Παιδί

ΠΑΙΔΙΚΟΣ ΝΑΡΚΙΣΣΙΣΜΟΣ: AITIA, ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ ΚΑΙ ΤΡΟΠΟΙ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗΣ ΤΟΥ

Αγαπητοί γονείς, πρόσφατα αντιμετώπισα κάποιες αρκετά δύσκολες περιπτώσεις παιδικού και εφηβικού ναρκισσισμού. Σκέφτηκα ότι θα ήταν αρκετά βοηθητικό για τους νέους ιδιαίτερα γονείς να γνωρίζουν κάποια πράγματα

σχετικά με το θέμα αυτό, ώστε αφ’ενός μεν να προσέξουν για την ανατροφή υγιών των παιδιών και αφετέρου, εάν έχουν κάποιο παιδί με ναρκισσιστικά χαρακτηριστικά να το αναγνωρίσουν έγκαιρα και να έχουν κάποιους πρώτους τρόπους διαχείρισης τους.

Είναι γνωστό τι είναι ο ναρκισσισμός και από πού πήρε το όνομά του. Στη μυθολογία μας ο Νάρκισσος ερωτεύθηκε τον εαυτό του, όταν καθρεφτίστηκε το είδωλό του στη λίμνη. Αυτό το ανικανοποίητο πάθος τον οδήγησε στο θάνατο.

Όλοι οι άνθρωποι γεννιόμαστε με κάποια στοιχεία ναρκισσισμού, επικεντρωνόμαστε στις ανάγκες μας και τις επιθυμίες μας. Το παιδί μεγαλώνοντας μέσα στην οικογένεια, από τα βιώματα και τα μηνύματα που παίρνει,δημιουργεί την αυτοεκτίμηση και τη δημόσια εικόνα του για την ομαλή λειτουργία του ως ενήλικος στη ζωή του.

Εδώ απαιτείται μια ιδιαίτερη προσοχή από τους γονείς να μην ακολουθήσουν τα δυο άκρα ανατροφής ,αλλά τη μέση οδό. Ούτε απόλυτη αυστηρότητα προς τα παιδιά, που θα τα οδηγήσει στη χαμηλή αυτοεκτίμηση, ούτε υπερβολική υποχωρητικότητα και ‘’θεοποίηση’’ του παιδιού, που θα το οδηγήσει στο ναρκισσισμό και άλλες ψυχικές διαταραχές, με όλα τα οδυνηρά επακόλουθα στη ζωή των παιδιών και της οικογένειάς του. Κάποιες φορές βέβαια και τα παιδιά τα συναισθηματικά και σωματικά κακοποιημένα μπορεί να αναπτύξουν ναρκισσισμό, ως αντιστάθμισμα στη χαμηλή τους αυτοεκτίμηση και αυτοεικόνα.

Χρειάζεται προσοχή λοιπόν από τους γονείς, ως καλοί ‘’προπονητές’’ των παιδιών τους να μεγαλώνουν όχι όπως αυτοί θέλουν βάσει των δικών τους επιθυμιών και αδυναμιών, αλλά βάσει των πραγματικών αναγκών του παιδιού.

Το παιδί δεν ήρθε στη ζωή να εκπληρώσει τα δικά μας θέλω, να γεμίσει τα δικά μας συναισθηματικά κενά και να χρησιμοποιηθεί ως μέσον ανταγωνισμού μεταξύ των γονέων του. Ενθαρρύνουμε χωρίς υπερβολές, το βοηθούμε να αποκτήσει την υγιή αυτοεκτίμηση του για την πραγμάτωση των δικών του αναγκών, ταλέντων και στόχων στη ζωή. Δε το ‘’κολλάμε’’ συναισθηματικά επάνω μας και δε ξεχνάμε ποτέ ότι δεν είναι κτήμα μας, προβολή και αντανάκλαση των δικών μας συναισθημάτων.

