Aγαπητοί μου γονείς, 

Έχετε ίσως περάσει για πρώτη φορά τόσο πολύ καιρό μαζί με τα παιδιά σας αυτή την περίοδο. Θα περάσετε μαζί τους και όλο το καλοκαίρι.

Τι καταπληκτική ευκαιρία για σας, να επιδράσετε θετικά και ευεργετικά επάνω στην διαμόρφωση του χαρακτήρα τους και το μέγεθος της αυτοεκτίμησης τους.Το γνωρίζετε ότι αφήνετε ένα αποτύπωμα στη ζωή και την ψυχή τους. Πόσο λοιπόν προσεκτικοί χρειάζεται να είσθε.

 Τα παιδιά πάντοτε περιμένουν από τους γονείς τους την αγάπη και τη φροντίδα. Κάποιοι όμως γονείς δυστυχώς δεν τα προσφέρουν αυτά. Αυτοί είναι οι λεγόμενοι τοξικοί γονείς. Τέτοιου είδους γονείς κακοποιούν συναισθηματικά και ψυχολογικά τα παιδιά τους και αφήνουν σημάδια και αναμνήσεις για μεγάλο χρονικό διάστημα ή για όλη τους τη ζωή.

Οι τοξικοί γονείς συνήθως λένε τα εξής τοξικά και καταστροφικά λόγια στα παιδιά τους, που χρειάζεται και να γνωρίζετε και να αποφεύγετε με κάθε θυσία.

