Οικογένεια

Οι ψυχολογικές επιπτώσεις της νέας οικονομικής κρίσης από τον COVID-19

Οι επιπτώσεις της πανδημίας είναι έντονες από την πρώτη στιγμή σε παγκόσμια κλίμακα και στον οικονομικό τομέα και στον τομέα της εργασίας παρόλα τα μέτρα που έχουν παρθεί αμέσως μετά το ξέσπασμα της.

Η ελληνική οικονομία από την άλλη αντιμετωπίζει ιδιαίτερες προκλήσεις και θα πρέπει να ληφθούν υπόψη τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της όπως και οι δυνατότητες της. Παρόλο που έχουν παρθεί μέτρα προστασίας τόσο για την απασχόληση των εργαζομένων όσο και των επιχειρήσεων, γνωρίζουμε πως υπάρχουν και θα υπάρξουν άνθρωποι που θα βρεθούν χωρίς εργασία, άνθρωποι που θα δουν τις επιχειρήσεις τους να κλείνουν ή να της κρατούν με μεγάλη δυσκολία. Φτάνει να σκεφτούμε μόνο τον τομέα του τουρισμού, της εστίασης, της ψυχαγωγίας αλλά και την αλυσίδα των επιχειρήσεων που επηρεάζονται από αυτούς τους τομείς.

Είμαστε ζωντανά συστήματα σε συνεχή αλληλεπίδραση και η κατάσταση του ενός επηρεάζει την κατάσταση του άλλου.

Σε αυτή την περίπτωση της οικονομικής κρίσης στην οποία θα περιέλθει ο κόσμος εκτός από τις γνωστές επιπτώσεις στην ψυχική αλλά και σωματική υγεία που έχει μια οικονομική κρίση έρχεται να προστεθεί και η ψυχοπιεστική συνθήκη της κοινωνικής απομόνωσης που έχει προηγηθεί και του νέου τρόπου ζωής που θα πρέπει να ακολουθήσουμε τώρα με την άρση των μέτρων, καθώς θα απαιτείται να προσαρμοστούμε σε νέα κοινωνικά δεδομένα.

Να τονίσουμε πως ο κάθε άνθρωπος θα βιώσει την κρίση με το δικό του τρόπο επηρεασμένος από τις συγκεκριμένες συνθήκες που ζει τις εσωτερικές αλήθειες τις δυνάμεις και τις αδυναμίες του.

Είναι άλλο να ζεις π.χ., σε ένα όμορφο προάστιο με μεγάλο σπίτι και κήπο και οι επιπτώσεις της κοινωνικής απομόνωσης και της οικονομικής κρίσης να συνοψίζονται στην μείωση του εισοδήματος σου και των κοινωνικών επαφών σου κι άλλο να ζεις μέσα σε 60 τμ. τέσσερα άτομα μαζί με τους γονείς σου ή τα παιδιά σου ή ακόμη και μόνος σου και να μην ξέρεις αν θα έχεις δουλειά όταν αρθούν τα μέτρα ή ακόμη κι αν την έχεις μέχρι πότε; θα πληρώνεσαι και πόσο;

Ξέρουμε κι από τις προηγούμενες οικονομικές κρίσεις και παγκοσμίως αλλά και σε εθνικό επίπεδο πως οι επιπτώσεις στην ψυχική υγεία μπορεί να είναι μακροχρόνιες.

Μέσα από έρευνες εκείνο που είχε παρατηρηθεί ύστερα από περιόδους οικονομικής ύφεσης οι άνθρωποι που είχαν βιώσει προσωπικές δυσκολίες κατά τη διάρκεια της κρίσης και οικονομικές οι οποίες μπορεί να σχετίζονταν με την στέγαση ή με την εργασία εμφάνιζαν αύξηση των κρίσεων πανικού, υπερβολική ανησυχία, κατάθλιψη και προβληματική χρήση ουσιών. Από τις προηγούμενες κρίσεις ξέρουμε πως αυτές οι επιπτώσεις στην ψυχική υγεία συνεχίστηκαν και κατά τη διάρκεια της οικονομικής ανάκαμψης

Η πανδημία αυτή έχει ταχύτατες επιπτώσεις στην οικονομία, με ενδείξεις ότι μπαίνουμε σε μια άλλη παγκόσμια ύφεση.Το ότι πολλοί άνθρωποι χάνουν ή θα χάσουν τη δουλειά τους αποτελεί μια πραγματικότητα, με συνέπεια να αυξάνεται ο κίνδυνος των μακροχρόνιων επιπτώσεων στην ψυχική υγεία, οι οποίες μπορεί να επιδεινώσουν και να παρατείνουν το οικονομικό κόστος μιας ύφεσης, μέσω της χαμένης παραγωγικότητας.

Δηλαδή οι άνθρωποι που υποφέρουν από κρίσεις πανικού, αγχώδεις διαταραχές, κατάθλιψη κ.ά. αδυνατούν να είναι παραγωγικοί στο βαθμό που θα ήταν αν δεν είχαν υποστεί αυτές τις οικονομικές πιέσεις.

Σε άλλες μελέτες επίσης παρατηρήθηκε πως μετά τις περιόδους οικονομικών κρίσεων οι άνθρωποι είχαν επιπτώσεις στην ψυχική και σωματική τους υγεία ανάλογα με το κοινωνικοοικονομικό τους επίπεδο.

