Ψυχολογία

Πώς θα επιβιώσουμε από τον ιό;

Σε έναν κόσμο τόσο εύθραυστο σήμερα οι άνθρωποι νιώθουν το κενό πιο πολύ παρά ποτέ. Το κενό και ησυχία των πόλεων ακουμπάει και αναμοχλεύει μέσα μας τους φόβους να αντιμετωπίσουμε το δικό μας εσωτερικό κενό.

Ο βροχερός καιρός τόσες μέρες λές και ακουμπάει το μέσα μας, ο ουρανός γκρίζος λες και αυτός σαν να συντονίζεται με την ψυχή του καθένα μας.

Και η απέραντη ησυχία από τους άδειους δρόμους και πλατείες μας κάνει να αναρωτηθούμε αν μπορούμε να επιβιώσουμε να σωθούμε μόνοι μας. Η καταιγίδα που ξέσπασε διέλυσε όλα τα στερεότυπα και αποκαλύπτει το πόσο μεταβλητή είναι η ζωή μας. Μας θυμίζει πως δεν υπάρχουν βεβαιότητες πάνω στις οποίες χτίσαμε την ζωές μας τις εταιρίες μας τα σχέδια μας τις προτεραιότητας μας.

Ζούμε σε ένα κόσμο που η ασφάλεια είναι διαπραγματεύσιμη, η παντοδυναμία του ανθρώπου φαίνεται πως μας εγκαταλείπει ως ιδέα και μοιάζει να πλησιάζει στιγμή που πρέπει να αντιμετωπίσουμε όλες τις αντιξοότητες των καιρών και να δώσουμε χώρο στην δημιουργικότητα του εσωτερικού μας εαυτού.

Σήμερα περισσότερο παρά ποτέ χρειαζόμαστε ο ένας τον άλλον ακόμη κι αν πρέπει να μείνουμε χωροταξικά ο ένας μακριά από τον άλλον. Το να είμαστε συνδεδεμένοι και να επικοινωνούμε με τους σημαντικούς μας ανθρώπους μας κάνει να νιώθουμε ασφάλεια υποστήριξη και μας ανακουφίζει όταν ο ψυχισμός μας δοκιμάζεται.

Είμαστε ήδη στην δεύτερη εβδομάδα που “μένουμε σπίτι” και παρακολουθούμε ακόμη μουδιασμένοι και σαστισμένοι και εμείς κι όλος ο πλανήτης αυτή την ραγδαία και αιφνίδια αλλαγή της καθημερινότητάς μας.

Το πως θα αντιδράσει βέβαια ο κάθε άνθρωπος ξεχωριστά εξαρτάται από πολλά πράγματα όπως π.χ η προσωπικότητα του, το οικογενειακό και κοινωνικό του περιβάλλον, το πολιτισμικό πλαίσιο κλπ.

Ιδιαίτερα ευάλωτες ομάδες αποτελούν τα άτομα μεγαλύτερης ηλικίας, τα άτομα που ανήκουν στις ευπαθείς ομάδες, τα παιδιά, οι έφηβοι, γιατροί και το νοσηλευτικό προσωπικό καθώς επίσης και άτομα που πάσχουν από κάποια διαταραχή.

Οι προκλήσεις που θα έχουμε να αντιμετωπίσουμε ως ειδικοί και ως κοινωνία στο σύνολο της θα είναι μεγάλες. Δεν ξέρουμε ακόμη πως θα αντιδράσουν οι άνθρωποι μετά από αυτό το διάστημα της υποχρεωτικής απομόνωσης. Όπως είπαμε ο κάθε άνθρωπος έχει διαφορετική προσωπικότητα και υπάρχουν άτομα που θα μπορούσαν να ζήσουν αυτή τη στιγμή σαν μια “παγίδα”.

Αν υποθέσουμε από την άλλη πως υπάρχουν άνθρωποι που έχουν την τάση να απομονώνονται από τον εξωτερικό κόσμο αλλά κάποιες δραστηριότητές τους κρατούσαν σε επαφή με αυτόν, οι συνέπειες μπορεί να είναι σημαντικές. Είναι πιθανόν και όταν τέτοια άτομα βγουν από την καραντίνα να έχουν βυθιστεί σε αυτή την κατάσταση κατάθλιψης και άγχους και να είναι δύσκολο να ξαναμπούν στην κανονική ζωή.

Ποιοι είναι εκτεθειμένοι περισσότερο σε αυτό τον κίνδυνο; Εκείνοι που βρίσκονται σε μεγαλύτερο κίνδυνο, είναι εκείνοι που έχουν μια τάση για κοινωνική απομόνωση και προσπαθούν να την καταπολεμήσουν. Για παράδειγμα, οι μαθητές οι φοιτητές τουλάχιστον τις ώρες του σχολείου είχαν κάποιες κοινωνικές δραστηριότητες.

