Πάρης Παπαχρήστος, Διαιτολόγος – Διατροφολόγος M.Sc.

Ο Βασικός Μεταβολισμός και η λειτουργία του είναι ένα από τα θέματα που συναντώ πολύ συχνά στο Διαιτολογικό μου Γραφείο, καθώς απασχολεί πολλούς ανθρώπους. Πολλοί πιστεύουν πως ο Μεταβολισμός τους δεν λειτουργεί σωστά και προβληματίζονται μήπως εκεί βρίσκεται η αιτία που δυσκολεύονται να χάσουν βάρος.

Τι είναι ο βασικός μεταβολισμός ηρεμίας;

O βασικός μεταβολισμός ηρεμίας είναι ο συνολικός αριθμός θερμίδων που χρειάζεται καθημερινά το σώμα σου για να επιτελέσει όλες τις ζωτικές του λειτουργίες, όπως η αναπνοή, η λειτουργία της καρδιάς, η διατήρηση της θερμοκρασίας του σώματος κ.ά..

Το σύνολο των θερμίδων που χρειάζεται κάθε άτομο σε κατάσταση ηρεμίας είναι διαφορετικό και εξαρτάται από διάφορους παράγοντες.

Ο μεταβολισμός αυτός καλύπτει περίπου το 75% των ημερήσιων ενεργειακών δαπανών σου.

Από τι επηρεάζεται ο βασικός μεταβολισμός ηρεμίας;

Ο βασικός μεταβολισμός ηρεμίας επηρεάζεται από πολλούς παράγοντες:

• Επιφάνεια σώματος

Οι άνθρωποι με μεγαλύτερη επιφάνεια σώματος, έχουν κατά κανόνα υψηλότερο βασικό μεταβολισμό.

• Φύλο

Οι άντρες έχουν, συνήθως, μεγαλύτερο μέγεθος σώματος και περισσότερη μυϊκή μάζα και επομένως μεγαλύτερο βασικό μεταβολισμό.

• Ηλικία

Η ηλικία και το στάδιο ανάπτυξης, επιπλέον, επηρεάζουν το βασικό μεταβολισμό. Για παράδειγμα, τα παιδιά εξαιτίας της ανάπτυξής τους έχουν μεγαλύτερο βασικό μεταβολισμό ανά μονάδα επιφάνειας.

• Σύσταση του σώματος

Η άλιπη μάζα καταναλώνει σημαντικά περισσότερη ενέργεια, αφού οι μύες και τα ζωτικά όργανα βρίσκονται διαρκώς σε λειτουργία ακόμα και στην ηρεμία, ενώ ο λιπώδης ιστός χρησιμοποιείται ως αποθήκη ενέργειας και συνεπώς δε δαπανά πολλή ενέργεια .

• Άλλοι παράγοντες

Στις γυναίκες, η εγκυμοσύνη και ο θηλασμός αυξάνουν τις ενεργειακές ανάγκες του οργανισμού, ενώ η εμμηνόπαυση τις μειώνει, αντίστοιχα.

Πως μπορεί να αυξηθεί ο μεταβολισμός;

Πολλές φορές δέχομαι αυτή την ερώτηση στο γραφείο!Ο βασικός μεταβολισμός επηρεάζεται από τη σύσταση σώματος. Όσο περισσότερη άλιπη μάζα (συγκεκριμένα μυϊκή μάζα) έχει κάποιος, τόσο περισσότερες θερμίδες καταναλώνει μέσα στη μέρα.

Αυτό συμβαίνει γιατί οι μύες και τα ζωτικά όργανα είναι διαρκώς σε λειτουργία, ενώ ο λιπώδης ιστός είναι αδρανής. Επομένως, όταν αυξάνεται η μυϊκή μάζα, αυξάνεται και ο βασικός μεταβολισμός του ατόμου.

Πως η διατροφή επηρεάζει το βασικό μεταβολισμό;

Σύσταση δίαιτας

Η αύξηση της πρωτεΐνης στη διατροφή, μπορεί να βοηθήσει να κάψεις περισσότερες θερμίδες, καθώς η πρωτεΐνη απαιτεί λίγο περισσότερη προσπάθεια στο σώμα σου στη διάρκεια της πέψης σε σχέση με το λίπος ή τους υδατάνθρακες. Επιπλέον, η πρωτεΐνη μπορεί να συμβάλει στην αύξηση της μυϊκής μάζας, η οποία όπως σου ανέφερα παραπάνω είναι καθοριστικός παράγοντας, που επηρεάζει το μεταβολισμό.