Εκείνοι που ανήκαν σε πιο υψηλά επίπεδα δεν είχαν καμία επίπτωση, ίσως να παρουσιάζουν και κάποιες βελτιώσεις στο επίπεδο της ψυχικής τους υγείας.

Όσο χαμηλότερη είναι η κοινωνικοοικονομική κατάσταση ενός ατόμου, τόσο πιθανότερο είναι η έκπτωση της ψυχικής του υγείας. Μέσα από αυτή την κρίση οι ανισότητες στην υγεία μπορεί να γίνουν βαθύτερες. Συνήθως οι κρίσεις διευρύνουν το χάσμα στο επίπεδο της ψυχικής υγείας μεταξύ αυτών που έχουν και μεταξύ αυτών που δεν έχουν. Οι έρευνες μας έχουν δείξει πως μέσα από μεγάλες οικονομικές κρίσεις εκτός από τις αρνητικές συνέπειες στην ψυχική υγεία, οι ομάδες που επιβαρύνονται δυσανάλογα είναι εκείνες που βρίσκονται σε χαμηλότερο εκπαιδευτικό επίπεδο.

Η ανεργία και η αυτοκτονία συνδέονται σε μεγάλο ποσοστό με τον ανδρικό πληθυσμό. Στις 27 ευρωπαϊκές χώρες που είχαν μελετηθεί το ποσοστό αυτοκτονίας των ανδρών είχε αυξηθεί κατά 4,2 %. Η αύξηση του αριθμού των αυτοκτονιών είναι μόνο ένα μικρό μέρος της συναισθηματικής δυσφορίας προκαλείται από την οικονομική κρίση.

Οι ψυχολογικές επιπτώσεις από την οικονομική κρίση που προκαλείται από την πανδημία θα είναι σημαντικές και η αντιμετώπισή τους θα αποτελέσει μεγάλη πρόκληση για την κοινωνία μας. Ο προσωπικός σκοπός της ζωής και το νόημα που δίνουμε σε αυτή μπορεί να καταπολεμήσουν τις οικονομικές δυστυχίες. Θα πρέπει να ψάξουμε να βρούμε ποιες είναι εκείνες οι πηγές ψυχικής ανθεκτικότητας. Θα πρέπει εμείς ως ειδικοί της ψυχικής υγείας να είμαστε πολύ προσεκτικοί στις συμβουλές που δίνουμε σε ανθρώπους ιδιαίτερα ευάλωτος, που έχασαν ή θα χάσουν τη δουλειά τους που θα δουν το εισόδημα τους να πέφτει κατακόρυφα και από τη μια στιγμή στην άλλη πρέπει να αναθεωρήσουν όλη τους τη ζωή.

Δεν μπορούμε να πούμε εμείς σε αυτούς τους ανθρώπους πως να νιώσουν, ούτε να τους κατηγορούμε πως δεν είναι αισιόδοξοι γιατί δεν μπορούν να δουν τα θετικά που παραδόξως μπορεί να φέρει πανδημία του κορονοϊού.Το πως θα αντιμετωπίσει ο καθένας μια στρεσογόνο κατάσταση δεν είναι κάτι στατικό, αλλά μια συνεχόμενη εσωτερική διεργασία, η οποία εξελίσσεται σε φάσεις και στάδια, με πισωγυρίσματα, απογοητεύσεις, ελπίδες, αποφάσεις, αισιοδοξία, απελπισία, επιμονή, παραίτηση και πάλι από την αρχή.

Επειδή ως κοινωνία εμείς οι έλληνες έχουμε ξανά περάσει πρόσφατα από αυτό, έχουμε κάπου συνηθίσει να αντιμετωπίζουμε τέτοιου είδους δυσκολίες βρίσκοντας τα δυνατά μας σημεία, δώσαμε έμφαση στις σχέσεις μας και εδώ είναι ιδιαιτερότητά αυτής της κατάστασης, πως ενώ είναι σημαντικό να στηριχτούμε στις σχέσεις μας, δεν θα μπορούμε να το κάνουμε με τον τρόπο που το κάναμε μέχρι τώρα και θα πρέπει να επινοήσουμε ένα νέο τρόπο αλληλοσύνδεσης και αλληλοϋποστήριξης.

Οταν ξέρω όμως ότι έχω ανθρώπους στους οποίους μπορώ να βασιστώ, να μοιραστώ τα δύσκολα, όπως και τα εύκολα, οι πιθανότητες να τα πάω καλά είναι πολύ μεγαλύτερες. Είμαστε προγραμματισμένοι για να θέλουμε και να έχουμε ανάγκη την ανθρώπινη επαφή, έχουμε ανάγκη να ανήκουμε σε μια ομάδα και να νιώθουμε μέλος ενός συνόλου, για να επιβιώσουμε και να αναπτυχθούμε.

Οι έλληνες αυτή τη φορά λειτούργησαν στην μεγαλύτερη πλειονότητά τους με συνέπεια, σεβασμό και αλληλεγγύη κάτι που ίσως μας ξάφνιασε. Γιατί τα τελευταία χρόνια δεν είχαμε συνηθίσει να λειτουργούμε ενωμένοι και με πειθαρχία.