Αυτά τα άτομα βρίσκονται τώρα σε πλήρη απομόνωση και δεν είμαστε βέβαιοι πως δεν θα χάσουν τελείως τις κοινωνικές τους δεξιότητες όταν θα τελειώσει αυτή η περίοδος.

Προβλήματα επίσης μπορεί να παρουσιάσουν και τα υπερδραστήρια άτομα. Αυτή είναι άλλη μια κατηγορία που μπορεί να υποστεί τις αρνητικές επιδράσεις της μαζικής απομόνωσης και μπορεί να αποτελέσει ένα σοβαρό τραύμα για τον ψυχισμό τους που δεν πρέπει να υποβαθμίζεται. Φράσεις του τύπου “τι σε πειράζει να μείνεις για ένα μήνα στο σπίτι; “ ειδικά αυτό το διάστημα για κάποιον που δεν είναι συνηθισμένος να σταματάει ούτε λεπτό θα μπορούσε να μεταμορφωθεί σε ένα παράγοντα που θα τον οδηγήσει στην κατάθλιψη.

Το να μείνουμε στο σπίτι δεν είναι το ίδιο για όλους.Το να μείνει κανείς περιορισμένος στο σπίτι του είναι διαφορετικό για τα άτομα που ζουν μόνα τους από εκείνα που ζουν με την οικογένεια τους. Οι άνθρωποι που ζουν μόνοι τους μπορεί να επιβαρυνθούν ψυχολογικά από αυτή την κατάσταση γιατί αισθάνονται πολύ πιο έντονα την μοναξιά ενώ εκείνοι που έχουν παιδιά, οικογένεια ή ζουν σε μια ευρύτερη ομάδα η απομόνωση στο σπίτι είναι ένα πράγμα τελείως διαφορετικό.

Και ενώ όλοι ξέρουμε πως όλα αυτά τα μέτρα έχουν παρθεί για να μας προστατέψουν σε συνδυασμό με την συνεχόμενη αβεβαιότητα που νιώθουμε που προκαλεί η απειλή της πανδημίας, οι θάνατοι σε γειτονικές χώρες και η εύθραυστη πια οικονομία, είναι πιθανόν να νιώσουμε μέσα μας αρνητικά συναισθήματα όπως φόβο, άγχος, θλίψη, άνοια, θυμό, εκνευρισμό, απομόνωση, σύγχυση, αϋπνία, δυσκολία συγκέντρωσης και μειωμένη αποδοτικότητα στη δουλειά, αναποφασιστικότητα, κατάχρηση αλκοόλ και άλλων ουσιών.

Εκείνο που πρέπει να κατανοήσουμε είναι πως οι συνθήκες που ζούμε βιώνονται ως απειλητικές για τη ζωή μας (φόβος θανάτου). Το να νιώσουμε κάποια από τα αρνητικά συναισθήματα είναι φυσιολογικό στο βαθμό που δεν θα επηρεάζουν την λειτουργικότητα μας.

Όταν υπάρχουν τέτοια ακραία εξωτερικά γεγονότα δημιουργούνται έντονες ψυχικές διεργασίες μέσα μας μέχρι να αποδεχτούμε την νέα πραγματικότητα. Οι περισσότεροι από εμάς δεν έχουμε συνειδητοποιήσει ακόμη τον αντίκτυπο που θα έχει όλη αυτή η διαδικασία μέσα μας.

Μπορεί να παρατηρήσουμε ανθρώπους που αρχικά εξέλαβαν τον περιορισμό τους ως μια ευκαιρία για διακοπές επιτρέποντας το καταπιεσμένο εαυτό να ξεφύγει από την ρουτίνα όποιο κι αν ήταν το κόστος. Άλλοι πάλι που αδιαφόρησαν για τα μέτρα και συνέχισαν την ζωή τους κανονικά αρνήθηκαν κατά κάποιο τρόπο να έρθουν αντιμέτωποι με την πραγματικότητα. Και στις δύο περιπτώσεις παρατηρούμε μια δυσκολία οι άνθρωποι να αποδεχτούν και να διαχειριστούν την αλλαγή. Καθώς τα μέτρα έγινα πιο αυστηρά σε πολλούς μπορεί να γεννήθηκαν συναισθήματα όπως θυμός, θυμός, φόβος, ανασφάλεια, αγωνία για το τι πρόκειται να συμβεί τώρα που τα πράγματα μοιάζουν να είναι σοβαρά

Και όταν θυμώνουμε συνήθως δεν μπορούμε να συνειδητοποιήσουμε πως υπάρχουν κι άλλα συναισθήματα από κάτω γιατί ο θυμός είναι ένα έντονο συναίσθημα και παρόλο που μας κάνει να νιώθουμε ζωντανοί ταυτόχρονα ψάχνουμε να βρούμε ποιος φταίει και να ρίξουμε την ευθύνη έξω από εμάς.