1. Προσβλητικά λόγια προς τα παιδιά τους. Για παράδειγμα ‘’Είσαι πολύ άσχημος’’, ‘’Είσαι πολύ χονδρός’’, ‘’Είσαι πολύ κοντός’’, ‘’Είσαι πολύ αδύνατος’’, ‘’Εχεις άγρια μαλλιά’’. Κρίνουν τα παιδιά τους από τη φυσική τους εμφάνιση, την οποία δεν εγκρίνουν. Ετσι τους αυξάνουν την ανασφάλεια και τα κάνουν στο να ανησυχούν για την εμφάνιση τους. Αυτό οδηγεί σε σοβαρά δυσλειτουργίες όπως την νευρική ανορεξία. Αντί λοιπόν αυτοί οι γονείς να διδάσκουν τα παιδιά τους πώς να αγαπούν το σώμα τους, όπως και αν φαίνονται εξωτερικά.
2. Προκλητικές ερωτήσεις για δράσεις. Για παράδειγμα ‘’Γιατί φέρεσαι τόσο παράξενα;’’, ‘’Γιατί περπατάς με αυτόν τον τρόπο;’’, ή ‘’Γιατί τρως ή κινείσαι ε αυτόν τον τρόπο;’’. Tα παιδιά πιστεύουν όσα λένε οι γονείς τους και αρχίζουν να πιστεύουν ότι κάτι λάθος τρέχει με αυτά. Αυτό τα κάνει να μη θέλουν να βρίσκονται ανάμεσα  σε ανθρώπους, ακόμα και όταν ενηλικιωθούν. Τα παγιδεύει μέσα σε μια δυσφορία και ένα φόβο ότι οι άλλοι θα γελάσουν μαζί τους και θα προσέξουν  τα ελαττώματα που οι τοξικοί γονείς τους προσέδωσαν.
3. Eγωϊστικές ευχές. Θα παραθέσω τις πιο συνήθεις και πιο τραγικές. ‘’Θα ευχόμουν να μην είχες γεννηθεί ‘’, ‘’Θα ευχόμουν να σε είχα κάνει έκτρωση’’, ‘’Μετανιώνω που σε έχω’’, ‘’Θα ευχόμουν να ήσουν ένα άλλο παιδί’’. Λέγοντας τέτοιες απεχθείς  ευχές οι γονείς στο παιδί τους, το κάνουν να αισθάνεται ότι δεν θα έπρεπε να υπάρχει πάνω σε αυτή τη γη, δεν αξίζει που είναι ζωντανό. Αυτό το παιδί θα βλάψει τον εαυτό του και την κοινωνία. Χάνει την αίσθηση της αληθινής του ταυτότητας και πέφτει σε κατάθλιψη. Οι γονείς θα έπρεπε να κάνουν τα παιδιά τους να αισθάνονται ότι αγαπιούνται και ότι έχουν ανεκτίμητη αξία.
4. Κάνουν το παιδί να αισθάνεται βάρος. Οι εκφράσεις που χρησιμοποιούν είναι οι εξής: ‘’Μου κοστίζεις πολλά λεφτά’’ , ‘’Μου είναι πολύ δύσκολο να σε φροντίζω’’, ‘’Το να σε έχω με εξουθενώνει’’. Εάν ένας γονέας λέει αυτό σε ένα παιδί, το παιδί αισθάνεται βάρος. Αυτό τους κοστίζει ασυνείδητα να κρύβουν τα συναισθήματά και τις ανάγκες τους και τα προβλήματά τους, μόνο και μόνο για να αποφύγουν τη σκληρότητα των γονέων τους. Τα παιδιά αυτά οδηγούνται στις κλοπές και στην κακοποίηση.
5. Ανθυγιεινές Συγκρίσεις. Όπως για παράδειγμα ‘’Γιατί δεν είσαι σαν τον αδελφό σου, τον ξάδελφο σου ή σαν τα άλλα παιδιά;’’,’’Tα άλλα παιδιά είναι καλύτερα από εσένα’’. Αυτές οι ανθυγιεινές  και παράλογες συγκρίσεις μειώνουν την αυτοπεποίθηση του παιδιού και το κάνει να πιστεύει ότι ποτέ δεν θα είναι αρκετό, όσο και αν προσπαθήσει. Επίσης το να συγκρίνει τα αδέλφια ένα γονέας δημιουργεί ζήλεια του ενός με το άλλο. Δημιουργεί μια ανθυγιεινή σχέση μεταξύ τους και μνησικακία.
6. Λεκτική κακοποίηση ή δηλώσεις.  Για παράδειγμα ‘’Είσαι ανόητος’’, ‘’Είσαι χαμένος’’, ‘’Ποτέ δε θα τα καταφέρεις’’. Τέτοιες εκφράσεις καταστρέφουν την αυτοεκτίμηση του παιδιού. Είναι απαραίτητο για ένα γονέα να ενθαρρύνει το παιδί του και να κάνει το παιδί του να πιστεύει στον εαυτό του.
7. Απειλές Εγκατάλειψης. Όπως  για παράδειγμα, ‘’Θα σε αφήσω’’, ‘’Θα σε βάλω στο πλάι’’, ‘’θα ξυπνήσεις και δε θα με βρεις’’, ‘’Απλά θα εξαφανιστώ’’. Αυτές οι απειλές προκαλούν στο παιδί θέματα εγκατάλειψης, αισθάνονται ότι οι άνθρωποι που αγαπούν, θα τα εγκαταλείψουν, εξαιτίας αυτού που είναι. Όταν ένα παιδί μεγαλώσει με αυτή την πίστη, που υποσυνείδητα αναπτύχθηκε στο μυαλό του, δε θα μπορεί να χτίσει στο μέλλον σχέσεις εμπιστοσύνης. Θα πιστεύει από φόβο ότι θα τον/την  εγκαταλείψουν. 
8. Αδειες Υποσχέσεις. Παραδείγματος χάριν ‘’Εάν κάνεις αυτό θα σου αγοράσω εκείνο’’, ‘’Θα σε πάω εκεί την επόμενη φορά’’, αλλά δεν το κάνουν. Όταν  οι γονείς κάνουν υποσχέσεις ,που δεν μπορούν να τηρήσουν, ‘σπάνε’ την εμπιστοσύνη του παιδιού τους. Κάνουν το παιδί να αισθάνεται προδομένο. Όταν ο γονέας δεν  τηρεί την υπόσχεση του, είναι ένας υπέροχος τρόπος να διδάξει το παιδί του πώς να μην εμπιστεύεται άλλους στη ζωή. 

Συμπερασματικά θα πω ότι αν και οι λέξεις δεν είναι σωματικά επιβλαβείς, είναι όμως ιδιαίτερα επιβλαβείς στην ψυχολογική και συναισθηματική υγεία του παιδιού σας. Σας εφιστώ λοιπόν την προσοχή στα λόγια που λέτε στα παιδιά σας. Σας προκαλώ, αν θυμώσετε και είσθε έτοιμοι να πείτε κάποια λέξη που πονά, μην πείτε τίποτα. Βρείτε κάποιον  άλλον τρόπο να εκτονωθείτε. Πάντως όχι λεκτικά ή σωματικά πάνω στο παιδί σας.

Αλεξάνδρα Ευκαρπίδου, Life and Parenting Coach

Πηγή Psych2Go.net

Οι πανελλήνιες έχουν τελειώσει -εκτός από τα ειδικά μαθήματα- σε μια χρονιά που δοκίμασε τα όρια και τις αντοχές των υποψηφίων και των οικογενειών τους. Σε άλλους άφησαν μια γεύση χαράς και αισιοδοξίας,  γιατί θεωρούν ότι θα επιτύχουν το στόχο  τους και σε άλλους μια γεύση αγωνίας για το μέλλον.