Κάποια από τα χαρακτηριστικά ναρκισσιστικής προσωπικότητας είναι η έντονη αίσθηση μεγαλείου και σπουδαιότητας, που έχουν για τον εαυτό τους. Εξιδανικεύουν τον εαυτό τους και τις ικανότητες τους,χωρίς ανάλογα επιτεύγματα,με παράλληλη υποτίμηση των άλλων. Έχουν προσδοκίες άμεσης ανταπόκρισης των άλλων στις ανάγκες ή στις απαιτήσεις τους, μια και πιστεύουν ότι είναι ”ξεχωριστοί άνθρωποι” και αξίζουν προνομιακής μεταχείρισης και φροντίδας των άλλων. Η αλαζονική και υπεροπτική τους συμπεριφορά, η αδυναμία να αναγνωρίσουν και να νιώσουν τις επιθυμίες, τα συναισθήματα και τις ανάγκες των άλλων, μια και περιστρέφονται συνέχεια γύρω από τον εαυτό τους. Ζουν μια διαρκή φαντασίωση για μεγάλες επιτυχίες, δύναμη, εξυπνάδα, ομορφιά, ιδανική αγάπη. Πιστεύουν ότι είναι ξεχωριστοί και κατά συνέπεια δεν μπορούν να συναναστρέφονται με τον οποιονδήποτε. Προσπαθούν να επιβληθούν πάντοτε στους άλλους, γιατί λόγω της αξίας τους, που πιστεύουν ότι έχουν, οι άλλοι πρέπει να τους πιστεύουν και να συμμορφώνονται στις δικές τους απαιτήσεις. Ενώ οι ίδιοι συνήθως φθονούν και εκμεταλλεύονται τους άλλους για να πετύχουν τους στόχους τους, πιστεύουν οτι φθονείται από τους άλλους. Έχουν δυσκολία να εκφράσουν αυθεντικά συναισθήματα κυρίως λύπης ή πένθους, ενώ προεξάρχει το συναίσθημα της ντροπής. Ένας νάρκισσος συνήθως είναι ευχάριστη προσωπικότητα και συμμετέχει στις διάφορες συζητήσεις, γιατί ο στόχος του είναι να γίνεται το επίκεντρο. Μπορεί όμως να δίνει την εντύπωση κάποιες φορές συνεσταλμένου ατόμου, όμως, απλά αποφεύγει να είναι το επίκεντρο για να μη δεχθεί κριτική,που θα αμφισβητούσε το μεγαλείο του. Ουσιαστικά γίνονται πολύ ενοχλητικοί και έχουν το στίγμα του κακομαθημένου παιδιού, που πάντα θέλει να γίνεται το δικό του, χωρίς να ενδιαφέρεται για τις περιστάσεις. Χρησιμοποιούν πολλά ψέμματα και κάποια στιγμή χάνουν την αλήθεια και το ψέμα και βυθίζονται στο δικό τους ψεύτικο κόσμο. Τα παιδιά αυτά αργότερα ως ενήλικοι αδυνατούν να αγαπήσουν δυστυχώς γιατί ουσιαστικά δεν μπορούν να αγαπήσουν να αγαπήσουν ούτε τον εαυτό τους. Δεν μπορούν να χτίσουν υγιείς ανθρώπινες σχέσεις σε όλη τους τη ζωή. Δεν μπορούν επίσης να δεχθούν κριτική από κανέναν, γιατί πληγώνονται παράφορα. Δεν μπορούν να ανεχθούν κανένα, που να θέλει να βλάψει το ‘’είδωλο’’ τους, δηλαδή τον εαυτό τους. Αντιδρούν σε κάθε προσπάθεια κριτικής με οργή και κακία. Νοιώθουν ταπεινωμένοι και αποζητούν εκδίκηση.

Τα παιδιά νάρκισσοι αρκετές φορές είναι έξυπνα και υπερφυή. Τις περισσότερες φορές χρησιμοποιούν την ευφυΐα τους για να εκμεταλλεύονται τους γονείς τους, να τους χειρίζονται κατά πώς αυτά θέλουν. Αποζητούν συνέχεια το θαυμασμό των γονέων τους, αν το πετύχουν υπακούν, αν δε το πετύχουν, στοχοποιούν τους γονείς τους, ταλαιπωρώντας τους, αντιδρώντας στις αρχές και τις επιθυμίες τους.

Μεγαλώνοντας στην εφηβεία καταρρίπτουν τις οικογενειακές αρχές, επαναστατούν προσπαθώντας με ένα παράλογο και επικίνδυνο τρόπο να αυτονομηθούν.