Μέσα σε αυτό τον καταιγισμό πληροφοριών για την κατάσταση του πλανήτη μας γενικότερα αλλά και την κατάσταση στην Ιταλία και την Ισπανία χώρες που είναι πιο κοντά σε μας αρχίσαμε να διαπραγματευόμαστε την πραγματικότητα της κοινωνικής απομόνωσης με την λογική να έχει το προβάδισμα και το αίσθημα ατομικής ευθύνης να είναι αυτό που άρχισε να παίρνει τη θέση της απέναντι στην προστασία του κοινωνικού συνόλου.

Και καθώς οι μέρες κυλούν καλούμαστε όλοι να διαχειριστούμε καταστάσεις πρωτόγνωρες και η θλίψη ίσως έχει αρχίσει να μας επισκέπτεται καθώς η νέα πραγματικότητα αγγίζει μέσα μας φόβος και πληγές που προσπαθούμε να θεραπεύσουμε. Άνθρωποι γύρω μας χάνονται, ο φόβος για την απώλεια δικών μας ανθρώπων,επιχειρήσεις που κλείνουν, άνθρωποι που χάνουν την εργασία τους μέσα σε μια μέρα, άδειοι δρόμοι και πλατείες χωρίς ζωή, άνθρωποι που ζούνε μέσα στα σπίτια τους για να επιβιώσουν με το φόβο της αβεβαιότητας.

Όλα αυτά μπορούμε να επιτρέψουμε στον εαυτό μας να τα βιώσει να μην τα προσπεράσει. Μέρα με τη μέρα κατανοούμε πως αυτή η κατάσταση που ζούμε θα κρατήσει περισσότερο απ’ όσο υπολογίζαμε πως η πραγματικότητα μας έχει αλλάξει και καλούμαστε να να την διαχειριστούμε και να αποδεχτούμε αυτή τη νέα κατάσταση και να έρθουμε σε επαφή με τις εσωτερικές δυνάμεις και ικανότητες μας για να μπορέσουμε να περάσουμε αυτή την καταιγίδα.

Εκφράζοντας αρνητικά μας συναισθήματα είναι το πρώτο βασικό βήμα για να αντιμετωπίσουμε μια τέτοια κατάσταση.

Η επαφή με τα άτομα που είναι σημαντικά για μας, είναι πολύ σημαντικό και να τονίσουμε πως οι τηλεφωνικές κλήσεις όπως και οι video κλήσεις είναι προτιμότερες από τα γραπτά μηνύματα.

Προσπαθούμε να βοηθήσουμε τον εαυτό μας να βρει μια καθημερινή ρουτίνα χωρίς να ακολουθούμε έναν αγχώδη και απαιτητικό τρόπο, πάντα σε επαφή με τα συναισθήματά μας και σε εκείνο που βιώνουμε την συγκεκριμένη στιγμή.

Προσπαθούμε όσο μπορούμε να είμαστε επικεντρωμένοι στο εδώ και τώρα, στην παρούσα στιγμή. Να φροντίζουμε τον εαυτό μας σωματικά και ψυχικά, με την άσκηση, την διατροφή, ασκήσεις χαλάρωση, το διάβασμα βιβλίων, την παρακολούθηση ταινιών, το άκουσμα μουσικής που μας αρέσει και αν μπορέσουμε να ασχοληθούμε με κάποια άλλη δραστηριότητα ή χόμπι που μας ενδιέφερε εδώ και καιρό αλλά δεν υπήρχε χρόνος να το κάνουμε , τώρα μπορεί να είναι η ευκαιρία.

Μπορούμε να ενημερωνόμαστε για την κατάσταση γιατί είναι σημαντικό να κατανοούμε την συνολική εικόνα χωρίς όμως να παρακολουθούμε συνεχώς με άγχος αρνητικούς τίτλους ειδήσεων που σίγουρα θα επηρεάζουν την ψυχολογία μας με αρνητικό τρόπο.

Κι αν σας είναι δύσκολο να προσαρμοστείτε στην νέα πραγματικότητα παρατηρήστε τον εαυτό σας, δώστε του λίγο χρόνο να επεξεργαστεί όλες αυτές τις αιφνίδιες και έντονες αλλαγές που συμβαίνουν κι αν δείτε πως δυσκολεύεστε όλα αυτά να τα διαχειριστείτε μόνοι σας είτε εσείς είτε κάποιο δικό σας άτομο μη διστάσετε να ζητήσετε βοήθεια στις κατάλληλες υπηρεσίες και ειδικούς ψυχικής υγείας.