Πίσω από το άγχος του εφήβου για τη βαθμολογία κρύβεται ο φόβος «μήπως αποτύχω», «μήπως δεν είμαι αρκετά ικανός», «μήπως απογοητεύσω τους γονείς μου». Η επιτυχία ή η αποτυχία σηματοδοτεί την είσοδο ή όχι στην ανώτατη εκπαίδευση, συνδέεται με  την εκπλήρωση των ονείρων του εφήβου και την αρχή για την μετάβαση στο κόσμο των ενηλίκων. Οι έφηβοι  θα αφήσουν το ασφαλές περιβάλλον του σχολείου ίσως και  του σπιτιού τους για να ανοίξουν τα φτερά τους στη φοιτητική ζωή.

Ο σχεδιασμός της επαγγελματικής σταδιοδρομίας συνδέεται άρρηκτα με την εκπαίδευση και συνεπώς με τις αποφάσεις που παίρνει ο υποψήφιος. Η επιλογή προπτυχιακού προγράμματος καθορίζει σε ένα βαθμό την επαγγελματική μας πορεία επομένως η διαδικασία του μηχανογραφικού είναι μια διαδικασία που απαιτεί προσοχή και εξειδίκευση.

Συμβουλές συμπλήρωσης μηχανογραφικού

• Σε ένα χαρτί γράφουμε όλες τις επιλογές μας ανάλογα με το πεδίο που είμαστε. Η ιεράρχηση των σχολών δεν θα πρέπει να γίνεται κατά  φθίνουσα σειρά μορίων, αλλά θα πρέπει να λαμβάνονται υπόψη τα ενδιαφέροντα, οι κλίσεις και οι προτιμήσεις του υποψηφίου. 
• Οι προτιμήσεις για τις σχολές πρέπει να ανταποκρίνονται στα επιστημονικά του ενδιαφέροντα και στα οικογενειακά και οικονομικά του δεδομένα.
• Πολλή προσεκτική μελέτη στα προγράμματα των σπουδών των σχολών, στα μεταπτυχιακά προγράμματα που συνδέονται με αυτές και στα επαγγελματικά δικαιώματα που δίνουν.
• Ο υποψήφιος θα είναι καλό να ομαδοποιήσει τις σχολές που τον ενδιαφέρουν ανάλογα με το επιστημονικό τους αντικείμενο και να ξεκινήσει την αρίθμηση από τις υψηλόβαθμες στις χαμηλόβαθμες και από την κοντινότερη πόλη στη πιο μακρινή.
• Οι προβλέψεις για τις βάσεις αν και είναι μια σημαντική πληροφορία δεν πρέπει να αποτελέσει βασικό άξονα επιλογής ή και κατάταξης των σχολών στο μηχανογραφικό.
• Μια περιζήτητη σχολή μπορεί να είναι καλή για τους άλλους αλλά όχι για μας. Δεν μπορεί κάποιος να κατευθυνθεί σε χρηματοοικονομική σχολή αν δεν αγαπάει τα μαθηματικά και τη στατιστική.
• Τα δεδομένα στην αγορά εργασίας αλλάζουν συνεχώς. Μια υψηλόβαθμη σχολή σήμερα μπορεί να μην έχει ζήτηση τα επόμενα έξι- επτά χρόνια που θα βγούμε στην αγορά εργασίας.
• Πολλές φορές τμήματα με σύγχρονο σχεδιασμό και με προγράμματα σπουδών προσαρμοσμένα στην αγορά εργασίας περνούν απαρατήρητα.

Ας είμαστε προσεκτικοί και ενημερωμένοι για τα πανεπιστημιακά τμήματα που επιλέγουμε. Η σωστή συμπλήρωση του μηχανογραφικού αφορά όλους τους υποψηφίους ανεξάρτητα από τις βαθμολογικές τους επιδόσεις. Άλλωστε στη ζωή μας είναι πολύ σημαντικό να εξετάζουμε κάθε φορά όλα τα δεδομένα πριν πάρουμε αποφάσεις.

Οι εκπαιδευτικές μας αποφάσεις συνδέονται με την μελλοντική μας απασχόληση, την ικανοποίηση που θα αντλούμαι από την εργασία μας και την επιτυχία ή αποτυχία που θα αισθανόμαστε. Η επιλογή επαγγέλματος είναι η επιλογή τρόπου ζωής.