Ο ναρκισσισμός εκδηλώνεται από τη μικρή ηλικία. Όσο πιο αργά τον αντιληφθούν οι γονείς π.χ κατά την εφηβική περίοδο της ζωής του παιδιού τους, που εκ φύσεως είναι η ηλικία συναισθηματικής αυτονόμησης του εφήβου, τόσο πιο ισχυρές είναι οι εκρήξεις και τεράστιες οι δυσκολίες, που αντιμετωπίζουν στο χειρισμό του.

Θα παραθέσουμε στη συνέχεια κάποιους βασικούς τρόπους χειρισμού των ναρκισσιστικών παιδιών. Χρειάζεται αρχικά να χαράξουμε όρια συναισθηματικά χωρίς λύπηση, πάντα όμως με αγάπη και αξιοπιστία. Χωρίς όρια ιδιαίτερα αυτά τα παιδιά αποσυντονίζονται. Θα αντιδράσουν βέβαια γιατί αυτό τα φέρνει προ των ευθυνών τους, που αποφεύγουν. Τα όρια όμως προστατεύουν και τον γονέα από το να μη παραβιάζονται οι δικές του ανάγκες. Χρειάζεται και οι δυο γονείς να είναι σαν τοίχος απροσπέλαστο απέναντι στο παιδί. Απαιτείται σταθερότητα και των δυο, χαλαρότητα στο ύφος τους, αξιόπιστη στάση, χωρίς ενοχές και ‘’κανάκεμα’’. Nα προσπαθούν οι γονείς να το επαναφέρουν στην πραγματικότητα και να το προσανατολίσουν στη ζωή και τα καθήκοντα του. Να του τονίζουν ότι δεν έχει μόνο δικαιώματα,αλλά και υποχρεώσεις. Όμως γενικά να μη μπαίνουν σε πολύ διάλογο με το παιδί.

Πολλές φορές ο ναρκισσισμός οδηγεί σε παθολογίες όπως κατάθλιψη, κοινωνική απομόνωση, κατάχρηση ουσιών. Είναι χρήσιμο σε αυτές τις περιπτώσεις οι γονείς να καταφύγουν σε ψυχοθεραπευτική βοήθεια, από την αρχή της εμφάνισης των πρώτων συμπτωμάτων, ώστε να βοηθηθεί ουσιαστικά το παιδί τους.(Πηγές επιστημονικές από το διαδίκτυο και από συνομιλία με τον ψυχολόγο κ. Βασίλη Τσολακίδη για την αντιμετώπιση του Ναρκισσισμού.)

Αλεξάνδρα Ευκαρπίδου παιδαγωγός,

εισηγήτρια σεμιναρίων: προσωπικής ανάπτυξης,

γονεϊκής ενδυνάμωσης, ανθρωπίνων σχέσεων και επικοινωνίας.

Παιδί

Από την αντιπαράθεση στην συνεργασία

Η αρνητική συμπεριφορά των εφήβων, οδηγεί συχνά σε ρήξη επικοινωνίας με τους γονείς. Οι λεπτοί χειρισμοί μπορούν να δώσουν τη λύση.

Τέσσερις είναι οι βασικοί λόγοι της αρνητικής συμπεριφοράς των εφήβων: η πρόκληση προσοχής, η επίδειξη δύναμης, η εκδίκηση και η επίδειξη ανικανότητας. Σήμερα θα ξεχάσουμε τους συνηθισμένους τρόπους αντιμετώπισης αυτής της αρνητικής συμπεριφοράς και θα αναζητήσουμε νέους τρόπους αντιμετώπισης.

Πώς να το χειριστείτε

Η μέθοδος που θ’ ακολουθήσουμε θα εξαρτηθεί από το σκοπό του εφήβου, την ιδιαίτερη περίπτωση και τον τρόπο αντίδρασης, που εσείς προτιμάτε.