Μπορείτε να απευθυνθείτε σε ψυχολόγους ψυχοθεραπευτές ψυχιάτρους σε περίπτωση που χρειαστεί και φαρμακευτική αγωγή ιδιαίτερα αν πρόκειται για ανθρώπους ευάλωτος στην κατάθλιψη.

Για όλους τους άλλους ανθρώπους που δεν έχουν μεγάλο άγχος και αγωνία σε σημείο να αναπτύξουν κάποια ψυχοπαθολογία, το να κρατήσουν ένα στυλ ζωής όσο το δυνατόν πιο κοντά σε αυτό που είχαν λαμβάνοντας υπόψη τα μέτρα που έχουν πάρει αρχές είναι ο καλύτερος τρόπος.

Αιμιλία Αξιωτίδου, Οικογενειακή – Συστημική Σύμβουλος – Ψυχοθεραπεύτρια, Ψυχοπαιδαγωγός, Επιστημονικός Συνεργάτης Α.Π.Θ., Ιατρικής Σχολής , ΑΧΕΠΑ, Α’ ΠΡΠ.

Οικογένεια

Πώς να αναπτύξετε τη συναισθηματική νοημοσύνη των παιδιών σας

Πολύς λόγος γίνεται σήμερα για τη μεγάλη σημασία της Συναισθηματικής Νοημοσύνης
στην ευτυχία μας, στην προσωπική, οικογενειακή και επαγγελματική μας ζωή.
Σύμφωνα με τον ψυχολόγο Goleman, o οποίος πρόβαλε τον όρο και την αξία της
συναισθηματικής νοημοσύνης στη ζωή μας, ο ορισμός της είναι: ‘’To πλέγμα των ανθρωπίνων
ιδιοτήτων πάνω στο οποίο μπορεί ν’ υφανθεί μια ολοκληρωμένη ανθρώπινη προσωπικότητα. Είναι
μαζί υπομονή, επιμονή, δυνατότητα προσαρμογής, έλεγχος παρορμήσεων, αισιοδοξία, ελπίδα.
Συναισθηματική Νοημοσύνη σημαίνει να βρίσκεις κίνητρα για τον εαυτό σου, ν ’αντέχεις
στις απογοητεύσεις, να ελέγχεις την παρόρμηση, να χαλιναγωγείς την ανυπομονησία σου, να
ρυθμίζεις σωστά τη διάθεση σου και να εμποδίζεις την απογοήτευση να καταπνίγει την ικανότητά
σου για σκέψη.’’

Ο Συναισθηματικά Νοήμων άνθρωπος έχει τέσσερεις (4) δεξιότητες:

Αυτεπίγνωση (Επίγνωση του εαυτού του και των δυνατοτήτων του)
Αυτοδιαχείριση (Έχει μάθει να διαχειρίζεται τα αισθήματά του)
Κοινωνική Επίγνωση (Αντιλαμβάνεται με ακρίβεια τα συναισθήματα των άλλων) και
Διαχείριση σχέσεων (κατανοεί τη συμπεριφορά και τα κίνητρα των άλλων και χειρίζεται
σωστά τις σχέσεις του).

Τα κύρια συναισθήματα, στα οποία καλούμαστε να έχουμε τον έλεγχο είναι ο θυμός, η
θλίψη, ο φόβος, η απόλαυση, η αγάπη, και η ντροπή. Πέρα από τα συναισθήματα χρειάζεται να
μάθουμε να χειριζόμαστε τις αντιξοότητες, τις ματαιώσεις, τις δυσκολίες στην οικογένεια και στη
δουλειά.
Καταλαβαίνετε λοιπόν, ως γονείς, πόσο σημαντικό είναι να βοηθήσουμε τα παιδιά μας να
αναπτύξουν την Συναισθηματική τους Νοημοσύνη. Είναι ένα από τα πιο βασικά εφόδια, που τους
δίνουμε στο ξεκίνημα της νέας τους ζωής, όταν εγκαταλείψουν το πατρικό τους σπίτι.

Η καλλιέργεια και η ανάπτυξη της Συναισθηματικής Νοημοσύνης ξεκινά από τα πρώτα
βήματα της ζωής του παιδιού. Αρχικά χρειάζεται να μάθει το παιδί πώς να αναγνωρίζει τα
συναισθήματά του και να τα εκφράζει με θετικό τρόπο.

Ο γονέας μπορεί να βοηθήσει το παιδί του να συνειδητοποιήσει την αξία του, τα ταλέντα
του, τις δυνατότητες του. Να υποστηρίζει και να ενισχύει την ικανότητα του παιδιού του να δέχεται
την απόρριψη, να την αντιμετωπίζει με τέτοιο τρόπο, χωρίς να χάνει την πίστη στον εαυτό του.