• Να έχετε εμπιστοσύνη στον εαυτό σας.
• Να είστε ευέλικτοι και να τολμάτε καινούργια πράγματα.
• Να βρίσκετε λύσεις και όχι εμπόδια.
• Να βλέπετε τις αποτυχίες σαν ένα μάθημα για να προχωρήσετε, σαν ένα βήμα που σας ωρίμασε και σας έφερε πιο κοντά στο τελικό σας στόχο.

Νάνσυ Πιλωνά

Εφηβεία – Παιδί – Εξετάσεις…Η Φυσική Παρουσία των Γονέων ΑΠΑΡΑΙΤΗΤΗ

Ο κάθε άνθρωπος προσπαθεί να είναι τέλειος. Να είναι άριστος στη δουλειά του, να βγάζει τα περισσότερα χρήματα, να έχει τις καλύτερες σχέσεις με τους γύρω του… πράγμα που προκαλεί μεγάλο άγχος .Και όλα αυτά ξεκινούν από πολύ μικρή ηλικία. Από τη στιγμή που οι γονείς έχουν από τα παιδιά τους απαιτήσεις για άριστη απόδοση σε σχολείο, δεξιότητες και περιμένουν και άψογη συμπεριφορά από αυτά. Το πρώτο φυσικό βήμα ενός παιδιού προς την ανεξαρτησία του, εμφανίζεται στην βρεφική ηλικία όταν μαθαίνει να περπατά και να αντιλαμβάνεται τον χώρο στον οποίο υπάρχει .Είναι μια μαγική περιπλάνηση για κάθε παιδί να ανακαλύπτει τον δικό του κόσμο και σιγά σιγά καθώς αναπτύσσεται να κερδίζει και να κατακτά με θάρρος και τόλμη τον δικό του χώρο μέσα στην οικογένεια, αυτό συντελεί στην δική του συναισθηματική ολοκλήρωση και ανεξαρτησία και κατά συνέπεια, δημιουργείται εκείνη η αμφίδρομη σχέση επικοινωνίας με τους γύρω του. Μέχρι τη στιγμή, που θα πάει στο σχολείο έχει ήδη φτάσει σε ένα επίπεδο, όπου θα είναι κοινωνικά ανεξάρτητο και θα εκφράσει τις δικές του προτιμήσεις σε σχέση με τα άλλα παιδιά που το περιβάλλουν, αναπτύσσοντας τις δικές του δεξιότητες και ιδέες, επαρκώς, όπου θα τον κάνουν να νιώσει κοινωνικά αποδεκτός στα πλαίσια της ατομικής και κοινωνικής υπόστασης του. Άρα το πρώτο σημαντικό βήμα έχει ήδη γίνει.

Τελικά, τι είναι αυτό που θα τα κάνει ευτυχισμένα;

Αν ρωτήσετε γονείς παιδιών που βρίσκονται στην εφηβεία για το τι θεωρούν επιτυχία, οι περισσότεροι θα σας πουν τους καλούς βαθμούς, την επιτυχημένη συμμετοχή σε δραστηριότητες, την εθελοντική δράση, τις τιμητικές διακρίσεις και φυσικά την φοίτηση σε κάποιο πανεπιστήμιο. Οι έφηβοί μας όμως υποφέρουν από άγχος, κατάθλιψη και αγωνία για το μέλλον τους. Έρευνες, επιστήμονες, άρθρα και ειδικοί που εστιάζουν στο θέμα το συνδέουν με τα έξυπνα κινητά τηλέφωνα, την τεχνολογία και τα κοινωνικά μέσα δικτύωσης, αλλά είναι μόνο αυτοί οι υπαίτιοι; Θα μπορούσαν -αν σκεφτεί κανείς, ότι τα παιδιά μας μεγαλώνουν έχοντας στο μυαλό τους τις selfies και τις αναρτήσεις. Δεν είναι, όμως, έτσι. Κι αν νομίζετε, ότι μόνο οι μαθητές του λυκείου  επηρεάζονται από αυτήν την αναζήτηση για τελειότητα, κάνετε λάθος. Όπως προκύπτει, τα παιδιά μας, κουβαλούν αυτόν τον θυμό και το άγχος από μικρή ηλικία μέχρι και το πανεπιστήμιο.