Ας ξεκινήσουμε με τις συνέπειες (φυσικές και λογικές). Ως φυσική συνέπεια ορίζεται το φυσικό αποτέλεσμα μιας ενέργειας. Δεν επιβάλλεται από την εξουσία (δάσκαλο ή γονιό), αλλά από την πραγματικότητα. Όταν ο έφηβος παραβιάζει τη φυσική τάξη, θα υποστεί τις αναπόφευκτες συνέπειες. Αυτό θα συμβεί αν αποφασίσουμε να μην ενεργήσουμε στην αρνητική συμπεριφορά του εφήβου. Για παράδειγμα όταν ο έφηβος κάθεται μέχρι αργά στο internet, φυσικό είναι να αισθάνεται κουρασμένος και άρα να είναι ένας άσχημα προετοιμασμένος μαθητής. Οι φυσικές συνέπειες αφήνουν τον έφηβο να βγάλει τα δικά του συμπεράσματα από την πείρα του, και όχι επειδή εμείς τον διορθώσαμε. Αν ενεργήσουμε στην αρνητική συμπεριφορά του εφήβου προκαλούμε την λογική συνέπεια, που σημαίνει ότι ο ενήλικας κανονίζει τις συνέπειες, αντί να τις αφήνει να είναι αναπόφευκτο αποτέλεσμα της πράξης του παιδιού. Οι λογικές συνέπειες βασίζονται στην πεποίθηση ότι τα παιδιά δε γεννιούνται ούτε καλά, ούτε κακά. Η αρνητική συμπεριφορά αντιμετωπίζεται σαν λάθος, όχι ως αμάρτημα. Γι’ αυτό ο ενήλικας αναλαμβάνει την ευθύνη να καθοδηγήσει το παιδί και να του δείξει τα λάθη (και τις δυνατότητές του) όχι να το τιμωρήσει ή να το κρίνει, βάζοντάς του την ταμπέλα «καλός» ή «κακός».

Βασικοί κανόνες

Όταν εφαρμόζετε τις λογικές συνέπειες, είναι απαραίτητο να δίνετε εναλλακτικές λύσεις, ώστε ο έφηβος να μπορεί να διαλέξει χωρίς εξωτερική πίεση. Επίσης ο τόνος της φωνής σας πρέπει να είναι φιλικός, να δείχνει παραδοχή και καλή θέληση, και όχι θυμό, και απειλές. Μην προσπαθήσετε να δημιουργήσετε στους εφήβους αρνητικά συναισθήματα (ενοχή, κατωτερότητα, παραίτηση κ.τ.λ.).

Σημαντική είναι και η επιλογή των λέξεων. Για παράδειγμα, ο έφηβος βρίσκεται στο σαλόνι του σπιτιού του με το στερεοφωνικό στο full. Εσείς θέλετε να καθίσετε εκεί με μία φίλη για καφέ. Προσέξτε! Δε λέτε «Κώστα κλείσε το στερεοφωνικό γρήγορα» ή «Κλείσε και φύγε, γιατί θέλω ησυχία» αλλά λέτε: «Μπορείς αν θέλεις να χαμηλώσεις την ένταση και να καθίσεις ήσυχα μαζί μας ή να πας στο δωμάτιό σου. Αποφάσισε τι προτιμάς».
Άλλος τρόπος αντιμετώπισης της αρνητικής συμπεριφοράς είναι η επικοινωνία. Αντί να πείτε: «Κώστα, κλείσε το στερεοφωνικό γιατί με ενοχλείς αφάνταστα» πείτε: «Κώστα παιδί μου ενοχλούμαι πολύ από τη δυνατή μουσική και δεν μπορώ να συζητήσω με τη φίλη μου».

* Δεν κρίνεται τον έφηβο. Στείλετε το μήνυμα σε α’ πρόσωπο (εγώ….) και περιγράφεται το πώς αισθάνεστε εσείς. Έχει επίκεντρο εσάς και όχι τον έφηβο. Με αυτό τον τρόπο δεν βλάπτεται τη σχέση σας μαζί του και έχετε πολλές πιθανότητες να δημιουργήσετε την επιθυμία για αλλαγή. Θυμηθείτε λοιπόν :

Να καθορίσετε τις συνέπειες, που έχει πάνω σας αυτός ο τρόπος συμπεριφοράς του παιδιού.
Να περιγράψτε τη συμπεριφορά που σας επηρεάζει (κάνετε την περιγραφή χωρίς να κρίνετε).
Να αναφέρετε ποιες συνέπειες έχει αυτή η συμπεριφορά πάνω σας.