Τα βασικά στοιχεία της προσωπικότητας του παιδιού, που ο γονέας χρειάζεται να βοηθήσει
το παιδί του ν’ αναπτυχτούν, ώστε να είναι συναισθηματικό ώριμο, είναι:

Η υπομονή και η επιμονή.
Η δυνατότητα προσαρμογής. Να είναι ευέλικτο σε όποια κατάσταση.
Ο έλεγχος των παρορμήσεων και του θυμού.
Ο έλεγχος της θλίψης. Να μάθουν το παιδί οι γονείς να αντιμετωπίζει τη ζωή με αισιοδοξία
και ελπίδα.
Να βάζει κίνητρα στον εαυτό του και να αντέχει στις απογοητεύσεις, στις ματαιώσεις και
στις δυσκολίες.
Να ελέγχει το φόβο.
Να μη ντρέπεται.
Να ελέγχει την αγάπη και την απόλαυση.
Να αναλαμβάνει την ευθύνη των πράξεων του και να μη ρίχνει το φταίξιμο σε άλλους.
Να το βοηθήσουν να αντιλαμβάνεται με ακρίβεια τα συναισθήματα των άλλων και να
καταλαβαίνει τι τους συμβαίνει.
Να διαχειρίζεται τις σχέσεις του με τους άλλους με τον καλύτερο τρόπο.

Είναι πολύ σημαντικό οι γονείς να γνωρίζουν ότι η δική τους Συναισθηματική Νοημοσύνη
επηρεάζει άμεσα το επίπεδο της Συναισθηματικής Νοημοσύνης του παιδιού τους. Τα παιδιά
διδάσκονται τις δεξιότητες της Συναισθηματικής Νοημοσύνης από τους γονείς τους. Εάν ο γονέας
είναι συναισθηματικά μη νοήμων (ανώριμος), τα παιδιά χάνουν την καλύτερη πηγή μάθησης. Για
παράδειγμα ένας γονέας, που θυμώνει, φωνάζει με το παραμικρό, χάνει τον έλεγχο των νεύρων
του, του θυμού του και πέφτει σε κρίσεις υστερίας προς το/τη σύζυγο και τα παιδιά του, τι
παράδειγμα δίνει στο παιδί του; Είναι άκρως βέβαιο ότι το παιδί θα υιοθετήσει την ίδια
συμπεριφορά.

Αν αδιαφορείτε για τα συναισθήματά του, όταν σας μιλά και σας λέει ‘’τον πόνο του’’, δε
το βοηθάτε να οδηγηθεί στην αυτεπίγνωση. Ενώ, όταν το παρατηρείτε και ρωτάτε το παιδί σας
γιατί είναι λυπημένο, μαθαίνει να αναγνωρίζει τα συναισθήματά του, δεν τα αποφεύγει, τα
αντιμετωπίζει, μαθαίνει να τα διαχειρίζεται και επίσης μαθαίνει να δείχνει κατανόηση στη λύπη ή
στα συναισθήματα των φίλων του.

Αν σας μιλά για αυτά που του αρέσουν, τις επιθυμίες και τα όνειρά του και εσείς
αδιαφορείτε ή γελάτε, το παιδί όχι μόνο δε θα οδηγηθεί στην αυτεπίγνωση, αλλά θα χάσει την
πίστη στον εαυτό του και θα δημιουργήσει χαμηλή αυτοεκτίμηση και θα παραιτηθεί από τα όνειρα
του και γενικότερα από τη ζωή.

Γονείς αυταρχικοί, που ασκούν πίεση και φόβο, θα δουν το παιδί τους να μένει
συναισθηματικά ανώριμο σαν το δενδράκι, που δεν πρόλαβε να κάνει ρίζες και εκτέθηκε στις πιο
αντίξοες καιρικές συνθήκες.

Γονείς που εξασκούν τη Συναισθηματική Νοημοσύνη με τα παιδιά τους , ανατρέφουν
αγόρια και κορίτσια, τα οποία είναι πιο ευτυχισμένα, προσαρμόζονται καλύτερα στο κοινωνικό
περιβάλλον, παίρνουν καλύτερους βαθμούς και φθάνουν αργότερα σε υψηλότερο επίπεδο
επαγγελματικής επιτυχίας. Επίσης παρουσιάζουν χαμηλότερα επίπεδα προβληματικής
συμπεριφοράς π.χ αδικαιολόγητες απουσίες στο σχολείο, τσιγάρο, ποτό, ναρκωτικά.
Ο αγώνας σας για την ανάπτυξη της Συναισθηματικής Νοημοσύνης των παιδιών σας
χρειάζεται να είναι συνεχής και αμείωτος. Είναι ό,τι καλύτερο έχετε να κάνετε για αυτά,
εκφράζοντας στην πράξη την αληθινή σας αγάπη.

