό, στην ενυδάτωσή σου συμβάλλουν και άλλα τρόφιμα που μπορεί να περιλαμβάνονται στο πρωινό σου, όπως το γάλα, ο καφές, το τσάι και τα φρούτα/λαχανικά.
Τι να Κρατήσεις;
Ένα ισορροπημένο πρωινό μπορεί να χαρακτηριστεί ως ένας συνδυασμός σύνθετων υδατανθράκων, πρωτεΐνης, καλών λιπαρών, φρούτων, λαχανικών και ενυδάτωσης. Συμπεριλαμβάνοντας αυτά τα συστατικά στο πρωινό σου γεύμα, μπορείς να εξασφαλίσεις ότι λαμβάνεις τα θρεπτικά συστατικά που χρειάζεται το σώμα σου για την εύρυθμη λειτουργία του.
Να θυμάσαι ότι το πρωινό πρέπει να εξατομικεύεται σύμφωνα με τις προτιμήσεις και τις διατροφικές σου απαιτήσεις. Αν το πρωινό δεν αποτελεί μια καθημερινή σου συνήθεια, να θυμάσαι ότι οι αλλαγές γίνονται βήμα-βήμα. Δεν είναι ανάγκη να καταναλώνεις το πρωινό σου ακριβώς την ώρα που ξυπνάς στο σπίτι σου. Μπορείς να παίρνεις το ταπεράκι σου στο γραφείο ή αν υπάρχει η δυνατότητα να παρασκευάζεις το πρωινό σου εκεί αργότερα. Μικρές αντικαταστάσεις θα επιφέρουν το θετικό αποτέλεσμα!
Εσύ τι συνδυασμούς θα κάνεις στο πρωινό σου;
-
Επίκαιρα Πρόσωπα
«Αφιέρωμα» Η Αρκαδία επιχειρεί: Παναγιώτα Τρουπή
-
Ψυχολογία
Πώς να αποκτήσεις ακριβώς αυτό που θέλεις;
-
Τουρισμός
Αναπτυξιακό Διεθνές Συνέδριο στη Δυτική Ελλάδα “Ναύπακτος 2030”
-
Επίκαιρα Πρόσωπα
«Αφιέρωμα» Η Αρκαδία επιχειρεί: Νάντια Μπαζιωτάκη
-
Τουρισμός
Επίτιμα μέλη της Ελληνικής Ένωσης Γυναικών στον Πολιτισμό και τον Τουρισμό/HAWCT οι κυρίες Ολυμπία Αναστασοπούλου και Λίλα ντε Τσάβες
-
Επίκαιρα Πρόσωπα
«Αφιέρωμα» Η Αρκαδία επιχειρεί: Βίβιαν Μανωλέσου
-
Τουρισμός
Press Conference για τις ανάγκες ενημέρωσης των δράσεων του έργου CapTour
-
Επίκαιρα Πρόσωπα
«Αφιέρωμα» Η Αρκαδία επιχειρεί: Χριστίνα Μανιάτη