Αγαπητοί μου, ας αλλάξουμε τους δικούς μας τρόπους συμπεριφοράς απέναντι στους εφήβους μας και θα αλλάξουν και αυτοί τον δικός του αρνητικό τρόπο απέναντί μας.

Άρθρο αρχείου

Αλεξάνδρα Ευκαρπίδου

Παιδί

Τιμωρία ή ανάπτυξη της υπευθυνότητας;

Για μας τους γονείς τίποτα δεν είναι πιο προκλητικό από το θέμα της πειθαρχίας ειδικά στη διάρκεια της εφηβείας.Οι περισσότεροι γονείς συνδέουμε την πειθαρχία με την τιμωρία. Μόλις ο έφηβος, αγωνιζόμενος για την ατομικότητά του, έρθει σε διαφωνία με τους γονείς του, τότε οι περισσότεροι γονείς αισθανόμενοι ότι χάνουν τον έλεγχο, τιμωρούν τους εφήβους. Είναι, δυστυχώς, ο μόνος τρόπος με τον οποίο ξέρουν να αντιδράσουν για να σώσουν τον έλεγχο στο σπίτι τους. Είναι όμως σωστή αυτή η αντίδραση;

Η σωστή αντιμετώπιση των γονέων απέναντι στην πειθαρχία είναι να τη βλέπουνε όχι σαν τιμωρία, αλλά σαν μια μέθοδο, που βοηθάει τους εφήβους να γίνουν υπεύθυνοι και ανεξάρτητοι. Αν η συμπεριφορά των εφήβων δεν είναι επικίνδυνη και καταστροφική (δεν φτάνει δηλαδή στα άκρα)
ακολουθούμε μάλλον το ρητό “η πείρα είναι ο καλύτερος δάσκαλος”.

Εάν οι σχέσεις μας με τον έφηβο δεν πάνε καλά, τι πρέπει να κάνουμε; Εκείνο που πιστεύω ότι αρχικά πρέπει να ψάξουμε να βρούμε είναι γιατί ο έφηβος αντιδρά με τον τρόπο αυτό. Σίγουρα υπάρχει κάποιος λόγος. Καλά θα είναι ν’ ανοίξουμε τα αυτιά μας και να ακούσουμε τι μας λέει ο έφηβος, τι πρόβλημα έχει. Μετά να δούμε αν εμείς φταίμε για την κατάσταση, στην οποία έχει περιέλθει. Γιατί,όσο σκληρό και αν ακούγεται αυτό, πίσω από τα προβλήματα των παιδιών μας κρύβονται τα δικά μας προβλήματα, οι δικές μας λάθος κινήσεις. Προβληματικοί γονείς μεταφέρουν τα προβλήματα τους στα παιδιά τους. Γιατί τα παιδιά είναι ο καθρέφτης των γονιών.

Επίσης, πρέπει να δούμε ποια είναι η σχέση μας με τον έφηβο. Μήπως είναι σχέση προϊσταμένου και υφισταμένου; Έτσι πρέπει να είναι; Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι όλοι είμαστε ισότιμοι στην οικογένεια. Και σαν ισότιμοι πρέπει να έχουμε αμοιβαία αγάπη και σεβασμό και ν’αντιμετωπίζουμε ο ένας τον άλλον με αξιοπρέπεια.

Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι ο ρόλος των γονέων στην οικογένεια δεν είναι καταπιεστικός, αλλά καθοδηγητικός και ενθαρρυντικός, προετοιμάζοντας τα παιδιά για την ενηλικίωση. Ο γονέας που δεν αισθάνεται ασφαλής με τον εαυτό του, ασκεί πίεση για να έχει την κυριαρχία. Αντί ν’ αποδέχεται και να ενθαρρύνει το παιδί του, το κατεβάζει και συνεχώς το αποθαρρύνει. Το παιδί, που αναζητά την αγάπη και την αποδοχή των γονιών του, την αναγνώριση της σημαντικότητας του, αποθαρρύνεται και αρχίζει να πιστεύει ότι δεν είναι σημαντικό και αποφασίζει να αναζητήσει την αναγνώριση μέσω της αντίδρασης και της επανάστασης. Αν έχει συμβεί κάτι τέτοιο μη πιστεύετε ότι τα πάντα τελείωσαν. Αυτό μπορεί ν’ αλλάξει!