Φαίνεται πως είναι από τυπωμένο στο ιστορικό μας αφήγημα, να σμίγουμε τις ψυχές μας όταν χρειάζεται να υπερασπιστούμε τη χώρα μας τις ιδέες τα ιδανικά μας τις οικογένειές μας, τους εαυτούς μας και να μπαίνουμε σε διχόνοιες όταν φεύγει ο εξωτερικός κίνδυνος. Οι Ελληνες αντέχουν κυρίως διότι γνωρίζουν πώς να μεταλλάσσονται διατηρώντας ταυτόχρονα αλώβητη την ελληνικότητα τους.

Μπορεί να λειτουργούμε ενίοτε διχαστικά έχουμε αποδείξει όμως πως όταν απειλείται η ύπαρξη μας ενωνόμαστε με τρόπο μοναδικό.

Παρόλο λοιπόν που είμαστε ένας λαός με πολλά κουσούρια έχουμε τη δυνατότητα να ξαναγεννιόμαστε διαρκώς μέσα στο χρόνο.

Το” φιλότιμο “ που διαθέτει ο έλληνας λέξη που δεν υπάρχει σε άλλο λεξιλόγιο είναι ένα βασικό στοιχείο της ταυτότητας μας. Το φιλότιμο είναι ταυτόσημο με την αίσθηση του να θέλει κανείς να προσφέρει με γενναιοδωρία και αυτοθυσία στην οικογένειά του και στην κοινωνία χωρίς να περιμένει κάτι ως αντάλλαγμα.

Η λέξη φιλότιμο έννοια εμπεριέχει μέσα όλες τις αξίες εκείνες που συνιστούν ένα υπερβατικό νόημα στη ζωή των ανθρώπων που δε ζουν μόνο για τον εαυτό τους αλλά και για κάτι ανώτερο.

Είμαστε συναισθηματικός λαός και έχουμε δημιουργήσει μια ιδιότυπη και μοναδική μορφή συλλογικότητας. Το φιλότιμο εδράζεται στο θυμικό των ελλήνων. Ιδιαίτερα σε καταστάσεις κινδύνου ξεπερνάμε τον ωχαδελφισμό, την ανεύθυνη παραβίαση των νόμων και την ατομικότητα και λειτουργούμε συλλογικα. Γιατί αυτό είναι εγγεγραμμένο στην πολιτισμική μας κληρονομιά.

Προφανώς η πανδημία έχει επαναφέρει το φιλότιμο στην ουσία της υπόστασης μας. Μπορέσαμε να τοποθετήσουμε το εμείς πάνω από το εγώ. Ο κίνδυνος έχει ενεργοποιήσει το φιλότιμο και αυτό με τη σειρά του την αίσθηση κοινωνικής ευθύνης. Όλοι μαζί αποδείξαμε ότι ενωμένοι μπορούμε να ξεπεράσουμε τα δύσκολα. Αυτή τη συλλογική πορεία πρέπει να την συνεχίσουμε, να σταθούμε δίπλα στους συνανθρώπους μας που δεν θα σταθούν τόσο τυχεροί όσο κάποιοι από εμάς που θα συνεχίσουν να έχουν τις δουλειές τους και να τους απλώσουμε το χέρι σ’ αυτή τη δύσκολη στιγμή για να βγούμε μαζί και να προχωρήσουμε μπροστά για άλλη μια φορά.

«Μόνοι μας μπορούμε να κάνουμε τόσο λίγα. Μαζί μπορούμε να κάνουμε τόσο πολλά» (Helen Keller)

Αιμιλία Αξιωτίδου
Οικογενειακή Θεραπεύτρια
Ψυχοπαιδαγωγός- Σύμβουλος Ψυχικής Υγείας, Επιστημονικός Συνεργάτης ΑΠΘ, Ιατρικής Σχολής Α’ΠΡΠ ΑΧΕΠΑ

Οικογένεια

Λέξεις που οι γονείς δεν πρέπει να λένε στα παιδιά τους

Aγαπητοί μου γονείς,

Έχετε ίσως περάσει για πρώτη φορά τόσο πολύ καιρό μαζί με τα παιδιά σας αυτή την περίοδο. Θα περάσετε μαζί τους και όλο το καλοκαίρι.

Τι καταπληκτική ευκαιρία για σας, να επιδράσετε θετικά και ευεργετικά επάνω στην διαμόρφωση του χαρακτήρα τους και το μέγεθος της αυτοεκτίμησης τους.Το γνωρίζετε ότι αφήνετε ένα αποτύπωμα στη ζωή και την ψυχή τους. Πόσο λοιπόν προσεκτικοί χρειάζεται να είσθε.

Τα παιδιά πάντοτε περιμένουν από τους γονείς τους την αγάπη και τη φροντίδα. Κάποιοι όμως γονείς δυστυχώς δεν τα προσφέρουν αυτά. Αυτοί είναι οι λεγόμενοι τοξικοί γονείς. Τέτοιου είδους γονείς κακοποιούν συναισθηματικά και ψυχολογικά τα παιδιά τους και αφήνουν σημάδια και αναμνήσεις για μεγάλο χρονικό διάστημα ή για όλη τους τη ζωή.

