Οικογένεια
O δεσμός με τη μητέρα
Μέσα σ αυτό λοιπόν το πλαίσιο, της από γεννησιμιού μας δέσμευσης, «σχεσάκηδες» από κούνιας και όχι απλά εκ πεποιθήσεως, πολλοί επιστήμονες και ειδικοί της ανθρώπινης ψυχής θέλησαν να διερευνήσουν κατά πόσο αυτός ο πρώτος δεσμός, η ποιότητα και η φύση της σχέσης που αναπτύξαμε με τη μητέρα μας επηρεάζει, καθορίζει, στιγματίζει τον τρόπο που θα συνδεθούμε με τους άλλους ανθρώπους στην ενήλικη ζωή.
Κάποιοι επιστήμονες μελέτησαν τα βρέφη που διαβίωναν σε ορφανοτροφεία, βρέφη στα οποία είχε διακοπεί με βίαιο τρόπο ο δεσμός με τη μητέρα τους, βρέφη τα οποία έπαιρναν προσοχή και φροντίδα μόνο όταν οι υπάλληλοι του ιδρύματος πήγαιναν να τα ταΐσουν. Αυτά τα βρέφη λοιπόν παρουσίαζαν εικόνα απάθειας και, αν παρέμεναν στο ίδρυμα πάνω από έξι μήνες, εμφάνιζαν αργότερα συμπτώματα κατάθλιψης.
Άλλοι ειδικοί όπως ο FERENZI μίλησαν για τη βιαιότητα του τοκετού, ο τοκετός αποτελεί για τον άνθρωπο ένα από τα πιο τραυματικά βιώματα. Ο ίδιος ανέπτυξε επίσης μια μέθοδο, την aptonomy, για τη σύνδεση της μητέρας με το μωρό της μέσω της αφής εν όσο αυτό βρίσκεται ακόμα στην κοιλιά της. Και φαίνεται ότι τα έμβρυα ανταποκρίθηκαν άριστα στο κάλεσμα της μητέρας τους να συνδεθούν ώστε αργότερα κατά τον τοκετό όλα πήγαιναν ευκολότερα και πιο ανώδυνα.
Ο παράξενος κύριος Harlow με τα ιδιόμορφα και λίγο βίαια πειράματα του με μαϊμούδες. Ο κύριος λοιπόν αυτός αποχώρισε νεογέννητα μαιμουδάκια από τις μητέρες τους οι οποίες στην κίνηση αυτή ούρλιαζαν και χτυπούσαν το κεφάλι τους στα κάγκελα με θυμό και απόγνωση και τα εγκατέστησε σε ένα χωριστό δωμάτιο. Στον ίδιο χώρο τοποθέτησε ψεύτικες μητέρες- μαιμούδες, υποκατάστατες.
Γεννάται τώρα, και εύλογα, το ερώτημα: Πότε αυτή η εμπειρία του πρώτου δεσμού, αυτού με τη μητέρα μας, είναι θετική ή αλλιώς ασφαλής και πότε ανεπαρκής ή ανασφαλής? Η θετική εμπειρία δεσμού, ο ασφαλής δεσμός, προσομοιάζει με την παρασκευή ενός γεύματος με μόνο τρία υλικά: την επαφή, τη σταθερότητα και την αμεσότητα. Το γεύμα φαίνεται απλό και εύκολο στη διαδικασία, δεν έχει σπάνια υλικά και καρυκεύματα. Όμως, αν ένα εκ των τριών αυτών υλικών παραληφθεί ή δεν προστεθεί στη σωστή δοσολογία το γεύμα δε θα χει την ίδια νοστιμάδα.