Ευκαρπίδου Αλεξάνδρα

Παιδαγωγός-Σύμβουλος επικοινωνίας και επιχειρήσεων

Ψυχολογία

Αντιμετωπίστε την κρίση με… αισιοδοξία

Διάφορες έρευνες που έχουν γίνει κατά καιρούς έχουν αποδείξει ότι ο παράγοντας αισιοδοξία, η ικανότητα χειρισμού των συναισθημάτων του άγχους και της έντασης, αλλά και η ικανότητα κατανόησης των συναισθημάτων των άλλων δηλαδή η ενσυναίσθηση, συμβάλλουν θεαματικά στην αύξηση της αποδοτικότητας κυρίως στον εργασιακό χώρο. Για να είναι λοιπόν ένα άτομο αποδοτικό και καταξιωμένο επαγγελματικά, θα πρέπει να διαθέτει εκτός από υψηλή γνωστική νοημοσύνη και συναισθηματική νοημοσύνη.

Είναι απόλυτα σαφές ότι δεν μπορούμε να “διατάξουμε” τον εαυτό μας να αισθάνεται και να συμπεριφέρεται με έναν συγκεκριμένο, προκαθορισμένο τρόπο ή ένταση εφόσον γνωρίζουμε την πηγή δημιουργίας και προέλευσης των συναισθημάτων μας.

Και όμως παρόλου την νοητή ύπαρξη αυτού του μονόδρομου ή άλλου τι συνόρου που φράζει τέλος πάντων την ανέλεγκτη έκρηξη των συναισθημάτων, θεωρείται ότι στην πραγματικότητα υπάρχουν νευρώνες που μπλοκάρουν τα συναισθήματα και δημιουργούν αυτό που λέμε αυτοέλεγχο ή αλλιώς mind control.

Ο νους μας, δηλαδή το μυαλό μας έχει πολλαπλές δυνατότητες ενέργειας και σκέψης, παρόλα αυτά εμείς σε καθημερινή βάση χρησιμοποιούμε μόνο το 10% από αυτές.

Πως μπορούμε λοιπόν να επιτύχουμε απόλυτο έλεγχο του νου ?
Τι είναι το mind control και πως ενεργοποιείται μέσω της συμπεριφοράς κάποιων ανθρώπων ?
Γιατί κάποιοι υφίστανται “συναισθηματική τύφλωση” με αποτέλεσμα πλήρη απώλεια του ελέγχου των συναισθημάτων τους ?
Πως σκεπτόμενοι θετικά κάποιοι βλέπουν το ποτήρι τους πάντα μισογεμάτο, χωρίς ποτέ να υποστούν “συγκινησιακή πειρατεία “?

Η βάση της κατανόησης του mind control είναι η σωματική κατά πρώτο λόγο και η νοητική κατά δεύτερο λόγο χαλάρωση. Ο χαλαρός νους έχει την δυνατότητα να πολλαπλασιάζει την θετική σκέψη δημιουργώντας ευεργετικά αποτελέσματα όχι μόνο ψυχοσωματικά αλλά και διανοητικά με απεριόριστη εμβέλεια αναλόγως των περιστάσεων.

Σ΄ αυτήν την δεδομένη χαλαρή χρονική στιγμή το μυαλό αδειάζει εντελώς, φρεσκάρεται και επαναφορτίζεται με εντολές που καθοδηγούνται από το υποσυνείδητό μας. Είναι η μαγική στιγμή που διαγράφουμε ότι θέλουμε και στοχεύουμε ότι επιζητούμε, είναι η στιγμή που σαν να ξυπνούμε από λήθαργο έχοντας την λύση του όποιου προβλήματος χαρτογραφημένη μπροστά μας.

Με το mind control εκπαιδευόμαστε στο να αναγνωρίζουμε και να αφυπνίζουμε τις προσωπικές δυνατότητες του καθενός, να αξιοποιούμε κομμάτια του μυαλού μας που λησμονήσαμε στο διάβα μας, και συγχρόνως να δημιουργούμε θετικά και παραγωγικά αποτελέσματα.

Σύμφωνα με τον Goleman η συναισθηματική νοημοσύνη είναι μια μορφή κοινωνικής νοημοσύνης, δηλαδή είναι η ικανότητα να κατανοεί κάποιος τον τρόπο που λειτουργούν τα συναισθήματα των άλλων και να ελέγχει τα δικά του. Η συναισθηματική νοημοσύνη συμβάλλει στην προσωπική και επαγγελματική επιτυχία δεδομένης της σωστής δόσης διαχείρισης γνώσης.

Διαχείριση γνώσης σημαίνει καλύτερη επικοινωνία, καλύτερη απόδοση.

Εξασφάλιση γνώσης για το εργασιακό περιβάλλον, σημαίνει πηγή πλούτου και δύναμης, σημαίνει καλλίτερη επικοινωνία των ανθρώπων, σημαίνει αύξηση παραγωγικότητας.