Οι τοξικοί γονείς συνήθως λένε τα εξής τοξικά και καταστροφικά λόγια στα παιδιά τους, που χρειάζεται και να γνωρίζετε και να αποφεύγετε με κάθε θυσία.

Προσβλητικά λόγια προς τα παιδιά τους. Για παράδειγμα ‘’Είσαι πολύ άσχημος’’, ‘’Είσαι πολύ χονδρός’’, ‘’Είσαι πολύ κοντός’’, ‘’Είσαι πολύ αδύνατος’’, ‘’Εχεις άγρια μαλλιά’’. Κρίνουν τα παιδιά τους από τη φυσική τους εμφάνιση, την οποία δεν εγκρίνουν. Ετσι τους αυξάνουν την ανασφάλεια και τα κάνουν στο να ανησυχούν για την εμφάνιση τους. Αυτό οδηγεί σε σοβαρά δυσλειτουργίες όπως την νευρική ανορεξία. Αντί λοιπόν αυτοί οι γονείς να διδάσκουν τα παιδιά τους πώς να αγαπούν το σώμα τους, όπως και αν φαίνονται εξωτερικά.
Προκλητικές ερωτήσεις για δράσεις. Για παράδειγμα ‘’Γιατί φέρεσαι τόσο παράξενα;’’, ‘’Γιατί περπατάς με αυτόν τον τρόπο;’’, ή ‘’Γιατί τρως ή κινείσαι ε αυτόν τον τρόπο;’’. Tα παιδιά πιστεύουν όσα λένε οι γονείς τους και αρχίζουν να πιστεύουν ότι κάτι λάθος τρέχει με αυτά. Αυτό τα κάνει να μη θέλουν να βρίσκονται ανάμεσα σε ανθρώπους, ακόμα και όταν ενηλικιωθούν. Τα παγιδεύει μέσα σε μια δυσφορία και ένα φόβο ότι οι άλλοι θα γελάσουν μαζί τους και θα προσέξουν τα ελαττώματα που οι τοξικοί γονείς τους προσέδωσαν.
Eγωϊστικές ευχές. Θα παραθέσω τις πιο συνήθεις και πιο τραγικές. ‘’Θα ευχόμουν να μην είχες γεννηθεί ‘’, ‘’Θα ευχόμουν να σε είχα κάνει έκτρωση’’, ‘’Μετανιώνω που σε έχω’’, ‘’Θα ευχόμουν να ήσουν ένα άλλο παιδί’’. Λέγοντας τέτοιες απεχθείς ευχές οι γονείς στο παιδί τους, το κάνουν να αισθάνεται ότι δεν θα έπρεπε να υπάρχει πάνω σε αυτή τη γη, δεν αξίζει που είναι ζωντανό. Αυτό το παιδί θα βλάψει τον εαυτό του και την κοινωνία. Χάνει την αίσθηση της αληθινής του ταυτότητας και πέφτει σε κατάθλιψη. Οι γονείς θα έπρεπε να κάνουν τα παιδιά τους να αισθάνονται ότι αγαπιούνται και ότι έχουν ανεκτίμητη αξία.
Κάνουν το παιδί να αισθάνεται βάρος. Οι εκφράσεις που χρησιμοποιούν είναι οι εξής: ‘’Μου κοστίζεις πολλά λεφτά’’ , ‘’Μου είναι πολύ δύσκολο να σε φροντίζω’’, ‘’Το να σε έχω με εξουθενώνει’’. Εάν ένας γονέας λέει αυτό σε ένα παιδί, το παιδί αισθάνεται βάρος. Αυτό τους κοστίζει ασυνείδητα να κρύβουν τα συναισθήματά και τις ανάγκες τους και τα προβλήματά τους, μόνο και μόνο για να αποφύγουν τη σκληρότητα των γονέων τους. Τα παιδιά αυτά οδηγούνται στις κλοπές και στην κακοποίηση.
Ανθυγιεινές Συγκρίσεις. Όπως για παράδειγμα ‘’Γιατί δεν είσαι σαν τον αδελφό σου, τον ξάδελφο σου ή σαν τα άλλα παιδιά;’’,’’Tα άλλα παιδιά είναι καλύτερα από εσένα’’. Αυτές οι ανθυγιεινές και παράλογες συγκρίσεις μειώνουν την αυτοπεποίθηση του παιδιού και το κάνει να πιστεύει ότι ποτέ δεν θα είναι αρκετό, όσο και αν προσπαθήσει. Επίσης το να συγκρίνει τα αδέλφια ένα γονέας δημιουργεί ζήλεια του ενός με το άλλο. Δημιουργεί μια ανθυγιεινή σχέση μεταξύ τους και μνησικακία.
Λεκτική κακοποίηση ή δηλώσεις. Για παράδειγμα ‘’Είσαι ανόητος’’, ‘’Είσαι χαμένος’’, ‘’Ποτέ δε θα τα καταφέρεις’’. Τέτοιες εκφράσεις καταστρέφουν την αυτοεκτίμηση του παιδιού. Είναι απαραίτητο για ένα γονέα να ενθαρρύνει το παιδί του και να κάνει το παιδί του να πιστεύει στον εαυτό του.
Απειλές Εγκατάλειψης. Όπως για παράδειγμα, ‘’Θα σε αφήσω’’, ‘’Θα σε βάλω στο πλάι’’, ‘’θα ξυπνήσεις και δε θα με βρεις’’, ‘’Απλά θα εξαφανιστώ’’. Αυτές οι απειλές προκαλούν στο παιδί θέματα εγκατάλειψης, αισθάνονται ότι οι άνθρωποι που αγαπούν, θα τα εγκαταλείψουν, εξαιτίας αυτού που είναι. Όταν ένα παιδί μεγαλώσει με αυτή την πίστη, που υποσυνείδητα αναπτύχθηκε στο μυαλό του, δε θα μπορεί να χτίσει στο μέλλον σχέσεις εμπιστοσύνης. Θα πιστεύει από φόβο ότι θα τον/την εγκαταλείψουν.
Αδειες Υποσχέσεις. Παραδείγματος χάριν ‘’Εάν κάνεις αυτό θα σου αγοράσω εκείνο’’, ‘’Θα σε πάω εκεί την επόμενη φορά’’, αλλά δεν το κάνουν. Όταν οι γονείς κάνουν υποσχέσεις ,που δεν μπορούν να τηρήσουν, ‘σπάνε’ την εμπιστοσύνη του παιδιού τους. Κάνουν το παιδί να αισθάνεται προδομένο. Όταν ο γονέας δεν τηρεί την υπόσχεση του, είναι ένας υπέροχος τρόπος να διδάξει το παιδί του πώς να μην εμπιστεύεται άλλους στη ζωή.