Κι έτσι μπορούμε να ρίξουμε άπλετο φως, να ερμηνεύσουμε και να κατανοήσουμε τα προβλήματα στις σχέσεις που κτίζουμε στην ενήλικη ζωή. Πoυ, εμείς οι ειδικοί της ψυχικής υγείας, θα εστιάσουμε ώστε να βοηθήσουμε τους αθεράπευτα ζηλιάρηδες, αυτούς που νιώθουν μονίμως αδικημένοι και προδομένοι σε μια σχέση, αυτούς που δεν εμπιστεύονται τους άλλους, αυτούς που απιστούν κατά συρροή στο γάμο τους αυτούς που αλλάζουν συντρόφους σαν τα πουκάμισα και πολλούς πολλούς άλλους….
Με κριτική διάθεση, και χωρίς ίχνος ασέβειας απέναντι σε θεμελιώδεις θεωρίες διακεκριμένων επιστημόνων, οφείλω να επισημάνω δύο σημεία τα οποία δημιουργούν έναν προβληματισμό ή αν θέλετε γεννούν ερωτήματα και που, ίσως, έχετε σκεφτεί κι εσείς:
A) Που βρίσκεται αυτός ο έρμος ο πατέρας σε αυτήν την κρίσιμη φάση της ζωής ενός βρέφους που αναπτύσσει δεσμό με τη μητέρα του? Η αλήθεια είναι ότι ο πατέρας στα πρώτα χρόνια της ζωής ενός ατόμου φαίνεται να έχει δεύτερο ρόλο, δεν είναι ο πρωταγωνιστής. Αυτό όμως δε σημαίνει ότι η στάση και η συμπεριφορά του πατέρα είναι αμελητέος παράγοντας στην ανάπτυξη του βρέφους.
Μετεκπαίδευση στη Συστημική Ψυχοθεραπεία, θεραπεία ζεύγους & οικογένειας
Μsc Kοινωνική Λειτουργός, Εκπαιδεύτρια ενηλίκων
Ψυχολογία
Πώς μπορούμε να απαλλαγούμε από τις αρνητικές σκέψεις
«Έχω ανακαλύψει ότι, για να ζω πλήρως τη ζωή μου, πρέπει να σκουντάω την ψυχή μου όλη την ώρα, κάθε μέρα, και τότε η ζωή γίνεται πολύ εύκολη», έλεγε η Anne Wilson Schaef. Η ψυχή είναι η μοναδική αληθινή πηγή ειρήνης, αρμονίας και ευγνωμοσύνης. Ένας από τους πιο αποτελεσματικούς τρόπους, για να αποκτήσουμε επαφή και να καλλιεργήσουμε τη σχέση μας με την ψυχή μας, είναι να ξεφορτωθούμε τα εμπόδια που υπάρχουν ανάμεσα σ’ εμάς και στην καθαρότητα της σκέψης μας.
Συχνά ο αρνητικός τρόπος σκέψης στέκεται εμπόδιο και μας απομακρύνει από την καθαρή κατάσταση σκέψης. Τις περισσότερες φορές χάνουμε τα θετικά μας αισθήματα για τη ζωή, γιατί εγκλωβιζόμαστε σε μια σωρεία αρνητικών σκέψεων, μέχρι να ανακαλύψουμε πως όσο πιο αρνητικά σκεφτόμαστε, τόσο πιο άσχημα γίνονται τα πράγματα.
Για παράδειγμα, μπορούμε να πάψουμε να εστιάζουμε με αποκλειστικότητα και με μεγάλη δόση μονομέρειας σε όλα τα άσχημα που μας συνέβησαν ή μας συμβαίνουν κατά τη διάρκεια της ζωής μας και να συνειδητοποιήσουμε ότι το τώρα της ύπαρξής μας είναι η μοναδική στιγμή που υπάρχει. Καθώς παύουμε να σκεφτόμαστε ποιος μας έκανε τι στο παρελθόν ή ποιος μας αντιμάχεται στο παρόν, απελευθερώνουμε τον εαυτό μας από τη σκλαβιά της αρνητικής μας ιστορίας ή κατάστασης.