Ενεργειακή πρόσληψη

Όπως σου ανέφερα παραπάνω το βάρος σου εξαρτάται από το ισοζύγιο ενέργειας. Σκέψου ότι πρόκειται για μια ζυγαριά. Αν καταναλώνεις περισσότερες θερμίδες από αυτές που καις, το βάρος σου θα αυξηθεί. Αν κάνεις το αντίθετο, το βάρος σου θα μειωθεί. Ωστόσο, αν επιλέξεις να τρως πολύ λιγότερες θερμίδες από αυτές που χρειάζεσαι, ο μεταβολισμός σου θα μειωθεί.

Βρες την κατάλληλη ισορροπία στο ισοζύγιο ενέργειας, υποστηρίζοντας το μεταβολισμό σου! Να θυμάσαι ότι μια ισορροπημένη διατροφή που στοχεύει σε αργή και σταθερή μείωση του βάρους, χωρίς να υπονομεύει την υγεία σου πάντοτε υπερέχει, σε σχέση με στερητικές δίαιτες που υπόσχονται θεαματικά αποτελέσματα σε σύντομο χρονικό διάστημα!

Αν τρως κάθε 3-4 ώρες επιταχύνεται ο μεταβολισμός σου;

Ο αριθμός των γευμάτων μέσα στην ημέρα σου δεν καθορίζει την επιτάχυνση του μεταβολισμού σου. Μπορείς να καταναλώνεις τα γεύματα σου ανάλογα με τις υποχρεώσεις μέσα στην ημέρα σου, δηλαδή μπορείς να κάνεις λιγότερα από 5 γεύματα μέσα στην ημέρα και αυτό να μην επηρεάσει το μεταβολισμό σου.

Αυτό που ισχύει κυρίως για τη συχνότητα των γευμάτων είναι να καταναλώνεις 3 κύρια γεύματα μέσα στη μέρα (πρωινό, μεσημεριανό, βραδινό) και να μην μένει πολλές ώρες το στομάχι σου άδειο, γιατί μετά δεν θα στραφείς σε υγιεινές επιλογές, εξαιτίας της λαιμαργίας που θα σου δημιουργηθεί.

Όσα γεύματα κι αν επιλέξεις να καταναλώσεις μέσα στην ημέρα, αυτό που έχει σημασία είναι να ακούς το σώμα σου, να αναγνωρίζεις πότε πεινάς πραγματικά, πότε έχεις απλά… λιγούρα ή πότε καταναλώνεις φαγητό ως αντιστάθμιση για κάποιο θετικό ή αρνητικό συναίσθημα! Να κάνεις συνειδητές και ισορροπημένες επιλογές, οι οποίες θα αποτελέσουν το σύμμαχό σου στη ρύθμιση του βάρους σου!

Το LASER CO2 fractional προκαλεί στο δέρμα μία επιλεκτική κλασματική θερμόλυση.Αυτό έχει ως αποτέλεσμα την διέγερση των κυττάρων του δέρματος και κυρίως την διαδικασία της επούλωσης έτσι ώστε να παραχθεί νέο κολλαγόνο και ελαστίνη.Ουσιαστικά προκαλούμε ένα ελεγχόμενο ¨έγκαυμα¨,αφήνοντας όμως και υγιείς περιοχές για να βοηθήσουμε την διαδικασία της επούλωσης.Η διαδικασία γίνεται με την  εφαρμογή αναισθητικής κρέμας για 30 min περίπου και διαρκεί περίπου 20 min.Το δέρμα παρουσιάζει έντονη ερυθρότητα για 3-4 ημέρες και ακολουθεί συνήθως μία ήπια απολέπιση.Η πλήρης επούλωση γίνεται σε περίπου 10 ημέρες όπου και το νέο δέρμα είναι πιο σφριγηλό ,πιο ενυδατωμένο.Τις επόμενες ημέρες της εφαρμογής συνιστάται αρκετή ενυδάτωση με κρέμες και αποφυγή της ηλιακής ακτινοβολίας.Η χρήση αντιηλιακού είναι απαραίτητη.Η θεραπεία εφαρμόζεται κυρίως τους χειμερινούς μήνες.

Εφαρμόζεται κυρίως σε πρόσωπο, λαιμό, ντεκολτέ, χέρια αλλά και όπου χρειάζεται.