Συμπερασματικά θα πω ότι αν και οι λέξεις δεν είναι σωματικά επιβλαβείς, είναι όμως ιδιαίτερα επιβλαβείς στην ψυχολογική και συναισθηματική υγεία του παιδιού σας. Σας εφιστώ λοιπόν την προσοχή στα λόγια που λέτε στα παιδιά σας. Σας προκαλώ, αν θυμώσετε και είσθε έτοιμοι να πείτε κάποια λέξη που πονά, μην πείτε τίποτα. Βρείτε κάποιον άλλον τρόπο να εκτονωθείτε. Πάντως όχι λεκτικά ή σωματικά πάνω στο παιδί σας.

Αλεξάνδρα Ευκαρπίδου, Life and Parenting Coach

Πηγή Psych2Go.net

Οικογένεια

Τι να προσέξουν οι Υποψήφιοι για τη Συμπλήρωση του Μηχανογραφικού

Οι πανελλήνιες έχουν τελειώσει -εκτός από τα ειδικά μαθήματα- σε μια χρονιά που δοκίμασε τα όρια και τις αντοχές των υποψηφίων και των οικογενειών τους. Σε άλλους άφησαν μια γεύση χαράς και αισιοδοξίας, γιατί θεωρούν ότι θα επιτύχουν το στόχο τους και σε άλλους μια γεύση αγωνίας για το μέλλον.

Πίσω από το άγχος του εφήβου για τη βαθμολογία κρύβεται ο φόβος «μήπως αποτύχω», «μήπως δεν είμαι αρκετά ικανός», «μήπως απογοητεύσω τους γονείς μου». Η επιτυχία ή η αποτυχία σηματοδοτεί την είσοδο ή όχι στην ανώτατη εκπαίδευση, συνδέεται με την εκπλήρωση των ονείρων του εφήβου και την αρχή για την μετάβαση στο κόσμο των ενηλίκων. Οι έφηβοι θα αφήσουν το ασφαλές περιβάλλον του σχολείου ίσως και του σπιτιού τους για να ανοίξουν τα φτερά τους στη φοιτητική ζωή.

Ο σχεδιασμός της επαγγελματικής σταδιοδρομίας συνδέεται άρρηκτα με την εκπαίδευση και συνεπώς με τις αποφάσεις που παίρνει ο υποψήφιος. Η επιλογή προπτυχιακού προγράμματος καθορίζει σε ένα βαθμό την επαγγελματική μας πορεία επομένως η διαδικασία του μηχανογραφικού είναι μια διαδικασία που απαιτεί προσοχή και εξειδίκευση.