Αν εστιάσουμε την προσοχή μας στη στιγμή που ζούμε και παραμείνουμε σε επαφή με την ψυχή μας, δηλαδή με μια πιο αληθινή κατάσταση συνείδησης, διατηρώντας κατ’ αυτόν τον τρόπο ανοιχτό το κανάλι της επικοινωνίας μας μαζί της, θα δούμε πως η καρδιά μας θα γεμίσει με θετικά συναισθήματα και θα ζήσουμε την πιο αρμονική πραγματικότητα.
Πολλά πράγματα μας βοηθούν να αφεθούμε και να ζήσουμε με την ψυχή μας. Κάποια από αυτά είναι να είμαστε έντιμοι και ανοιχτοί τόσο με τον εαυτό μας όσο και με τους άλλους.Επίσης, κάτι που κάνει πολύ καλό στην ψυχή μας είναι να επιδιώκουμε την παρέα με ανθρώπους που είναι πρόθυμοι να εξετάσουν τις συνήθειές τους και αν είναι ανάγκη να τις αλλάξουν. Να επιλέγουμε να μας περιβάλλουν άνθρωποι που ευχαριστιούνται την παρέα μας και εμείς τη δική τους, γιατί αλλιώς η κοινωνική συμμετοχή γίνεται και άσκοπη και εξουθενωτική. Να τρέφουμε την ψυχή μας ζώντας κοντά στη φύση, όσο είναι δυνατό, και σύμφωνα με αυτήν.
Όταν βρισκόμαστε στη φύση μας, γίνεται και τα κάποιο τρόπο πιο ξεκάθαρο ότι αποτελούμε τμήμα ευρύτερης διαδικασίας, ενός μεγαλύτερου σύμπαντος, όπου ούτε κυριαρχούμε, ούτε αναγκαστικά κυριαρχούμαστε, αλλά αντίθετα συμμετέχουμε. Να κάνουμε πράγματα που αγαπάμε, να ζούμε απλά και να μοιραζόμαστε την προσωπική μας συνειδητότητα, διότι όταν μοιραζόμαστε αυτά που έχουμε μάθει για τον εαυτό μας, ερχόμαστε σε επαφή με τους άλλους. «Ζω με την ψυχή μου» σημαίνει τιμάω την εξέλιξή μου, την εμπιστεύομαι και φέρω την ευθύνη να ζήσω αυτήν τη ζωή με τα ταλέντα που μου δόθηκαν.
Άρθρο αρχείου
Αναστασία Μουστάκα
Παιδί
Τιμωρία ή ανάπτυξη της υπευθυνότητας;
Για μας τους γονείς τίποτα δεν είναι πιο προκλητικό από το θέμα της πειθαρχίας ειδικά στη διάρκεια της εφηβείας.Οι περισσότεροι γονείς συνδέουμε την πειθαρχία με την τιμωρία. Μόλις ο έφηβος, αγωνιζόμενος για την ατομικότητά του, έρθει σε διαφωνία με τους γονείς του, τότε οι περισσότεροι γονείς αισθανόμενοι ότι χάνουν τον έλεγχο, τιμωρούν τους εφήβους. Είναι, δυστυχώς, ο μόνος τρόπος με τον οποίο ξέρουν να αντιδράσουν για να σώσουν τον έλεγχο στο σπίτι τους. Είναι όμως σωστή αυτή η αντίδραση;
Η σωστή αντιμετώπιση των γονέων απέναντι στην πειθαρχία είναι να τη βλέπουνε όχι σαν τιμωρία, αλλά σαν μια μέθοδο, που βοηθάει τους εφήβους να γίνουν υπεύθυνοι και ανεξάρτητοι. Αν η συμπεριφορά των εφήβων δεν είναι επικίνδυνη και καταστροφική (δεν φτάνει δηλαδή στα άκρα)
ακολουθούμε μάλλον το ρητό “η πείρα είναι ο καλύτερος δάσκαλος”.