Ενθαρρύνοντας τον έφηβο μπορείτε να εξαλείψετε την τάση του για επανάσταση. Αν πάψετε να υποδεικνύετε στον έφηβο τα λάθη του, αλλά τον ακούσετε και τον ενθαρρύνετε, θα δείτε τεράστια αλλαγή. Και μη ξεχνάτε να του δείχνετε την αγάπη σας. Η αγάπη σας θα πρέπει να είναι προϋπόθεση ανεξάρτητα από την συμπεριφορά του . Θα προτείνουμε εν συντομία κάποιες αποτελεσματικές μεθόδους, με τις οποίες αντιμετωπίζετε την αρνητική συμπεριφορά και βοηθάτε τον έφηβο να αποκτήσει την ανεξαρτησία του.

Η τιμωρία είναι αρνητική. Η πειθαρχία όμως δεν είναι. Μάλλον είναι μια μέθοδος εκπαίδευσης. Η πειθαρχία που θα προσφέρουμε εμείς είναι αυτοπειθαρχία. Καθοδηγούμε τον έφηβο προς μια υπεύθυνη ανεξαρτησία.Το καλύτερο βέβαια πρότυπο για τα παιδιά είναι οι ίδιοι οι γονείς τους, οι οποίοι χρησιμεύουν ως πρότυπα ωριμότητας, υπεύθυνης συμπεριφοράς και αυτοπειθαρχίας.

Για παράδειγμα γονείς που μιλούν άσχημα στους εφήβους τους και μετά ανησυχούν γιατί τα παιδιά τους μιλούν και συμπεριφέρονται με απρέπεια, θα πρέπει πρώτα να κάνουν κάτι οι ίδιοι για τον εαυτό τους.Είναι, επίσης, απαραίτητο να συμπεριλάβουμε τους εφήβους στη λήψη αποφάσεων. Έτσι ενισχύεται η αυτοεκτίμηση του εφήβου, ο οποίος αισθάνεται πιο ανεξάρτητος, υπεύθυνος και ικανός.Μπορείτε να του παρέχετε ένα επίδομα, το οποίο θα επιλέγει πώς θα το διαθέτει. Εάν απασχολείται σε μια δουλειά μερικής απασχόλησης είναι καλό να είναι ελεύθερος να αποφασίσει
πώς θα ξοδέψει τα χρήματα που κέρδισε.

Οι έφηβοι μπορούν να διαλέγουν το σχολείο, τις εξωσχολικές δραστηριότητες, τους φίλους, τα χόμπι, το χτένισμά τους. Να τους ρωτάμε, αν θέλουν να ακολουθήσουν σε μια οικογενειακή έξοδο ή στις καλοκαιρινές διακοπές. Να ενθαρρύνουμε τη συνεργασία μαζί τους σε θέματα που αφορούν τις υποχρεώσεις του σπιτιού και όλες τις κοινωνικές μας υποχρεώσεις.

Μη ξεχνάτε ότι στην περίοδο της εφηβείας ο νέος κατακτά την δική του ταυτότητα και οδεύει το δρόμο προς τη δική του ανεξαρτησία. Είναι φυσικό και απολύτως λογικό να κάνει ανεξάρτητες επιλογές. Δεν μπορούμε να είμαστε μαζί του σε κάθε απόφαση.Πήραν τις αρχές που τους δώσατε; Βάλανε τα θεμέλια για ένα υγιή χαρακτήρα; Από εκεί και πέρα βαδίζουν το δικό τους δρόμο, που θα τους φέρει στο δικό τους «πεπρωμένο». Εμείς απλώς τους αγαπάμε, τους σεβόμαστε, τους αναγνωρίζουμε ως ανεξάρτητες προσωπικότητες.