Συμβουλές συμπλήρωσης μηχανογραφικού

Σε ένα χαρτί γράφουμε όλες τις επιλογές μας ανάλογα με το πεδίο που είμαστε. Η ιεράρχηση των σχολών δεν θα πρέπει να γίνεται κατά φθίνουσα σειρά μορίων, αλλά θα πρέπει να λαμβάνονται υπόψη τα ενδιαφέροντα, οι κλίσεις και οι προτιμήσεις του υποψηφίου.
Οι προτιμήσεις για τις σχολές πρέπει να ανταποκρίνονται στα επιστημονικά του ενδιαφέροντα και στα οικογενειακά και οικονομικά του δεδομένα.
Πολλή προσεκτική μελέτη στα προγράμματα των σπουδών των σχολών, στα μεταπτυχιακά προγράμματα που συνδέονται με αυτές και στα επαγγελματικά δικαιώματα που δίνουν.
Ο υποψήφιος θα είναι καλό να ομαδοποιήσει τις σχολές που τον ενδιαφέρουν ανάλογα με το επιστημονικό τους αντικείμενο και να ξεκινήσει την αρίθμηση από τις υψηλόβαθμες στις χαμηλόβαθμες και από την κοντινότερη πόλη στη πιο μακρινή.
Οι προβλέψεις για τις βάσεις αν και είναι μια σημαντική πληροφορία δεν πρέπει να αποτελέσει βασικό άξονα επιλογής ή και κατάταξης των σχολών στο μηχανογραφικό.
Μια περιζήτητη σχολή μπορεί να είναι καλή για τους άλλους αλλά όχι για μας. Δεν μπορεί κάποιος να κατευθυνθεί σε χρηματοοικονομική σχολή αν δεν αγαπάει τα μαθηματικά και τη στατιστική.
Τα δεδομένα στην αγορά εργασίας αλλάζουν συνεχώς. Μια υψηλόβαθμη σχολή σήμερα μπορεί να μην έχει ζήτηση τα επόμενα έξι- επτά χρόνια που θα βγούμε στην αγορά εργασίας.
Πολλές φορές τμήματα με σύγχρονο σχεδιασμό και με προγράμματα σπουδών προσαρμοσμένα στην αγορά εργασίας περνούν απαρατήρητα.

Ας είμαστε προσεκτικοί και ενημερωμένοι για τα πανεπιστημιακά τμήματα που επιλέγουμε. Η σωστή συμπλήρωση του μηχανογραφικού αφορά όλους τους υποψηφίους ανεξάρτητα από τις βαθμολογικές τους επιδόσεις. Άλλωστε στη ζωή μας είναι πολύ σημαντικό να εξετάζουμε κάθε φορά όλα τα δεδομένα πριν πάρουμε αποφάσεις.

Οι εκπαιδευτικές μας αποφάσεις συνδέονται με την μελλοντική μας απασχόληση, την ικανοποίηση που θα αντλούμαι από την εργασία μας και την επιτυχία ή αποτυχία που θα αισθανόμαστε. Η επιλογή επαγγέλματος είναι η επιλογή τρόπου ζωής.

Να έχετε εμπιστοσύνη στον εαυτό σας.
Να είστε ευέλικτοι και να τολμάτε καινούργια πράγματα.
Να βρίσκετε λύσεις και όχι εμπόδια.
Να βλέπετε τις αποτυχίες σαν ένα μάθημα για να προχωρήσετε, σαν ένα βήμα που σας ωρίμασε και σας έφερε πιο κοντά στο τελικό σας στόχο.

Νάνσυ Πιλωνά

Ψυχολογία

Φροντίζοντας τον εαυτό μας το Καλοκαίρι

Έφτασε κι αυτό το καλοκαίρι… Το καλοκαίρι μέσα στην πανδημία του κορωνοϊού.

Και μας κάνει να αναπολούμε εκείνα τα ξένοιαστα καλοκαίρια που μπορούσαμε να προγραμματίσουμε και να πραγματοποιήσουμε τις διακοπές μας χωρίς τόσες πολλές δεύτερες σκέψεις και περιορισμούς, χωρίς ταλαιπωρία ψυχική και σωματική από το άγχος που προκαλεί η συμπλήρωση εντύπων και οι θερμομετρήσεις, οι κανόνες απόστασης, η αβεβαιότητα σχετικά με τον ιό, με τους τουρίστες, με την ασφάλεια και τόσα πολλά άλλα που συχνά μπορεί να μας βάζουν σε αγωνία και μπορεί να μας μπλοκάρουν και να μας αποσυντονίζουν.

Και ως λαός έχουμε περάσει πολλά χρόνια με δυσκολίες με τον καιρό του μνημονίου που τα χρήματα δεν υπήρχαν και δεν αποφάσιζε κάνεις εύκολα να πάει διακοπές 10-15 μέρες σε κάποιο νησί του Αιγαίου και να ξοδέψει χρήματα που πιθανόν θα χρειαζόταν αργότερα για να ανταποκριθεί στις ανάγκες που θα προέκυπταν.

Συνήθως οι διακοπές εξαντλούνταν είτε στο εξοχικό για εκείνους που είχαν σπίτι, είτε στο σπίτι κάποιου φίλου ή συγγενή.

Και σιγά-σιγά άρχισαν τα πράγματα να καλυτερεύουν και άρχισαν όλοι να σκέφτονται πως ήρθε η ώρα να χαλαρώσουν και να απολαύσουν τις διακοπές τους ως άνθρωποι και τότε ήταν που έκανε την εμφάνισή του ο κορωνοϊός.

Και παρόλο που το καλοκαίρι είναι η εποχή που προσπαθούμε να βοηθήσουμε τον εαυτό μας να χαλαρώσει, να αποφορτίσει όλο το άγχος που είχε απορροφήσει την προηγούμενη περίοδο, και να γεμίσουμε ξανά τις μπαταρίες μας ενισχύοντας την ψυχή και το σώμα μας για να μπορέσουμε να επιστρέψουμε το Σεπτέμβριο με περισσότερη ενέργεια και διάθεση αυτό το καλοκαίρι είναι διαφορετικό από όλα τ’άλλα.

Η αβεβαιότητα για το πως θα είναι τα πράγματα το Σεπτέμβριο από την μια πλευρά μας κάνει να νιώθουμε μεγαλύτερη ανησυχία και ανασφάλεια, από την άλλη μας αναγκάζει να εκμεταλλευτούμε και να απολαύσουμε όσο το δυνατόν περισσότερο τους μήνες του καλοκαιριού.