Εάν οι σχέσεις μας με τον έφηβο δεν πάνε καλά, τι πρέπει να κάνουμε; Εκείνο που πιστεύω ότι αρχικά πρέπει να ψάξουμε να βρούμε είναι γιατί ο έφηβος αντιδρά με τον τρόπο αυτό. Σίγουρα υπάρχει κάποιος λόγος. Καλά θα είναι ν’ ανοίξουμε τα αυτιά μας και να ακούσουμε τι μας λέει ο έφηβος, τι πρόβλημα έχει. Μετά να δούμε αν εμείς φταίμε για την κατάσταση, στην οποία έχει περιέλθει. Γιατί,όσο σκληρό και αν ακούγεται αυτό, πίσω από τα προβλήματα των παιδιών μας κρύβονται τα δικά μας προβλήματα, οι δικές μας λάθος κινήσεις. Προβληματικοί γονείς μεταφέρουν τα προβλήματα τους στα παιδιά τους. Γιατί τα παιδιά είναι ο καθρέφτης των γονιών.
Επίσης, πρέπει να δούμε ποια είναι η σχέση μας με τον έφηβο. Μήπως είναι σχέση προϊσταμένου και υφισταμένου; Έτσι πρέπει να είναι; Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι όλοι είμαστε ισότιμοι στην οικογένεια. Και σαν ισότιμοι πρέπει να έχουμε αμοιβαία αγάπη και σεβασμό και ν’αντιμετωπίζουμε ο ένας τον άλλον με αξιοπρέπεια.
Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι ο ρόλος των γονέων στην οικογένεια δεν είναι καταπιεστικός, αλλά καθοδηγητικός και ενθαρρυντικός, προετοιμάζοντας τα παιδιά για την ενηλικίωση. Ο γονέας που δεν αισθάνεται ασφαλής με τον εαυτό του, ασκεί πίεση για να έχει την κυριαρχία. Αντί ν’ αποδέχεται και να ενθαρρύνει το παιδί του, το κατεβάζει και συνεχώς το αποθαρρύνει. Το παιδί, που αναζητά την αγάπη και την αποδοχή των γονιών του, την αναγνώριση της σημαντικότητας του, αποθαρρύνεται και αρχίζει να πιστεύει ότι δεν είναι σημαντικό και αποφασίζει να αναζητήσει την αναγνώριση μέσω της αντίδρασης και της επανάστασης. Αν έχει συμβεί κάτι τέτοιο μη πιστεύετε ότι τα πάντα τελείωσαν. Αυτό μπορεί ν’ αλλάξει!
Ενθαρρύνοντας τον έφηβο μπορείτε να εξαλείψετε την τάση του για επανάσταση. Αν πάψετε να υποδεικνύετε στον έφηβο τα λάθη του, αλλά τον ακούσετε και τον ενθαρρύνετε, θα δείτε τεράστια αλλαγή. Και μη ξεχνάτε να του δείχνετε την αγάπη σας. Η αγάπη σας θα πρέπει να είναι προϋπόθεση ανεξάρτητα από την συμπεριφορά του . Θα προτείνουμε εν συντομία κάποιες αποτελεσματικές μεθόδους, με τις οποίες αντιμετωπίζετε την αρνητική συμπεριφορά και βοηθάτε τον έφηβο να αποκτήσει την ανεξαρτησία του.
Η τιμωρία είναι αρνητική. Η πειθαρχία όμως δεν είναι. Μάλλον είναι μια μέθοδος εκπαίδευσης. Η πειθαρχία που θα προσφέρουμε εμείς είναι αυτοπειθαρχία. Καθοδηγούμε τον έφηβο προς μια υπεύθυνη ανεξαρτησία.Το καλύτερο βέβαια πρότυπο για τα παιδιά είναι οι ίδιοι οι γονείς τους, οι οποίοι χρησιμεύουν ως πρότυπα ωριμότητας, υπεύθυνης συμπεριφοράς και αυτοπειθαρχίας.