Άρθρο αρχείου

Αλεξάνδρα Ευκαρπίδου

Παιδί

Βάλτε εσείς τους κανόνες επικοινωνίας με τα παιδιά σας

Σε ποία κατηγορία γονέα ανήκετε; Είστε φιλικός, ανεκτικός ή δημοκρατικός με τα παιδιά σας;

Η αλήθεια είναι ότι σε όποια από τις παραπάνω κατηγορίες κι αν ανήκετε, εκπροσωπείτε την κατηγορία του γονιού – «εύκολο θύμα». Ο δούκας του Ουίνδσορ είπε κάποτε: «Εκείνο που με εντυπωσιάζει στην Αμερική είναι ο τρόπος που οι γονείς υπακούουν στα παιδιά τους». Αν επιλέγετε να επικοινωνείτε με το παιδί σας ως φίλος, δηλαδή ως ίσος προς ίσο, αυτό μπορεί να φαίνεται ορθό, ωστόσο είναι συναισθηματικά λαθεμένο, γιατί υποτιμάτε σε μεγάλο βαθμό τη θέση σας σε σχέση με τα παιδιά σας.

«Συνομήλικοι»

Οι γονείς που γίνονται «συνομήλικοι» με τα παιδιά τους και τους συμπεριφέρονται σαν φιλαράκια εξυψώνουν τη θέση του παιδιού και υποβιβάζουν αυτήν του ενηλίκου. Έτσι, αντιμετωπίζουν τον κίνδυνο να παρασυρθούν σ’ ένα ανταγωνιστικό παιχνίδι αγάπης και εξουσίας, όπου ο αλληλοσεβασμός φεύγει από το παράθυρο!

Αν από την άλλη επιλέγετε να είστε ανεκτικός, που είναι ένας ακόμη πολύ δημοφιλής τρόπος γονικής φροντίδας, τότε θεωρείτε ότι, αφήνοντας το παιδί στην ησυχία του, θα βρει ότι είναι καλύτερο για τον εαυτό του και έτσι θα μάθει από μόνο του. Τέλος, η πλέον διαδεδομένη αντίληψη γονικής φροντίδας σήμερα είναι η αποκαλούμενη δημοκρατική γονική φροντίδα. Με την αντίληψη αυτή οι γονείς παραμερίζουν στο σύνολό της την έννοια της οικογενειακής ιεραρχίας, λησμονώντας ότι είναι τριάντα περίπου χρόνια μεγαλύτεροι από τα παιδιά τους και επομένως διαθέτουν την πείρα μιας ζωής που δεν έχουν τα παιδιά τους.

Έτσι, σ’ ένα δημοκρατικό σπιτικά τα πάντα είναι υπό συζήτηση και υπό αναθεώρηση. Οι κανόνες, τα ωράρια, οι δουλειές και οι καλοί τρόποι αποφασίζονται από κοινού, δηλαδή δημοκρατικά. Στην ουσία όμως σ’ ένα τέτοιο σπιτικό οι γονείς υιοθετούν το ρόλο του γονέα – «εύκολο θύμα», μιας και τα «όχι» τους είναι συνήθως χωρίς αποτέλεσμα και οι καβγάδες, οι αντιπαραθέσεις και τα «πες μου γιατί» ατελείωτα.

Η… διοίκηση

Tο συμπέρασμα είναι πως η γονική φροντίδα χωρίς καθοδήγηση αποδεικνύεται συνήθως ολέθρια για την ανάπτυξη και την ολοκλήρωση του παιδιού. Η αλήθεια είναι ότι τα σπιτικά δεν μπορούν να διοικηθούν από παιδιά… Οι γονείς είναι πρωτίστως παιδαγωγοί και δευτερευόντως φιλαράκια με τα παιδιά τους, για τι η έλλειψη καθοδήγησης σκοτώνει την αυτοεκτίμηση του παιδιού. Τα παιδιά δια πλάθουν τον εαυτό τους κατά το πρότυπο των γονιών τους.

Η εικόνα του εαυτού τους δομείται πάνω σ’αυτο που είναι και σ’ αυτό που δεν είναι ο γονιός τους. Υπάρχουν κάποιοι βασικοί κανόνες που είναι αδιαπραγμάτευτοι και τους αποφασίζουν οι ενήλικες. Φυσικά και γίνονται εξαιρέσεις μερικές φορές, οι οποίες όμως επιβεβαιώνουν τον κανόνα. Και η ζωή είναι γεμάτη κανόνες, γεμάτη κόκκινα και πράσινα φανάρια, για τα οποία το παιδί θα διδαχθεί στο σπίτι από το γονιό του.

Άρθρο αρχείου

Αναστασία Μουστάκα