Και μέσα σε όλη αυτή την ταραχή και γενικευμένη ανασφάλεια, προσπαθούμε να αποφασίσουμε αν θα πάμε διακοπές ή όχι, αν ναι που θα πάμε; Πώς θα πάμε; Κινδυνεύουμε εκεί που θα πάμε; Τι μέσα θα χρησιμοποιήσουμε; Χρειάζονται κάποια έγγραφα; Να βγάλουμε εισιτήρια; Ή θα ανατραπούν τα πράγματα τελευταία στιγμή από τα νέα δεδομένα; Και πόσο ήσυχος μπορεί να είναι κανείς με όλα αυτά όταν μάλιστα στις σκέψεις του προστίθεται και εκείνη του κατά πόσο το μέρος που θα πάμε θα διαθέτει και ένα ασφαλές νοσοκομείο ή πόσο γρήγορα θα μπορούμε να φτάσουμε στο κοντινότερο νοσοκομείο; Και εκείνοι που θα πάμε διακοπές σε ξενοδοχεία, είμαστε ήσυχοι πως θα τηρηθούν τα υγειονομικά πρωτόκολλα;

Και τι θα κάνουμε με τα παιδιά όσοι είμαστε γονείς και τα έχουμε μαζί μας στο ταξίδι και θέλουμε να περάσουμε χαλαρό χρόνο μαζί τους και να τα βοηθήσουμε και εκείνα να μπορέσουν να αποβάλουν όλο το άγχος και την πίεση που δέχτηκαν το διάστημα της καραντίνας; Σε όλα αυτά τα αντιφατικά συναισθήματα και σκέψεις που μπορεί να μας κατακλύζουν καλό είναι να αντισταθούμε και να μην αφήσουμε να μας κυριαρχήσουν και να οδηγηθούμε σε πανικό και σε ακινητοποίηση.

Μπορούμε, ακολουθώντας όλα τα μέτρα προστασίας και τις οδηγίες που μας βοήθησαν να αντιμετωπίσουμε και να ξεπεράσουμε το πρώτο κομμάτι αυτού του αναπάντεχου “ταξιδιού”, να επιτρέψουμε στον εαυτό μας να κάνουμε διακοπές και να τον φροντίσουμε αυτό το καλοκαίρι.

Και είναι πολύ σημαντικό κομμάτι να μπορώ να αγαπήσουμε και να φροντίσουμε τον εαυτό μας, όπως κάνουμε με μεγαλύτερη ευκολία για τους άλλους καθώς έτσι έχουμε διδαχθεί από την κοινωνία μας από τους γονείς μας και από την κουλτούρα μας.

Για να μπορέσω όμως να το κάνω αυτό, για να μπορέσω να με αγαπήσω και να με φροντίσω, πρώτα πρέπει να με αποδεχτώ και να με καταλάβω. Να καταλάβω δηλαδή ποια είναι τα θέλω μου και οι ανάγκες μου. Είναι πολύ σημαντικό να βάλω προτεραιότητα σε αυτά που θέλω και μπορώ να κάνω αυτό το καλοκαίρι. Είτε είμαι μόνος μου είτε είμαι με την οικογένειά μου.

Θέλει κάποια προσπάθεια, στο να εξασκηθούμε να έχουμε μια στοργική στάση φροντίδας στον εαυτό μας. Και η φροντίδα αναφέρεται τόσο στο σωματικό όσο και στο ψυχικό επίπεδο. Μπορούμε να φροντίζουμε το σώμα μας τρώγοντας πιο υγιεινές και ελαφριές τροφές το καλοκαίρι, κάνοντας και κάποια ήπια φυσική άσκηση καθημερινά π.χ κολύμπι, περπάτημα, τρέξιμο, ρακέτες στην παραλία κι άλλα, να αφιερώσουμε κάποιο συγκεκριμένο χρόνο για χαλάρωση είτε με ασκήσεις αναπνοής, διαλογισμό κ.ά. Η επαφή με τη φύση βοηθάει πολύ να αποφορτίζουμε τις ψυχικές μας εντάσεις.

Αν δεν μπορέσουμε να φύγουμε διακοπές ας φροντίσουμε τα σαββατοκύριακα να κάνουμε μικρές αποδράσεις που θα μας επιτρέψουν να πάρουμε τονωτικές ενέσεις ενέργειας για να μπορέσουμε να αντιμετωπίσουμε ίσως ένα δύσκολο χειμώνα.

Οι μήνες του καλοκαιριού συνήθως αποτελούν και μια ευκαιρία να διαβάσουμε βιβλία που μας εμπνέουν, μας συγκινούν, μας ανοίγουν νέες προοπτικές και μας δίνουν την δυνατότητα να αποδράσουμε από την καθημερινότητα. Θα μπορούσαμε επίσης να σημειώσουμε σε ένα χαρτί τις δυσκολίες που είχαμε μέσα στο χειμώνα, αλλά και τις χαρές που βιώσαμε και μπορούμε να αναστοχαστούμε τι θα θέλαμε να συμβεί στη ζωή μας από το Σεπτέμβριο για να κινηθούμε προς το στόχο αυτό.