Το LASER CO2 fractional είναι ιδανικό για :

-σημάδια ,ουλές ακμής

-πανάδες, δυσχρωμίες, μέλασμα

-λεπτές ρυτίδες κυρίως γύρω από το στόμα και τα μάτια

-ανοιχτούς πόρους

-ρύθμιση λιπαρότητας του δέρματος

-ραγάδες

– μετεγχειρητικές ουλές

– δίνει τόνωση και σφριγηλότητα στο δέρμα

-ομαλοποιεί την ακμή

-ανανέωση και ανάπλαση του δέρματος

-κάτω από τα μάτια για την ανάπλαση της περιοχής

-θηλώματα και μυρμηγκιές(αφαίρεση)

Ανάλογα με το πρόβλημα χρειάζονται 3-4 συνεδρίες ανά 4 εβδομάδες .

Μπορεί να συνδυαστεί με ταυτόχρονη έγχυση αυξητικών παραγόντων των αιμοπεταλείων (PRP) για καλύτερα αποτελέσματα.

Μπέσκος Νικόλαος

Πλαστικός Χειρούργος

ΖΕΥΞΙΔΟΣ 1 ΚΑΙ ΙΚΤΙΝΟΥ

Τηλ. 2314010087

«Tα άτομα με διαβήτη αντιμετωπίζουν μεγαλύτερους κινδύνους επιπλοκών, όταν αντιμετωπίζουν ιογενείς λοιμώξεις, όπως η γρίπη και αυτό είναι πιθανόν να ισχύει και με το COVID-19», ανέφερε η Αμερικανική Ένωση Διαβήτη (ADA) σε δήλωσή της στις 28 Φεβρουαρίου, ενώ αν ο διαβήτης είναι καλά ρυθμισμένος, ο κίνδυνος να αρρωστήσει σοβαρά από το COVID-19 είναι περίπου ο ίδιος με τον γενικό πληθυσμό.

Σύμφωνα με την Ελληνική Διαβητολογική Εταιρεία τα άτομα με διαβήτη είναι πιο ευάλωτα στις λοιμώξεις και έχουν 2-3 φορές μεγαλύτερο κίνδυνο να νοσήσουν από τον κορονοϊό, ανεξάρτητα από το αν συνυπάρχουν ή όχι άλλα προβλήματα υγείαςΠροβολή

Ο διαβήτης είναι λοιπόν ανεξάρτητος παράγοντας κινδύνου για νόσηση και για αυτό τόσο η Διεθνής Ομοσπονδία Διαβήτη – IDF όσο και το Αμερικανικό CDC και το Ευρωπαϊκό ECDC εντάσσoυν τα άτομα με διαβήτη στον πληθυσμό που κινδυνεύει να νοσήσει σοβαρά από COVID-19, ανεξαρτήτως επιπέδου γλυκαιμικής ρύθμισης.

Ποιοι παράγοντες αυξάνουν τον κίνδυνο νόσησης;

Τα άτομα με ΣΔ λόγω της χρόνιας υπεργλυκαιμίας τους (του αυξημένου δηλαδή σακχάρου τους) παρουσιάζουν μειονεκτική ανοσιακή λειτουργία, μειωμένη αντίσταση στους ιούς και τα μικρόβια. Φαίνεται δηλαδή ότι ο διαβήτης αποδιοργανώνει το ανοσοποιητικό σύστημα, και περιορίζει την επάρκειά του για αποτελεσματική άμυνα του οργανισμού. Για αυτό και σύμφωνα με την πρόσφατη ανακοίνωση του IDF, «τα άτομα με Διαβήτη, όταν αναπτύσσουν ιογενή λοίμωξη, είναι πιο δύσκολο να αντιμετωπιστούν λόγω διακυμάνσεων των επιπέδων γλυκόζης».

Ειδικότερα, τα άτομα με σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2, που αποτελούν και την πλειοψηφία, είναι άτομα μεγαλύτερης ηλικίας ή παχύσαρκα άτομα με συχνές συνοσηρότητες, όπως καρδιαγγειακή/χρόνια νεφρική νόσος και νευροπάθεια (πράγμα όχι σπάνιο) στοιχείο που αυξάνει κατά πολύ τον κίνδυνο σοβαρής έκβασης σε ενδεχόμενη λοίμωξη.

Ενώ δεν υπάρχει αποδεδειγμένη άμεση σχέση μεταξύ του διαβήτη και του θανάτου από το COVID-19, το περιοδικό της Αμερικανικής Ιατρικής Ένωσης (JAMA) αναφέρει υψηλότερο ποσοστό θνησιμότητας μεταξύ εκείνων με προϋπάρχουσες συνθήκες:

• 10,5 τοις εκατό για καρδιαγγειακές παθήσεις
• 7,3% για τον διαβήτη
• 6,3% για χρόνια αναπνευστική νόσο
• 6,0% για την υπέρταση
• 5,6% για τον καρκίνο