Ας σταματήσουμε  να ζητάμε το “άριστα” να συγκρίνουμε τα παιδιά μας με άλλα, να τα βλέπουμε ως συνεχιστές των ονείρων μας και “μηχανές” που πρέπει να μας κάνουν υπερήφανους και ας τα διδάξουμε να αγαπούν  τον εαυτό τους, τους άλλους ανθρώπους  τη φύση, την ίδια την υπόσταση της ζωής, την ζωντάνια της!
Σημαντικό στην προσπάθεια μας και την επικοινωνία μαζί τους σαν γονείς  είναι να τους μάθουμε να  διατηρούν επαφή με τα συναισθήματά τους .Να εκφράζονται  ελεύθερα, δυνατά, η σιγά, πολύ ,η λίγο, σοβαρά, και αστεία .Να ανοίγουν όσο μπορούν – την ψυχή τους  και να  επικοινωνούν με τον κόσμο γύρω τους .
Να  ακονίζουν  την σκέψη τους με το διάβασμα καταυτόν τον τρόπο ενημερώνονται, και μαθαίνουν..μακριά από τα κινητά και ότι τα απομονώνει από τον κόσμο.
Ένα άλλο που πρέπει να δώσουμε σημασία είναι τα χόμπι και οι δραστηριότητες των παιδιών και εφήβων στον ελεύθερο χρόνο τους, εκεί θα βρει τους φίλους του το παιδί  και εκεί  θα μάθει να επικοινωνεί μαζί τους . Και το σημαντικότερο; δώστε με εφευρετικότητα, ερεθίσματα ώστε να τρέφουν  την πνευματικότητά τους , με ότι τους κάνει καλό όπως  μια καλή παράσταση στο θέατρο, μουσική, ένα καλό βιβλίο, μια καλή συζήτηση, η ένας μικρός περίπατος στη φύση, για κάποιους άλλους. 

 Δώστε στα παιδιά χρόνο για ξεκούραση και μείνετε και εσείς μαζί τους για συντροφιά όταν το έχουν ανάγκη Με το τρόπο αυτό μαθαίνουν  λοιπόν να απολαμβάνουν την ησυχία, τους πότε -πότε  σε χαλαρούς ρυθμούς, τουλάχιστον ως αντιστάθμισμα μετά από μια πολύβουη καθημερινότητα. Η φυσική παρουσία ενός γονιού δεν μπορεί να αντικατασταθεί με κανένα υποκατάστατο. Ούτε τα δώρα, ούτε τα παιχνίδια, ούτε τα λεφτά.. Ούτε οι καλύτεροι δάσκαλοι, ούτε τα πιο ωραία ταξίδια.. Τα παιδιά χρειάζονται τους γονείς ως φυσική παρουσία, το λόγο τους, το σώμα τους, τη μορφή τους. Χρειάζονται την αγκαλιά, μια καλή κουβέντα ή απλώς να είμαστε εκεί να κοιτάμε που θα παίζουν με τους φίλους τους. Και αργότερα να είμαστε εκεί όταν γυρνάνε από το σχολείο να μας πουν πως πέρασαν, να φάμε όλοι μαζί, να πάμε μια βόλτα.. να είμαστε εκεί, μετά το φροντιστήριο, μετά από ένα πάρτι .Μας θέλουν δίπλα τους σαν στήριγμα, να βάζουμε πλάτη στα ξεκινήματά τους Τα παιδιά μας είναι μόνο μια φορά μικρά. Μπορεί να είναι πάντα για εμάς ‘παιδιά’, όμως μικρά παιδιά είναι στην πραγματικότητα μόνο μια φορά. Και τότε διαμορφώνουν χαρακτήρα, προσωπικότητα, συνειδήσεις. Και τότε είμαστε απαραίτητοι παιδαγωγοί και συνοδοιπόροι στη ζωή τους. Ας αναλογιστούμε πόσες  μικρές χαρές μας δίνει η ζωή  με την οικογένεια ενωμένη, και τα παιδιά δίπλα μας. Κοιτάζοντας λοιπόν  τον γιο μου ο οποίος τελειώνει σε λίγο καιρό το πανεπιστήμιο, το μόνο που θέλω να του πω είναι: “Να είσαι ευτυχισμένος. Βρες αυτό που θα σε κάνει χαρούμενο και κάνε το πράξη. Με νοιάζει να είσαι καλά!. Θέλω τα παιδιά μου να είναι χαρούμενα με τη ζωή τους. Να έχουν όσο γίνεται λιγότερες ανασφάλειες, να αγαπούν τον εαυτό τους και τις επιλογές τους.

Άρθρα και Συνεντεύξεις από την Εκπομπή Υγεία και Ευ Ζην

Επιμέλεια Άρθρου 

Πετκάκη Πωλίνα,

Δημοσιογράφος – Επικοινωνιολόγος