Για παράδειγμα γονείς που μιλούν άσχημα στους εφήβους τους και μετά ανησυχούν γιατί τα παιδιά τους μιλούν και συμπεριφέρονται με απρέπεια, θα πρέπει πρώτα να κάνουν κάτι οι ίδιοι για τον εαυτό τους.Είναι, επίσης, απαραίτητο να συμπεριλάβουμε τους εφήβους στη λήψη αποφάσεων. Έτσι ενισχύεται η αυτοεκτίμηση του εφήβου, ο οποίος αισθάνεται πιο ανεξάρτητος, υπεύθυνος και ικανός.Μπορείτε να του παρέχετε ένα επίδομα, το οποίο θα επιλέγει πώς θα το διαθέτει. Εάν απασχολείται σε μια δουλειά μερικής απασχόλησης είναι καλό να είναι ελεύθερος να αποφασίσει
πώς θα ξοδέψει τα χρήματα που κέρδισε.
Οι έφηβοι μπορούν να διαλέγουν το σχολείο, τις εξωσχολικές δραστηριότητες, τους φίλους, τα χόμπι, το χτένισμά τους. Να τους ρωτάμε, αν θέλουν να ακολουθήσουν σε μια οικογενειακή έξοδο ή στις καλοκαιρινές διακοπές. Να ενθαρρύνουμε τη συνεργασία μαζί τους σε θέματα που αφορούν τις υποχρεώσεις του σπιτιού και όλες τις κοινωνικές μας υποχρεώσεις.
Μη ξεχνάτε ότι στην περίοδο της εφηβείας ο νέος κατακτά την δική του ταυτότητα και οδεύει το δρόμο προς τη δική του ανεξαρτησία. Είναι φυσικό και απολύτως λογικό να κάνει ανεξάρτητες επιλογές. Δεν μπορούμε να είμαστε μαζί του σε κάθε απόφαση.Πήραν τις αρχές που τους δώσατε; Βάλανε τα θεμέλια για ένα υγιή χαρακτήρα; Από εκεί και πέρα βαδίζουν το δικό τους δρόμο, που θα τους φέρει στο δικό τους «πεπρωμένο». Εμείς απλώς τους αγαπάμε, τους σεβόμαστε, τους αναγνωρίζουμε ως ανεξάρτητες προσωπικότητες.
Άρθρο αρχείου
Αλεξάνδρα Ευκαρπίδου
Παιδί
Βάλτε εσείς τους κανόνες επικοινωνίας με τα παιδιά σας
Σε ποία κατηγορία γονέα ανήκετε; Είστε φιλικός, ανεκτικός ή δημοκρατικός με τα παιδιά σας;
Η αλήθεια είναι ότι σε όποια από τις παραπάνω κατηγορίες κι αν ανήκετε, εκπροσωπείτε την κατηγορία του γονιού – «εύκολο θύμα». Ο δούκας του Ουίνδσορ είπε κάποτε: «Εκείνο που με εντυπωσιάζει στην Αμερική είναι ο τρόπος που οι γονείς υπακούουν στα παιδιά τους». Αν επιλέγετε να επικοινωνείτε με το παιδί σας ως φίλος, δηλαδή ως ίσος προς ίσο, αυτό μπορεί να φαίνεται ορθό, ωστόσο είναι συναισθηματικά λαθεμένο, γιατί υποτιμάτε σε μεγάλο βαθμό τη θέση σας σε σχέση με τα παιδιά σας.
«Συνομήλικοι»
Οι γονείς που γίνονται «συνομήλικοι» με τα παιδιά τους και τους συμπεριφέρονται σαν φιλαράκια εξυψώνουν τη θέση του παιδιού και υποβιβάζουν αυτήν του ενηλίκου. Έτσι, αντιμετωπίζουν τον κίνδυνο να παρασυρθούν σ’ ένα ανταγωνιστικό παιχνίδι αγάπης και εξουσίας, όπου ο αλληλοσεβασμός φεύγει από το παράθυρο!