Είναι ο καιρός να αφήσουμε πίσω εκείνα που μας στεναχωρούν και θεωρήσαμε τον εαυτό μας υπαίτιο και να αποδεχτούμε πως κάποια πράγματα δεν μπορούμε να τα ελέγξουμε, μπορούμε όμως να διαχειριστούμε τον τρόπο που θα αντιδράσουμε σε αυτά τα γεγονότα. Κάποιες φορές μπορεί να μας έρχονται αρνητικές σκέψεις και να νιώθουμε πως δεν μπορούμε να κάνουμε αλλιώς και να μας γίνεται μια συνήθεια να σκεφτόμαστε έτσι. Αυτή η συνήθεια όμως επηρεάζει την σχέση που έχουμε με τον εαυτό μας και κατά συνέπεια τις σχέσεις μας με τους άλλους και μπορεί να επηρεάσει την εργασία μας αλλά και την υγεία μας καθώς όταν είμαστε αγχωμένοι το σώμα μας απελευθερώνει ορμόνες που επηρεάζουν την διάθεσή μας.

Θα μας βοηθούσε να γράψουμε τις αρνητικές μας σκέψεις ένα χαρτί και να το αφήσουμε στην άκρη και να το ξανά πιάσουμε μερικές ώρες αργότερα έτσι δίνουμε την ευκαιρία στον εαυτό μας να πάρουμε μια απόσταση από τη σκέψη που “σφηνώθηκε” στο μυαλό μας.

Μπορούμε επίσης να επιλέξουμε να μιλήσουμε σε έναν φίλο ή φίλη μας και να περάσουμε ένα χαλαρό απόγευμα μαζί τους. Αφήνοντας τις σκέψεις μας πίσω έχουμε ήδη κάνει ένα από τα πιο σημαντικά βήματα για να βοηθήσουμε το ανήσυχο μυαλό μας και να αποδεχτούμε πως όλοι κάνουμε λάθη και δεν μπορούμε να γυρίσουμε πίσω και να διορθώσουμε το παρελθόν αλλά να δούμε τι μάθαμε και πως εξελίχθηκαμε μέσα από αυτή την κατάσταση.

Είναι απαραίτητες οι καλοκαιρινές διακοπές για τον άνθρωπο καθώς τον ανανεώνουν τον ξεκουράζουν και τον φέρνουν κοντά στους δικούς του ανθρώπους ακόμη λοιπόν και δεν μπορούμε να πάρουμε παρατεταμένες διακοπές μπορούμε να απορροφήσουμε ενέργεια από την επαφή μας με τη φύση, από τον ήλιο από τη θάλασσα και από τι είναι κοντινή επαφή με τους δικούς μας ανθρώπους και τους φίλους μας.

Η επαφή μας με τη θάλασσα και το κολύμπι μας βοηθάει να χαλαρώσουμε και να μειώσουμε σε μεγάλο βαθμό τα επίπεδα του στρες.

Γενικά η επαφή με τη φύση και με τον εαυτό μας, μας δίνει τη δυνατότητα να σκεφτούμε, να ιεραρχήσουμε τις ανάγκες μας, και τις επιθυμίες μας να κάνουμε σχέδια για τον επόμενο χειμώνα. Το καλοκαίρι είναι η εποχή όπου οι ενδορφίνες αυξάνονται στον εγκέφαλο μας και υπάρχει μια έντονη επιθυμία για ζευγάρωμα. Αναζητούμε περισσότερες κοινωνικές επαφές συνδεόμαστε βαθύτερα με τους φίλους μας την οικογένειά μας, κάνουμε νέους φίλους που κάνουν τη ζωή μας πλουσιότερη.

Ας προσφέρουμε λοιπόν στον εαυτό μας την δυνατότητα να διακόψουμε την ρουτίνα μας και να “αδειάσουμε” τον εαυτό μας από τους καταναγκασμούς και τις υποχρεώσεις. Με τις διακοπές μειώνεται το στρες, η κατάθλιψη, βελτιώνεται ο ύπνος και οι σχέσεις μας. Συχνά αυξάνεται η ικανοποίηση από τη ζωή μας και ίσως να γινόμαστε και πιο δημιουργικοί.

Και παρόλο που η καθημερινή άσκηση, ο καλός ύπνος, η διαχείριση του άγχους μας βοηθούν να έχουμε πιο υγιή ζωή και να ζήσουμε πιο πολύ, οι διακοπές είναι κάτι αναντικατάστατο.

Ας φροντίσουμε λοιπόν να αφιερώσουμε χρόνο στον εαυτό μας να αποφορτιστούμε να ξεκουραστούμε και να δημιουργήσουμε ένα χώρο για μας μακριά από όλα εκείνα μας αγχώνουν για να έχουμε μια καλύτερη και μακροπρόθεσμη υγεία και ευεξία !

Καλό καλοκαίρι !

Αιμιλία Αξιωτίδου
Οικογενειακή Σύμβουλος – Ψυχοθεραπεύτρια – Ψυχοπαιδαγωγός,
Επιστημονικός Συνεργάτης Ιατρικής Σχολής ΑΠΘ, Α ΠΡΠ ΑΧΕΠΑ.