Διαχείριση γνώσης σημαίνει συγκέντρωση πνευματικών παγίων γνώσης και μεθόδων επικοινωνίας, με αποτέλεσμα σωστή εκμετάλλευση τεχνογνωσίας και τεχνολογίας, σχεδιασμό και επιθετική προώθηση νέων προϊόντων στην αγορά, ανάπτυξη δημιουργικότητας, διασφάλιση καινοτόμου και φιλικού περιβάλλοντος.

Η διαχείριση γνώσης [knowledge Management] εστιάζεται στην σωστή αντιμετώπιση του ανθρώπινου παράγοντα. Αποτελεί διαδικασία σύζευξης ανθρωπίνων πόρων και τεχνολογικών μέσων με στόχο την αποτελεσματικότητα. Αποτελεί πυλώνα συγκέντρωσης ατομικής γνώσης, αποθήκευση αυτής της γνώσης σε δομές επεξεργασίας μέσα και έξω από την επιχείρηση και επαναχρησιμοποίηση στην πρώτη ζήτηση για αντιμετώπιση προβλημάτων ή εξεύρεση λύσεων πρακτικών με κυριότερο παράγοντα την σωστή διαχείριση των συναισθημάτων.

Ας μη λησμονούμε λοιπόν την ρήση του Αριστοτέλη:

“ Εκείνος που εξοργίζεται για εκείνο που πρέπει και με εκείνον που πρέπει, και επιπλέον όπως, όταν και για όσο χρόνο πρέπει, είναι αξιέπαινος ”.

Σύμφωνα με τον Αριστοτέλη το να θυμώνει κανείς είναι εύκολο, το να θυμώνει όμως τη σωστή στιγμή με τον σωστό τρόπο και με το κατάλληλο πρόσωπο, αυτό είναι και το δυσκολότερο σημείο που θα πρέπει να γνωρίζει πώς να το αντιμετωπίζει.

Διαβάζοντας τα παραπάνω, τουλάχιστον στο θεωρητικό του κομμάτι υπάρχει πλήρη κατανόηση, τι γίνεται όμως στην πράξη και ποιος είναι ο τρόπος που θα μας βοηθήσει να επιτύχουμε απόλυτο έλεγχο του νου και της σκέψης μας;

Πράγματι είναι γνωστό ότι τα συναισθήματα προέρχονται και καθορίζονται από την αμυγδαλή, ένα από τα συναισθηματικά κέντρα του νευρωνικού κυκλώματος και παίζει σημαντικό ρόλο στην συναισθηματική και λογική ζωή μας. Για τον λόγο αυτόν δεν μπορούμε να επέμβουμε σε ισχυρά συναισθήματα ακριβώς γιατί αυτά επικρατούν πάντα. Είναι σαν να θεωρούμε ότι υπάρχει μια δίαυλος που καταλήγει σε αδιέξοδο με κατεύθυνση από την αμυγδαλή στον εξωτερικό φλοιό του εγκεφάλου.

Ρούλα Κωτούδη

Σύμβουλος Επικοινωνίας

Ψυχολογία

Συναισθηματική Νοημοσύνη ή Νοημοσύνη Της Καρδιάς :

Το πιο σημαντικό κριτήριο για διακεκριμένες επιδόσεις σε μεμονωμένα άτομα, ομάδες και οργανισμούς ( Daniel Goleman, καθηγητής Ψυχολογίας στο πανεπιστήμιο του Harvard & πρόεδρος του Ιδρύματος Έρευνας για τη Συναισθηματική Νοημοσύνη στο χώρο της εργασίας )

Συναισθηματική Νοημοσύνη: μια νέα φράση στο καθημερινό μας λεξιλόγιο που άλλαξε ριζικά όχι μόνο τον τρόπο που αντιλαμβανόμαστε την προσωπική υπεροχή αλλά επαναπροσδιόρισε το κριτήριο για την επιτυχία στην εργασία.

Εδώ και δεκαετίες διακεκριμένοι άνθρωποι στο χώρο των επιχειρήσεων επισημαίνουν ότι το κριτήριο που κάνει τη διαφορά όσον αφορά την επίδοση στην εργασία, δεν είναι μόνο πόσο έξυπνοι είμαστε, δηλαδή ο υψηλός Δείκτης Νοημοσύνης μας (ΔΝ), αλλά ούτε και η πείρα που διαθέτουμε, δηλαδή η εξειδίκευση στην εκτέλεση μιας συγκεκριμένης εργασίας.

Οι άνθρωποι αυτοί αναφέρονταν μέχρι σήμερα στα ταλέντα που εξασφαλίζουν την υπεροχή σε κάθε εργασία, με όρους όπως «χαρακτήρας» ή «προσωπικότητα» και εννοούσαν ένα σύνολο από προσωπικές και κοινωνικές ικανότητες όπως : να ακούν, να επηρεάζουν, να συνεργάζονται, να δημιουργούν κίνητρα στους ανθρώπους και να εργάζονται καλά μαζί τους.