Προφυλάξεις από τον κορονοϊό για άτομα με Διαβήτη

Οι προτεινόμενες προφυλάξεις ασφαλείας είναι οι ίδιες με εκείνες που ισχύουν για την κοινή γρίπη, όπως το συχνό πλύσιμο των χεριών και η κάλυψη με τον αγκώνα. Eίναι γεγονός είναι ότι τα άτομα με διαβήτη διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο όταν πρόκειται για νόσους όπως η γρίπη, η πνευμονία και τώρα το COVID-19, δεδομένου ότι όταν τα επίπεδα γλυκόζης κυμαίνονται ή αυξάνονται σταθερά, έχουμε χαμηλότερη ανοσοαπόκριση, επομένως κινδυνεύουμε να χειροτερεύσει η κατάσταση της υγείας μας. Μπορεί επίσης να υπάρχει ένας υποκείμενος κίνδυνος εξάπλωσης της νόσου λόγω της ύπαρξης σακχαρώδη διαβήτη, ακόμη και αν τα επίπεδα γλυκόζης είναι στο φυσιολογικό εύρος.

Οι γενικές συστάσεις για την προστασία από το COVID-19 περιλαμβάνουν τον περιορισμό της έκθεσης σε άρρωστα άτομα, το σχολαστικό και συχνό πλύσιμο των χεριών με σαπούνι και νερό για τουλάχιστον 20 δευτερόλεπτα και την παραμονή στο σπίτι. Είναι επίσης σημαντικό να κρατήσουμε τα χέρια μακριά από τα μάτια, τη μύτη και το στόμα σας – επειδή αυτό επιτρέπει στα μικρόβια που προκαλούν λοιμώξεις του αναπνευστικού συστήματος να εισέλθουν στο σώμα.

Τι να προσέχει ένα άτομο με διαβήτη όταν νοσεί;

• Φροντίζουμε να παραμένουμε επαρκώς ενυδατωμένοι
• Κάνουμε τακτικές μετρήσεις σακχάρου
• Κάνουμε τακτική μέτρηση θερμοκρασίας
• Τρεφόμαστε σωστά
• Όταν οι ασθενείς με διαβήτη αρρωσταίνουν, μπορεί να χρειαστούν υψηλότερη δόση ινσουλίνης καθώς τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα μπορεί να αυξηθούν παρά την μειωμένη πρόσληψη τροφής και υγρών.
• Ακολουθούμε τις οδηγίες του γιατρού σας

Συστάσεις Διατροφής και Άσκησης

Δεδομένου ότι θα μείνουμε σπίτι, χωρίς τις καθημερινές μας δραστηριότητες φροντίζουμε τη διατροφή μας αλλά και τη σωματική μας δραστηριότητα. Προσπαθούμε να έχουμε πρόγραμμα στη διατροφή μας με συγκεκριμένα γεύματα και αποφεύγουμε το συνεχές τσιμπολόγημα. Καταναλώνουμε φρούτα και λαχανικά και ενυδατώνουμε επαρκώς τον οργανισμό μας, όλη την ημέρα. Επίσης συνεχίζουμε να ζυγιζόμαστε ώστε να παρακολουθούμε την πορεία του βάρους μας.

Για την κίνηση και τη σωματική δραστηριότητα, δεδομένου ότι δεν υπάρχουν περιθώρια για πολλή κίνηση εκτός σπιτιού συστήνονται ασκήσεις με βαράκια ή αντικείμενα που θα βρούμε στο σπίτι (μπουκαλάκια με νερό, σκουπόξυλο και άλλα), χρησιμοποιούμε όργανα που έχουμε ήδη όπως στατικό ποδήλατο ή διάδρομο και κάνουμε μικρούς και ελεγχόμενους περιπάτους γύρω από το σπίτι σας, με προσοχή και ασφάλεια. Επίσης, αν δε θέλουμε να βγούμε από το σπίτι οργανώνουμε ένα πρόγραμμα 30’-45’ ημερησίως με επιτόπιες αναπηδήσεις, ασκήσεις κάμψης και έκτασης και ασκήσεις διάτασης.

Χάρης Δημοσθενόπουλος Κλινικός Διαιτολόγος & Βιολόγος, M.Med.Sci. S.R.D.

O Xάρης Δημοσθενόπουλος είναι Διαιτολόγος – Διατροφολόγος, με μεταπτυχιακές σπουδές (PostGraduate Diploma-MMedSci) και υποψήφιος διδάκτορας της Ιατρικής Σχολής του Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών. Συγγραφέας του βιβλίου “Διατροφή στο Διαβήτη – Μια «γλυκιά»… συνήθεια” των εκδόσεων medNutrition. Γνωρίστε τoν αρθογράφο