Αν από την άλλη επιλέγετε να είστε ανεκτικός, που είναι ένας ακόμη πολύ δημοφιλής τρόπος γονικής φροντίδας, τότε θεωρείτε ότι, αφήνοντας το παιδί στην ησυχία του, θα βρει ότι είναι καλύτερο για τον εαυτό του και έτσι θα μάθει από μόνο του. Τέλος, η πλέον διαδεδομένη αντίληψη γονικής φροντίδας σήμερα είναι η αποκαλούμενη δημοκρατική γονική φροντίδα. Με την αντίληψη αυτή οι γονείς παραμερίζουν στο σύνολό της την έννοια της οικογενειακής ιεραρχίας, λησμονώντας ότι είναι τριάντα περίπου χρόνια μεγαλύτεροι από τα παιδιά τους και επομένως διαθέτουν την πείρα μιας ζωής που δεν έχουν τα παιδιά τους.
Έτσι, σ’ ένα δημοκρατικό σπιτικά τα πάντα είναι υπό συζήτηση και υπό αναθεώρηση. Οι κανόνες, τα ωράρια, οι δουλειές και οι καλοί τρόποι αποφασίζονται από κοινού, δηλαδή δημοκρατικά. Στην ουσία όμως σ’ ένα τέτοιο σπιτικό οι γονείς υιοθετούν το ρόλο του γονέα – «εύκολο θύμα», μιας και τα «όχι» τους είναι συνήθως χωρίς αποτέλεσμα και οι καβγάδες, οι αντιπαραθέσεις και τα «πες μου γιατί» ατελείωτα.
Η… διοίκηση
Tο συμπέρασμα είναι πως η γονική φροντίδα χωρίς καθοδήγηση αποδεικνύεται συνήθως ολέθρια για την ανάπτυξη και την ολοκλήρωση του παιδιού. Η αλήθεια είναι ότι τα σπιτικά δεν μπορούν να διοικηθούν από παιδιά… Οι γονείς είναι πρωτίστως παιδαγωγοί και δευτερευόντως φιλαράκια με τα παιδιά τους, για τι η έλλειψη καθοδήγησης σκοτώνει την αυτοεκτίμηση του παιδιού. Τα παιδιά δια πλάθουν τον εαυτό τους κατά το πρότυπο των γονιών τους.
Η εικόνα του εαυτού τους δομείται πάνω σ’αυτο που είναι και σ’ αυτό που δεν είναι ο γονιός τους. Υπάρχουν κάποιοι βασικοί κανόνες που είναι αδιαπραγμάτευτοι και τους αποφασίζουν οι ενήλικες. Φυσικά και γίνονται εξαιρέσεις μερικές φορές, οι οποίες όμως επιβεβαιώνουν τον κανόνα. Και η ζωή είναι γεμάτη κανόνες, γεμάτη κόκκινα και πράσινα φανάρια, για τα οποία το παιδί θα διδαχθεί στο σπίτι από το γονιό του.
Άρθρο αρχείου
Αναστασία Μουστάκα
-
Τουρισμός
Αναπτυξιακό Διεθνές Συνέδριο στη Δυτική Ελλάδα “Ναύπακτος 2030”
-
Επίκαιρα Πρόσωπα
«Αφιέρωμα» Η Αρκαδία επιχειρεί: Παναγιώτα Τρουπή
-
Τουρισμός
Press Conference για τις ανάγκες ενημέρωσης των δράσεων του έργου CapTour
-
Ψυχολογία
Πώς να αποκτήσεις ακριβώς αυτό που θέλεις;
-
Τουρισμός
Επίτιμα μέλη της Ελληνικής Ένωσης Γυναικών στον Πολιτισμό και τον Τουρισμό/HAWCT οι κυρίες Ολυμπία Αναστασοπούλου και Λίλα ντε Τσάβες
-
Επίκαιρα Πρόσωπα
«Αφιέρωμα» Η Αρκαδία επιχειρεί: Νάντια Μπαζιωτάκη
-
Επίκαιρα Πρόσωπα
«Αφιέρωμα» Η Αρκαδία επιχειρεί: Βίβιαν Μανωλέσου
-
Επίκαιρα Πρόσωπα
«Αφιέρωμα» Η Αρκαδία επιχειρεί: Χριστίνα Μανιάτη