Σήμερα όλα αυτά είναι επιτέλους πιο κατανοητά και ακούν στο όνομα «συναισθηματική νοημοσύνη». Η συναισθηματική νοημοσύνη παρέχει το νέο πλαίσιο σκέψης που απαντά, με συγκεκριμένα στοιχεία από εμπειρικές έρευνες 25 ετών σε ηγέτες επιχειρήσεων σε όλο τον κόσμο και σε περισσότερους από 500 -μεταξύ των πρώτων σύμφωνα με το Fortune- οργανισμούς, στο ερώτημα αν είναι ο νους ή η καρδιά που εξασφαλίζει τη διακεκριμένη επίδοση ή ηγεσία στην εργασία.

Η απάντηση δίνει τη χρυσή τομή ανάμεσα στις ικανότητες του μυαλού και της καρδιάς, ή για να μιλήσουμε πιο επιστημονικά, ανάμεσα στις γνωστικές διεργασίες και στο συναίσθημα. Κάποιες ικανότητες είναι σαφώς γνωστικού τύπου, όπως η αναλυτική σκέψη ή η τεχνική εξειδίκευση. Άλλες συνδυάζουν σκέψη και συναίσθημα, οι οποίες ονομάζονται από τη θεωρία της συναισθηματικής νοημοσύνης «συναισθηματικές δεξιότητες».

Η διαφορά που κάνει κάποιους τους καλύτερους γκουρού στην εργασία τους, δεν είναι η διανοητική τους υπεροχή, αλλά οι συναισθηματικές τους δεξιότητες που τους βοηθάνε να αξιοποιήσουν στο έπακρο τη διανοητική τους ιπποδύναμη. Ο λόγος για τον οποίο οι άνθρωποι δεν καταφέρνουν να χρησιμοποιήσουν όλο το δυναμικό τους είναι η συναισθηματική ανεπάρκεια .

Οι συναισθηματικές δεξιότητες αποτελούν τις βασικές διαστάσεις της συναισθηματικής νοημοσύνης, οι οποίες είναι ιδιαίτερα σημαντικές προκειμένου να μάθουν οι άνθρωποι τις ικανότητες που είναι απαραίτητες για να πετύχουν στο χώρο της εργασίας.

Αυτές είναι :

η Αυτοεπίγνωση (επίγνωση των συναισθημάτων, ακριβής αυτοαξιολόγηση, αυτοπεποίθηση)
η Αυτορύθμιση (αυτοέλεγχος, αξιοπιστία, ευσυνειδησία, προσαρμοστικότητα, καινοτομία)
τα Κίνητρα συμπεριφοράς (τάση προς επίτευξη, δέσμευση, πρωτοβουλία, αισιοδοξία)
η Ενσυναίσθηση (κατανόηση των άλλων, προσανατολισμός στην παροχή υπηρεσιών, ενίσχυση της ανάπτυξης των άλλων, σωστός χειρισμός της διαφορετικότητας, πολιτική αντίληψη) και
οι Κοινωνικές δεξιότητες (επιρροή, επικοινωνία, ηγεσία, καταλυτική δράση όσον αφορά την αλλαγή, χειρισμός διαφωνιών, καλλιέργεια δεσμών, σύμπραξη και συνεργασία, ομαδικές ικανότητες)

Για παράδειγμα, αν κάποιος είναι ανεπαρκής σε κοινωνικές δεξιότητες δεν θα είναι σε θέση να πείσει ή να εμπνεύσει άλλους, να παίξει το ρόλο του ηγέτη ομάδων ή να προβεί σε καταλυτικές αλλαγές. Αν πάλι κάποιος έχει χαμηλό επίπεδο αυτοεπίγνωσης, δεν θα κατανοεί τις δικές του αδυναμίες, ούτε θα διαθέτει την αυτοπεποίθηση που προέρχεται από την πίστη στα προσόντα του.

Το βέβαιον είναι ότι κανείς διακεκριμένος σε ηγετική θέση δεν είναι τέλειος σε όλες τις συναισθηματικές ικανότητες. Όλοι αναπόφευκτα έχουν ένα προφίλ ισχυρών και αδύνατων σημείων. Ωστόσο τα συστατικά για τη διακεκριμένη επίδοση απαιτούν να είναι κάποιος δυνατός μόνο σε μερικές από αυτές τις ικανότητες –κατά κανόνα περίπου σε έξι- οι οποίες πρέπει να είναι μοιρασμένες σ’ όλες τις διαστάσεις της συναισθηματικής νοημοσύνης.

Αναστασία Μουστάκα

Ψυχολόγος-Ψυχοθεραπεύτρια